دلایل بی انگیزگی در کودکان و راه های افزایش انگیزه کودکان

بی انگیزگی در کودکان به شرایطی گفته می‌شود که فشار درونی و هدف برای انجام فعالیتی وجود ندارد و محرکی که به رفتار کودک نیرو می‌دهد خاموش گشته است. علل بی انگیزگی می‌تواند ناشی از تعاملات اجتماعی، عوامل روانی و مشکلات درون خانوادگی باشد که نقش خانواده به عنوان هسته اصلی و مرکزی رشد کودک پررنگ تر است. والدین در اینجور مواقع باید انتظارات خود را از کودک متعادل‌تر کرده و با افزایش انگیزه و ایجاد سائق‌های محرک، کودک را به هدف مورد نظر سوق دهند. گاهی مشاهده می‌شود که کودک کاری را انجام می‌دهد اما انگیزه کافی ندارد، در این مواقع نتیجه کار هیچگاه مطلوب نخواهد بود. پس لازم است که به راهکارهای افزایش انگیزه توجه کرده تا مشکل را بتوانید به صورت اصولی حل کنید. مشورت با مشاورین کودک می تواند راهکارها و اطلاعات ارزشمندی در این زمینه در اختیار شما قرار دهد. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.

چگونه به بی انگیزگی کودکم پی ببرم؟

از آن جا که کارکردهای شناختی در کودکان شکل نگرفته است، آن‌ها قادر به بیان بسیاری از مشکلات خود نیستند، اما مراقبان کودک می‌توانند با مشاهده و بررسی شواهد به وجود مشکل پی ببرند. بی انگیزگی کودکان از جمله موضوعاتی است که کودکان آن را در قالب رفتار از خود بروز می‌دهند. شما می‌توانید با شناسایی این نشانه‌ها در موقعیت‌های مختلف به وجود آن‌ها پی ببرید. برای اطلاع از ویژگی‌های کــودک سـالم کلیک کنید.

اینفوگرافیک دلایل بی انگیزگی در کودکان

نشانه های بی انگیزگی کودکان | انجام تکالیف مدرسه
 

یکی از موقعیت‌هایی که کودک در آن اظهار بی انــگیزگی می‌کند، انجام تکالیف مدرسه است. کودک با انجام ندادن، نصفه و نیمه رها کردن و به تعویق انداختن تکالیف، بی انگیزگی خود را بروز می‌دهد. معمولا کودک در این مواقع حوصله انجام کارهای مدرسه را نداشته و به جای آن به دنبال تفریح و لذت‌های دیگر می‌رود.

به بازی های مورد علاقه اش توجه کنید

هنگام بی انگیزگی، دیگر کودکتان میلی به انجام ســرگرمی های جذاب و بازی‌های مورد علاقه‌اش ندارد. این در حالی است که هیچ نوع بازی دیگری را جایگزین بازی‌های قبلی نکرده است. بی انگیزگی و بی میلی در انجام بازی می‌تواند نشانه‌ای از یک ناراحتی اساسی در کودک باشد.  برای کسب آگاهی در خصوص علل بازی نکــردن کودک کلیک کنید.

نشانه های بی انگیزگی کودکان | گروه دوستان

کودکتان نسبت به دوستانی که همیشه با آن‌ها بازی می‌کرد و جزء صمیمی‌ترین دوستان او به حساب می‌آیند، بی تفاوت شده است. حتی در جمع دوستانش میلی به بازی کردن با آن‌ها ندارد و ترجیح می‌دهد تنها باشد. گاهی کودک ازهمان ابتدا، بازی‌های فردی را به حضور در جمع ترجیح می‌دهد. ممکن است این مورد جزئی از رفتار طبیعی کودک بوده و نشان از ماهیت او باشد اما تغییر ناگهانی در رفتار کودک و گوشــه گیری و انزواطلبی او باید بیشتر بررسی شود.

عدم انجام وظایف محول شده در منزل

کودک به انجام کارهایی که از او می‌خواهید بی‌تفاوت است و دائم آن‌ها را به عقب می‌اندازد. مثلا تا الان وسیله‌های اتاقش را خودش جمع می‌کرده، اما دیگر به آن بی تفاوت شده و انرژی انجام آن را ندارد. دائم بهانه می‌گیرد و به نحوی از زیر کارها و وظایف محوله در می‌رود. والدین در این گونه مواقع باید به پایین آمدن و بی انگیزگی کودک و شــانه خالی کردن از بار مسئولیت شک کرده و بیشتر موضوع را بررسی کنند.

 

نقش خانواده در بی انگیزگی کودکان

خانواده هسته اصلی رشد و نمو افراد از ابتدای تولد و کودکی تا بزرگسالی است. بسیاری از عوامل ایجاد کننده و تشدید کننده بی انگیزگی در کودکان را باید در درون خانواده جستجو کرد. والدین می‌توانند با آگاهی درباره علم روانشناسی کــودک ارتباط موثرتری با آن‌ها برقرار کنند.

1-کمال گرایی والدین

بعضی والدین به خاطر ناکامی‌های خودشان به صورت ناخودآگاه در تلاش‌اند تا کودکشان به آرزوهای دست نیافته آن‌ها برسند. برخی دیگر وسواس کمالگرایی خود را در مورد کودک خود نیز اعمال می‌کنند. اما باید توجه داشته باشید که توقعات شما فراتر از حد توان جسمی و روانی کودک نباشد. این توقعات موجب ناکامی و در نتیجه بی انگیزگی کودک می‌شود. در چنین شرایطی لازم است والدین با غــلبه بر کمال گرایی تغییرات مثبتی در رفتار خود ایجاد کنند تا بتوانند الهام بخش فرزندان خود باشند.

2-اختلاف والدین بر سر تربیت کودک

والدینی که هنوز بر سر نوع تربیت، باورها و عقاید اصلی در زندگی خود به توافق نرسیده‌اند، نمی‌توانند تربیت و آموزش درستی را بر روی کودک اعمال کنند. همین تعارضات و عدم تفاهم در نوع تربیـت کودک به مرور در کودک حس بی انگیزگی ایجاد می‌کند. کودک با خود فکر می‌کند "هر آنچه از من سربزند از نظر والدین من پذیرفتنی نیست". به مرور این حس در او موجب احساس بی کفایتی، ناکارآمدی شدید و بی انگیزگی می‌شود. بهتر است به عنوان والدین سعی کنید انتظاراتتان از کودک با همسرتان در یک راستا باشد و ســبک فرزندپروری واحدی را انتخاب نمایید.

3-نپذیرفتن کودک با تمام ویژگی های مثبت و منفی رفتاری

کودک شما مانند دیگر کودکان دارای ویژگی‌های مثبت و منفی است که او را از دیگر کودکان مجزا می‌کند. توجهات و محبت والدین اگر بر اساس ویژگی‌های کودک و نه شخص خود او باشد، خواه ناخواه این پیغام را به کودک می‌دهند که "تو دوست داشتنی نیستی مگر آن که بر اساس خواسته‌های ما رفتار کنی". شما باید تلاش کنید ویژگی‌ها را از شخصیت اصلی کودک مجزا کنید. اگر رفتار غلطی از آن‌ها سر زد کل شخصیت او را زیر سوال نبرید و تنها به خاطر آن یک رفتار خاص، او را مورد بازخواست قرار دهید. پیشنهاد می کنیم در این رابطه مقاله برخورد با اشــتباهات کودک را مطالعه فرمایید.

 

شرایط محیطی موثر در بی انگیزگی کودکان

علاوه بر خانواده، محیطی که کودک در آن حضور دارد نیز در ایجاد بی انگیزگی موثر است. محیط شامل مدرسه، گروه دوستان، اقوام و حتی فضای اینترنت از مواردی است که در ایجاد انگیزه یا بی انگیزگی کودک نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند. تاثــیر محیط و محله بر کودک اصلی انکارناپذیر است و یکی از عوامل مهم تربیتی به شمار می آید.
در ادامه موارد موثر در بی انگیزی مرتبط با محیط را شرح می‌دهیم.

1-ناکامی و شکست مداوم کودک

کودکان به دلایل مختلف مانند تنبیه بــدنی، گرفتن نمرات بد پی در پی، احساس شکست در دعوای دوستانه و ... بی انگیزه می‌شوند.

2-استفاده زیاد از اینترنت

زمانی که کودک به بازی و استفاده مداوم از اینترنت می‌پردازد، انگیزه کافی برای ایجاد و برقراری ارتــباط با دیگران را از دست می‌دهد. همچنین اینترنت موجب استرس زیاد، افسردگی، خواب ناکافی و بی خوابی‌های مداوم و در طولانی مدت صدمات جدی مغزی می‌شود. مهم‌تر از همه کودک از نظر روانی و فیزیکی همیشه خسته است. در نتیجه انرژی و انگیزه کافی برای انجام فعالیت‌های مفید و ضروری در طول روز را از دست می‌دهد.

3-افسردگی در کودکان

افسردگی از بیماری‌های روانی است که با گوشه گیری، کم وزنی، بی اشتهایی یا پر اشتهایی، اختلالات خواب و ... مشخص می‌شود. بیماری افــسردگی در کودکان به خاطر ویژگی‌های نامبرده در افزایش بی انگیزگی کودک نیز موثر است.

 

عوامل موثر در کاهش بی انگیزگی کودکان

به عنوان یک والد باید بتوانید در ایجاد انگیزه کودک موثر باشید. چون فرد موثری در زندگی کودک محسوب می‌شوید. کودک همواره از شما الگو برداری می‌کنند. مواردی را به اختصار در ادامه برای کاهش بی انگیزگی در کودکان اشاره می‌کنیم.

1-توجه به ویژگی های مثبت کودک

کودکی که به ویژگی‌های مثبت خود آشنا نیست، ممکن است به این باور برسد که ویژگی مثبتی ندارد و انگیزه‌اش به شدت افت کند. شما به عنوان والدین تلاش کنید ویژگی‌های مثبت را در کودک شناسایی و آن‌ها را به او یادآوری کنید. با کشف استــعداد کودکان به آن ها اجازه دهید به خود حس بهتری پیدا کنند در نتیجه انگیزه آن ها بالا می‌رود. 

2-کاهش بی انگیزگی کودکان | عواقب بی انگیزگی را به کودک یادآوری کنید

به عنوان یک والد نگرانی شما از بی انگیزگی کودکتان امری طبیعی است. برای او شفاف و روشن توضیح دهید که اگر تکالیف‌اش را انجام ندهد، ممکن است در مدرسه توسط معلم تنبیه شود یا اگر در انجام وظایفی که به او محول کرده‌اید تلاش نکند، فرد موفقی در آینده نخواهد شد. تا زمانی که کودک به نتیجه عمل خود آگاه نباشد تغییری در رفتارش دیده نمی‌شود. در واقع باید حس مســئولیت پذیری کودکان را تقویت کرد و آن ها را برای آینده ای پرمسئولیت آماده کرد.

3-انتظاراتتان از کودک را متعادل تر کنید

والدینی که از کودکان خود انتظاراتی فراتر از توان آن‌ها دارند، به طور ناخودآگاه این حس را به او القا می‌کنند که "نسبت به چیزی که از تو انتظار داریم ناتوان هستی". اگر کودک نتواند در این مورد انتظارات والدین را برآورده کنند دچار احــساس پوچی و بی انگیزگی می‌شود.

در صورتی که با کودک خود در انجام تکالیف مشکل دارید، بهتر است به دنبال دلایل بی انگیزگی کودک خود باشید. تلاش کنید علت را جویا شوید و متناسب با علت، برای افزایش انگیزه کودک به او کمک کنید. برای بررسی‌های دقیق تر و اتخاذ یک روش مناسب می‌توانید از مشاوره کودک نیز بهره ببرید.

مشاوران حامی هنر زندگی می توانند در این زمینه یاریگر شما باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره روانشناسی این مرکز کلیک کنید.

سوالات متداول

کودکم به ورزش علاقه زیادی داشت اما بعد از شکست در مسابقه بی انگیزه شده و حتی حاضر نیست دیگر ورزش را ادامه دهد. چه راهکاری را پیشنهاد می‌دهید.

در واقع ناکامی و شکست از علل اصلی بی انگیزگی در کودک است که لازم بوده والدین سعی کنند فشار را از روی کودک بردارند و با جملات انگیزه دهنده کودک را به سمت جبران شکست سوق دهند. گاهی والدین بعد از شکست فرزندشان بیشتر او را تخریب کرده و اعتماد به نفس کودک را زیر سوال می‌برند. لازم است که در او حس بهتری ایجاد کنید و در کنارش باشید. آموزش پدر و مادر در ایفای نقش آن‌ها تاثیرات زیادی دارد.