- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با کم خونی در بارداری پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
کم خونی در بارداری از مشکلات رایج در زنان باردار است و فقرآهن یکی از مهم‌ترین دلایل بروز کم خونی می‌باشد. اما دلیل مهم دیگر این است که خانم‌ها در زمان بارداری برای تولید مواد مغذی برای جنین، خون بیشتری تولید می‌کنند و به همین دلیل دچار کم خونی می‌شوند. همچنین اگر قبل از بارداری زمینه کم خونی داشته باشند در هنگام بارداری کم خونی آنها شدیدتر میشود. اما با تشخیص به موقع می‌توان آن را درمان کرد و از بروز مشکل جلوگیری کرد. در ادامه به علائم، دلایل و درمان کم خونی در زمان بارداری اشاره می‌کنیم. مشاوره کودک میتواند در این زمینه شما را یاری کند.
.gif)
نشانه‌های کم خونی در بارداری چیست؟
معمولا نشانه‌های کم خونی در این دوران در ابتدا خفیف می‌باشد، اما به تدریج با گذشت زمان می‌توان این تغییرات را در بدن احساس کرد و شدت این علائم بیشتر میشود. البته علائمی که در ادامه به آن اشاره میشود ممکن است صرفا به دلیل کم خونی نباشد به همین دلیل لازم است با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید که آیا دچار کم خونی هستید یا خیر.
علائمی که در کم خونی در زمان بارداری رایج هستند شامل: مشکل در تمرکز، سردی دست و پا، رنگ پریدگی پوست و لب، درد سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، ناخن‌های ضعیف و شکننده، عدم توانایی در ورزش کردن، نفس نفس زدن، سرگیجه، ضعف بدنی در برابر بیماری‌ها، خستگی و افسردگی می‌باشد. اگر این علائم را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، توصیه میشود خودسرانه واکنشی نداشته باشید و با پزشک خود صحبت کنید.
علل کم خونی در این دوران چیست؟
دلایل مختلفی برای ابتلا به کم خونی وجود دارد مثلا کمبود آهن در رژیم غذایی به دلیل مصرف نکردن مواد غذایی سرشار از آهن یا عدم توانایی بدن در جذب آهن موجود در مواد غذایی، عدم دریافت اسید فولیک یا ویتامین B12، تهوع و استفراغ در زمان بارداری، بارداری‌های پشت سر هم، خونریزی با شدت بالا به دلیل زخم، جراحت و اهدا خون موجب میشود گلبول‌های قرمز سریعتر از اینکه تولید شوند از بین بروند.
همچنین به دلیل شرایط بارداری، آهن مادر برای رشد جنین مصرف میشود و عدم استفاده از مکمل‌های آهن در زمان بارداری ممکن است باعث بروز کم خونی در مادر شود. عوامل دیگری مثل دوقلو یا چند قلو بودن جنین، تغذیه نادرست در زمان بارداری و قبل از آن، داشتن اختلالات ارثی و ژنتیکی، کم خونی ناشی از بیماری‌های آرتریت روماتوئید و کلیوی از دلایل دیگر بروز کم خونی می‌باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بارداری کلیک کنید.
عوارض و پیامدهای کم خونی در بارداری چیست؟
زمانی که میزان هموگلوبین موجود در خون مادر به کمتر از ۹ گرم در دسی لیتر برسد، به تدریج احتمال سقط افزایش پیدا می‌کند، وزن جنین کم میشود، احتمال عقب افتادگی در رشد جنین و زایمان زودرس افزایش پیدا می‌کند. کم خونی باعث میشود تا میزان فعالیت فیزیکی مادر کاهش پیدا کند و دچار ضعف شود، همچنین در موارد شدیدتر نیز ممکن است باعث نارسایی و فوت مادر شود.
به همین خاطر توصیه میشود مادران قبل از بارداری تحت نظر پزشک باشند و در زمان بارداری نیز معاینه متداول را توسط پزشک فراموش نکنند. در صورتی که مادران قبل از بارداری به کم خونی مبتلا باشند می‌توانند در ابتدا درمان شوند سپس برای بارداری اقدام کنند، در اینصورت می‌توانند بارداری موفقیت آمیزی داشته باشند.
برای درمان کم خونی در بارداری چه باید کرد؟
به صورت کلی خانم‌های باردار در طول روز لازم است ۳۰ میلی‌گرم آهن مصرف کنند. مواد غذایی که سرشار از آهن می‌باشد شامل لوبیا و عدس، آجیل‌ها و دانه‌ها، سبزیجات برگ دار و سبز تیره مثل بروکلی و اسفناج، تخم مرغ، گوشت قرمز، مرغ و خروس مواد غذایی هستند که سرشار از آهن هستند و برای پیشگیری و درمان کم خونی مفید هستند.
همچنین مواد مغذی دیگری مانند خرما، موز، سه شیره (شیره انگور، توت و خرما)، مویز، کنجد، چغندر قرمز و ریواس برای درمان کم خونی موثر هستند و پیشنهاد میشود حتی اگر مبتلا به کم خونی نیستید نیز آنها را مصرف کنید زیرا مفید و مقوی هستند و آسیبی به جنین و مادر نمی‌رسانند و باعث جلوگیری از مبتلا شدن به کم خونی می‌شوند.
معمولا پزشک پس از تشخیص کم خونی یا برای جلوگیری از مبتلا شدن به کم خونی مکمل‌هایی تجویز می‌کند که لازم است آنها را مصرف کنید، برای اینکه آهن موجود در این مکمل‌ها بیشتر جذب شود، بهتر است قبل از خواب آن را مصرف کنید و می‌توانید همراه با مواد غذایی حاوی ویتامین ث استفاده کنید که شامل پرتقال، مرکبات، توت‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، گوجه فرنگی و کیوی می‌باشد. به این نکته توجه داشته باشید که هرگز مکمل‌های آهن را همراه با شیر و فرآورده‌های لبنی مصرف نکنید زیرا موجب عدم جذب آهن موجود در مکمل میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مراقبت های قبل از بارداری کلیک کنید.
سخن آخر
معمولا پس از زایمان میزان آهن موجود در بدن به حالت طبیعی باز می‌گردد، اما توصیه میشود در زمان بارداری کم خونی را جدی بگیرید تا دچار عوارض آن نشوید و به جنین آسیبی نرسد. اما به صورت کلی کم خونی در بارداری قابل درمان است و با پیگیری و رعایت نکاتی که گفته شد می‌توانید این مسئله را حل کنید. همچنین حتی اگر به کم خونی مبتلا نیستید لازم است نکات بالا را رعایت کنید تا مبتلا به آن نشوید و توصیه میشود هر چند هفته به پزشک مراجعه کنید و معاینه شوید تا بتوانید از سلامتی خود و جنین اطمینان حاصل کنید.
همچنین نباید در مصرف قرص آهن زیاده روی کنید زیرا این کار موجب بروز اختلالات گوارشی مثل یبوست، اسهال و تهوع میشود. به همین خاطر می‌توانید در ابتدا از دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز مصرفی را بالا ببرید. در صورتی که پس از مصرف قرص آهن مدفوع سیاه رنگ شد، جای نگرانی نیست و این اتفاق طبیعی است.
سوالات متداول درباره کم خونی در بارداری
سوال: آیا همه انواع کم خونی ژنتیکی هستند؟
جواب: خیر دلایل مختلفی برای مبتلا شدن به کم خونی وجود دارد که یکی از این دلایل میتواند ارثی و ژنتیکی باشد. اما موارد دیگری مثل رژیم غذایی نامناسب، فقر آهن، جراحت عمیق و ... که در بالا به آنها اشاره شد، دلایل بروز کم خونی می‌باشد.
سوال: آیا زنان مبتلا به کم خونی هرگز نمی‌توانند باردار شوند؟
جواب: خانم‌هایی که کم خونی دارند می‌توانند قبل از بارداری تحت نظر پزشک قرار بگیرند تا بتوانند کم خونی خود را کنترل کنند، سپس می‌توانند برای بارداری اقدام کنند و مشکلی پیش نمی‌آید.
سوال: آیا خریدن داروها و مداوای خودسرانه کم خونی منعی ندارد؟
جواب: درصورتی که به صورت خودسرانه برای درمان کم خونی اقدام کنید ممکن است گرفتار عوارض داروهایی که بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنید شوید. بنابراین توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید تا علاوه بر تشخیص علت کم خونی، برای درمان موثر و نتیجه بخش اقدام کنید.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مصرف دارو در بارداری کلیک کنید.
سوال: آیا اگر پدر یا مادر به کم خونی مبتلا نباشند، فرزند آنها نیز نمی‌تواند اختلال ژنتیکی کم خونی را به ارث برده باشد؟
جواب: ممکن است افرادی کم خونی نداشته باشند اما ژن کم خونی از نوع تالاسمی را در خود داشته باشند، که احتمال دارد فرزندشان این ژن را دریافت کند و کم خونی بگیرد. می‌توانید از طریق آزمایش خون اطمینان حاصل کنید که این ژن در بدن خودتان یا همسرتان وجود دارد یا نه. برای دریافت مشاوره روانشناسی از مرکز مشاوره حامی هنر زندگی کیک کنید.
