وابستگی کودک به مادر تا چه سنی طبیعی است؟ | علائم و راهکارها

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با وابستگی کودک به مادر پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

وابستگی کودک به مادر تا چه حدی طبیعی است؟ از رایج ترین سوالاتی که در مورد روابط کودک و مراقبین اصلی اعم از مادر و دیگران مطرح می شود این است که آیا کودک بر اثر توجه زیاد به مراقبین وابسته می شود؟ یک ترس عمومی وجود دارد که اگر در ارتباط با کودک به نیازهای او تمرکز شود ممکن است مانع رشد کودک به عنوان فردی مستقل و خودکفا شود. وابستگی به خودی خود آسیب زا نیست و مقوله ای طبیعی است. اما در بعضی کودکان این وابستگی به شکلی افراطی رخ می دهد.
وابستگی چه در حد افراطی آن و چه در حد بسیار کم، عواقب نامطلوبی در آینده ی کودک خواهد داشت. در این مقاله به روشن کردن این موضوع می پردازیم که وابستگی کودک به مادر چگونه رخ می دهد و چقدر طبیعی است؟ البته لازم است در صورت مواجهه با این موضوع برای درمان وابستگی و جلوگیری از تنش روانی کودک، از مشاوره کودک بهره مند شوید. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید. 

سوال اساسی درباره ی وابستگی کودک به مادر

مهم ترین سوالی که باید پرسید این است که برای اطمینان از رشد مناسب بچه ها چه کاری باید انجام داد؟ بچه های زیر سه سال به طور معمول به والدین خود می چسبند. ممکن است همه جا دنبال آنها راه بروند. وقتی والدین نزدیکشان نیستند گریه می کنند و وقتی مجبور می شوند توجه والدین را با دیگران تقسیم کنند ناراضی هستند. به همین دلیل تـربیت کودک 3 تا 4 سال با حساسیت های خاصی همراه است.
کودکان خردسال تشنه ی دلبستگی به والدین هستند. زیرا فاقد خودکفایی لازم برای مراقبت و تامین نیازهایشان می باشند. به همین جهت برای مراقبت، به بزرگسالان وابسته می شوند. زمانی که آنها به پنج تا هفت سالگی می رسند قاعدتا باید بتوانند به تنهایی و آزادانه بازی کنند. مسئولیت کارهای ساده مانند لباس پوشیدن را بر عهده بگیرند. حتی کارهایی نظیر تمیز کردن اسباب بازی های خود را شروع کنند. اینکه واقعا می توانند یا نه بستگی به سـبک فرزندپروری ما دارد.

اینفوگرافیک وابستگی کودک به مادر تا چه سنی طبیعی است؟

تاثیر وابستگی کودک به مادر

بین وابستگی و جدایی سالم رابطه متناقضی وجود دارد که اغلب درک نمی شود. وابستگی های سالم برخلاف باور عموم، رشد توانایی ها و مهارت های کودک را متوقف نمی کند؛ بلکه باعث پیشرفت آنها می شود. هدف نهایی در تــربیت کودک، کمک به او برای تبدیل شدن به شخصیتی مستقل است که آنها بتوانند تفکر خود را داشته باشند. در صورت تحقق استقلال کودکان، آن ها خواهند توانست اهداف خود را تعیین کنند. شیوه ی استدلالی خود را شکل دهند. تصمیمات خود را به تنهایی بگیرند و مرزهای خود را بشناسند. هیچ یک از اینها منافاتی با وابستگی های بهنجار کودک به والد و مراقبش ندارد.

تاثیر نوع رفتار مراقبین بر میزان وابستگی های کودک

شیوه ی مراقبین برای ایجاد یک رابطه ی سالم، اصلی ترین عامل تاثیرگذار بر شکل گیری وابستگی ها یا استقلال کودک است. رفتار مستقل والدین با کودک، آنها را آماده می کند تا دیگر بیش از حد به دنبال عشق والدین نباشند و تمرکزشان را روی رشد خودشان بگذارند. وقتی نیازهای اولیه و اساسی کودکان به قدر کافی برآورده شد، آزادانه می توانند فرصت کشف جهان پیرامون را پیدا کنند.
تناقض جالب این است که وقتی نیازهای وابستگی کودکان به درستی برآورده می شود، آنها خود به خود به سمت استقلال فردی پیش می روند. همزمان با بالغ شدن، کودک باید توانایی کافی برای به دست گرفتن کنترل زندگی شخصی خود را داشته باشد. در اینصورت والدین می توانند به نقش مشاوره ای خود بسنده کنند. هر زمان که نیازهای دلبــستگی در کودکان برآورده شود، دیگر سرگرم پیگیری والدین نخواهند بود. به عبارت دیگر وقتی می توانید روی مراقبان خود حساب کنید که دیگر نیازی به چسبیدن به آنها نیست.

تبیین تئوری دلبستگی

مولفه اصلی تئوری دلبستگی این مفهوم است که مراقبان باید حاضر و در دسترس باشند تا فرزندانشان به آنها به شکل سالم وابسته شوند. قبل از ایجاد تمرکز بر تفاوتهای فردی در شکل گیری دلبستگی و یا وابستگی در طول عمر افراد، کارهای اولیه جان بولبی نشان داد که جدایی کوتاه مدت حتی به مدت یک هفته می تواند بر کیفیت روابط مادر (یا مراقب اصلی) و کودک تأثیر منفی بگذارد. برای مطالعه بیشتر در خصوص انــواع وابستگی کلیک کنید.

1- چشم انداز نظریه دلبستگی در جدایی مادر و کودک

طبق نظریه دلبستگی، یک ارتباط ایمن به نحوه ی ارزیابی کودک از میزان در دسترس بودن مادر (یا سایر سوژه های دلبستگی) بستگی دارد. در دسترس بودن به این معنا است که مراقب از نظر فیزیکی در دسترس کودک باشد. بولبی به عدم دسترسی به عنوان جدایی یا از دست دادن اشاره داشت. در حالی که اهمیت دسترسی جسمی مادر مورد تأکید است، دو جنبه دیگر از قابلیت دسترسی که برای دلبستگی نوزاد مهم است توسط یک محقق دیگر روشن شده بود.
اول، کودک باید این باور را پیدا کند که خطوط ارتباطی با مادرش باز و برقرار است. دوم اینکه کودک باید باور کند که در صورت درخواست کمک، مادر پاسخ خواهد داد. با بزرگتر شدن کودکان دلبسته ی ایمن، آنها خیلی بهتر قادر به تحمل فاصله فیزیکی از مادر خود هستند. زیرا می دانند در هرحال می توانند با او ارتباط برقرار کنند. به همین دلیل پیش از دیدار مجدد با مادر بعد از یک جدایی، آرام و راحت هستند. جهت کسب اطلاعات در خصوص مراحل ایجاد دلــبستگی در کودکان کلیک کنید.

2- جدایی زودرس مادر و کودک

تحقیقات نشان می دهد وقوع جدایی مادر و کودک برای یک هفته یا بیشتر در دو سال اول زندگی با سطوح بالاتر واکنش های منفی کودک در سن ۳ سالگی و رفتارهای پــرخاشگری کودکان در سنین ۳ و ۵ سالگی مرتبط است. تأثیر جدایی بر پرخاشگری کودک در ۵ سالگی در مقایسه با پرخاشگری کودک ۳ ساله بیانگر تأثیرات زودهنگام و مداوم جدایی زودرس بر رفتار پرخاشگرانه ی کودکان است.

3- آیا جدایی مادر و کودک در طی دو سال اول زندگی با رشد اجتماعی-عاطفی و زبانی کودک ارتباط دارد؟

تاکید بر جدایی طی دو سال اول از این جهت است که در آن دوره، کودکان به مجاورت فیزیکی به عنوان شاخص اصلی در دسترس بودن مادر تکیه می کنند. مادرانی که محیط خانه را ترک کرده اند، حتی اگر از طریق تلفن در دسترس باشند، از نظر کودک خارج از دسترس شناخته می شوند. در دسترس بودن مادر برای