افسردگی وضعیتی چیست؟

افسردگی وضعیتی چیست؟ افسردگی در جوامع امروزی یک بیماری نسبتا شایع است که افراد بسیاری در طول عمر خود یک بار به آن مبتلا شده اند و ممکن است تحت تاثیر عوامل بسیاری از جمله شرایط استرس و اضطراب زا شخص را درگیر کند.  برای دریافت مشاوره افسردگی کلیک کنید.

 

افسردگی

افسردگی وضعیتی همان طور که از نام آن مشخص است مربوط به یک وضعیت خاص بوده و موقتا به وجود می آید. بیماری که ارتباط مستقیم با تغییرات خلق داشته و تحت تاثیر عوامل محیطی، استرس، شرایط ناگوار، اتفاقات خاص و اضطراب می تواند یک شخص را درگیر کند. این عوامل با تغییر در مواد شیمیایی مغز و تاثیر بر عملکرد گیرنده های مغز باعث تغیر و نوسان خلق شده فرد را بیمار می کنند.

 

علائم افسردگی چیست

افسردگی بیماری است که با تغییرات خلق خود را نشان می دهد و افرادی که به افسردگی مبتلا می شوند و نوسانات خلق را تجربه می کنند در اکثر مواقع خلق پایین داشته و نشانه های زیر را بروز می دهند.

1-خستگی و بی حوصلگی و تغییر در اشتها

از نشانه های افسردگی وجود حس خستگی و بی حوصلگی در افراد بیمار است. شخص افسرده اغلب حوصله انجام فعالیت های روزمره خود را ندارد و از احساس خستگی رنج می برد. افراد افسرده ممکن است نسبت به غذا اشتهای زیادی پیدا کنند و با پرخوری های عصبی افسردگی و ناراحتی خود را جبران کنند و بنابراین دچار اضافه وزن می شوند یا برعکس برخی از افراد افسرده اشتهای خود را از دست می دهند و تمایلی به خوردن نداشته و وزن کم می کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کیند.

2-بهم خوردن الگوی خواب و بی علاقگی

از دیگر علائم این بیماری این است که فرد بی خوابی شبانه داشته و شب ها به سختی به خواب می رود و روز به سختی و رخوت از خواب بیدار می شود و در طول روز نیز خواب آلود و بی انرژی است. بی علاقگی و بی تفاوتی نسبت به امور اطراف، فعالیت های اجتماعی و کارهایی که فرد قبلا نسبت به آنها علاقه داشته از دیگر نشانه های این بیماری است که باعث می شود فرد از پیشرفت در زندگی و امور روزمره باز بماند.

3-ناامیدی، احساس گناه و افکار خودکشی

افراد افسرده دنیا را مکان خوبی برای زندگی نمی بینند و عموما به آینده بدبین هستند. خوش بینی برای تلاش و موفقیت یک اصل اساسی است اما متاسفانه فرد افسرده نسبت به آینده و وقایع و موفقیت های آن امیدوار و خوشبین نیست.

یکی دیگر از علائم افسردگی وجود احساس گناه در بیمار افسرده است. او به خاطر شکست های گذشته خود را سرزنش می کند و نسبت به زندگی خود و عدم پیشرفت ها احساس گناه می کند.

شخصی که به زندگی نگاه مثبت ندارد و دائم مضطرب بوده و زندگی را با ناامیدی سپری می کند ممکن است در نهایت به خودکشی نیز فکر کند و گه گاه افکار خودکشی داشته باشد.

 

علل افسردگی

بیماری افسردگی ممکن است تحت شرایط استرس زا و تحمل اضطراب و علل متعددی حادث شود که برخی از آنها عبارتند از موارد زیر

1-تغییرات شیمیایی مغز، محرک های محیطی

سروتونین یکی از مواد شیمیایی مغز است که مسئولیت تنظیم خلق و خو را به عهده دارد. تغییر در این ماده شیمیایی باعث تغییر در عملکرد سلول های عصبی شده و خلق فرد دچار نوسان شده به بیماری افسردگی مبتلا می شود.

برخی محرک های محیطی مانند از دست دادن کار، مهاجرت، مسائل و مشکلات خانوادگی و... از عواملی هستند که باعث تغییرات خلق و از دست رفتن تعادل سیستم عصبی مغز و ابتلا به افسردگی می شوند

2-حوادث دشوار و اضطراب

حوادث ناگوار زندگی مانند از دست دادن یک عزیز، طلاق و مسائل دشوار از فاکتورهایی هستند که می توانند وضعیت سلامت روان فرد را به هم ریخته و با تغییر در هورمون های عصبی و خلق و خو، فرد را دچار بیماری افسردگی کنند.

یکی از مخرب ترین عوامل تاثیر گذار که سلامت روان فرد را تحت تاثیر گذاشته و باعث افسردگی می شود وجود اضطراب است. افراد اضطرابی دائما با تغییرات مواد شیمیایی و هورمون های ضروری بدن مواجه هستند و با تغییر ترکیبات شیمیایی مغز باعث ابتلا فرد به بیماری های عصبی از جمله افسردگی می شوند.

 

افسردگی وضعیتی چیست

این نوع از افسردگی ماحصل یک اتفاق ناگوار در زندگی از جمله از دست دادن یکی از عزیزان، ضربه روحی، بیماری سخت و شرایط اضطراب آور... می باشد که در کتاب راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی تحت عنوان افسردگی گذرا از آن نام برده شده است. این افسردگی معمولا با عوامل تنش زای شدید یا عوامل اضطراب زا خود را بروز می دهد و با افسردگی بالینی و افسرده خویی فرق دارد. علائم این بیماری بعد از گذر مدت زمانی از بین می رود و فرد بهبود می یابد.

تشخیص افسردگی وضعیتی

معمولا برای تشخیص افسردگی نیاز به مراجعه به روانکاو یا روان پزشک ضرورت دارد و پزشک مربوطه با انجام برخی معاینات بالینی و آزمایشات متعدد نسبت به تشخیص بیماری نظر خود را اعلام می کند. در کنار آزمایشات پرونده پزشکی بیمار نیز از لحاظ روانی بررسی و ارزیابی می شود تا مشخص شود فرد بیمار به سایر اختلالات روانی و روحی مبتلا نباشد و در نهایت با بررسی علائم خاص این بیماری به این نتیجه می رسند که این علائم با افسردگی موقعیتی تطابق دارد یا خیر.  برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تعریف افسردگی از دیدگاه روانشناسان کلیک کنید.

عوامل موثر در پیدایش افسردگی وضعیتی

در ابتلا به افسردگی وضعیتی عوامل تنش زا و موقعیت های سخت  یا موقعیت های تازه که شاید ناراحت کننده نباشند اما به دلیل تولید استرس می توانند تاثیر گذار باشند که از جمله این عوامل می توان به فاکتورهای زیر اشاره کرد:

• فقدان و از دست دادن یک عزیز
• مشکلات اقتصادی و مالی شدید
• ضربه های روحی
• بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله
• طلاق و اختلافات و مشکلات خانوادگی
• تغییرات زندگی مانند تولد، ازدواج

 

علائم افسردگی وضعیتی

ابتلا به افسردگی وضعیتی ممکن است برای هر فردی و باهر ویژگی اتفاق بیفتند اما علائم آن می تواند در کودکان و نوجوانان نسبت به بزرگسالان متفاوت باشد زیرا آنها بیش از بزرگسالان این علائم را بروز می دهند. برخی از مهمترین نشانه های این بیماری عبارتند از:

• تحریک پذیری و زودرنجی
• بی قراری، عصبانیت
• احساس ناامیدی، پوچی
• احساس گناه، بی ارزشی
• احساس اندوه و گریه های گاه و بیگاه
• کاهش تمرکز و قدرت تصمیم گیری
• کمبود انرژی و خستگی، اختلالات خواب
• از دست دادن علاقه
• تغییر در اشتها
• انزوا و دوری از اطرافیان

علائم در کودکان

• افسردگی به همراه ناراحتی، گریه ، حس ناامیدی
• اضطراب و تنش به همراه عصبانیت، نگرانی، ترس از جدایی و وابستگی
• اختلال رفتاری به همراه تجاوز به حقوق دیگران، هنجار شکنی، نقض قوانین
• و در حالت عمومی حالات کناره گیری اجتماعی، استنکاف از انجام مسئولیت و فعالیت، دعوا، عملکرد ضعیف در مدرسه، دوری از خانواده، فرار از مدرسه، تخریب اموال عمومی و... دیده می شود.

 

افسردگی وضعیتی در مقابل افسردگی بالینی

براساس تعریف و توضیحی که در راهنمای اختلالات روانی در خصوص افسردگی وضعیتی بیان شده است در این نوع افسردگی می بایست حداقل پنج مورد از نه علامت افسردگی زیر به مدت دو هفته در فرد دیده شود

• افسردگی و حالت ناراحتی
• بی رغبتی و بی علاقگی به فعالیت های روزانه
• تغییر در اشتها و وزن
• بهم خوردن تعادل خواب
• بی قراری و عدم تمرکز
• افکار خودکشی
• خستگی

در حالت افسردگی وضعیتی فرد بی رغبتی را نسبت به تمام زندگی خود حس می کند و زندگی عادی فرد به طور کامل مختل می شود. در افسردگی بالینی که به علت عدم تعادل در میزان مواد شیمیایی مغز ایجاد می شود فرد ممک است هر زمان به لحاظ ژنتیکی استعداد ابتلا به افسردگی را داشته باشد همچنین که بیماری افسردگی می تواند نشانه ای از یک اختلال ذهنی یا روانی یا نتیجه یک اتفاق سخت و ناگوار باشد. برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.

اما افسردگی وضعیتی ماحصل تجربه یک وضعیت ناگوار بوده و بیمار نباید تمام حالات و علائم را تجربه کند. همچنین زمانی که فرد با گذر زمان با مشکل خود کنار می آید یا وقتی که مشکل حل می شود علائم بیماری برطرف می شود و معمولا بیمار در طول شش ماه بهبود می یابد.

 

شیوه های درمان افسردگی وضعیتی

در درمان این نوع افسردگی روان شناسان اصولا به مدت زمان بروز علائم بیماری دقت می کنند که آیا بیش از دو هفته ادامه دارد و فرد در این مدت در اداره امور زندگی خود دچار مشکل شده و چنانچه عوامل تنش زای بیماری و علائم آن به صورت توالی ظاهر شوند شرایط بیماری سخت تر می شود و ممکن است فرد به افسردگی بالینی مبتلا شود در این صورت فرد نمی تواند به مرحله سازگاری با شرایط برسد و از نظر روحی اوضاع بدتری پیدا می کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه درمان افسردگی کلیک کنید.

میزان شیوع این افسردگی به دلیل وجود اضطراب های روز افزون و تنش های متفاوت در زندگی بیشتر شده است و لذا درمان آن به مراتب از اهیمت بالاتری برخوردار است. شیوه های درمانی که در این بیماری کاربرد دارد شامل موارد زیر می شود.

1-روان درمانی

در بیماری افسردگی وضعیتی استفاده از روان درمانی می تواند خیلی به بهبود حال فرد و تسریع آن کمک کند. روان درمانی کمک می کند فرد زودتر از حالت غم خارج شده و به وضعیت قبل برگردد. طول دوره درمان نیز طولانی نیست. زیرا صحبت با مشاوره به درمان این بیماری خیلی کمک می کند. زمان مواجهه با افسردگی وضعیتی می بایست از روان درمانی مدد جست زیرا صحبت نکردن درباره مشکل به وجود آمده و انباشته کردن احساسات ناخوشایند اوضاع را بدتر می کند.

روان شناس به بیمار کمک می کند عامل استرس زا را شناسایی کند و راه های مقابله با آن را یاد بگیرد و بتواند با پذیرش آن و مدیریت احساسات خود راحت تر پروسه دردناک ر ا پشت سر بگذارد. بیمارانی که از این شیوه ها استفاده نمی کنند ممکن است برای تسکین دردهای خود دست به اقدامات نادرستی زده و روی به استعمال مواد مخدر بیاورند یا از اطرافیان خود فاصله بگیرند و این شیوه باعث طولانی تر شدن پروسه درمان و حتی بدتر شدن شرایط جسمی و روحی بیمار شود.

2-دارودرمانی

دارو درمانی گزینه ای برای درمان قطعی این بیماری نیست و معمولا زمانی که علائم بیماری شدید باشد از آن برای کاهش علائم بیماری استفاده می شود. داروهایی که در کاهش نشانه های این بیماری مورد تجویز قرار می گیرد داروهایی نظیر مهارکننده های بازجذب سروتونین و ضدافسردگی های مونوآمین اکسیدی هستند. اما استفاده از این داروها معمولا درصورتی اتفاق می افتد که بیمار به روش های درمانی دیگر پاسخ ندهد.

در کنار روان درمانی و استفاده از شیوه های تغییر افکار منفی و دارو درمانی، خانواده و حمایت اعضای خانواده از بیمار در این شرایط خیلی موثر بوده و می تواند به درمان بیمار و کنار آمدن او با مشکلات کمک کند. در چنین شرایطی می بایست اطرافیان در کنار فرد بیمار بوده و کمبودهای عاطفی و احساسی او را تامین کنند و به او حس ارزشمندی القا کنند .

3-تغییر سبک زندگی

تغییر شیوه های قبلی زندگی می تواند تا حدودی به بهتر شدن شرایط فردی بیمار کمک کند. به عنوان نمونه استفاده از یک رژیم غذایی مناسب به بهبود خلق و خو کمک می کند و پیش نیازهای اصلی مواد شیمیایی مغز را تامین کند می تواند به بهتر شدن حال و روحیه فرد و ثبات خلق بیمار کمک کند.

همچنین انجام ورزش روزانه و تمرینات ورزشی و مدیتیشن به صورت روتین نقش تعیین کننده ای در تامین انرژی بدن، حفظ روحیه فرد، افزایش میزان سروتونین مغز و افزایش خلق او کمک کند. ورزش کردن هم از لحاظ روحی و هم از نظر جسمی مفید و موثر بوده و از افت انرژی فرد جلوگیری می کند.

4-استفاده از دمنوش های گیاهی آرام بخش

افراد افسرده معمولا درگیر حالات اضطرابی هستند و تنش های زیادی را تجربه می کنند که برای مدیریت اعصاب خود می توانند از دمنوش های آرام بخش استفاده کنند. نوشیدن دمنوش زمان خواب به آنها کمک می کند تا خوابی راحتتر را تجربه کنند و آرامش بیشتری داشته باشند.

 

سخن اخر

افسردگی وضعیتی در اثر یک موقعیت ناگوار به وجود می آید و در صورتی که فرد بتواند احساسات و عواطف خود را مدیریت کند و با وضعیت جدید و تنش موجود راحتتر کنار بیاید زودتر پروسه درمان را طی می کند. در این شرایط اطرافیان می توانند با ایفای نقش مثبت و حمایت های همه جانبه به کاهش دردهای بیمار و التیام ناراحتی های او کمک کنند تا زودتر بهبودی پیدا کند. برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی کلیک کنید.