سبک های ارتباطی | شناخت انواع و بهترین سبک ارتباطی

آگاهی از سبک های ارتباطی در داشتن ارتباطی موثر، کارآمد و طولانی مدت تاثیر اساسی دارد. زمانی که با دیگران ارتباطی  موثر داشته باشید، مورد احترام  آنان قرار می گیرید و زندگی شاد و موفق تری خواهید داشت. همه ما در طول روز با افراد مختلفی مانند راننده تاکسی یا مغازه دار روبرو می شویم، اما آیا تا حالا به طبقه بندی کردن رفتارهای خود در طول روز توجه کرده اید؟ به نظر شما تقسیم بندی رفتارها در روابط ما تاثیر گذار است یا کار بیهوده ایست؟ این تقسیم بندی توسط روانشناسان انجام شده است که تحت عنوان سبک های ارتباطی شناخته می شود. داشتن ارتباط موثر با دیگران در رسیدن به اهداف به شما کمک شایانی می کنند. در ادامه این مقاله توضیحات کاملی داده می شود.

 

انواع سبک ارتباطی

افراد برای برقراری رابطه با دیگران روش خاصی دارتد و با سبک های مختلفی رفتار می کنند. شما ممکن از در ارتباط با هر کس سبک خاصی را برگزینید. آیا تا به حال متوجه شده اید که در مقابل برخی افراد متفاوت با دیگران رفتار می کنید؟ در ادامه ویژگی های هر سبک بیان شده است. هر فردی سبک ارتباطی منحصر به فردی دارد که در آن با دیگران تعامل و تبادل اطلاعات می کند. چهار سبک ارتباطی اساسی وجود دارد: منفعل، تهاجمی، منفعل-تهاجمی و قاطعانه. درک هر سبک ارتباطی و اینکه چرا افراد از آن ها استفاده می کنند بسیار مهم است. برای مثال، سبک ارتباط قاطعانه مؤثرترین است زیرا بهترین جنبه‌های همه سبک‌های دیگر را در بر می‌گیرد. وقتی این چهار سبک را تجزیه می کنیم، ویژگی های هر سبک، عبارات استاندارد و اینکه چه چیزی آن ها را منحصر به فرد می کند را بهتر درک می کنیم. شما می توانید با خواندن آن سبک رفتاری خود را یافته و برای بهبود یا تغییر آن اقدام کنید. برای اطلاع از راه های تغییر رفتار به مقاله مدل تغییر رفتار مراجعه نمایید.

 

1- سبک ارتباطی پرخاشگرانه

زمانی که شخصی به شیوه ای پرخاشگرانه ارتباط برقرار می کند، اغلب آشکار است. آن را خواهید شنید. آن را خواهید دید. حتی ممکن است آن را احساس کنید. سبک ارتباط پرخاشگرانه با صحبت کردن با صدای بلند و مطالبه گر، حفظ تماس چشمی شدید و تسلط یا کنترل دیگران از طریق سرزنش، ارعاب، انتقاد، تهدید یا حمله به آن ها، از جمله ویژگی های دیگر مورد تاکید قرار می گیرد.

ویژگی بارز افراد دارای سبک ارتباطی پرخاشگرانه؛ تهدید، ضایع کردن حق و توهین کردن به دیگران است. رفتار آن‌ها معمولا حق به جانب بوده و چیزی به غیر خود و خواسته هایشان برای آنان اهمیت ندارد. در اکثر مواقع افرادی که از سبک ارتباطی پرخشگرانه استفاده می‌کنند، شنونده خوبی نبوده و همواره عصبی و اخمو دیده می شوند. استراتژی غالب این افراد برای کنترل دیگران تحقیر است که سبب اطاعت همراه با نارضایتی آنان می گردد. افراد ارتباطی پرخاشگر اغلب دستوراتی صادر می کنند، سوالاتی را با بی ادبی می پرسند و به حرف های دیگران گوش نمی دهند. اما می‌توان آن‌ها را رهبر نیز در نظر گرفت که از اطرافیانشان احترام دریافت می کنند.

چرا افراد از سبک پرخاشگرانه استفاده می‌کنند؟

این افراد برخلاف ظاهرشان ترس زیادی از شکست  دارند و دارای اعتماد به نفس پایینی هستند و اینکه با این روش دیگران را (در نظر خودشان) کنترل می کنند لذت می برند و بالاخره این رفتار راهی است برای خالی کردن خشمی که ریشه در موقعیتی دیگر دارد.

نتیجه رفتار پرخاشگرانه

افراد پرخاشگر یک تعارض را با طرف مقابل به وجود می آورند؛ مثلا بسیاری از دعواهای خیابانی هر دو نفر از سبک پرخاشگرانه استفاده می کنند و در هر صورت هیچ کس فردی که با دعوا کارهایش را انجام می دهد محترم نمی داند.

 

2- سبک ارتباطی منفعلانه

در سبک ارتباطی منفعالانه، فرد با معذرت خواهی زیاد و کوچک کردن خودش تمامی حقوق شخصی، افکار و احساساتش را نادیده می گیرد. در این سبک افراد همیشه حق انتخاب را به دیگران می دهند و توانایی برنامه ریزی ندارند و همیشه رفتارشان موافق با دیگران است و هیچگونه اعتراضی نمی کنند. در مواجه شدن با هر موردی خود را موافق نشان می دهند. این افراد دچاراضطراب، کمبود اعتماد به نفس، ناکامی وخشم می شوند. دیگران نیز از آن ها توقع بالایی دارند و توانایی نه گفتن را ندارند.

افرادی که از سبک ارتباط غیرفعال استفاده می کنند اغلب بی تفاوت عمل می کنند و تسلیم دیگران می شوند. ارتباط گیرندگان منفعل معمولاً در بیان احساسات یا نیازهای خود شکست می خورند و به دیگران اجازه می دهند تا خود را ابراز کنند. اغلب، فقدان ارتباط بیرونی یک ارتباطگر منفعل می تواند منجر به سوء تفاهم، ایجاد خشم یا رنجش شود. در عین حال، این افراد ارتباطی می توانند در هنگام بروز تعارض ایمن تر صحبت کنند، زیرا به احتمال زیاد از رویارویی اجتناب می کنند یا از مجادله با دیگران سر باز می زنند. افراد ارتباطی منفعل، اغلب فقدان تماس چشمی، وضعیت بدنی نامناسب و ناتوانی در «نه گفتن» را نشان می دهند. ارتباط گیرندگان منفعل به گونه ای عمل می کنند که می گویند مردم هرگز احساسات من را در نظر نمی گیرند. برای اطلاع بیشتر از ویژگی سبک رفتار منفعلانه کلیک کنید.

چرا افراد از سبک منفعلانه استفاده می کنند؟

به دلایل زیادی ممکن است افراد از سبک منفعلانه استفاده کنند، نگرانی در مورد تایید نشدن، نگرانی از انتقاد، نگرانی از بی ادب به نظر رسیدن، نگرانی از مورد بازیچه قرار گرفته شدن توسط دیگران و.... .

نتیجه رفتارمنفعلانه

زمانیکه فرد از این سبک استفاده مییکند باعث ناکامی ، خشم از خود، تنفر از دیگران، کم شدن اعتماد به نفس و کم شدن روابط با دیگران می شود. در بلند مدت نیز می تواند تبدیل به سبک رفتاری منفعل پرخاشگر نیز شود.

سبک ارتباطی منفعل-تهاجمی

در ظاهر منفعل به نظر می رسند، اما در درون ممکن است احساس ناتوانی یا گیرکردن کنند که باعث ایجاد رنجش منجر به جوش زدن یا رفتار کردن به روش های ظریف، غیرمستقیم یا مخفیانه می شود. بیشتر ارتباط گیرندگان منفعل - پرخاشگر به جای مواجهه با یک فرد یا موضوع، با خود غر می زنند. آن ها در تشخیص عصبانیت خود مشکل دارند، از حالات چهره ای استفاده می کنند که با احساس آن ها ارتباطی ندارد و حتی وجود مشکل را انکار می کنند.

ارتباط‌گیران منفعل - پرخاشگر به احتمال زیاد با زبان بدن یا عدم برقراری ارتباط آزاد با شخص دیگر ارتباط برقرار می‌کنند، مانند رفتار بی‌صدا، شایعه پراکنی پشت سر مردم یا خرابکاری در تلاش‌های دیگران. ارتباطات منفعل - پرخاشگر نیز ممکن است همکاری به نظر برسند، اما ممکن است در سکوت عکس آن را انجام دهند.

3- سبک رفتار جراتمندانه

در سبک جراتمندانه، اضطراب به راحتی بروز داده می شود و افراد به دنبال اهداف خود بدون ضایع کردن حق دیگران هستند. در این سبک، ارتباط دو طرفه است، قضاوتی صورت نمی گیرد، هر کس با توجه به انتخاب خود رفتار می‌کنند، بر برنامه ریزی های خود مصر هستند و اجازه سواستفاده به کسی نمی دهند و برای خود احترام قایلند. این افراد کنترل بیشتری روی زندگی خود دارند و از روابط خودشون راضی هستند و در نظر مردم احترام بیشتری دارند چون ثابت قدم‌اند. در رفتار جراتمندانه افراد درخواست خود را قاطعانه بیان می کنند و توانایی نه گفتن را دارند. برای درک بهتر جرات مندی کلیک کنید.

4- سبک ارتباطی مستقیم

ویژگی اساسی این سبک ابراز وجود و ارتباط به روش مستقیم است. سبک ارتباطی مستقیم بهترین سبک ارتباطی شناخته می شود؛ چرا که در ابراز وجود دو طرف رضایت دارند. هدف از شیوه های ابراز وجود رعایت اصول مهم ارتباطی و احترام به حقوق خود و دیگران است.

برای ابراز وجود، محکم بایستید وبه چشمان طرف مقابل خیره شوید وبرای بیان احساساتتان از لحنی آرام، رسا، ومحترمانه استفاده کنید و به جای واژه شما از واژه من استفاده کنید به عنوان مثال به جای اینکه بگویید: "شماباعث ناراحتی من شدید" می گویید" من ناراحت هستم". یادگیری سه عبارت " من فکرمیکنم، من احساس میکنم و من میخواهم " کمک می‌کند تا با استفاده از ابراز وجود خواسته هایتان را بیان کنید. برای ارتقای مهارت های ارتباطی و مهارت نه گفتن کلیک کنید.

مزیت سبک ارتباط مستقیم

احساسات نقش مهمی در رفتار دارد و در مواقعی که آسیب پذیر هستید بیشتر از سبک منفعلانه استفاده می کنید، اما سبک مستقیم از خشم و ناراحتی و ناکامی در ارتباط جلوگیری می‌کند. تقاضا کردن از دیگران طبیعی است و هیچکس توانایی خواندن ذهن طرف مقابل را ندارد. ابراز وجود توانایی بیان کردن احساسات بصورت روشن وتاکید بر رعایت اصول شخصی و حقوق دیگران است. یادگیری  مهارت ابراز وجود در جهت بهبود رابطه وسلامتی شماست ومی‌توان با کمک گرفتن از مشاورین و روانشناسان آنرا آموخت و در مواقعی که لازم است بکار برد تا در زندگی روزمره روابط کارآمدتری داشت.

سخن آخر

سبک ارتباط قاطعانه که تصور می شود مؤثرترین شکل ارتباط است، دارای یک پیوند ارتباطی باز است، در حالی که سرکوبگر نیست. ارتباط قاطع می تواند نیازها، خواسته ها، ایده ها و احساسات خود را بیان کند، در حالی که نیازهای دیگران را نیز در نظر می گیرد. هدف ارتباطات قاطع این است که هر دو طرف در یک موقعیت پیروز شوند و حقوق خود را با حقوق دیگران متعادل کنند. ارتباط قاطع می تواند نیازها، خواسته ها، ایده ها و احساسات خود را بیان کند، در حالی که نیازهای دیگران را نیز در نظر می گیرد.

یکی از کلیدهای ارتباط قاطعانه استفاده از جملات با ضمیر «من» است، مانند «وقتی برای جلسه دیر می‌آیید احساس ناامیدی می‌کنم» یا «دوست ندارم بارها و بارها این موضوع را توضیح دهم». نشان دهنده مالکیت احساسات و رفتار بدون سرزنش شخص مقابل است.