همسر معتاد | برخورد و رفتار مناسب با زن یا شوهر معتاد

با همسر معتاد (زن یا شوهر) چگونه باید رفتار کرد؟ اگر با وجود اعتیاد به همسرتان علاقه دارید و تصمیم گرفته‌اید که با او زندگی کنید، با رعایت برخی نکات می‌توانید هم از آسیب دیدن خود و فرزندانتان پیشگیری کنید و هم انگیزه ترک را در همسرتان بالا ببرید. درست است که پاک شدن و تغییر فرد معتاد به انگیزه و خواست خودش بستگی دارد اما نقش خانواده نیز بسیار کلیدی است. برخوردهای نامناسب می‌تواند اعتیاد فرد را تشدید نماید. با آگاهی از نحوه برخورد با همسر معتاد، می‌توانید به او کمک کنید تا فرایند ترک را با سهولت بیشتری پشت سر بگذارد. در ادامه این مقاله توضیحاتی درباره رفتار با همسر معتاد ارائه کرده‌ایم. همچنین می‌توانید برای کسب آگاهی بیشتر از نقش خانواده در مسیر ترک به مقاله نقش خانواده در ترک اعتیاد مراجعه نمایید.

چگونگی ارتباط با همسر (زن یا شوهر) معتاد؟

برای آنکه بتوانید با کسی که معتاد است یک زندگی را ادامه دهید، نیازمند کسب اطلاعات و مهارت‌هایی در این زمینه هستید. برای ارتباط برقرار کردن با همسرتان در دوران اعتیاد نکات زیر را در نظر بگیرید:

1- ارتباط با همسر معتاد | قاطع باشید اما سرزنش نکنید

قطعا رفتار همسرتان شما را آزار داده است. صرف پول زیاد برای تهیه مواد، وقت نگذاشتن برای خانواده و یا رفتار غیر طبیعی بعد از مصرف شما را عصبانی می‌کند. اما سرزنش و تحقیر او برای اشتباهاتی که انجام داده و آسیب‌هایی که به وجود آورده، می‌تواند این تخریب را بیشتر کند. همسرتان بعد از سرزنش و تحقیر شما احساس گناه کرده و خشمگین می‌شود. او عصبانیت و احساس گناه را تنها با مواد جبران می‌کند (چون قبلا هم یاد گرفته با این روش خود را آرام کند.)

پس نه تنها برای ترک انگیزه پیدا نمی‌کند بلکه مصرفش را بیشتر ادامه می‌دهد. به جای سرزنش و توهین، صادقانه و به طور قاطع به او بگویید که از رفتارش ناراحت می‌شوید. در عین حال به او یادآوری کنید که مشکلش را درک می‌کنید و حاضرید برای حل این مشکل به کمک کنید. به این ترتیب به او نشان می‌دهید که با اعتیاد همسرتان مشکل دارید نه با خود او.

2- ارتباط با همسر معتاد | کنترل و مچ‌گیری نکنید

حق دارید که نگران مصرف مواد او باشید. با رفت و آمد پنهانی و رفتار مشکوکش نگرانی شما بیشتر می‌شود. اما کنترل شما حس مچ‌گیری و بی‌اعتمادی به او می‌دهد. در این موارد نه تنها کنترل شما به او کمکی نمی‌کند بلکه باعث می‌شود که پنهان کاری بیشتری انجام دهد. به او ابراز علاقه کرده و یادآوری کنید که دوست داشتن‌تان به اعتیاد او ربطی ندارد. اگر کنار شما احساس امنیت داشته باشد، بیشتر از کمکتان استفاده می‌کند. اما زمانی که شما را در جبهۀ مقابل خود ببیند، حتی اگر حرف‌هایتان برای او مفید باشد به آن‌ها گوش نخواهد داد.

3- ارتباط با همسر معتاد | موقع نشئگی با او صحبت نکنید

هنگامی که همسرتان نشئه است و تازه مواد مصرف کرده هرگز با او صحبت نکنید، چرا که این صحبت نه تنها هیچ تاثیری روی او نمی‌گذارد، بلکه احتمال دارد شما را با خطر مواجه کند. برخی مواد مانند مواد محرک و توهم زا فرد را در حالت غیر طبیعی قرار می‌دهند و باعث می‌شوند که او در آن حالت متوجه اطرافش نباشد و براساس توهمات و هذیان‌های خود عمل کند؛ در این شرایط باید از خودتان مراقبت کنید. پس صبر کنید به حالت عادی برگردد و در موقعیت مناسب انتظارات خود را به طور قاطع به او بگویید. برای اطلاعات بیشتر در زمینه انواع مواد اعتیادآور کلیک کنید.

4- مراقب حمایت ناسالم خود از او باشید!

برخی مواقع شما از روی دلسوزی طوری از همسر معتادتان حمایت می‌کنید که او با عواقب رفتارش مواجه نمی‌شود. این که اجازه دهید نتیجه ناگوار رفتارش را ببیند سخت است اما به او کمک می‌کند تا برای ترک انگیزه بگیرد. مثلا اگر نمی‌تواند هزینه خودش را تامین کند و از شما پول می‌گیرد و فکر می‌کنید بهتر از آن است که از کسی قرض بگیرد یا به کار خلاف رو بیاورد، در واقع او رابه صورت ناسالم حمایت می‌کنید. یا مثلا اگر در برابر سوال اقوام و آشنایان برای آبروداری رفتارش را بپوشانید نیز همین اتفاق می‌افتد (البته منظور این نیست که برای همه بیماری اعتیاد او را توضیح دهید، تنها کافی است مسئولیت بیماری او را نپذیرید) او به عنوان فردی بالغ، مسئول رفتار خودش است و باید نتیجه رفتارش را بپذیرد.

او کودکی نیست که شما مسئولیت او را به عهده بگیرید. اگر این رفتار را ادامه دهید او هم انتظارش از شما بالا می‌رود و از تصمیم گرفتن برای ترک خودداری می‌کند. در این شرایط برای مدیریت شرایط حتما به یک روانشناس متخصص در حوزه اعتیاد مراجعه نمایید. روانشناس به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید بدون آنکه موجب سرخوردگی همسرتان شوید او را با مسئولیت‌هایش آشنا کنید.

5- همسر معتاد | قواعد محکم داشته باشید

همسر شما با وجود بیماری اعتیاد عضو بالغ خانواده است و باید به قواعد خانه پایبند باشد. در گوشزد کردن وظایف و مسئولیتش از سرزنش استفاده نکنید اما قاطعانه بایستید و از موضع خود کوتاه نیایید. صرف کردن مقدار معینی از درآمدش برای خانواده، مصرف نکردن مواد در خانه و راه ندادن دوستانش به خانه می‌تواند از قواعدی باشد که وجودشان جلوی آسیب خانواده را می‌گیرد. با رعایت این موارد همسرتان نتیجه اعتیادش را بیشتر لمس می‌کند.

6- او هم عضو خانواده است

با وجود بیماری اعتیاد، همسرتان هم عضوی از خانواده است. پس شما با این که مسئولیت رفتارهایش را به عهده نمی‌گیرید، باید او را به عنوان عضو خانواده بپذیرید. او حق دارد مانند دیگر اعضا در خانه حضور داشته باشد، در کنار سفره با شما غذا بخورد، از فضای خانه استفاده کند و برای گرفتن تصمیمات خانوادگی نظرش پرسیده شود. طرد فرد معتاد و نادیده گرفتن رفتارش به ادامه اعتیاد او منجر می‌شود. در واقع افرادی که درگیر اعتیاد هستند نسبت به طرد شدن حساسیت بالایی دارند به همین خاطر در مواجهه با این رفتار بیش از پیش در لاک اعتیاد فرو می‌روند.

7- از خودتان در مقابل اعتیاد همسرتان محافظت کنید

همان طور که همسر شما در برابر رفتار خودش مسئول است شما نیز در برابر سلامتی جسمی و روانی خود مسئول هستید. با وجود آسیب‌هایی که اعتیاد همسر معتادتان می‌تواند برای خانواده داشته باشد، شما نمی‌توانید نقش قربانی داشته و او را مسئول آسیب خود بدانید. پس شما هم باید از خودتان مراقبت کنید و خود را از آسیب در این محیط محافظت نمایید. رسیدگی به نیازهای اولیه خود مانند تفریح و صمیمیت با دوستان و خانواده را فراموش نکنید. برای سلامت روان خودتان هم به روان‌شناس مراجعه نمایید و خودتان را وقف درمان بیماری اعتیاد همسرتان نکنید. شما زمانی می‌توانید در ترک اعتیاد به همسرتان کمک کنید که خود از روحیه سالمی برخوردار باشید. برای کسب اطلاعات در زمینه ترک اعتیاد کلیک کنید. 

تا کی به ارتباط با همسر معتاد ادامه دهیم؟

این که تا چه زمانی در کنار همسر معتادتان زندگی کنید به ظرفیت‌های روانی خودتان بستگی دارد. اما به طور کل تا زمانی که مصرف مواد و عوارض آن، همسرتان را در شرایطی قرار نداده که به شما آسیبی بزند و رفتارش تا حد غیرقابل تحملی غیرطبیعی نشده، می‌توانید به ادامه ارتباط فکر کنید. اگر همسر شما به دلیل مصرف مواد دچار مشکلات روان‌شناختی شدید مانند پرخاشگری، افسردگی و حالات توهم و هذیان است، دیگر نمی‌توان با ارتباط موثر او را تحت تاثیر قرار داد. پس در این شرایط آماده باشید تا از اورژانس پزشکی، اورژانس اجتماعی (123) و یا حتی پلیس کمک بگیرید.

اقدامات حرفه‌ای برای درمان زن یا شوهر معتاد

علاوه بر راهکارهای خانگی برای مدیریت رابطه خود با همسر معتاد باید به فکر راهی برای درمان او باشید. به این منظور لازم است اطلاعات خود را در زمنیه اعتیاد افزایش دهید. مشورت با متخصصان، مطالعه کتاب‌های خودیاری که برای خانواده معتادان نوشته شده، عضویت در گروه‌های خودیاری و استفاده از تجربه افراد مشابه می‌تواند به شما کمک کند. در ادامه به دو اقدام مهم در این زمینه اشاره کرده‌ایم:

1. عضو گروه خودیاری خانواده معتادان شوید

در کنار گروه‌هایی که از معتادان بهبودیافته تشکیل شده و به یکدیگر برای ترک مواد کمک می‌کنند، گروه‌هایی تشکیل شده ازخانواده‌هایشان نیز وجود دارد. این گروه‌ها که نارانون (NAR-ANON ) نام دارد شامل اعضای خانواده معتادان می‌شود. در این گروه‌ها چه در حالتی که همسرتان مشغول مصرف است و چه زمانی که در دوره بهبودی به سر می‌برد، می‌توانید از تجربه دیگران استفاده کنید. مشاوره ترک اعتیاد فردی نیز به خانواده و فرد معتاد یاری می رساند. 

2. برای درمان قطعی زن یا شوهر معتاد خود به متخصص مراجعه کنید

روانشناسان و متخصصان درمان اعتیاد این روزها بیشتر به خانواده‌ درمانی و شروع مداخله از سوی اعضای خانواده فرد معتاد اهمیت می‌دهند. با مراجعه به روانشناس می‌توانید نحوه رفتار صحیح با زن یا شوهر معتادتان را بیاموزید و به درمان آسیب‌هایی که خودتان از بیماری او متحمل شدید، بپردازید. برای اطلاع بیشتر از مشاوره خانواده‌ کلیک کنید.

همچنین از سایر متخصصان سلامت نظیر پزشکان و متخصصان تغذیه کمک بگیرید تا از نظر جسمانی نیز به همسرتان کمک کنند. داشتن سبک زندگی سالم به ترک اعتیاد همسرتان کمک زیادی خواهد کرد. برای مثال داشتن تغذیه مناسب و ورزش منظم از جمله راه های بسیار مفید برای باقی ماندن در ترک محسوب می‌شود. برای اطلاع از غذاهای مفید برای ترک اعتیاد کلیک کنید.

مرکز مشاوره حامی هنر زندگی

همانطور که گفته شد خدمات روانشناسی تاثیر بسیار زیادی در موفقیت فرایند ترک دارد و به شما کمک می‌کند تا در برابر همسر معتاد خود بهترین واکنش را داشته باشید و او را در این مسیر یاری کنید. امروزه به دلایل مختلفی همچون کمبود زمان، هزینه بالا و یا معذب شدن در حضور روانشناس، بسیاری از افراد در جلسات مشاوره حضوری شرکت نمی‌کنند. مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی این امکان را مهیا کرده تا در هر کجا که هستید به صورت تلفنی با این مرکز تماس گرفته و بهترین خدمات روانشناسی را دریافت نمایید. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه رفتار با همسر معتاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.