- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
حدود 300 میلیون نفر در جهان از بیماری آسم و آسم عصبی رنج می‌برند. آمار بالای کسانی که به دلیل این بیماری جان خود را از دست داده‌اند نیز بسیار ناراحت کننده است. اگرچه بیماری آسم درمان قطعی ندارد اما پیشگیری و کنترل آن زیر نظر یک متخصص می‌تواند بسیاری از نشانه‌های آن را برطرف کند و حتی از بین ببرد. تنگی نفس می‌تواند باعث اختلال در عملکرد روزانه فرد شود. آسم عصبی اغلب پیامدها و عوارض‌های بیشتری را برای فرد به همراه می‌آورد و درمان آن نیازمند بهره‌گیری از تکنیک‌های روانشناختی است. آگاهی دقیق از نشانه‌ها، علل و راه‌های درمانی به شما کمک می‌کند تا با بیماری خود مقابله کرده و از بروز اختلالات همراه با آن همچون افسردگی پیشگیری کنید.
.gif)
بیماری آسم چیست؟
آسم یک بیماری التهابی رایج در سیستم تنفسی است. این بیماری مزمن به علت تنگ شدن لوله‌هایی که هوا را به داخل ریه انتقال می‌دهند و از آن خارج می‌کند ایجاد می‌شود. با هر بار تحریک توسط عوامل بیرونی، این لوله‌ها متورم و ملتهب‌تر شده و اگر درمان و کنترل بیماری سریع و جدی انجام نشود، ممکن است خطرات جدی در آینده برای فرد ایجاد کند.
اینفوگرافیک بیماری آسم
علائم و نشانه‌های بیماری آسم
بیماری آسم دارای سه علامت عمده تنگی نفس، سرفه و خس خس است. به علت تنگ شدن لوله‌های انتقال هوا به ریه، نفس کشیدن به سختی انجام می‌شود. ممکن است پس از سرفه‌های شدید در سینه شما خلط تولید شود، اما خروج این خلط برای شما دشوار است. اگر در تنفس خود صدای سوت کشیدن می‌شنوید و صدای نفس کشیدن شدید و خشن دارید احتمالا به تنگی نفس شدید مبتلا هستید. علائم بیماری آسم معمولا در شب، صبح زود، هنگام ورزش و فعالیت‌های جسمانی شدید و یا هنگام حضور در یک محیط مرطوب مانند حمام خود را نشان می‌دهد.
حملات آسم
حمله آسم به تشدید ناگهانی علائم گفته می‌شود که بر اثر گرفتگی ماهیچه‌های اطراف مجرای هوایی رخ می‌دهد. حملات آسم منجر به متورم شدن و التهاب پوشش مجاری هوایی می‌شود و باعث افزایش غلظت مخاط می‌شود. حملات آسم کمتر اتفاق می‌افتند اما مدت زمان طولانی‌تری باقی می‌مانند و سریعا نیاز به فوریت‌های پزشکی دارند. علائم آسم در صورتی که نادیده گرفته شوند تبدیل به حملات می‌شوند. علائم حمله‌ی آسم شامل موارد زیر است:
- دشواری در تنفس
- سرفه کردن بدون توقف
- تنفس بسیار سریع
- احساس فشار در قفسه سینه
- گرفتگی عضلات گردن
- فرد نمی‌تواند به راحتی صحبت کند
- احساس اضطراب و وحشت‌زدگی
- تعریق و رنگ پریدگی
- لب‌ها و یا ناخن‌ها کبود می‌شوند
علل و عوامل ایجاد و تشدید بیماری آسم
افراد مبتلا به تنگی نفس معمولا همیشه آن را همراه خود دارند اما تا وقتی که عاملی آن را تحریک نکند بروز پیدا نمی‌کند. دلایل اصلی ایجاد بیماری آسم هنوز به طور کامل شناخته شده نیست اما ترکیبی از عوامل محیطی و عوامل ژنتیکی در ایجاد آن نقش دارد. در سالیان اخیر به علت تغییرات ژنی و تغییرات محیط زیستی شیوع این بیماری افزایش پیدا کرده است. افرادی که در خانواده سابقه بیماری آسم و آلرژی را دارند با احتمال بیشتری به این بیماری دچار می‌شوند.
تنگی نفس شغلی نوعی از آسم است که معمولا در افرادی که در محیط کاری پر استرس، دچار علائم تنگی نفس می‌شوند. محیط‌های کار این افراد معمولا سرشار از گرد و غبار و مواد شیمیایی است که استنشاق آن‌ها باعث ایجاد و تشدید علائم می‌شود. بیماری رفلاکس معده (بازگشت اسید معده به حلق) نیز یکی از علل ابتلا به این بیماری است. بیماری‌های تنفسی، مخصوصا در سنین پایین، معمولا با آلرژی و حساسیت همراه هستند.
تحریک کننده‌های بیماری تنگی نفس
عواملی که باعث ایجاد بیماری آسم می‌شود ممکن است در هر فرد متفاوت باشد، اما به طور کلی تعدادی از عوامل وجود دارد که در اکثر بیماران مبتلا می‌تواند عامل حملات تنفسی و عامل تشدید آن‌ها باشد. برخی از این عوامل عبارتند از:
_ برخی خوراکی‌ها مثل میگو، میوه‌های خشک و افزودنی‌های خوراکی موجود در سیب زمینی‌های فرآوری شده و مشروبات الکلی (برای کسب اطلاعات در زمینه پیامدهای اعتیاد به الکل کلیک کنید.)
_بعضی از دارو‌ها نیز ممکن است باعث تحریک بیماری آسم شوند. در این مورد لازم است با متخصص در مورد مصرف هر نوع دارویی مشورت شود.
_عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا عامل اصلی حملات شدید تنفسی هستند. (برای کسب اطلاعات در زمینه آنفولانزا کلیک کنید.)
_استعمال مواد مخدر و یا در معرض آن قرار گرفتن (برای کسب اطلاعات در زمینه مواد مخدر کلیک کنید.)
_مواد حساسیت‌زای زیستی در فضای باز مانند گرده گل، خاک، چمن، درختان و... باعث تشدید بیماری آسم می‌شوند.
_مواد حساسیت‌زای داخل ساختمان مانند گرد و غبار، حشرات و حیوانات خانگی
_مواد حساسیت‌زای موجود در هوا مثل دود، گاز‌های شیمیایی و بوهای شدید و آزاردهنده
_مواد حساسیت‌زای محیط شغلی مانند رنگ، گرده چوب، مصالح ساختمانی و چسب
_شرایط آب و هوایی مانند هوای سرد یا بسیار خشک، آب و هوای مرطوب و بادخیز
تشخیص بیماران مبتلا به آسم
برای تشخیص قطعی این بیماری از آزمایشاتی همچون تست آلرژی، آزمایش گاز خون شریانی، عکسبرداری قفسه سینه با اشعه X، آزمایش عملکرد ریوی و آزمایش خون جهت اندازه گیری گلبول سفید خون و پروتئین سیستم ایمنی استفاده می‌کنند. اسپیرومتری آزمایش دیگری است که از آن برای اندازه‌گیری مقدار هوایی که بعد از دم از ریه‌ها خارج می‌شود بهره می‌برند. آزمایش اکسید نیتریک جهت تشخیص التهاب راه هوایی استفاده می‌شود.
راه‌های پیشگیری و درمان آسم
پیشگیری از علائم، بهترین استراتژی مقابله با بیماری‌های تنفسی است. اگر حملات آسم شدید، غیر قابل پیش بینی باشد و یا بیش از دو بار در هفته افزایش یابد، مشاوره با متخصص می‌تواند به تعیین علت آن کمک کند و درمان طولانی مدت را انجام دهد که علائم را کنترل و یا از بین می‌برد.
درمان با اصلاح سبک زندگی
بعضی از افراد سالم هم هستند که علائم مربوط به بیماری آسم را فقط هنگام فعالیت‌های بدنی و ورزش کردن تجربه می‌کنند. به این دسته از افراد حرکت‌های بدنی و فعالیت در حالت ایستاده یا نشسته می‌تواند کمک کننده باشد. این افراد نباید به حاشیه بروند و می‌توانند با مشورت پزشک متخصص، برنامه‌های منظمی را برای قبل، بعد و هنگام فعالیت‌های ورزشی دریافت کنند. تغذیه مناسب نیز از عمده‌ترین راه‌های درمان آسم است. موز، عسل، شلغم، موسیر و زنجبیل از جمله مواد غذایی هستند که می‌تواند به تنفس بهتر کمک کند.
همچنین کاهش وزن در افرادی که اضافه وزن دارند و ترک استعمال سیگار و اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز از راه‌های درمان بیماری آسم است. توجه داشته‌باشید که احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی در نوزادانی که والدین سیگاری داشته‌اند بسیار بیشتر از دیگران است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تاثیر دود سیگار بر نوزاد و ترک سیگار کلیک کنید.
درمان بیماری آسم با استفاده از کورتن
درمان اصلی تورم مجاری هوایی با استفاده از کورتن صورت می‌گیرد. در این نوع درمان کورتن خاصی استفاده می‌شود چرا که آسم نیاز به درمان طولانی مدت دارد. بنابراین باید نوعی از کورتن مورد استفاده قرار بگیرد تا اثرات موضعی بر برونش‌ها ایجاد کند و در عین حال جذب بدن نشود. درمان آسم با استفاده از کورتن استشناقی بهترین نوع درمان آن است که کمترین عوارض را دارد. علاوه بر این پزشک ممکن است داروهای دیگر به صورت ترکیبی مانند قرص‌های مونته‌لوکاست، تئوفیلین و کورتن خوراکی تجویز کند.
آسم عصبی (نوروتیک) و راه‌های کنترل آن
آسم عصبی نوعی از آسم است که با عوامل روانشناختی ارتباط دارد. به عنوان مثال اضطراب و نگرانی زیاد و دائمی می‌تواند باعث ایجاد بیماری آسم شود. قرار گرفتن در شرایط استرس زا و پر فشار می‌تواند راه‌های تنفس را سخت و به دنبال خود حملات آسم ناگهانی را ایجاد کند. همچنین استرس مزمن باعث ایجاد سوزش در مسیر تنفس می‌شود.
اتفاقاتی چون طلاق، جدایی، بیکاری، فوت همسر یا نزدیکان در شروع و تشدید آسم عصبی تاثیر دارند. به علاوه مبتلایان به آسم بیشتر احتمال دارد دارای اختلالات روانی روحی و اختلالات اضطرابی نیز باشند. برای کسب اطلاع از اختلالات اضطرابی کلیک کنید.
راه‌های کنترل و درمان تنگی نفس عصبی
در تمام این موارد مراجعه به موقع به روانشناس یا روانپزشک می‌تواند به کنترل شرایط روانی فرد کمک کرده و از ابتلا به بیماری آسم جلوگیری کند. همچنین می‌توانید برای درمان و کنترل استرس و اضطراب از مشاوره تلفنی فردی استفاده کنید. عدم آگاهی از شرایط جسمانی و روانی باعث قرار گرفتن در محیط‌های محرک آسم بوده و با افزایش تعداد حملات تنفسی، می‌تواند در مواردی زندگی فرد را نیز تهدید کند.
اکثر دلایل آسم عصبی مربوط به استرس‌های محیطی، اختلالات اضطرابی و از دست رفتن کنترل خشم و عصبانی شدن است. مقابله با این موارد فقط از طریق یادگیری راه‌های کنترل خشم و داشتن آرامش است که تحت نظر متخصص و شرکت در جلسات مشاوره کنترل استرس صورت می‌پذیرد. همچنین مطالعه مقاله کنترل خشم می‌تواند در این زمینه مفید باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه مقابله با پیامدهای روانی بیماری‌ها می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
-min.jpg "خودنمایی نشانه چیست و چه نشانه هایی دارد؟")
