تخلیه هیجانی در روانشناسی به چه معنا است؟

تخلیه هیجانی یا فرسودگی و خستگی عاطفی چیست و چه علائمی دارد؟با توجه به فرهنگ عامه کمتر کسی را پیدا می کنید که توانسته باشد هیجانات منفی خود را تخلیه کند. معمولا از کودکی به فرد آموخته نمی شود که چطور هیجانات خشم، نفرت، ناراحتی و... را تخلیه کند و انباشته شدن آن باعث آسیب های روحی زیادی به فرد می شود. برای این که فرد بتواند از این خستگی عاطفی و آسیب روانی رها شود و به نوعی در تخلیه ی هیجانات منفی خود موفق شود لازم است برای سلامت روان خود ارزش قائل شده و به دنبال درمان این مشکل و تخلیه ی احساسات انباشه شده در روان خود شود. برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.  

تخلیه هیجانی یا خستگی عاطفی چیست

تخلیه هیجانی یا همان خستگی عاطفی حالتی از احساس فرسودگی روانی است که درنتیجه ی عدم تخلیه ی هیجانات منفی و تجمع استرس در بدنتان ایجاد می شود و باعث می شود که در زندگی شخصی یا کاری خود به مشکل برخورد کنید. خستگی عاطفی یکی از نشانه های فرسودگی شغلی است. افرادی که هیجانات منفی خود را تجربه نمی کنند بیشتر اوقات حس می کنند که قیچ توانایی و کنترلی روی اتفاقات زندگی خود ندارند. حتی امکان دارد حس کنند که در یک موقعیت یا دام گیر افتاده باشند.
کمبود انرژی، کم خوابی و کاهش انگیزه می تواند غلبه بر خستگی عاطفی را دشوار کند. با گذشت زمان، این حالت مزمن و پر استرس می تواند به سلامت شما آسیب دائمی وارد کند. تحمل استرس و فشار روحی بلند مدت باعث می شود که فرد از نظر روحی و عاطفی دچار خستگی شود. شاید در اثر کار سخت یا موقعیت های سخت زندگی متوجه آن نباشید و در وجودتان پنهان باشد اما بلاخره با آن مواجه خواهید شد و باید برای آن کاری انجام دهید.

عوارض فرسودگی عاطفی چیست؟

استرس مداوم و خستگی عاطفی شما را در معرض خطر فرسودگی کامل قرار می دهد. با گذشت زمان، می تواند منجر به مشکلات سلامتی روانی شود. استرس مزمن می تواند بر سیستم ایمنی، قلب، متابولیسم و ​​سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. خستگی عاطفی شما را در معرض خطرات زیر قرار می دهد:

• فشار خون بالا که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد
• سرماخوردگی و عفونت های مکرر
• افزایش وزن
• بیخوابی
• پیری زودرس
• اضطراب
• افسردگی

 

علائم تخلیه هیجانی یا خستگی عاطفی چیست؟

خستگی عاطفی و عدم تخلیه ی هیجانی علائم و نشانه هایی دارد و می تواند به صورت جسمی و روحی بروز کند و در هر فردی به شکلی متفاوت ظاهر شود اما به هر حال، برخی نشانه های خستگی عاطفی عبارتند از

1-کمبود انگیزه و مشکلات خواب از علائم خستگی عاطفی

افرادی که کوله باری از انرژی های انباشته شده ی منفی دارند انگیزه خود را برای زندگی کردن، کار، فعالیت وحتی تفریح از دست می دهند و نمی دانند دقیقا نسبت به چه چیزی انگیزه و اشتیاق دارند. افراد خسته ی عاطفی در خوابیدن دچار مشکلات عدیده ای هستند و اختلالات خواب گریبان آنها را گرفته است. به سختی به خواب می روند و با مشکل از خواب بیدار می شوند. به خاطر به هم خوردن الگوی خواب مرتب، اغلب بی حال و بی انرژی هستند که این موضوع به خاطر سیر نشدن از خواب و خواب ناکافی در طول شب است.

2-تحریک پذیری و عدم فعالیت و افسردگی

نداشتن انگیزه برای زندگی در کنار داشتن الگوی خواب بهم ریخته، بی حوصلگی و استرس و عدم رضایت از سبک زندگی باعث می شود بیشتر افراد خسته ی عاطفی تحریک پذیری بالایی دارند و خیلی زود کنترل خود را از دست می دهند. با کوچکترین مسائلی آرامش آنها به هم خورده و به محرک های محیطی پاسخ های غیرطبیعی نشان می دهند.
طبیعی است وقتی کسی میل زیادی به فعالیت ها و روابط اجتماعی نشان نمی دهد، به کرات نیز از انجام مسئولیت های خود باز بماند و غیبت کند. زیرا دیر می خوابد، دیر بیدار می شود، حوصله کار ندارد و نمی داند برای چه زحمت می کشد. نیروی محرکه ی درونی این اشخاص ضعیف است.
افسردگی سیر طبیعی مسیر انباشه شدن هیجانات منفی و انباشته شدن انرژی منفی و استرس است. استروسورها، نا امنی ها و تجمع انرژی های منفی باعث می شود بعد از مدتی فرد علائم افسردگی را بروز بدهد و به دنیا با چشم های بی انگیزه نگاه کند.

3-بی تفاوتی و سردرد و بی اشتهایی

بی تفاوتی از خصوصیات بارز افرادی است که هیجانات منفی سرکوب شده ی دارند. آنها اهمیت زیادی به وقایع افراد خود نمی دهند و در هاله ای از بی تفاوتی زندگی می کنند. زیرا علاقه ی چندانی به پیگیری امور اطراف خود ندارند.
شخصی که از نظر عاطفی دچار خستگی است ممکن است به دلیل تحمل فشارهای روانی در قسمت گیرنده های مغزی دچار کارکرد نادرست شده و با تغییر خلق و خو وکم تحملی دچار سردردهای پی در پی شود. یکی دیگر از علائم این افراد تغییر الگوی غذا خوردن واشتهای آنها است. دسته ای از آنها با روی آوردن به پرخوری عصبی مشکلات روحی خود را به پشت سر هدایت می کنند و عده ای از غذا خوردن فاصله می گیرند که این موضوع امری روحی و روانی است که با توجه به عکس العمل سیستم عصبی و دستگاه گوارش به مسائل عاطفی اتفاق می افتد.

4-مشکل در تمرکز و بدبینی و ترس

خستگی روحی چیزی شبیه به افسردگی روحی است که در آن فرد تمرکز خود را روی مسائل مختلف از دست می دهد و دچار پرش افکار می شود بنابراین طبیعی است که متمرکز رفتار نمی کند و در این زمینه دچار مشکل است. همانطور که قبلا ذکر شد تحریک پذیری این افراد به صورت غیرمنطقی و براساس احساسات شدیدی که دارند صورت می گیرد و باعث می شود با کوچکترین موضوعی برافروخته شوند و به مسائل مختلف واکنش نشان دهند.
عدم تخلیه ی هیجانات منفی از انسان سالم فردی بدگمان می سازد که دنیا را با عینک بدبینی نظاره می کند و به افراد و محیط اطراف خود بدبین است. سوء نیت موضوعی است که در اکثر مواقع در خستگی عاطفی اتفاق می افتد. ترس و ناامنی به این دلیل برای این افراد اتفاق می افتد که خیلی قبلتر در سال های قبل برای آنها اتفاق افتاده. وقتی اجازه تخلیه ی انرژی منفی به انها داده نمی شود حس ناامنی نسبت به دنیا پیدا می کنند و محیط اطراف را جای ناامنی حس می کنند.  

چه چیزی باعث تخلیه هیجانی می شود؟

عوامل زیادی و انباشه شدن آنها در بستر زمان می تواند باعث شود که فرد از نظر روحی و روانی خسته شود و دیگر تمایل چندانی به دنبال کردن خواسته ها نداشته باشد یا نسبت به همه چیز بی تفاوت رفتار کند. از جمله عوامل منفی که محرک ایجاد خستگی عاطفی هستند موارد زیر می باشند.

1-استرس و مشغله های کاری، از عوامل خستگی عاطفی

تجربه مقداری استرس و اضطراب روزانه طبیعی است، اما با گذشت زمان، استرس مزمن می تواند بر بدن تأثیر بگذارد. خستگی عاطفی نتیجه ی تحمل ناراحتی روحی در طول زمان و ناشی از استرس است. چه این استرس شخصی باشد یا در خانه یا استرس مربوط به کار. آنچه باعث خستگی عاطفی می شود درهر فردی به شکلی بروز می کند. یک مسئله ممکن است برای یک فرد استرس زا باشد، برای شخص دیگری کاملا قابل کنترل است. برای دریافت مشاوره کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.
مشاغلی که زحمت و زمان زیادی را به خود اختصاص می دهند مانند شغل پرستاری، پزشکی، شغل افسران راهنمایی و رانندگی و معلمان. یا درگیری های دیگر مانند تحصیلات زیاد و یا ساعات کاری فراوان و مشغول بودن به کاری که شاید علاقه ای به آن نداشته باشید بچه داری، تربیت فرزند و کارهایی از این دست که زمان زیادی به خود اختصاص می دهند و ممکن است فرد بیست و چهار ساعته به آن مشغول باشد، انرژی زیادی از فرد می گیرد و او را نسبت به زیبایی های زندگی بدبین و کم حوصله می کند.

2-استرس های مالی و مراقبت از فرد دیگر

استرس های مالی و فقر و بی خانمانی نیز استروسور های بدی هستند که به عنوان عوامل پرفشار تاثیر بدی بر روی روحیه ی فرد می گذارند و به او اجازه نمی دهند که بتواند آسایش روحی را تجربه کند و با ذهنی باز و قلبی آرام زندگی کند بنابراین عواملی هستند که می توانند باعث بیماری فرد و خسگی عاطفی او شوند طوری که فرد به مرور به افسردگی مبتلا شود. برای دریافت مشاوره افسردگی کلیک کنید. زمانی که مجبور باشید علی رغم مشکلات فراوان زندگی یک بار اضافی را تحمل کنید هرچند این کار را با رغبت و از صمیم قلب انجام دهید اما به مرور باعث خستگی روحی شما و فشار عاطفی زیادی می شود که رغبت و اشتیاق شما را به زندگی پرشور کاهش می دهد. چون مجبور هستید هر کاری انجام می دهید برنامه خود را با نگهداری از آن فرد هماهنگ کنید.

3-جدایی یا از دست دادن

طلاق به ذات خود داستان غم انگیزی است که اگر طولانی شود سوگواری برای آن به درازا می کشد و تمام انرژی شما را از بین می برد و احساسات منفی زیادی برایتان به ارمغان می آورد. پروسه ای طولانی است که گاهی به تنهایی از پس آن برنخواهید آمد. یکی از بدترین تراژدی های زندگی هر فردی این است که خدای ناکرده کسی را از دست بدهد، در این شرایط فشار روانی بسیار بالایی بر روی فرد است و او به هیچ عنوان نمی تواند این همه غم و فشار را تاب بیاورد و اگر این هیجان منفی در وجود او انباشته شود باعث بیماری های متعددی خواهد شد.  

نحوه درمان تخلیه هیجانی

برای کمک به کاهش علائم خستگی عاطفی می توانید با ایجاد تغییرات خاصی در سبک زندگی خود به بهبود علائم خستگی روانی کمک کنید. انجام این تکنیک ها در ابتدا آسان نخواهد بود، اما با شروع به ایجاد عادات سالم تر، آسان تر می شوند. ایجاد تغییرات کوچک در عادات روزانه می تواند به مدیریت علائم و جلوگیری از فرسودگی عاطفی کمک کند. تعدادی از این تکنیک ها عبارتند از

1-تخلیه هیجانی | کاهش عوامل استرس زا و تغذیه سالم

کار آسانی نیست که بگوییم عوامل استرس زا را از زندگی خود حذف کنید اما می توانید از کم شروع کنید و کم کم تعدادی از این موانع آسایش را از سر راه خود بردارید زیرابهترین راه برای درمان استرس، از بین بردن عامل استرس زا است. اگر محیط کاری شما عامل خستگی عاطفی شماست، به تغییر شغل یا شرکت فکر کنید. اگر مدیر یا رئیس شما باعث استرس شما می شود، می توانید به بخش جدیدی منتقل شوید یا بخواهید زیر نظر مدیر دیگری قرار بگیرید.
از خوراکی های مفید و غنی شده از انواع ویتامین وم واد معدنی استفاده کنید و با روی آوردن به مواد فراوری شده خود را در معرض بیماری های استرسی و افسردگی قرار ندهید. برای این کار خوردن غلات کامل، گوشت قرمز بی چربی و سبزیجات تازه پیشنهاد می شود تا روح و روانتان با گوارش سالم رو به بهبودی برود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تغذیه سالم کلیک کنید.
تغذیه زمانی که استرس دارید می‌تواند دنیای متفاوتی را ایجاد کند. نه تنها به شما کمک می کند تا ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت کنید، بلکه هضم، خواب و سطح انرژی را نیز بهبود می بخشد، که می تواند تأثیر دومینویی بر وضعیت عاطفی شما داشته باشد.

2-ورزش و خواب کافی

هر نوع فعالیت بدنی باعث افزایش سطح اندورفین و سروتونین می شود. این مووضع و افزایش هورمون های شادی می تواند وضعیت عاطفی شما را بهبود بخشد. ورزش همچنین به دور کردن ذهن از مشکلات کمک می کند. سعی کنید 30 دقیقه در روز ورزش کنید، حتی اگر فقط یک پیاده روی طولانی باشد. فعالیت کردن وضعیت نامطلوب روح را به وضعیت ثبات برمی گرداند و باعث می شود بهتر از پس مشکلات روحی خود برآیید.
خواب برای سلامت روان مهم است. سعی کنید الگوی خواب مرتبی داشته باشید و هر شب به آن پایبند باشید. این موضوع می تواند به حفظ خلق مناسب کمک بزرگی بکند هر شب هشت تا نه ساعت بخوابید. ایجاد یک برنامه روتین قبل از خواب می تواند به شما کمک کند آرامش داشته باشید و کیفیت خواب بهتری را تضمین کنید. محدود کردن کافئین همچنین می تواند تأثیر مثبتی بر برنامه خواب شما داشته باشد.

3-تخلیه هیجانی | تمرین ذهن آگاهی و استراحت

در اغلب موارد از ذهن آگاهی به عنوان تکنیکی برای حفظ آرامش و کلید تعادل احساسات استفاده می شود. زیرا ذهن آگاهی و تکنیک های تمرکز حواس متدهایی هستند که به کاهش استرس کمک بزرگی می کنند. ذهن آگاهی کمک می کند شما در لحظه اکنون زندگی کنید می تواند به منحرف کردن شما از افکار منفی کمک کند. از روش های زیادی می توان به ذهن آگاهی رسید از جمله روش های زیر:

• یوگا
• تمرینات تنفسی
• پیاده روی به خصوص در طبیعت
• صحبت چهره به چهره با یک دوست صمیمی، راهی فوق العاده برای رهایی از استرس است.

هرکسی در مقطعی نیاز به استراحت دارد. چه به تعطیلات بروید یا صرفاً زمانی را پیدا کنید که خودتان را به سینما ببرید، هر ذره کمک می کند. کافی است در میان مشغله های فراوان زندگی زمانی را برای خودتان درنظر بگیرید و به خودتان برسید تا روح و روان خود را برای مدت کوتاهی هم که شده از فضای مشغله ها کنار بکشید.

4-کمک گرفتن از روان درمانگر برای درمان خستگی عاطفی

همراه با ایجاد تغییرات در سبک زندگی، جستجوی کمک حرفه ای برای درمان خستگی عاطفی مهم است. یک متخصص، مانند متخصص روان درمانی، می‌تواند ابزارهایی را که برای انجام یک دوره استرس‌زا نیاز دارید در اختیار شما قرار دهد. برخی از تکنیک های مورد استفاده توسط متخصصان عبارتند از: شناخت درمانی رفتاری، گفتار درمانی و...  

سخن آخر درمورد تخلیه هیجانی و خستگی عاطفی

بهترین و آسوده ترین راه برای تخلیه ی هیجانی که بتوانید از عواقب جبران ناپذیر و بیماری زای آن در امان باشید این است که به موقع برای درمان آن چاره بجویید و اجازه ندهید این انرژی های تخلیه نشده شما را از پا دربیاورد. قطعا برای هر مشکلی یک راه حلی وجود دارد که هر جوینده ای می تواند آن را دریابد. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید، می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید