طرحواره درمانی یانگ چیست؟ ابزار ها و تکنیک های موثر در این روش

طرحواره درمانی یانگ چیست؟ غلبه بر درد عاطفی آسان نبوده و نخواهد بود. برای بیمارانی که به روش های درمانی کلاسیک پاسخ خوبی نمی دهند، مدل طرحواره درمانی می تواند موثر باشد. این نظریه مکاتب مختلف فکری مانند گشتالت ودرمان شناختی رفتاری را باهم ادغام می کند. مدل طرحواره درمانی جفری یانگ برای اختلالات روانی مزمن بسیار موثر است. هم چنین در مواردی که بیماران به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند مفید است. این روش جالب تئوری دلبستگی، نظریه گشتالت، سازه انگاری، برخی از عناصر روان کاوی و درمان شناختی رفتاری را با هم ادغام می کند.  

مشکلات پیش روی درمانگران و بیماران

اگر یک چیز وجود دارد که همه روانشناسان می دانند این است که درمان برخی موارد به دلایلی مانند شخصیت بیمار، میزان عود و خود اختلال بسیار دشوار است. به عنوان مثال اختلالات شخصیت چالش های متعددی را برای هر متخصص سلامت روان ایجاد می کند. این نوع شرایط روانی از درمان‌هایی با تمرکز گسترده‌تر بهره می‌برند. طبق مطالعه‌ای از دانشگاه تگزاس شمالی و دانشگاه سیتی نیویورک، ترکیب درمان روان‌شناختی با آموزش اجتماعی، کارگاه‌های آموزشی و ذهن آگاهی می‌تواند برای بیماران دشوار بسیار موفق باشد.
روش های یکپارچه کار می کنند و شکی نیست که شناخته شده ترین آن ها طرحواره درمانی است. هنگامی که جفری یانگ برای اولین بار نظریه طرحواره خود را توسعه داد، این نظریه به عنوان بهبود درمان شناختی آرون تی بک در نظر گرفته شد. "بیماران باید تمایل داشته باشند که سبک های مقابله ای ناسازگار خود را رها کنند تا تغییر کنند. به عنوان مثال، بیمارانی که به تسلیم شدن در برابر طرحواره ادامه می دهند با باقی ماندن در روابط مخرب یا با عدم ایجاد محدودیت در زندگی شخصی یا کاری خود طرحواره را تداوم می بخشند و نمی توانند پیشرفت قابل توجهی در درمان داشته باشند.

سیر طرحواره درمانی یانگ

روانشناس جفری ای یانگ 20 سال گذشته را صرف توسعه طرحواره درمانی بر اساس تجربه و نیازهای بالینی کار روزمره خود کرده است. در این راستا، کتاب طرحواره درمانی او راهنمای پزشک به عنوان یک کتابچه راهنمای جالب و کامل برای طرحواره درمانی برجسته می شود. او نه تنها ابزارهایی را ارائه می دهد که متخصصان سلامت روان برای مقابله با موارد دشوار و پیچیده نیاز دارند، بلکه به شما کمک می کند فکر کنید و درک کنید که چرا پایبندی به یک روش واحد همیشه چیز خوبی نیست.
روش های کل نگر مانند طرحواره درمانی از مؤثرترین ابزارها از روش های مختلف برای به حداکثر رساندن سود بیمار استفاده می کنند. بیایید نگاهی دقیق تر به نحوه عملکرد طرحواره درمانی بیندازیم. برای آگاهی بیشتر از این مسئله می توانید از مشاوره تلفنی فردی راهنمایی بخواهید.  

اهداف طرحواره درمانی

همان طور که از نام آن پیداست این درمان به دنبال شناسایی طرحواره‌های ناکارآمدی است که فرد را به تفکر و عمل به روش‌های مشکل‌ساز و آسیب‌رسان به خود سوق می‌دهد. برای این منظور این درمان از دستورالعمل های زیر استفاده می کند:
1-عاطفه درمانی: بر خلاف درمان شناختی رفتاری، طرحواره درمانی از رویارویی یا کشف هدایت شده استفاده نمی کند. در عوض، بیشتر مبتنی بر عاطفه درمانی است. به همین ترتیب، ذکر این نکته مهم است که این نوع درمان بیشتر از سایرین طول می کشد. بیماران برای رسیدن به نتیجه به جلسات بیشتری نیاز دارند.
2-تغییر عادات ناکارآمد: طرحواره درمانی سعی می کند عادات ناکارآمدی را که در دوران کودکی فرد ایجاد شده است، بیابد. متخصص سلامت روان روی احساس هویت بیمار، ظرفیت او برای خودکنترلی، ارتباطات عاطفی، استقلال و احساس شایستگی کار می کند.  

کدام بیماران می توانند از این درمان بهره مند شوند؟

طرحواره درمانی به ویژه برای اختلالات محور 1 (DSM-V) راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی موثر است.

• اختلالات اضطرابی.
• اختلالات خلقی.
• اختلالات تجزیه ای

به همین ترتیب، جفری یانگ بر موارد زیر تأکید می کند:

• این درمان برای افرادی که به سختی در مورد احساسات، افکار و عواطف خود صحبت می کنند مفید است. این روش برای بلوک ها یا انجمن های منفی مفید است.
• بیماران مبتلا به بحران وجودی یا کسانی که انگیزه ای برای رفتن به درمان ندارند نیز می توانند از آن بهره ببرند.
• در درمان شناختی رفتاری، طرحواره الگویی است که نحوه تفکر و عمل شما را تعیین می کند. بسیاری از طرحواره ها منجر به رنج می شوند، مانند یک رابطه ناخوشایند یا داشتن یک زندگی مخرب. جفری یانگ اهمیت شناسایی تجربیات اولیه زندگی و خلق و خوی عاطفی بیمار را برجسته می کند. در این درمان، تمرکز اولیه بر شناسایی طرحواره های ناسازگار اولیه مانند طرحواره ایثار و منشاء آن هاست.

 

انواع مکانیسم مقابله در طرحواره یانگ

مکانیسم مقابله ای که برای مقابله با چالش ها و رویدادهای روزمره استفاده می کنید به طرحواره هایی که دارید بستگی دارد. دکتر یانگ سه مکانیسم مقابله ناسازگار را شناسایی کرد:

• اجتناب: هنگامی که راه هایی برای فرار از طرحواره ها و مسئولیت های خود پیدا می کنید یا آن ها را مسدود می کنید.
• تسلیم: هر بار که باید با چیزی کنار بیایید، احساس غم، ترس، بی دفاعی، ناتوانی و پوچی می کنید. در نتیجه، شما به سادگی نمی توانید با زندگی روبرو شوید. این در نوعی از افسردگی که در برابر درمان بسیار مقاوم است، رایج است.
• جبران بیش از حد: در این مورد، شما تمایل دارید که با خشونت واکنش نشان دهید یا بیش از حد جبران کنید. در نتیجه، پاسخ شما به مشکلات روزمره شدید است. این مکانیسم مقابله در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی رایج است.

1-طول درمان در درمان طرحواره یانگ

به طور متوسط، این درمان حدود یک سال طول می کشد. این یک فرآیند دشوار و عمیق است که نیاز به درمانگر دارد که ارتباط عالی با بیمار داشته باشد. هنگامی که بیمار با درمانگر احساس راحتی می کند، می تواند روی شناسایی طرحواره های مشکل ساز خود کار کند. بعدها، روانشناسان از گشتالت درمانی، روانکاوی، رفتار درمانی شناختی و درمان هیجان مدار برای راهنمایی بیمار در ساختن طرحواره های جدید معتبر، مؤثر و سالم استفاده می کنند. در نتیجه، طرحواره درمانی به همان اندازه که برای بسیاری از بیماران مبتلا به مشکلات سلامت روان مفید است، جالب است.

2-طرحواره درمانی به چه صورت انجام می شود؟

طرحواره های ناسازگار اولیه الگوهای زندگی فراگیر است که بر شناخت، احساسات، خاطرات، ادراکات اجتماعی و الگوهای تعامل و رفتار تاثیر می گذارد. طبق طرحواره درمانی طرحواره های ناسازگار اولیه معمولا در اوایل دوران کودکی در پاسخ به رویدادهای آسیب زا و ناخوشایند شکل می گیرند. آن ها حاوی مولفه های روان شناختی و عاطفی هستند که ادراک و تجربیات روان شناختی ما را در طول زندگی افراد شکل می دهند. هدف طرحواره درمانی افزایش آگاهی روان شناختی مراجع و کمک به آن ها برای کنترل تفکر و رفتار او است. این فرآیند که به عنوان شفای طرحواره شناخته می شود، شامل موارد زیر است:

• اصلاح EMS ها (طرحواره های ناسازگار)
• برآوردن نیازهای عاطفی اصلی برآورده نشده
• ST بسیاری از مداخلات شناختی، متمرکز بر احساسات و رفتاری را ارائه می دهد که بهبود و تغییر طرحواره های فعال (حالت های طرحواره) را تسهیل می کند.

 

ابزارها و تکنیک های طرحواره درمانی

در شروع درمان، درمانگر یک مفهوم موردی برای ثبت مشکلات، علائم، الگوهای بین فردی و احساسات مشکل ساز بیمار ایجاد می کند.درک و تجزیه و تحلیل پرونده مراجع به شناسایی محرک‌ها و مکانیسم‌های  مقابله‌ای موجود کمک می‌کند و آگاهی از چگونگی حل چنین مشکلاتی را افزایش می‌دهد. در این رابطه مطالعه مقاله رهایی از تله های زندگی پیشنهاد می شود.

1-مداخلات و تکنیک های شناختی

مداخلات شناختی برای آزمایش اعتبار طرح‌واره‌ها و حالت‌ها استفاده می‌شود و معمولاً شامل بحث در مورد جوانب مثبت و منفی رفتار مراجع، از جمله مکانیسم‌های مقابله‌ای مانند جبران بیش از حد، اجتناب، و تسلیم می‌شود. سایر مراحل ممکن است شامل جمع‌آوری داده‌ها، قالب‌بندی مجدد و ارجاع مجدد، فلش کارت‌های طرحواره و خاطرات روزانه، و گفتگوهای طرحواره باشد.

2-دیالوگ های صندلی

مداخلات متمرکز بر هیجان به ویژه در کمک به مراجعان برای ابراز خشم و غم و اندوه و تمرکز بر نیازها و اهداف خود مؤثر است. در صورت موفقیت، درک مشتری از خود تغییر خواهد کرد و آن ها خود را در یک نور مثبت تر می بینند. فرآیند ST معروف به کار با صندلی بسیار ارزشمند است. در طول گفتگوهای صندلی، صندلی ها جنبه های متعددی از بیمار را نشان می دهند. با نسبت دادن هر صندلی به حالت طرحواره ای متفاوت، مانند کودک خشمگین یا والدین تنبیهی، به مراجعین کمک می شود تا با خشم یا احساسات دیگر درگیر شوند.

3-تصویرسازی هدایت شده

تصویربرداری هدایت شده یک رویکرد عملی برای ارزیابی و مداخله در ST است. تصویرسازی تشخیصی به مراجع کمک می کند تا ریشه مشکلات عاطفی موجود و الگوهای رفتاری ناکارآمد و تفکر را درک کند. در حالی که تصویرسازی می تواند به تجربیات دوران کودکی گذشته دسترسی داشته باشد، همچنین می تواند بر موقعیت های فعلی و آینده تمرکز کند و تقویت احساسات مثبت را جایگزین احساسات منفی کند. در طول تصویرسازی، طرح‌واره‌ها و حالت‌ها از طریق درگیر شدن عمیق با احساسات موجود و خاطرات زندگی‌نامه‌ای که بر آن‌ها بنا شده‌اند، فعال می‌شوند. تروما بازنویسی می شود و دوباره تصور می شود و نیازهای کودکی را که بد درمان شده برآورده می کند.

4-تکنیک های مداخله رفتاری

تکنیک های رفتار درمانی برای شکستن الگوهای رفتاری و تغییر نتایج استفاده می شود. ابزارها و تکنیک‌های درمانگر شامل تکالیف رفتاری، فلش کارت‌ها، رفتار انطباقی پاداش‌دهنده، و تمرین رفتار انطباقی در تصویرسازی یا نقش‌آفرینی است.

5-رویارویی همدلانه

رویارویی همدلانه برای موفقیت ST حیاتی است. مشتری به عنوان بخشی از رابطه درمانی با "الگوهای بین فردی" به صورت همدلانه مواجه می شود. درمانگر وظیفه ظریف و دشواری را بر عهده دارد که مراجع را با توجه به رفتارها و شناخت های ناسازگارانه او به چالش بکشد و ماهیت خودشکوفایی او را به وضوح بیان کند.

6-فرزندپروری محدود

درمانگر برای تشخیص، بیان، تأیید و کمک به برآوردن نیازهای مراجع، والدین محدودی را (در چارچوب دستورالعمل های حرفه ای) ارائه می دهد. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به اختلالات عاطفی مانند بی ثباتی عاطفی شدید ممکن است به شکل دلبستگی نیاز داشته باشند که حمایت عاطفی محدودی را ارائه می دهد تا بهبودی شروع شود.

7-کاربرگ و کتاب طرحواره درمانی

کتاب کار طرحواره درمانی ST به مراجع کمک می کند تا نیازهای عاطفی اصلی خود را برآورده کند و کنترل آگاهانه بر طرحواره های خود به دست آورد و به آنها امکان می دهد به محرک ها بهتر پاسخ دهند. کمک به مراجع برای درک فرآیند پشت ST و به ویژه اصطلاحات و تعاریف ضروری است. این قبل از شروع درمان و تخصیص کاربرگ به مشتری بسیار مهم است. از فهرست مفاهیم موجود در برگه مرجع طرحواره ها، نیازها و حالت ها برای شرکت در گفتگو و توضیح مدل ST برای مشتری استفاده کنید.

8-خاطرات طرحواره

شبیه به فلش کارت طرحواره است اما دفتر خاطرات طرحواره کمی پیشرفته تر است و بعداً زمانی که مراجع با شرایط راحت تر است، در درمان مفیدتر است. کاربرگ خاطرات طرحواره شامل موارد زیر است:

• رویدادها را تحریک می کند
• احساسات
• اندیشه ها
• رفتارهای واقعی
• طرحواره ها
• مناظر سالم
• نگرانی های واقع بینانه
• واکنش های بیش از حد
• رفتارهای سالم

درمانگر از مراجعه کننده می خواهد که دفترچه خاطرات را با خود بیاورد  و زمانی که طرحواره ای آغاز شد آن را تکمیل کند. این فرم به آن‌ها کمک می‌کند تا از طریق موقعیت‌ها کار کنند و به یک راه‌حل سالم در خارج یا درون درمان برسند.

9-کشف حالت های مقابله مراجع

سه سبک مقابله ای ناسازگار وجود دارد که افراد معمولاً (گاهی اوقات بیش از یک بار در یک زمان) اغلب به صورت ناخودآگاه درگیر آن می شوند (پیش تر به تفصیل شرح داده شده است) شامل:

• جبران بیش از حد
• اجتناب
• تسلیم

با این حال، در نهایت، چنین سبک های مقابله ای ما را در طرحواره هایمان زندانی می کنند. با شناخت پاسخ‌های مقابله‌ای خود، می‌توانید آن ها را جایگزین کنید و به جلو حرکت کنید. درنتیجه زندگی رضایت بخش تری داشته باشید.   هنگامی که درمانگر به درمانجو کمک کرد تا با شیوه‌های مقابله‌ای خود آشنا شود، از کاربرگ «کاوش در حالت‌های مقابله» استفاده کنید تا ببینید چه زمانی رخ می‌دهند، چه نیازهای عاطفی زیربنای آن‌ها هستند و علائم هشداردهنده اولیه‌ای که به شروع آن اشاره می‌کنند.همچنین در این رابطه مطالعه مقاله طرحواره طرد و رها شدگی پیشنهاد می شود.  

سخن پایانی

در مورد طرحواره درمانی یانگ و به طور کلی تکنیک های طرحواره درمانی سخن می تواند بیش از آن چه که فکرش را کنید طولانی شود. آنچه در این مقاله خوانده اید مختصر اطلاعاتی در مورد طرحواره درمانی یانگ و در نهایت ابزار های آن بود . همواره جهت افزایش اطلاعات خود در این زمینه می توانید به مطالعه ی کتاب بپردازید یا به مشاوره روانشناسی مراجعه نمایید.