- نویسنده : هنر زندگی
آلبرت الیس یکی از نظریه‌پردازان اصلی رویکرد شناختی در علم روانشناسی است که روش رفتار درمانی عقلانی-هیجانی را ابداع کرد. او در ابتدا از طرفداران نظریه‌های روانکاوی و روان‌پویشی بود اما با گذشت زمان به استقلال نظری رسید. الیس در واکنش به محدودیت‌های موجود در نظریه‌های روان‌پویشی و رفتاری نظریه جدیدی را خلق کرد تا به این ترتیب شکاف‌های موجود در این حوزه‌ها را پر کند و تأثیرگذاری بیشتری در جلسات درمانی داشته باشد. درمان عقلانی هیجانی الیس در کنار شناخت درمانی آرون بک امروزه به عنوان یکی از پایه‌های اصلی رویکرد شناختی در نظر گرفته می‌شود. ما در ادامه این مقاله زندگی نامه و دستاوردهای علمی آلبرت الیس را شرح داده‌ایم.
.gif)
زندگی نامه آلبرت الیس
آلبرت الیس در سال 1913 در شهر پیتزبورگ ایالات متحده آمریکا متولد شد. با این حال او تنها 4 سال اول زندگی خود را در این شهر گذراند و باقی عمر خود را در نیویورک به سر برد. او از کودکی با بیماری‌های مختلف جسمانی روبه‌رو شد و از این بابت سختی‌های زیادی کشید. برای مثال الیس در کودکی 9 بار به خاطر عفونت کلیوی در بیمارستان بستری شد، در 19 سالگی با اختلالات کلیوی گسترده‌تری روبه‌رو گشت و در 40 سالگی به دیابت مبتلا شد. اما با این حال او تا زمان مرگش یعنی تا 93 سالگی در برابر تمامی این مشکلات مقاومت کرد و دیگران از او به عنوان فردی قوی و با انرژی یاد می‌کردند.
او در جریان زندگی به مرور به این ویژگی خود پی برد که در مشورت دادن به دیگران بسیار خوب و ماهرانه عمل می‌کند و همین امر انگیزه‌ای شد تا روانشناس شدن را انتخاب کند و دکترای روانشناسی بالینی را از دانشگاه کلمبیا دریافت نماید. در ابتدای کار آلبرت الیس به رویکرد روان کاوی علاقه مند شد و آن را عمیق‌ترین نوع درمان می‌دانست. اما به مرور زمان به دلیل پیشرفت کند بیماران در مسیر بهبودی از آن ناامید شد. او در سال 1955 رویکردی را در روان درمانی به وجود آورد که به درمان عقلانی هیجانی شهرت یافت و تأثیر بسیاری در شکل گیری رویکردهای شناختی و شناختی-رفتاری بر جای گذاشت. الیس در نهایت در سن 93 سالگی در نیویورک در گذشت و میراث علمی خود را برای روانشناسی باقی نهاد.
برای آشنایی بیشتر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.
نظریه شخصیت آلبرت الیس
الیس شخصیت انسان را با سه عامل ABC به سادگی توجیه می‌کند. A از نظر او رویدادهای برانگیزاننده‌ای هستند که ما را در زندگی تحت تأثیر قرار می‌دهند. از جمله این رویدادها می‌توان به ازدواج، طلاق یا یک موفقیت تحصیلی اشاره کرد. B به عقایدی اشاره دارد که به رویدادهای زندگی ما معنا می‌بخشند. این عقاید در برخی موارد عقلانی هستند. برای مثال فرد معتقد است شکست آزار دهنده است که این گزاره‌ای طبیعی است. اما در بسیاری از موارد عقاید غیرعقلانی هستند. برای مثال ممکن است فرد بگوید که طلاق خیلی وحشتناک است یا من هرگز نمی‌توانم به زندگی برگردم که این‌ها نشان از باورهای غیرعقلانی در فرد دارند.
در نهایت آلبرت الیس نقطه C را به عنوان پیامدهای هیجانی و رفتاری آنچه اتفاق می‌افتد معرفی می‌کند. او می‌گوید اکثر افراد فکر می‌کنند واکنش‌های احساسی و رفتاری در نتیجه مستقیم تجربه رویدادهای ناخوشایند اتفاق می‌افتند یعنی A منجر به C می‌شود. اما این مسئله از نظر الیس کاملاً اشتباه است! در واقع رفتار درمانی عقلانی-هیجانی به عنوان یک نظریه شناختی، به فرایندهای درون روانی به عنوان عوامل تعیین کننده مهم شخصیت اشاره می‌کند و معتقد است که فارغ از وقایع پیرامونی، آنچه احساسات و واکنش‌های ما را رقم می‌زند برداشت‌های ما از اتفاقات است یعنی همان نقطه B.
برای اطلاع بیشتر در زمینه درمان شناختی رفتاری کلیک کنید.
رایج‌ترین عقاید غیرعقلانی از دیدگاه الیس
الیس معتقد است همه اختلالات روانی در نتیجه عقاید غیرعقلانی به وجود می‌آیند. در واقع افراد از نظر سطح عقلانیت با یکدیگر متفاوت هستند و همین مسئله باعث آسیب‌پذیری متفاوت افراد در برابر اختلالات روانی می‌شود. از جمله مهم‌ترین عقاید غیر عقلانی آلبرت الیس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- ارزش ما انسان‌ها به شکست‌ها و موفقیت‌هایمان بستگی دارد (در حالی که ارزش انسان را نمی‌توان مانند صفات عملکردی ارزیابی کرد).
۲- دنیا نباید در حق ما بی‌انصافی کند انگار که دنیا می‌تواند پیرو امیال ما باشد!
۳- امیال جنسی نیازهای اساسی هستند چون ما آن‌ها را نیاز می‌دانیم (در حالی که آن‌ها تنها نوعی "ترجیحات" هستند)
۴- برای داشتن واکنش منطقی باید حتماً ابتدا عصبی یا پریشان شد!
۵- ما باید تأیید والدین یا مراجع قدرت را به دست بیاوریم انگار که وجود ما به آن‌ها بستگی دارد!
برای آگاهی بیشتر در زمینه رویکرد درمانی آلبرت الیس می‌توانید از مشاوره تلفنی بهره ببرید.
سؤالات متداول
- درمانگران در درمان عقلانی هیجانی چه وظیفه‌ای دارند؟
درمانگر وظیفه دارد به مراجع کمک کند تا ۳ عامل ABC را در موقعیت‌های مختلف شناسایی کند. البته عمده کار درمانگر به شناسایی عامل B اختصاص دارد. در واقع درمانگر تلاش می‌کند عقاید غیرعقلانی را شناسایی کرده و با به چالش کشیدن آن‌ها به درمانجو کمک نماید تا واکنش‌های هیجانی و رفتاری خود را بیشتر تحت کنترل در بیاورد.
برای دریافت مشاوره در زمینه آلبرت الیس می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
