خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با بی اشتهایی عصبی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا نوعی اختلال روانی است که طی آن شخص با وجود گرسنگی، از خوردن غذا به حد کافی اجتناب میکند و با کاهش وزن و لاغری شدید مواجه میشود. ادامه این روند، به دلیل کاهش فشار خون و ضربان نامنظم قلب، میتواند منجر به مرگ نیز شود. نگرانیها در مورد اضافه وزن، میتواند آنقدر شدید باشد که به آسیبهای روانی دیگری مانند بیماری وسواس فکری، افسردگی، اختلالات اضطرابی و... نیز مبتلا شوید. متاسفانه آسیبهای جسمی و روانی ناشی از این اختلال آنقدر زیاد است که عملا در کارکرد اجتماعی و بهزیستیتان اخلال ایجاد میکند. با بهره گیری از مشاوره روانشناسی، این شانس را به دست میآورید که از وخیمتر شدن اوضاع جلوگیری کنید و هر چه زودتر به روند عادی زندگیتان بازگردید. در این مقاله به بررسی بی اشتهایی عصبی، نشانهها، علل بروز و روشهای درمانی آن میپردازیم.
بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا یکی از انواع اختلالات خوردن است که بیشتر در دختران بروز پیدا میکند. نشانه اصلی در بی اشتهایی عصبی، ترس بیمارگون از اضافه وزن و عدم کنترل بر میزان غذا خوردن است. به طور کلی این اختلال با سه ویژگی عدم رضایت از وزن کنونی، ترس و نگرانی غیر منطقی از چاق شدن، تصویر بدنی نامناسب و برداشت اشتباه از اندام خود مشخص میشود؛ افراد مبتلا به کم خوری عصبی، به اراده قوی در رعایت رژیم غذایی خود میبالند، برعکس آنچه در پرخوری عصبی شاهد آن هستیم که فرد به دلیل ناتوانی در کنترل خود شرمنده میشود.
برای آگاهی بیشتر درباره اختلالات خوردن کلیک کنید.
فرد مبتلا به آنورکسیا ممکن است نشانههایی که در ادامه ذکر کردیم را به صورت خفیف تا شدید تجربه کند.
_ کاهش وزن شدید، در اثر نخوردن غذای کافی و عدم کسب انرژی لازم
_ فرد از افزایش وزن یا چاق شدن به شدت میترسد، یا به طور دائم رفتارهایی پیش میگیرد که مانع افزایش وزن میشوند، حتی زمانی که کمبود وزن چشمگیر باشد.
_ شخص از وزن بدن یا شکل اندام خود برداشت اشتباه میکند، ارزشی که شخص برای خودش قائل میشود به طور غیرمنطقی تحت تأثیر وزن بدن یا شکل اندامش است.
افراد مبتلا به آنورکسیا به دو دسته تقسیم میشوند.
_گروه محدود کننده: که در این دسته افراد سعی میکنند کالری کمی به بدنشان برسد و با کم خوردن غذا و یا ورزشهای شدید و افراطی مشخص میشوند.
_گروه پاکسازی کننده: این دسته از افراد پس از دریافت کمی کالری با تصور نادرست اینکه چاق میشوند به سمت ملینها روی میآورند و یا با اعمالی نظیر استفراغ سعی در دفع مواد دریافتی دارند.
بی اشتهایی عصبی، برای فرد پیامدها و خطراتی را ایجاد خواهد کرد، به طوری که برای جبران آنها گاهی نیاز به رسیدگی پزشکی و تخصصی است. از جمله عوارض اختلال بی اشتهایی عصبی شامل موارد زیر هستند.
_ وزن کم بدن، ناخنهای شکننده، ریزش مو و پوکی استخوانها
_ خشکی پوست و رنگ پریدگی
_ تجربه علائم فیزیکی مانند سرگیجه، بی خوابی، خستگی، تیره شدن انگشتان، کم آبی بدن، قاعدگی نامنظم، فشار خون پایین، کاهش دمای بدن، دندان قروچه، ورم پاها و بازوها و...
_ تجربه علائم رفتاری و احساسی مانند انکار گرسنگی، دروغ گفتن درباره غذای مصرفی، کاهش میل جنسی، خود را با لباسهای زیاد پوشاندن، ورزش کردن افراطی، خروج از فعالیتهای اجتماعی و انزوا طلبی و...
_ بروز اختلال های روانی مانند افسردگی، وسواس فکری-عملی، اختلال شخصیت، اختلال بدریخت انگاری و اختلالات اضطرابی
برای آشنایی بیشتر با اختلالات شخصیت و بدریخت انگاری کلیک کنید.
برای تشخیص بی اشتهایی عصبی نیاز به بررسیهای جامع توسط پزشکان و روانشناسان وجود دارد. پزشکان اغلب برای آنکه مطمئن شوند که مراجعه کننده دچار بی اشتهایی عصبی شده است یکسری آزمایشات را برای فرد مشخص خواهند کرد. به طور مثال آزمایشهای فیزیکی مانند بررسی قد و وزن، ضربان قلب، فشار خون و همچنین بررسی مشکلات پوستی در کنار آزمایشهایی مانند اندازه گیری گلبولهای قرمز، بررسی غده تیروئید و عملکرد کلیه و کبد از فرد انجام میپذیرد. همچنین با استفاده از اشعه ایکس به بررسی تراکم استخوان میپردازند. در کنار این مسئله برای بررسی سلامت روان فرد و عدم وجود اختلالات روانی نیز روانشناس احساسات، افکار و باورهای فرد را بررسی میکند.
برای آشنایی بیشتر با اختلالات روانی کلیک کنید.
مجموعهای از عوامل زیستی، روانی و فرهنگی برای بروز اختلال بی اشتهایی عصبی شناسایی شدهاند که در ادامه بیشتر درباره آنان صحبت خواهیم کرد.
عوامل زیستی: ژنتیک یا سابقه خانوادگی بی اشتهایی عصبی و تاثیرات هورمونی در این بیماری نقش دارند. به طور مثال برخی از افراد تمایل ژنتیکی به حساسیت، لجاجت و کمال گرایی دارند که همه این نشانهها با آنورکسیا در ارتباط است.
عوامل روانی: استرسهای روانی، دغدغههای خانوادگی یا جنسی و ترس بیمارگونه از اضافه وزن میتوانند تاثیر مستقیم بر این بیماری بگذارند. به طور مثال افرادی که دچار ابتلا به یکی از انواع اختلالات اضطرابی هستند با غذا نخوردن سعی میکنند تا بر اضطراب خود غلبه کنند.
عوامل فرهنگی: در نظر گرفتن لاغری به عنوان مد روز (مظهر زیبایی)، ترس از چاقی با وجود لاغر بودن، تبلیغات گسترده در رسانهها و تلقی شدن لاغری به عنوان یک ارزش همه و همه میتوانند بر بی اشتهایی عصبی تاثیر بگذارند. متاسفانه در جامعه ایران نیز این مسئله به یک مشکل تبدیل شده است و افراد تمایل دارند که لاغر بمانند.
برای اطلاع بیشتر درباره انواع اختلالات اضطرابی کلیک کنید.
همان طور که قبلا اشاره کردیم بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا با عوارض بالای جسمانی و روانی همراه است. همچنین در مواردی که سو مصرف مواد همزمان با بی اشتهایی عصبی وجود داشته باشد، پیش بینی کنندهای قوی برای خودکشی است. در نتیجه اقدامات درمانی اهمیت بسیاری دارد. برای آگاهی بیشتر درباره سوء مصرف مواد و خودکشی کلیک کنید.
برای اختلال بی اشتهایی عصبی به صورت کلی داروی خاصی وجود ندارد، اما در صورت بروز عوارض جانبی مانند ضربان نامنظم قلب، ریزش مو و ... نیاز به مراقبت پزشکی و استفاده از داروها وجود دارد.
روان درمانی در کنار درمانهای دارویی و پزشکی لازمه یک درمان ریشهای و کامل برای افراد مبتلا به اختلال بی اشتهایی عصبی است، از جمله درمانهای مناسب در این حیطه میتوان به موارد زیر اشاره کرد. برای آگاهی بیشتر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.
در درمان بین فردی به شما کمک میشود، با اعتماد به نفس بیشتر و شناخت بهتر، راه حلهای منطقی برای برخورد با مشکلات و استرسهایتان انتخاب کنید. در نتیجه اضطرابها و برداشتهای غلط و اشتباه خود را کنترل و تصحیح کنید.
برای شناخت بیشتر در زمینه افزایش اعتماد به نفس کلیک کنید.
در درمان شناختی رفتاری، معمولا به شناسایی افکار ناکارآمد و اعمال ناسازگاری که در جهت تقویت اختلال آنورکسیا انجام میگیرد، کمک میکند. در این نوع درمان، درمانگر معمولا با دادن تکالیف در منزل و در بین جلسات درمانی سعی بر تصحیح شناختهای غلط شما دارد. برای اطلاع بیشتر درباره درمان بی اشتهایی عصبی کلیک کنید.
زمانی که شخص مبتلا به اختلال کم اشتهایی عصبی نمیتواند برداشتهای درستی در مورد سلامتی خود داشته باشد، درمانگر از رویکرد خانواده درمانی بهره مند شود. در این درمان ابتدا مشکلات و تعارضات خانوادگی هدف قرار میگیرد و تلاش برای حل آنهاست و در ادامه تشویق خانواده برای حمایت از شخص مبتلا به اختلال کم خوری عصبی بسیار اهمیت دارد. برای اطلاع از روند دریافت مشاوره خانواده کلیک کنید.
در گروه درمانی با افراد دیگری که به اختلال کم خوری عصبی دچار هستند آشنا میشوید و از این طریق میتوانید با عوارض این اختلال و تاثیرات آن بر زندگی شخصی و اجتماعی بیشتر آشنا شوید، در واقع به بینش نسبی در مورد اختلال برسید.
لازم به ذکر است علم روانشناسی با پیشرفتی که در دهههای گذشته داشته، توانسته با ابداع روشهای مختلف بدون استفاده از دارو، درمان بسیاری از بیماریهای خلقی را میسر کند. لذا آثار مراجعه به روانشناس در بلند مدت مشهودتر خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با علم روانشناسی و گروه درمانی کلیک کنید.
این افراد معمولا به خاطر شرایطی که تجربه میکنند مستعد ابتلا به افسردگی و وسواس فکری عملی هستند. در واقع نشانههایی از جمله خلق و خوی پایین و افسرده و همچنین مشغله فکری و درگیریهای ذهنی به مرور باعث میشود این افراد با این اختلالات دست و پنجه نرم کنند.
برای اطلاع درباره افسردگی و وسواس فکری عملی کلیک کنید.
به طورکلی خانمها بیشتر از مردان مستعد ابتلا به بی اشتهایی عصبی هستند. همچنین افراد در سن 10 تا 30 سالگی احتمال بیشتری دارد که به آنورکسیا دچار شوند. در کنار این مسائل سابقه خانوادگی، تغییر و تحول در محل زندگی و تبلیغات اجتماعی نیز موثر هستند.
برای دریافت مشاوره در زمینه تشخیص و درمان آنورکسیا می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
دیدگاه ها
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای مورد نیاز نشانه گذاری شده اند*