در مقابل اعتیاد همسر چه رفتاری باید داشته باشیم؟

اگر به همسر معتادتان علاقه دارید و تصمیم گرفته‌اید که با او زندگی کنید با رعایت نکاتی می‌توانید هم از آسیب دیدن خود و یا فرزندانتان پیشگیری کنید و هم انگیزه ترک را در همسر معتادتان تقویت کنید. از گذشته تا به حال این حرف که "تا خود معتاد نخواهد نمی‌تواند ترک کند" را همه‌جا می‌شنیدیم. درست است که پاک شدن و تغییر فرد معتاد به انگیزه و خواست خودش بستگی دارد اما نقش خانواده در ترک اعتیاد بسیار کلیدی است. گاهی رفتار نامناسب خانواده می‌تواند به طور ناخواسته میل به مصرف مواد را در او تشدید کند. همسر یا خانواده فرد معتاد می‌توانند با رفتار مناسب هم میل به ترک را در او ایجاد کنند، و هم آن که از آسیب دیدن بیشتر خود در برابر تخریب بیماری اعتیاد او جلوگیری کنند. 

برای دریافت مشاوره در زمینه اعتیاد همسر می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

ادامه ارتباط با همسر معتاد چگونه باید باشد؟

برای آنکه بتوانید با کسی که معتاد است یک زندگی را ادامه دهید، نیاز به کسب اطلاعات و مهارت هایی در این زمینه هستید. برای ارتباط برقرار کردن با همسر معتادتان باید نکات زیر را در نظر بگیرید.

قاطع باشید اما سرزنش نکنید.

قطعا رفتار همسرتان شما را آزار داده است. صرف پول زیاد برای تهیه مواد. وقت نگذاشتن برای خانواده و یا رفتار غیر طبیعی بعد از مصرف شما را عصبانی می‌کند. اما سرزنش و تحقیر همسر معتاد برای اشتباهاتی که انجام داده و آسیب‌هایی که به وجود آورده می‌تواند این تخریب را بیشتر کند. همسرتان بعد از سرزنش و تحقیر شما احساس گناه می‌کند و خشمگین می‌شود. او عصبانیت و احساس گناه را تنها با مواد جبران می‌کند (چون قبلا هم یاد گرفته با این روش خود را آرام کند). پس نه تنها برای ترک انگیزه پیدا نمی‌کند بلکه مصرفش را بیشتر ادامه می‌دهد. به طور قاطع به او بگویید که از رفتارش ناراحت می‌شوید. به او بگویید اگر بخواهد برای آن که رفتارش را تغییر دهد به او کمک می‌کنید. یادتان باشد شما با بیماری اعتیاد او مشکل دارید نه با خود او.

کنترل و مچ‌گیری نکنید.

حق دارید که نگران مصرف مواد او باشید. با رفت و آمد پنهانی و رفتار مشکوکش نگرانی شما بیشتر می‌شود. اما کنترل شما حس مچ‌گیری و بی‌اعتمادی به او می‌دهد. در این موارد نه تنها کنترل شما به او کمکی نمی‌کند بلکه باعث رفتار مخفیانه بیشتر و آسیب بیشترش می‌شود. به او ابراز علاقه کنید و یادآوری کنید که چه در صورت مصرف یا ترک دوستش دارید. اگر کنار شما احساس امنیت داشته باشد بیشتر از کمک شما استفاده می‌کند.

موقع نشئگی با او صحبت نکنید

صحبت کردن با شوهر معتادتان در حالت نشئگی مانند صحبت با دیوار است. یا بدتر از آن وقتی با او در حالی که مصرف کرده صحبت می‌کنید با هیولای اعتیاد طرف هستید. این صحبت نه تنها هیچ تاثیری روی او نمی‌گذارد بلکه احتمال دارد شما را با خطر مواجه کند. پس صبر کنید به حالت عادی برگردد تا بتوانید انتظارات خود را به طور قاطع به او بگویید.

مراقب حمایت ناسالم خود از او باشید!

برخی مواقع شما از روی دلسوزی طوری از همسر معتادتان حمایت می‌کنید که او با عواقب رفتارش مواجه نمی‌شود. این که اجازه دهید نتیجه ناگوار رفتارش را ببیند سخت است اما به او کمک می‌کند تا برای ترک انگیزه بگیرد. مثلا اگر نمی‌تواند هزینه خودش را تامین کند و از شما پول می‌گیرد و فکر می‌کنید بهتر از آن است که از کسی قرض بگیرد یا به کار خلاف رو بیاورد؛ دارید او رابه صورت ناسالم حمایت می‌کنید. یا مثلا اگر در برابر سوال اقوام و آشنایان برای آبروداری رفتارش را بپوشانید همین اتفاق می‌افتد. او به عنوان فردی بالغ که مسئول رفتار خودش است و همین‌طور مسئول بهبودی بیماری خود است باید نتیجه رفتارش را بپذیرد. او کودکی نیست که شما مسئولیت او را به عهده بگیرید. اگر این گونه رفتار را ادامه دهید او هم انتظارش از شما بالا می‌رود و از تصمیم گرفتن خودداری می‌کند.

در عوض راه های حمایت سالم را برای ماندن در ترک را یاد بگیرید. برای مثال خوردن غذاهای مفید برای ترک اعتیاد بسیار موثر است، و یا برنامه ریزی برنامه های خانوادگی مانند ورزش دسته جمعی می تواند به همسرتان کمک کند.

قواعد محکم داشته باشید.

همسر شما با وجود بیماری اعتیاد عضو بالغ خانواده است و باید به قواعد خانه پایبند باشد. شما باید به یاد داشته باشید در گوشزد کردن وظایف و مسئولیتش از سرزنش استفاده نکنید اما قاطعانه از موضع خود کوتاه نیایید. صرف کردن مقدار معینی از درآمدش برای خانواده، مصرف نکردن مواد در خانه و راه ندادن دوستانش به خانه می‌تواند از قواعدی باشد که وجودشان جلو آسیب خانواده را می‌گیرد. با رعایت این موارد همسر معتادتان نتیجه اعتیادش را بیشتر لمس می کند.

او هم عضو خانواده است

با وجود بیماری اعتیاد، همسرتان هم عضوی از خانواده است. پس شما با آن که مسئولیت رفتارهایش را به عهده نمی‌گیرید، او را به عنوان عضو خانواده می‌پذیرید. او حق دارد مانند دیگر اعضا در خانه حضور داشته باشد، در کنار سفره با شما غذا بخورد، از فضای خانه استفاده کند و برای گرفتن تصمیمات خانوادگی نظرش پرسیده شود. طرد فرد معتاد و نادیده گرفتن رفتارش به ادامه دادن مصرف مواد او کمک می‌کند.

تا کی به ارتباط با همسر معتاد ادامه می‌دهیم؟

تا زمانی که مصرف مواد و عوارض آن، همسرتان را در شرایطی قرار نداده که به شما آسیبی بزند و رفتارش تا حد غیرقابل تحملی غیرطبیعی نشده، می‌توانید به راه‌های ارتباطی متوسل شوید. اگر همسر شما به دلیل مصرف مواد دچار مشکلات روان‌شناختی شدید مانند پرخاشگری، افسردگی و حالات توهم و هذیان است، دیگر نمی‌توانیم با ارتباط موثر تحت تاثیرش قرار دهیم. توجه داشته باشید در این شرایط آماده باشید تا از اورژانس پزشکی، اورژانس اجتماعی (123) و یا حتی پلیس کمک بگیرید.

از خودتان در مقابل اعتیاد همسرتان محافظت کنید

همانطور که همسر شما در برابر رفتار خودش مسئول است شما نیز در برابر سلامتی جسمی و روانی خود مسئول هستید. با وجود آسیب‌هایی که اعتیاد همسر شما می‌تواند برای خانواده داشته باشد؛ شما نمی‌توانید نقش قربانی داشته و او را مسئول آسیب خود بدانید. پس شما هم باید از خودتان مراقبت کنید و خود را از آسیب در این محیط محافظت نمایید. رسیدگی به نیازهای اولیه خود مانند تفریح مناسب و صمیمیت با دوستان و خانواده را فراموش نکنید. برای سلامت روان خودتان هم به روان‌شناس مراجعه کنید و خودتان را وقف درمان بیماری اعتیاد همسرتان نکنید.

اطلاعات خود را درباره زندگی با فرد معتاد افزایش دهید

برای مقابله با اعتیاد باید اطلاعات خود را افزایش دهید. مشورت با متخصصان، مطالعه کتاب‌های خودیاری که برای خانواده معتادان نوشته شده. عضویت در گروه‌های خودیاری مانند نارانان و استفاده از تجربه افراد مشابه می‌تواند به شما کمک کند.

عضو گروه خودیاری خانواده معتادان شوید

در کنار گروه‌هایی که از معتادان بهبودیافته تشکیل شده و به یکدیگر برای ترک مواد کمک می‌کنند گروه‌هایی تشکیل شده ازخانواده‌هایشان نیز وجود دارد. این گروه‌ها که برای معتادان NAR-ANON نام دارد از اعضای خانواده معتادان تشکیل شده است. در این گروه‌ها چه در حالتی که همسر معتادتان مشغول مصرف است و چه آن که در دوره بهبودی به سر می‌برد می‌توانید از تجربه دیگران استفاده کنید. مشاوره ترک اعتیاد فردی نیز به خانواده و فرد معتاد یاری می رساند.

به متخصص مراجعه کنید.

روانشناسان و متخصصان درمان اعتیاد این روزها بیشتر به خانواده‌درمانی و شروع مداخله از اعضای خانواده فرد معتاد اهمیت می‌دهند. با مراجعه به مشاور مناسب می‌توانید نحوه رفتار صحیح با همسر معتادتان و درمان آسیب‌هایی که خودتان از بیماری او متحمل شدید بپردازید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اعتیاد همسر می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.