روانکاوی چیست و روانکاو کیست

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با روانکاوی چیست پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

روان کاوی چیست و روانکاو چه فرقی با روانشناس دارد؟ روانشناسی علمی ست که به تحلیل رفتارهای انسان می پردازد. این علم شامل رویکردها و دیدگاه های مختلفی درمورد انسان است. روانکاوی در واقع اولین رویکرد و زیربنای علم روان شناسی محسوب می شود و توسط دانشمندی به نام زیگموند فروید ابداع شده است. با این حال امروزه رویکردهای متنوع دیگری نیز شکل گرفته است و لزوما هر روانشناسی روانکاو نیست. تنها کسانی که در فرایند درمان خود از اصول فروید و یا نظریه های نوین تر روان کاوی استفاده می کنند به عنوان روانکاو شناخته می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روان کاوی، ساختار و تکنیک های آن تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. هم چنین برای آگاهی از علم روانشناسی و رشته روانشناسی کلیک کنید. 

روانکاو کیست و روانکاوی چیست؟

روانکاو یک متخصص روانشناس یا روان پزشک است که رویکرد درمانی خود را روانکاوی انتخاب کرده است. روانکاوان باور دارند که اختلالاتی که مراجع به خاطر آن ها به درمانگر مراجعه می کند تنها روبنای بیماری هستند و مسائل اصلی بیشتر به ذهن ناخودآگاه افراد و تعارضات آن مربوط می شود. روانکاوان با بررسی گذشته افراد سعی می کنند تا این تعارضات را پیدا کرده و برای حل و فصل آن ها تلاش کنند. چرا که هرکس نسبت به محتوای ناخودآگاه ذهن خود، آگاهی ندارد. به همین خاطر روانکاو در این مسیر می تواند به فرد یاری برساند. 

همان طورکه گفته شد روانکاوی تنها یکی از رویکردهای روانشناسی است و هرکسی که در حیطه روانشناسی کار می کند لزوما روانکاو نیست؛ بلکه ممکن است براساس رویکردهای دیگری فعالیت کند. از جمله سایر رویکردهای روانشناسی که امروزه به میزان بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد می توان به رویکرد شناختی رفتاری اشاره کرد. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان شناختی رفتاری کلیک کنید. 

 

تکنیک های روانکاوی

تفسیر 

این تکنیک یکی از مولفه های اصلی درمان روانکاوی است. تفسیر به معنای برقراری ارتباط کلامی روان تحلیلگر با بیمار و فرضیه سازی در مورد ذهن ناخودآگاه او است. این فرضیه سازی در مواردی صورت می گیرد که درمانگر تشخیص می دهد تعارضات ناخودآگاه فرد منجر به ایجاد اختلال در عملکرد ارتباطی اکنون فرد در جلسه درمان شده است. روند تفسیر ابتدا از مکانیسم های دفاعی ناکارآمد درمانجو شروع شده و سپس در جریان بافت جلسه درمانی و نحوه برقراری ارتباط فرد با روانکاو ادامه می یابد. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مکانیسم های دفاعی کلیک کنید. 

تداعی آزاد 

از فنون دیگر روانکاوی تداعی آزاد است. روانکاو از شما نمی خواهد درباره موضوعی خاص صحبت کنید بلکه از شما می خواهد که هر آنچه به ذهنتان می آید را بدون سانسور بیان کنید. حتی اگر افکارتان نامرتبط باشد یا محتوای متناسبی نداشته باشد. در روانکاوی کلاسیک روانکاو هیچ تلاشی برای جهت دادن به صحبت های شما نمی کند او باور دارد که مسیر روانکاوی باید به صورت خودکار توسط ذهن مراجع سازماندهی شود و برای سرعت بخشیدن به جلسات آن ها تنها تعداد جلسات را در هفته بیشتر می کند. در واقع تداعی آزاد در روانکاوی کلاسیک اساس روند درمان را تشکیل می داد اما امروزه رویکردهای جدید ممکن است تنها در زمان های خاصی مثلا برای تعبیر خواب های فرد از این تکنیک استفاده کنند. 

تحلیل خواب

تحلیل خواب در روانکاوی به این صورت است که مراجع درباره رویاها و خواب هایی که دیده است صحبت می کند و درمانگر با استفاده از نگرش روانکاوانه به این خواب ها معنایی شخصی می دهد. این معنا در گرو شناخت ذهن ناخودآگاه بیمار، تفکرات، ترس ها و غرایز او است.

انتقال وانتقال متقابل 

در روانکاوی باوری وجود دارد مبنی بر این که افراد مشکلات و تعارضات ناخودآگاه خود در دنیای بیرون را در جلسه درمان تکرار می کنند که به این فرایند انتقال گفته می شود. تجزیه و تحلیل انتقال منبع اصلی ایجاد تغییر در درمانجو محسوب می شود.

البته فرایند انتقال برای خود درمانگرنیز اتفاق می افتد یعنی ممکن است که او نیز تعارضات خود در دنیای خارج را به جلسه درمان متقل کند که به این فرایند انتقال متقابل می گویند. روانکاو تا حد امکان باید نسبت به انتقل متقابل آگاه باشد و از تداخل آن با روند درمان جلوگیری کند. 

خنثی بودن (نوترالیتی)

درمانگر روانکاو همواره خنثی است. به این معنی که تلاش می کند ذهنیات خود را وارد جلسه نکند وتنها آینه ای از رفتار های مراجع بوده و به او بازخورد بدهد. این خنثی بودن برای درمانگر و درمانجو مزیت های زیادی دارد. برای مثال باعث می شود تا مراجع در درجه اول بتواند خود به بینش هیجانی-عقلانی برسد و در درجه دوم می تواند باعث شود تا مشکلات ناخودآگاه درمانگر با مشکلات درمانجو تداخل نکند. یعنی در واقع خنثی بودن، انتقال متقابل را به حداقل می رساند. 

 

ساختار ذهن در روانکاوی

روانکاوان ذهن را به صورت ۳ سطح می بینند. این سه سطح به صورت زیستی تعریف می شود که شامل  اید یا نهاد، ایگو یا خود، و سوپرایگویا فرامن است. این سطوح اولین بار توسط فروید مطرح شده اند. در ادامه به صورت جداگانه به هریک از آن ها اشاره خواهیم کرد. 

ساختار ذهن در روانکاوی: اید یا نهاد 

نهاد یا اید درواقع پایین ترین بخش روان افراد است. این بخش با واقعیت در ارتباط  نبوده و به صورت تکانه ای فقط نیاز به ارضای غرایز ابتدایی دارد. کودک نوزادی را در نظر بگیرید. این کودک سنبل نهاد است و بدون درنظر گرفتن هیچ شرایطی صرفا در طلب ارضای گرسنگی و تشنگی و دفع است.

ساختار ذهن در روانکاوی: ایگو یا خود 

ایگو ساز و کار دیگری است که در جریان رشد در افراد به وجود می آید. ایگو وظیفه مدیریت کردن غرایز و در نظر گرفتن واقعیت موجود را دارد. درواقع نهاد یا اید غیراخلاقی است و با واقعیت ارتباط ندارد. ایگو با واقعیت ارتباط دارد و می تواند اخلاقی یا غیر اخلاقی باشد.

ساختار ذهن در روانکاوی: سوپر ایگو یا فرامن 

سوپرایگو ساز و کار آخری است که در آدمی شکل می گیرد. سوپرایگو بیشتر به صورت یک قاضی خشک که اخلاقیات را حکم می کند به قضاوت می نشیند و افراد را از نظر اخلاقی کنترل می کند. سوپر ایگو کاملا اخلاقی است و در جریان درونی کردن قواعد والدین و ارزش های جامعه در انسان شکل می گیرد. این ساختار در حقیقت  حکم وجدان را برای انسان دارد. 

تعادل در ساختارها 

کودکی را در نظر بگیرید که در راه گرسنه است. نهاد کودک می گوید گرسنه است و کاری ندارد که اکنون در جاده ای است که هیچ مغازه و فروشگاهی وجود ندارد. سوپرایگو به کودک می گوید که نه نمی توانی الان چیزی بخوری. ایگو در این بین می گوید که الان صبر کن و در اولین فروشگاه پیاده می شوی و چیزی می خوری. به صورت کلی هرچه نهاد قوی تر باشد افراد بیشتر به دنبال کسب لذت می روند، واقعیت سنجی کم تری دارند و به طور کل می توان گفت که شخصیت های ناپخته تری را شکل می دهند.

رشد یافتن بیش از حد سوپر ایگو هم دائما منجر به احساس گناه و شرم افراطی در فرد می شود. دراین میان ایگو وزنه تعادل است و هرچقد رشد بیشتری داشته باشد می تواند بهتر کشمکش های میان ایگو و سوپرایگو را مدیریت کند. از دید روانکاوی اکثر مشکلات روحی و روانی ناشی از عدم تعادل ساختارها شکل می گیرد. به همین خاطر در فرایند درمان روانکاو به بررسی این ساختارها نیز می پردازد. 

برای دریافت مشاوره در زمینه روانکاوی می‌توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.