تاثیر سیگار بر جنین در دوران بارداری

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با سیگار کشیدن در بارداری پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

سیگار کشیدن در بارداری می‌تواند هم برای جنین و هم برای مادر خطراتی را به دنبال داشته باشد. مواد شیمیایی خطرناک مثل مونوکسید کربن و نیکوتین موجود در سیگار سلامت نوزاد را به خطر می‌اندازد. مادر برای به دنیا آوردن یک نوزاد سالم به مراقبت‌های پیش از بارداری نیاز دارد؛ ترک سیگار و یا هر ماده سمی دیگر از جمله این مراقبت‌ها است. بی توجهی به خطرات و آسیب‌های احتمالی به جنین، اهمیت ترک سیگار را برای برخی مادران کم کرده است اما فراموش نکنید که مسئولیت سلامت نوزاد پیش از هر کسی با مادر بوده و اتفاقات دوران بارداری، می‌تواند کل زندگی نوزاد را تحت الشعاع قرار دهد. آگاهی از تاثیر سیگار و خطرات تهدیدکننده جنین به مادران کمک می‌کند که راحت‌تر برای ترک سیگار اقدام کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خطراتی که جنین را تهدید می‌کند کلیک کنید.
 

8 خطر سیگار کشیدن در دوره بارداری

1. اقدام به بارداری

اگر سیگار می‌کشید و قصد بارداری دارید، ترک سیگار اولین کاری است که باید انجام دهید. سیگار کشیدن می‌تواند مانع از بارداری شده و حتی در 3 ماهه اول نیز بر روی سلامت جنین تاثیر می‌گذارد. طبق آمارها موفقیت در باردار شدن افراد غیر سیگاری، تقریبا دو برابر افراد سیگاری است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترک سیگار کلیک کنید.

اینفوگرافیک تاثیر سیگار بر جنین در دوران بارداری

2. سیگار کشیدن در بارداری | سقط جنین و مرده زایی

از دست دادن ناگهانی جنین در هر مرحله‌ از بارداری یک اتفاق بسیار غم انگیز است. سقط جنین معمولا در 3 ماهه اول بارداری رخ می‌دهد، اما در مواردی حتی در 20 هفتگی نیز اتفاق می‌افتد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سقط جنین کلیک کنید.

3. بارداری خارج از رحم

نیکوتین می‌تواند باعث انقباض لوله‌های فالوپی شود. ممکن است این انقباض از انتقال جنین به رحم جلوگیری کرده و باعث حاملگی خارج از رحم شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بارداری خارج از رحم کلیک کنید.

4. سیگار کشیدن در بارداری | منقبض شدن جفت

جفت، شاهراه حیات جنین است که در دوران بارداری شکل می‌گیرد تا اکسیژن و مواد مغذی را به جنین برساند. سیگار کشیدن، باعث انقباض یا پارگی جفت شده و با خونریزی همراه می‌شود. در این صورت سلامت مادر و جنین به خطر افتاد و حتی ممکن است منجر به مرگ آن‌ها بشود.

5. جنین پیش رحمی و کمبود اکسیژن

جفت به صورت طبیعی، به سمت بالای رحم رشد می‌کند و این مسئله باعث آزاد بودن گردنه رحم می‌شود. سیگار کشیدن باعث می‌شود که جفت در قسمت پایینی باقی مانده و قسمتی از دهانه رحم یا تمام آن را مسدود کند. در این صورت ممکن است رحم پاره شود و باعث خونریزی شدید و محروم شدن جنین از اکسیژن و مواد مغذی گردد.

6. زایمان زودرس

سیگار کشیدن در طول بارداری باعث زایمان زودرس می‌شود و این مسئله احتمال آسیب در قسمت شنوایی، ناتوانی ذهنی، مشکلات یادگیری و رفتاری را افزایش داده و حتی ممکن است که در مواردی منجر به مرگ نوزاد شود. 

7. وزن کم هنگام تولد

کم وزنی فقط به معنای کوچک بودن نوزاد نیست، بلکه می‌تواند منجر به مشکلات و ناتوانی‌های دیگری همچون تاخیر رشدی، فلج مغزی، اختلال بینایی و شنوایی و حتی مرگ ناگهانی نوزاد شود. ترک سیگار قبل بارداری یا حتی حین آن، احتمال تولد نوزاد کم وزن را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. 

8. نقص‌های هنگام تولد

سیگار کشیدن در بارداری احتمال بروز نقایص مادر زادی نوزاد را افزایش می‌دهد. مشکلات قلبی به دلیل ایجاد اختلال در ساختار و شکل گیری قلب ایجاد می‌شود که با نامنظمی ضربان یا افزایش ضربان قلب همراه است. همچنین شکاف کام نیز یکی دیگر از پیامدهای احتمالی شایع سیگار کشیدن در بارداری است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خطرات بارداری کلیک کنید.
 

تاثیر دود غیر مستقیم سیگار در دوران بارداری

دود دست دوم یا دود محیطی، بسیار خطرناک‌تر از مصرف سیگار توسط خود فرد است. این دود ترکیبی از سوختن دخانیات و بازدم دود شخص مصرف کننده بوده و به دلیل مضرتر بودن این دود تاثیر جدی بر سلامت مادر و جنین می‌گذارد. از عوارض استنشاق دود دست دوم می‌توان به احتمال سقط جنین، مرده زایی، وزن کم نوزاد، بارداری خارج رحم و سندروم مرگ ناگهانی نوزاد اشاره کرد. از طرف دیگر ممکن است نوزاد به بیمارهایی همچون آلرژی، آسم، عفونت ریه و عفونت گوش مبتلا شود.
 

راهکارهای ترک سیگار در دوره بارداری

1. سعی کنید از افراد سیگاری دوری کرده و خانه خود را از سیگار خالی کنید.

2. سیگار، فندک و هر نوع آتش زن‌های دیگر را مخفی کرده و آن‌ها را از جلوی چشم خود دور کنید.

3. نوشیدنی‌های کافئین دار میل شما را به کشیدن سیگار افزایش می‌دهد. مصرف قهوه را در طول روز کمتر کنید.

4. به هیچ وجه الکل مصرف نکنید؛ چرا که هم برای جنین خطر داشته و هم میل شما را به کشیدن سیگار افزایش می‌دهد.

5. عادات سیگار کشیدن خود را تغییر دهید. مثلا اگر به کشیدن سیگار در حین رانندگی عادت کرده‌اید آن را با گوش دادن به موسیقی و همخوانی با آن جایگزین کنید.

6. از موقعیت‌هایی که در آن بیشتر سیگار می‌کشید، خودداری کرده و از شرایط وسوسه انگیز دوری کنید.

7. در صورت نیاز جدی به سیگار، از آدامس‌های نیکوتین دار و ترجیحا بدون قند استفاده کنید.

8. با مادرانی که مشکل مشابه دارند یا عوارض سیگار کشیدن در بارداری را بر فرزند تجربه کردند، ارتباط داشته باشید.

9. فعالیت خود را افزایش دهید تا ذهنتان از وسوسه سیگار کشیدن خالی شود. مثلا ورزش‌ها و فعالیت‌های سبکی همچون پیاده روی انجام دهید یا کتاب بخوانید. این فعالیت‌ها به تجربه دوره بارداری سالم کمک می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بارداری کلیک کنید.

روان درمانی برای ترک سیگار در دوران بارداری

روان درمانی می تواند جزء موثر یک رویکرد درمانی جامع برای ترک سیگار در دوران بارداری باشد. در اینجا برخی از راهبردهای روان درمانی که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرند آورده شده است:

1. درمان شناختی-رفتاری (CBT)

 CBT یک درمان ساختاریافته است که به افراد کمک می کند تا الگوهای فکری منفی و رفتارهای مرتبط با سیگار را شناسایی و تغییر دهند. در زمینه بارداری، CBT می تواند به زنان باردار کمک کند تا استراتژی های مقابله ای برای مدیریت هوس، شناسایی محرک های سیگار کشیدن و یادگیری راه های جایگزین برای مقابله با استرس و احساسات منفی ایجاد کنند.

2. مصاحبه انگیزشی (MI)

 MI یک رویکرد مشاوره مراجع محور است که هدف آن افزایش انگیزه برای تغییر رفتار است. در مورد سیگار کشیدن در دوران بارداری، MI می تواند به زنان کمک کند تا دوگانگی خود را در مورد ترک سیگار کشف کنند، دلایل خود را برای ترک سیگار روشن کنند، و اعتماد به نفس خود را در توانایی خود برای ترک موفقیت آمیز افزایش دهند.

3. رویکردهای مبتنی بر ذهن آگاهی

 مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی، مانند پیشگیری از عود مبتنی بر ذهن آگاهی (MBRP) یا کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR)، می تواند به زنان باردار کمک کند تا آگاهی بیشتری نسبت به محرک های سیگار کشیدن، هوس ها، و الگوهای همیشگی خود داشته باشند. تمرین‌های ذهن آگاهی می‌تواند به زنان کمک کند تا آگاهی بدون قضاوت از رفتار سیگار کشیدن خود را پرورش دهند و پاسخ‌های سالم‌تری به هوس‌ها و استرس ایجاد کنند.

4. مشاوره حمایتی

 ارائه حمایت همدلانه و فضای امن برای زنان باردار برای گفتگو در مورد تجربیات، نگرانی ها و چالش های مربوط به ترک سیگار می تواند بسیار ارزشمند باشد. مشاوره حمایتی می تواند به زنان کمک کند تا احساس کنند که درک شده، معتبر هستند و برای ایجاد تغییرات مثبت برای خود و نوزادشان قدرت دارند.

5. تکنیک های مدیریت استرس

 بارداری می تواند یک زمان استرس زا باشد و استرس یک محرک رایج برای سیگار کشیدن است. آموزش تکنیک‌های مدیریت استرس به زنان باردار مانند تمرین‌های تنفس عمیق، آرام‌سازی پیشرونده عضلانی و تصویرسازی هدایت‌شده می‌تواند به آن ها کمک کند تا سطح استرس را کاهش دهند و بدون توسل به سیگار با هوس مقابله کنند.

6. راهبردهای پیشگیری از عود

 کمک به زنان باردار برای پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای موقعیت‌های پرخطر که ممکن است منجر به عود سیگار شود، جزء ضروری روان‌درمانی برای ترک سیگار است. آموزش راهبردهای پیشگیری از عود به زنان، مانند شناسایی علائم هشدار دهنده عود، توسعه مهارت های مقابله ای، و ایجاد یک شبکه حمایتی، می تواند احتمال ترک سیگار را افزایش دهد.

برای روان درمانگرانی که با زنان باردار سیگاری کار می کنند، همکاری نزدیک با متخصصان زنان و زایمان، ماماها و سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی برای اطمینان از مراقبت و حمایت هماهنگ بسیار مهم است. علاوه بر این، مشارکت شریک یا خانواده در روند درمان می تواند اثربخشی روان درمانی برای ترک سیگار در دوران بارداری را افزایش دهد.

پس از ترک سیگار بدن چه تغییری می‌کند؟

مزایای ترک سیگار، چند روز پس از ترک خود را نشان داده و ضربان قلب نوزاد دلبند به حالت عادی بر خواهد گشت و احتمال بروز مشکلات تنفسی برای او کاهش می‌یابد. ممکن است پس از چند روز، علائم ترک سیگار خود را نشان دهد، سرفه، عدم تمرکز، تحریک پذیری و سردرد برخی از آن ها هستند، اما تمام این علائم موقتی بوده و پس از دو هفته از بین می‌روند. توجه داشته باشید که بروز علائم در این مدت ممکن است کمی شدید باشد.

بخاطر داشته باشید که تحمل پیامدهای ترک سیگار، بسیار آسان‌تر از تحمل مشکلاتی است که سیگار کشیدن در بارداری بر زندگی شما و نوزاد وارد خواهد کرد. مشاوره کودک می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد سلامت کودک در اختیارتان قرار دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.

حقیقتی درباره سیگار کشیدن در دوران بارداری

متاسفانه بسیاری از مادران، به دلیل عدم آگاهی از خطرات واضح و شناخته شده ناشی از کشیدن سیگار در باردرای و اثرات آن بر جنین در این دوران سیگار را کنار نمی‌گذارند. برخی دیگر علیرغم شناخت عوارض همچنان اصرار بر کشیدن سیگار داشته اند. حدود 10 درصد از مادران گزارش داده‌اند که در سه ماهه آخر بارداری همچنان سیگار می‌کشیدند. توجه کنید که تنها راه قطعی برای اجتناب از عوارض سیگار کشیدن در دوران حاملگی، ترک کامل آن است. اجتناب از سیگار و دود آن حتی بعد از زایمان نیز اهمیت دارد. اثرات منفی دود سیگار بر نوزاد و شیر مادر را جدی گرفته و برای حفظ سلامت هردویتان، سبک زندگی خود را تغییر دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تاثیر دود سیگار بر نوزاد و دریافت مشاوره روانشناسی در این زمینه کلیک کنید.