درمان خودزنی با تیغ روی دست | ریشه یابی و کنترل رفتارهای خطرناک نوجوان

بسیاری ازخانواده های دارای فرزند نوجوان به دنبال درمان خودزنی با تیغ روی دست هستند. دوره ی نوجوانی به عنوان حد فاصل کودکی و جوانی یک دوره ی بسیار حساس است که ممکن است به دلایل مختلف روحی روانی نوجوانان دست به رفتارهای ناهنجار از قبیل خودزنی با تیغ یا خون بازی بزنند. خودزنی از رفتارهایی است که ریشه های روانی دارد و برای درمان آن باید به مشکلاتی که نوجوانان با آنها روبرو هستند و دلایل خودزنی پرداخت. بنابراین در ادامه به توضیح خودزنی، دلایل آن و راه های درمان خودزنی خواهیم پرداخت. برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره کودک کلیک کنید.  

علل خودزنی چیست؟

به تیغ کشیدن به روی دست یا بخش های بدن با چاقو یا هر وسیله ی تیز دیگر گفته می شود که باعث خراش های سطحی روی پوست می شود. خودزنی روی پوست یا خون بازی، گونه ای از خودآزاری و از رفتارهای ناهنجار روانی اجتماعی است که یکی از بحران های روانی جامعه محسوب می شود. علت خودزنی که اغلب رفتاری است که در گروه سنی نوجوانان دیده می شود، به دلایل مختلفی اتفاق می افتد. برخی از  دلایل خودزنی در نوجوان عبارتند از:

1-تقلید کردن

اصولا انسان ها خصوصا در سال های اولیه زندگی، رفتارهای اجتماعی را از طریق یادگیری می آموزند و انجام می دهند و محیط خانواده و اجتماع، محیط های آموزشی هستند که فرد از آن ها تاثیر می پذیرد. قرار گرفتن نوجوانان در محیطی که دوستان و همسالان آنها به این کارها اقدام می کنند، برای نشان دادن خود، به عنوان عضوی از این گروه دوستی، آنها نیز دست به این کار می زنند و با این کار خود، پیوستگی و همدلی خود را به گروه نشان می دهند. و به این شکل سعی می کنند، تایید گروه را دریافت کنند.

2-مشکلات و ناباسامانی خانوادگی

در خانواده هایی که نابسامانی موج می زند و اخلافات خانوادگی امری شایع است به ویژه زندگی نزد والدینی که با یکدیگر درگیری های لفظی و فیزیکی دارند و خانواده پایبندی به اصول اخلاقی را محترم نمی شمارد، نوجوان نگرانی و ترس های خود را با گرایش به این اقدامات و ناهنجاری های رفتاری بروز می دهد. محیط ناامن خانواده، روان نوجوان را متشنج کرده و از مسیر درست زندگی باز می دارد و او را مستاصل به سمت خودزنی و خون بازی سوق می دهد. گاهی این خودزنی به دلیل احساس دوست نداشتی است که نوجوان نسبت به خود دارد و خود را عامل اختلافات و مشکلات خانوادگی می داند.

3-استفاده از تیغ زنی برای رسیدن به هدف

گاهی نوجوانان از این روش برای رسیدن به خواسته های غیرقابل قبول خود سودجویی می کنند. زیرا والدین با خواسته آنها موافقت نمی کنند و انجام یک کاری را به صلاح او نمی دانند، نوجوان با تیغ زنی به دست خود و انجام حرکت نمایشی تظاهر به خودکشی می کند تا والدین را وادار به پذیرش خواسته ی خود کند. خودزنی کودک نیز با همین هدف انجام می شود.

4-وجود اختلالات روانی

خون بازی یا تیغ زنی می تواند، یک واکنش دفاعی بدن نسبت به فشارهای روانی وارده، برای تحمل آن ها باشد. انسان ها به کمک واکنش های دفاعی، به جای حل کردن یک موضوع سعی در از بین بردن آن می کنند. بر طبق این دیدگاه، خون بازی یا تیغ زنی می تواند یک پاسخ رفتاری در مقابل فشارهای روانی فرد باشد که نوجوان با انجام آن سعی می کند، ناراحتی های روحی خود را دور کند. از جمله اختلالات مرتبط با خودزنی، پوست کنی، اختلالات شخصیت در کودکان و نوجوانان و.. می باشد.

4-تاثیر شبکه های اجتماعی

افشای شیوه های آسیب زنی به خود؛ توسط هنرمندان سینمایی و انجام رفتارهای ناهنجار اجتماعی از طریق رسانه های جمعی، باعث عادی جلوه دادن این حرکات و افزایش جسارت اقدام به آن توسط نوجوانان می شود.این رفتار در بین افرادی که دچار افسردگی هستند یا به دلایل روحی  و روانی از اطرافیان فاصله می گیرند، تمایل به خودتیغ زنی افزایش پیدا می کند.

5-نادیده گرفته شدن

فرزندانی که در خانواده نادیده گرفته شده یا مورد تبعیض قرار می گیرند، یا در خانواده ای رشد می کنندکه به دلیل مشکلات فراوان خانواده، مورد اهمیت واقع نمی شوند، تنهایی زیادی تجربه می کنند و گویا رها شده اند، احتمال این که به تیغ زنی دست بزنند بیشتر است.

6-سابقه ی آزار جنسی یا عاطفی

در کودکان و نوجوانانی که به دلیل اهمال خانواده دچار سوء استفاده جنسی یا عاطفی قرار می گیرند و متاسفانه بار این مشکل را به تنهایی به دوش می کشند، احتمال دارد برای کاهش فشار ناشی از این اتفاق و احساس گناه بالا، دست به تیغ زنی و خون بازی کنند.  

تشخیص خودزنی

خودزنی در نوجوانان نشانه هایی دارد که با مشاهده و دنبال کردن آن ها متوجه وجود خودزنی در آنها خواهید شد. از جمله ی این علائم موارد زیر است:

• وجود زخم های مشکوک روی دست یا پوست نوجوان
• زخم هایی که به زودی درمان نمی شوند یا به تدیریج نسبت به قبل بدتر می شوند؛
• متوسل شدن به دروغ های غیرمعقول برای پوشش دلیل رخم روی دست
• خارش مداوم دست یا نقطه ای از بدن
• رفتارهای مشکوک و تمایل غیرطبیعی به تنهایی در نوجوان
• صبحت کردن پیرامون خودزنی توسط نوجوان
• رفتارهای پنهان کارانه و مخفی کاری
• ملاحظه اشیای تیز در اتاق و وسایل نوجوان
• وجود بانداژ دور دست یا پا
• پرهیز از فعالیت های اجتماعی جهت مخفی کردن خودزنی
• پوشیدن لباس های آستین بلند و پوشیده در زمان گرما

 

پیامدهای عدم درمان خودزنی با تیغ روی دست

درمان خودآزاری و تیغ زنی به دلیل آفات و اثرات نامطلوبی که این رفتارهای آسییب زا دارند، بسیار اهمیت دارد. از جمله آثار خودآزاری و تیغ زنی موارد زیر است.

1-درمان خودزنی با تیغ روی دست | خودکشی

انجام رفتارهای تیغ زنی و خون بازی اغلب به منظور خودکشی انجام نمی شود، اما نمی توان ضمانت کرد که نتیجه ی تداوم این کار به خودکشی ختم نشود. احتمال این که در نهایت این حرکت خودکشی را به دنبال داشته باشد وجود دارد.اگر این موضوع پیگیری و درمان نشود، می تواند فرد را در مسیر آسیب زدن های مکرر قرار دهد و فشارهای روانی حاصل از این ناهنجاری باعث شود، باز خود راگرفتار این آسیب های بدنی کند. ضمن این که پروسه ی درمان را سخت تر می کند.

2-احساس شرم و گناه

انجام خودزنی می تواند در دراز مدت به دلیل آسیبی که فرد به روح و جسم خود وارد می کند، باعث احساس گناه شود و فرد از این که به این اقدام دست زده از خود شرمگین باشد و نتواند خود را ببخشد. زندگی با احساس گناه آسیب های روانی زیادی به همراه دارد و ممکن است باعث افسردگی و استرس در فرد شود.

3-عزت نفس پایین

یکی از نتایج اسف بار خود زنی و انجام آن به کرات، عزت نفس پایین است. کسی که به دفعات به خود آسیب بزند، صرف نظر از انگیزه ی انجام این کار، دیگر برای خود ارزش لازم را قائل نیست و خود را به اندازه کافی دوست ندارد.

4-ابتلا به عفونت

زخم زدن به دست یا پا به مرور می تواند، باعث ایجاد عفونت های شدید پوستی شود. ممکن است ابزاری که برای این کار استفاده شده آلوده باشد یا زخم عفونت کرده باشد. در هر حالت سلامت جسمی فرد به خطر می افتد. ضربه زدن های متوالی روی پوست می تواند، جای زخم بدی را ایجاد کرده که ماندگار شود و اجازه ندهد فرد بعضی لباس ها را بپوشد. ضمن این که باعث می شود، فرد به دلیل زخمی که روی بدن خود ایجاد کرده احساس شرمندگی کند.گاهی انجام این کار دفعتا یا به کرات باعث به وجود آمدن جراحتی عمیق شده یا باعث مرگ او شود.  

درمان خودزنی با تیغ روی دست

برای درمان تیغ زنی راه کار های متعددی وجود دارد که ممکن است به رفع مشکل شما یاری برساند. از جمله ی این روش ها موارد زیر است:

1-درمان خودزنی با تیغ روی دست | ریشه یابی

تیغ زنی در نوجوانان اغلب به دلیل ریشه های روانی، اختلافات خانوادگی، انزوا، تنهایی، تبعیض و این موارد اتفاق می افتد که با دقت در دلایل وجودی این رفتار ناهنجار و حذف علل آن، همچنین جبران کاستی های روانی نوجوان به کاهش خودزنی او کمک می کنید.
دسته ای از بیماری ها و اختلال های شخصیت زمینه ی اقدام به خودزنی و خون بازی در افراد است. با شناخت و پیگیری درمان اختلالات رفتاری کودکان می توانید به کاهش خودزنی و خون باری هم کمک کنید.

2-پذیرش اشتباه های فرزند خود

زمانی که با رفتار تیغ زنی از سوی فرزند خود روبرو می شوید، با واکنش های تند نسبت به این کار فرزند خود را شرمنده نکنید. ممکن است با دیدن این تصاویر فکر کنید، قدم بعدی آنها خودکشی است اما اغلب تیغ زنی به اهداف دیگری انجام می شود. بنابراین مناسب است که با برخورد مناسب با اشتباه نوجوان خود از واکنش های خشونت آمیز پرهیز کنید تا بتوانید سریع تر این مشکل را حل کنید و از تکرار آن جلوگیری کنید.

3-درمان خودزنی با تیغ روی دست | خودشناسی

یکی از مشکلات نوجوانان شناخت هویت است. آنها در این سنین دنبال ای موضوع هستند که بدانند، چه کسی هستند و چه جایگاهی دارند. به آن ها کمک کنید تا با درک هویت خود به آرامش برسند و این موضوع برای ایشان تبدیل به بحران نشود. زیرا فشار حاصل از این مسائل می تواند محرک آنها برای آسیب زدن به خودشان و تیغ زنی باشد.

4-توجه و درک نیاز نوجوان به استقلال

گاهی آسیب زدن به خود و خون بازی نوجوان به دلیل فشاری است که خانواده به فرزند می آورد. والدین باید به استقلال نوجوان خود اهمیت بدهند و توجه بکنند که او نیاز دارد، به تنهایی در مورد بعضی مسائل تصمیم گیری کند. بنابراین با تحمیل شرایط به آنها و نادیده گرفتن قدرت تصمیم گیری آنها باعث اعمال فشار روانی روی آن ها نشوید.

5-درمان خودزنی با تیغ روی دست | فعالیت های مثبت

یکی از کارهای اشتباهی که والدین در حق نوجوانان خود می کنند، تحت فشار گذاشتن فرزندشان برای انجام فعالیت های درسی و کسب امتیاز در این زمینه است که اگر خانواده محیط امنی باشد نیازی به اعمال فشار نیست و به خودی خود و در سایه ی آرامش این موضوع اتفاق می افتد. ضمن این که سایر فعالیت های فردی و اجتماعی نیز برای ساختن شخصیت فرزندتان همانقدر اهمیت دارد.
بنابراین سعی کنید آن ها را تشویق کنید به انجام فعالیت های هنری، ورزشی، دنبال کردن علایق شخصی تا روح و روان آن ها به آرامش برسد و مهارت های زیادی در کنار فعالیت های مدرسه آموزش ببینند. این کار آن ها را هدفمند بار می آورد و جلوی تنش های روحی را می گیرد. لذا سلامت روان نوجوان را تضمین می کند.

6-کاهش احساسات منفی فرد

کسانی که تیغ زنی می کنند، اغلب به دلیل کاهش فشارهای روانی و کم کردن غم و اندوه خود به خودزنی اقدام می کنند. بنابراین اگر بتوانید به تنظیم احساسات منفی آن ها کمک کنید و راههایی برای از بین بردن تنش های عاطفی آنها بیابید، به طور قطع کمک بزرگی به رفع ناراحتی های روحی این افراد و کم کردن تمایل آن ها به خودزنی خواهید کرد.

7-درمان خودزنی با تیغ روی دست | حمایت عاطفی

برای این که بتوانید رفتارهای ناسازگارانه نوجوان را با مهارت های مناسب جایگزین کنید نیاز به صبر و شکیبایی و حمایت اطرافیان است. بنابراین بهتر است به صورت روزانه کارهای زیر را انجام دهید تا به درمان و کاهش تیغ زنی نوجوان کمک کنید.

• سعی کنید روزانه برای فرد آسیب دیده وقت بگذارید و مدتی را با یکدیگر گفت وگو کنید.
• او را به انجام فعالیت های آرام بخش تشویق کنید. و خود نیز او را همراهی کنید. انجام پیاده روی، دیدن برنامه های شاد، استفاده از طبیعت، طراحی و نقاشی از کارهایی است که می تواند به آرامش ذهن نوجوان کمک کند.
• به فرزند خود گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید.
• فاصله ی عاطفی میان خود و او را از بین ببرید تا به یک ارتباط موثر برسید.
• در از بین بردن رفتارهای آسیب زای نوجوان صبر به خرج دهید.
• فرزند خود را به ارتباط با دوستان مناسب تشویق کنید.
• توجه و نگرانی زیاد  نسبت به رفتار فرزند خود نشان ندهید. زیرا باعث تقویت رفتار آسیب زای او می شود.
• رفتارها و مهارت های مناسب برای کنار آمدن با احساسات منفی را به او بیاموزید تا بتواند در موارد مشابه به جای آسیب زدن به خود راه حل مناسبی به کار ببرد.

8-درمان خودزنی با تیغ روی دست | مراجعه به روانشناس

چنانچه انجام راه کارهای خانگی در رفع مشکل خود زنی پاسخگو نیست و یا نیاز به درمان اختلالات روانی زمینه ای می باشد، از یک روان درمانگ جهت تشخیص و درمان بیماری فرزند خود استفاده کنید.  

درمان خودزنی با تیغ روی دست | سخن آخر

با توجه به این که سالهای نوجوانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آینده ی فرزند شما از همین سال ها تاثیر زیادی می پذیرد، شاید بهترین کاری که به عنوان والد می توانید انجام دهید، دقت و توجه به احساسات نوجوان و کمک به او برای شناخت خود است تا بتواند به آرامی این سال های بحران زا را پشت سر بگذارد. درک بهتر نوجوان و دوران خطیر بلوغ به آگاهی بیشتر نیاز دارد که مشاوره روانشناسی می تواند همراه شما در این زمینه باشد.