
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با اضطراب و احساس بی قراری و ناخوشی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
اضطراب و بی قراری از جمله واکنشهای رایج سطح روان به استرسهای محیطی است. احساس نگرانی در برخی از موقعیتها مثل زمانی که میخواهید به یک مصاحبه شغلی مهم بروید یا زمانی که میخواهید تصمیم مهمی نظیر ازدواج بگیرید تا حدی طبیعی است. اما اگر علائم اضطراب و بی قراری آنقدر زیاد شوند که فرد نتواند عملکرد عادی خود را حفظ کند و کارهایش مختل شود، به یک اختلال تبدیل میشود که باید مورد ارزیابی و درمان قرار گیرد. اگر علائم اضطرابی برای مدت طولانی بدون درمان باقی بمانند، به مشکلات زیادی از جمله اختلالات روان تنی و سایر اختلالات روانی نظیر افسردگی منجر خواهند شد. برای آگاهی از علل، علائم و روشهای درمان اضطراب تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کنترل استرس کلیک کنید.
انواع اضطراب و اختلالات اضطرابی
اضطراب، احساس تنشی است که در پی انواع فشارهای درون روانی یا محیطی ایجاد میشود. این احساس یکی از ناخوشایندترین هیجانات بشری است که میتواند به اختلالات متعددی بیانجامد. در برخی مواقع اضطراب شدید در غالب حملات عصبی خود را نشان میدهد که به آنها حملات پانیک گفته میشود. از جمله دیگر اختلالات اضطرابی میتوان به انواع فوبیا، اضطراب جدایی، اضطراب بیماری ، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال اضطراب فراگیر اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات زیر کلیک کنید.
فوبیا
افسردگی
حملات پانیک
اضطراب بیماری
اختلال استرس پس از سانحه
اینفوگرافیک اضطراب و احساس قراری و ناخوشی
اختلال اضطراب فراگیر چیست و چه علائمی دارد؟
اختلال اضطراب فراگیر نگرانی و اضطراب مفرط و غیر قابل کنترل در مورد موقعیتهای مختلف است. افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر معمولاً تمایل به نگرانی در حوزههای مختلف دارند و زمانی که از آنها میپرسید در مورد چه چیزی نگران هستند میگویند که درباره همه چیز نگرانم! اختلال اضطراب فراگیر معمولاً با علائمی نظیر لرزش، تپش قلب، بالا رفتن فشارخون، تعریق، سرگیجه و تهوع، لرز یا گرگرفتگی، سردرد و دردهای عضلانی، احساس ضعف و خستگی خود را نشان میدهد. توجه داشته باشید که برای تشخیص این اختلال حتماً باید به یک روانشناس بالینی مراجعه کنید. روانشناس با انجام مصاحبه دقیق و ارزیابی عوامل مختلف به تشخیص نهایی خواهد رسید. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال اضطراب فراگیر کلیک کنید.
علائم نشان دهنده اضطراب و بی قراری
همه افراد در موقعیتهای پرفشار و استرس زای زندگی خود اضطراب و بی قراری را تجربه میکنند. با این حال این مسئله در برخی شرایط به یک وضعیت مزمن تبدیل شده و سلامت روان فرد را تضعیف میکند. برخی از مطالعات نشان می دهد که تجربه اضطراب می تواند خطر ابتلا به برخی از مشکلات سلامت جسمی طولانی مدت، از جمله دیابت، زخم معده و مشکلات قلبی را افزایش دهد. اما شواهد کافی وجود ندارد که دقیقاً بگوییم این خطرات دقیقاً چگونه و به چه میزان هستند یا چه گروه هایی از مردم بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند. داشتن یک بیماری یا ناتوانی جسمی نیز می تواند باعث ایجاد احساس استرس و اضطراب در شما شود، بنابراین گاهی اوقات ممکن است احساس کنید که مشکلات اضطرابی و مشکلات سلامت جسمانی شما بخشی از یک دور باطل هستند. گاهی اوقات تشخیص اینکه آیا علائم شما کاملاً با اضطراب مرتبط است یا ممکن است مربوط به یک بیماری دیگر باشد دشوار است. اگر هر گونه علائم فیزیکی را تجربه می کنید، بهتر است با پزشک عمومی خود صحبت کنید، تا آنها بتوانند علت آن را بررسی کنند.
در ادامه به چند علامت نشان دهنده اضطراب و بی قراری مفرط اشاره کردهایم. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم اضطراب کلیک کنید.
1- نگرانی دائمی
یکی از علائم بارز دچار بودن به اختلالات اضطرابی تجربه نگرانی بیش از حد است. افرادی که دچار این اختلالات هستند معمولا در پاسخ به وقایع روزمره و معمولی نیز نگرانی مفرطی را نشان میدهند. آنها دائما در مورد موضوعات مختلف مشغولیت فکری دارند و ذهنشان معطوف به آینده است. در حقیقت این افراد همواره خطرهای دنیای پیرامون را بیش برآورد میکنند و همین مسئله بر احساسات و رفتارهای آنان تاثیر میگذارد.
2- اضطراب و بی قراری | فعال شدن سیستم جنگ و گریز
زمانی که در حالت اضطراب قرار میگیرید در حقیقت مغز شما بروز یک خطر قریب الوقوع را پیش بینی میکند. همین مسئله باعث میشود که به طور خودکار واکنشی تحت عنوان واکنش جنگ و گریز در بدنتان فعال شود. دراین حالت بیشتر خون بدن به سمت اندامهای انتهایی حرکت میکند تا شما نیروی بیشتری برای فرار یا جنگیدن با عامل تهدید کننده داشته باشید. همین امر در نهایت به تجربه علائمی نظیر تعریق کف دست، لرزش، احساس سوزش در معده و بالا رفتن ضربان قلب میانجامد.
3- بی قراری ذهنی و بی قراری حرکتی
احساس بی قراری در میان متخصصان سلامت روان معمولا به دو صورت بی قراری ذهنی و بی قراری حرکتی تعریف میشود. در بی قراری ذهنی فرد نوعی تشویش روانی را تجربه میکند. به طوری که دائما افکار نگران کننده از ذهن او رد میشوند. اما در بی قراری حرکتی فرد از نظر جسمانی نیز نمیتواند آرامش خود را حفظ کند. به همین خاطر تمایل دارد با انجام فعالیتهایی نظیر راه رفتن، مالیدن دستها به یکدیگر، تکان دادن پاها و حرف زدن اضطراب خود را کاهش دهد.
4- احساس خستگی مزمن
در حالی که بسیاری از افراد هنگام اضطراب نوعی بیش فعالی حرکتی و ذهنی را تجربه میکنند، برخی دیگر دچار احساس خستگی مزمن میشوند. این مسئله میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد. برای مثال افراد مضطرب اغلب خواب آشفتهای دارند. همین موضوع باعث میشود که در طول شب نتوانند انرژی کافی برای فعالیتهای روزانه را ذخیره کنند. دراین شرایط طبیعی است که فرد احساس خستگی نماید و به اندازه کافی سرحال نباشد. برای کسب اطلاعات در زمینه بیماریهای روان تنی کلیک کنید.
5- بروز مشکلاتی در تمرکز
جالب است بدانید که اکثر افراد با افزایش اضطراب مشکلاتی را در حوزه تمرکز نشان میدهند که میتواند بر توانایی یادگیری آنها نیز تاثیر بگذارد. در همین راستا نتایج مطالعهای که روی 157 نفر از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر انجام شده، نشان میدهد بیش از 90 درصد آنها با اختلالاتی در تمرکز مواجه هستند. در نتیجه بسیار اهمیت دارد که صرف وجود علائمی از مشکلات توجه و تمرکز تشخیص اختلالاتی نظیر بیش فعالی–نقص تمرکز را مطرح نکنید. اگر فرزندی دارید که با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم میکند، لازم است در ابتدا به یک روانشناس کودک مراجعه نمایید تا وضعیت روانی او را به دقت ارزیابی کند.
5- افزایش حساسیت و تحریک پذیری
اضطراب زیاد آستانه تحمل افراد را پایین میآورد. همین مسئله باعث میشود که افراد دراین شرایط حساسیت روانی بالایی پیدا کرده و تحریک پذیر بشوند.این تحریک پذیری میتواند خود را در قالب نشان دادن واکنشهای هیجانی شدید بروز دهد. افزایش پرخاشگری و تندخویی از جمله علائمیهستند که میتوانند حاکی از تحریک پذیری بالای فرد باشند.
7- اضطراب و بی قراری | افزایش تنش عضلانی
افراد مضطرب اغلب عضلات خود را در حالتی از انقباض و تنش قرار میدهند؛ این امر آنها را در یک چرخه معیوب گرفتار میکند. چرا که در حقیقت منقبض بودن عضلات با ایجاد اختلالاتی در گردش خون و اکسیژن رسانی میتواند به تشدید علائم اضطرابی بیانجامد. از همین روست که در اکثر برنامههای درمانی برای کاهش اضطراب تا حد زیادی بر تکنیکهای خود آرام سازی جسمانی نظیر ریلکسیشن و ذهن آگاهی تاکید میشود. برای کسب اطلاع بیشتر از ذهن آگاهی برای کاهش استرس کلیک کنید.
علل بروز نگرانی و بی قراری چیست؟
همهی افراد زمانهایی از زندگی خود دچار احساس بی قراری و ناآرامی میشوند ولی افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی بیشتر از دیگران در معرض این حالت قرار میگیرند. از عوامل بروز بیقراری میتوان به برداشت نادرست از تحریکات محیطی مانند سر و صداها، استرسهای روانی مانند از دست دادن عزیزان یا مشکلات مالی، جابجایی محل سکونت، بستری شدن در بیمارستان، مصرف داروی جدید و عوارض جانبی آن، تداخلات دارویی، ابتلا به بیماریهای صعبالعلاج و... اشاره کرد. برای کسب اطلاعات در زمینه از دست دادن عزیزان کلیک کنید. برخی از دلایل دیگر احساس بی قراری و اضطراب شامل موارد زیر می گردد:
_داروها: مصرف برخی داروها مثل ریتالین که برای بیش فعالی استفاده می شود، باعث بی قراری می شود. هم چنین داروهایی که برای درمان پارکینسون یا اسکیزوفرنی مصرف می شود در صورت تغییر دوز سبب بی قراری می شود.
_عوامل هورمونی: کم کاری یا پرکاری تیروءید می تواند در افراد بی قراری و اضطراب ایجاد کند.
_دلایل بیولوژیکی: برخی اوقات بی قراری ممکن است به دلایل عصبی اتفاق بیفتد. سندرم پاهای بی قرار، اختلال بیش فعالی و... می تواند عوامل زمینه ساز بی قراری باشد.
_اختلال دوقطبی: این اختلال دارای نوسانات خلقی است. در دوره شیدایی فرد خوش بینی افراطی دارد و در دوره افسردگی با انرژی کم و احساس خودکم بینی همراه است. اضطراب و بی قراری در این اختلال گاهی به چشم می خورد.
_اختلال شخصیت مرزی: این افراد ثبات در هیجان و رفتار خود ندارند و ممکن است رفتارهای خودزنی هم نشان دهند.
_افسردگی: افراد افسرده احساس غم و اندوه ، اضطراب و تحریک پذیری دارند.
درمان اضطراب و بی قراری
از آنجایی که اضطراب و بی قراری شدید باعث اختلال در تمام جوانب زندگی میشود، باید در اسرع وقت اقدامات لازم درمانی صورت بگیرد. درمان اضطراب از طریق دارو درمانی و روان درمانی انجام میشود. دارو درمانی زمانی ضرورت پیدا میکند که علائم به قدری شدید باشند که فرد آمادگی شرکت در جلسات روان درمانی را نداشته باشد. طی جلسات روان درمانی برای درمان اضطراب و استرس، درمانگر با مصاحبه بالینی و گرفتن شرح حال، سعی میکند تمامی عواملی که باعث بیقراری و ناخوشی شما میشوند را شناسایی و تحلیل کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.
در فرایند درمانهایی نظیر درمان شناختی-رفتاری افسردگی، فکر، احساس و نحوه رفتار شما نسبت به استرسزاهای زندگی به دقت بررسی میشوند. سپس درمانگر با وضع یک سری آزمایشهای رفتاری، افکار مخرب و طرحواره های منفی شما را به چالش میکشد. در نهایت قادر میشوید با مدیریت بهتر هیجاناتتان و کسب آگاهی بیشتر از علت بروز آنها در جهت مقابله با احساسهای منفی خود حرکت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان شناختی-رفتاری افسردگی کلیک کنید.
استراتژیهایی برای کاهش اضطراب
احساس خطر یا ناامنی، سردرگمی و ابهام میتواند باعث پیدایش نگرانی و بی قراری شود. مهمترین اقدام برای درمان این اضطراب شناخت عوامل تنشزا در زندگیتان است. پس با آگاهی کامل و شناخت دقیق این عوامل در جهت رفع آنها بکوشید تا از تجربه مداوم تنش در زندگی خود پیشگیری کنید. برای رسیدن به آرامش اقدامات زیر را مد نظر قرار دهید.
-ایجاد محیطی ساکت و آرامبخش
-دریافت حمایت و دلگرمی از نزدیکان
-تلاش در جهت شناسایی و رفع عوامل محیطی استرسزا
-مواجهه با انواع ترسها و اضطرابها
-کسب اطمینان در مورد عدم وجود بیماریهای دیگر
-استفاده از تکنیکهای ذهن آگاهی برای کاهش استرس و مراقبه
-ورزش منظم، رژیم غذایی سرشار از ویتامینها و نوشیدن آب فراوان
-مدیریت و کنترل استرس با مشاوره کنترل استرس
اضطراب و بی قراری | سخن آخر
اضطراب از رایج ترین اختلالات روانی است که دامان بسیاری از مردم را گرفته است. با توجه به عوارض روحی و روانی اضطراب و بی قراری که در مواردی منجر به بیماری های روان تنی می گردد، درمان آن در اولویت است. روان شناسان و مشاوران ما در حامی می توانند در این زمینه به شما کمک کنند برای دریافت مشاوره روانشناسی کلیک کنید.