
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
باربیتورات ها (Barbiturates) گروهی از داروهای ضد اضطراب هستند که بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر میگذارند و اثر آرامبخش و خوابآور دارند. باربیتورات ها برای موارد متعددی مانند درمان بی خوابی، درمان عصبانیت و بی قراری، بیهوشی و غیره مورد استفاده قرار میگیرند. مصرف بیش از حد باربیتوراتها باعث ایجاد وابستگی میشود. همچنین مصرف این داروها با عوارض جانبی و تداخلات دارویی همراه است که در صورت بروز آنها باید با پزشک مشورت شود. با آگاهی از ماهیت این دارو و نکات مهم آن میتوانید در مصرف آن احتیاط بیشتری داشته باشید.
باربیتورات ها (Barbiturates)
باربیتورات ها داروهای آرام بخش-خواب آور هستند. به این معنی که باعث ایجاد احساس آرامش یا خواب آلودگی می شوند. برای بیش از یک قرن، آن ها بسیاری از بیماری ها از جمله تشنج، میگرن، بی خوابی و موارد دیگر را درمان کرده اند. امروزه به دلیل خطر سوء استفاده و عوارض جانبی خاص، کمتر رایج هستند. با این حال، هنگامی که گزینه های درمانی دیگر کار نمی کنند، آن ها می توانند یک درمان پشتیبان باشند.
باربیتورات ها باعث آرامش یا احساس خواب آلودگی شده و همچنین می توانند تشنج را متوقف کرده یا از آن جلوگیری کنند. رایج ترین کاربردهای باربیتورات ها در بیهوشی، درمان صرع و تشنج های غیرصرعی، بی خوابی و سایر شرایط مشابه است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای ضداضطراب کلیک کنید.
اینفوگرافیک باربیتورات ها
مکانیزم اثر باربیتورات ها
باربیتورات ها با اتصال به گیرندههای عصبی گابا و افزایش فعالیت آنها، باعث تسهیل ورود یون کلر میشوند و اثر مهاری دارند. به عبارتی باربیتوراتها با افزایش یک ماده شیمیایی مغز به نام اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA) روی مغز تأثیر میگذارند که فعالیت سلولهای آن را کند میکند. اثر باربیتورات ها شبیه به اثر موقت الکل است. مقدار کمی از آن باعث آرامش و مقدار زیادی از آن باعث مسمومیت و خوابآلودگی میشود. در صورتی که مسمومیت با دوز بالا باشد، تعادل فرد از بین میرود و سرگیجه و زبان پریشی ایجاد میشود. در حالت اوردوز نیز باعث از دست دادن هوشیاری، کما و مرگ خواهد شد.
انواع باربیتورات ها و رایج ترین تجویز
یکی از رایج ترین باربیتورات ها آموباربیتال می باشد که می تواند بی خوابی را درمان کند؛ اما فقط در کوتاه مدت موثر است. همچنین می تواند به برخی از تست های عصبی (عملکرد مغز) نیز کمک کند.
بوتالبیتال: این دارو بخشی از بسیاری از داروهای ترکیبی از جمله آسپرین، استامینوفن، کافئین و کدئین را تشکیل می دهد. بسته به ترکیب، می تواند میگرن و سردرد تنشی را درمان کند.
متوهکزیتال(Methohexital): این دارو برای بیهوشی در مراحل کوتاه تشخیصی و درمانی مفید است. در روشهایی مانند درمان با تشنج الکتریکی بسیار مفید واقع می شود.
پنتوباربیتال: این دارو برای قبل از بیهوشی مفید است. همچنین می تواند تشنج ها را در حین وقوع متوقف کند.(برای کسب اطلاع بیشتر از داروی پنتوباربیتال کلیک کنید.)
فنوباربیتال و پریمیدون: این داروها نیز برای جلوگیری از تشنج یا توقف آن ها در هنگام وقوع مفید هستند.(برای کسب اطلاع بیشتر از داروی فنوباربیتال کلیک کنید.)
سکوباربیتال. این دارو بی خوابی را درمان می کند؛ اما کمتر رایج است و بسیاری از پزشکان و متخصصین مراقبت بهداشتی از تجویز آن اجتناب می کنند.
موارد مصرف باربیتورات ها و دوز تجویزی
رایج ترین کاربردهایباربیتورات ها (Barbiturates) عبارتند از:
پیشگیری از تشنج، درمان بیخوابی
آرامبخشی قبل از بیهوشی (به فرد کمک میکند سریع و راحت به خواب برود)
کاهش اضطراب
درمان فشار بالای مایع مغزی نخاعی در داخل جمجمه (فشار خون داخل جمجمه)
در حالی که باربیتورات ها برای موارد ذکر شده در بالا مفید هستند، برخی از این موارد در برخی کشورها کمتر رایج هستند. به عنوان مثال، استفاده از باربیتورات ها برای پیش از بیهوشی در ایالات متحده کمتر رایج است زیرا بسیاری از داروهای جدیدتر موثرتر هستند و عوارض جانبی کمتری دارند. همان طور که ذکر شد باربیتورات ها مانند سال های گذشته چندان رایج نیستند زیرا داروهای جدیدتر تا حد زیادی جای آن ها را گرفته اند. با این حال، بسیاری از این داروها هنوز هم برای شرایط خاص استفاده گسترده ای دارند. برای مثال، فنوباربیتال برای درمان تشنج هایی که در برابر داروهای ضد تشنج خط اول مقاومت می کنند رایج است.
مزایای باربیتورات ها (Barbiturates)
باربیتورات ها مزایای زیادی دارند. از جمله اینکه جز داروهای قدیمی هستند که دهه ها تحقیق برای حمایت از اثرگذاری آن ها وجود دارد. آن ها همچنین می توانند به عنوان پشتیبان درمان در زمانی که داروهای خط اول کار نمی کنند عمل کنند. اما یکی از مهم ترین مزایای باربیتورات ها مربوط به مدت زمان ماندگاری آن ها می باشد. برخی از این داروها فقط برای مدت بسیار کوتاهی موثر هستند که در طی اقدامات پزشکی کوتاه، مفید است. اثرات ماندگاری دارو در برخی دیگر می تواند ساعت ها یا حتی روزها ادامه داشته باشد که این یکی از دلایل تجویز آن توسط پزشکان است برای جلوگیری از تشنج می باشد. متخصصان این داروها را بسته به زمان اثربخشی به گروههای متفاوتی تقسیم میکنند.
فوق العاده کوتاه اثر: نمونه ای از این دسته متوهگزیتال است. هنگامی که در یک خط داخل وریدی (IV) تجویز می شود، ظرف ۱۴ دقیقه یا کمتر از بین می رود. در شکل شیاف رکتوم، در ۴۵ تا ۶۰ دقیقه از بین می رود. کوتاه اثر: پنتوباربیتال و سکوباربیتال در این دسته قرار می گیرند. ماندگاری آن ها حدود سه تا چهار ساعت طول می کشند.
اثر متوسط: آموباربیتال و بوتالبیتال هر دو در این دسته قرار می گیرند. ماندگاری آموباربیتال حدود چهار تا شش ساعت طول می کشد. بوتالبیتال معمولاً حدود چهار ساعت موثر است. نسبتا اثر طولانی دارد.
فنوباربیتال بهترین نمونه باربیتورات های طولانی اثر است. اثرات فنوباربیتال تا ۱۲ ساعت طول می کشد اما ممکن است حتی برای چند روز در سیستم شما باقی بماند
عوارض جانبی باربیتورات ها
اختلالات قلبی و تنفسی: باربیتورات ها ضربان قلب و فشار خون شما را کاهش می دهند. مصرف بیش از حد باربیتورات می تواند باعث توقف تنفس شود که یک اورژانس پزشکی تهدید کننده زندگی است. این بدان معناست که استفاده نادرست از این داروها می تواند بسیار خطرناک باشد.
تداخل دارویی: آن ها با بسیاری از داروهای دیگر تداخل دارند. باربیتورات ها بر کبد شما تأثیر می گذارند و باعث می شوند که برخی از داروهای دیگر را خیلی سریع پردازش کند. این امر باعث می شود که سایر داروها در صورت مصرف همزمان آن ها با باربیتورات ها مؤثر نباشند.
اختلال در رشد جنین: باربیتورات ها رشد جنین را مختل می کنند و بر نوزادان شیرخوار با عبور از شیر مادر تأثیر می گذارند. افرادی که باردار هستند نباید باربیتورات مصرف کنند.
سایر عوارض عبارتند از: عدم تعادل، سرگیجه و سردرد، خواب آلودگی و خماری، اضطراب، عصبانیت و کج خلقی، احساس ضعف، تهوع، استفراغ و یبوست، اختلال در خواب (برای کسب اطلاع در زمینه بی خوابی کلیک کنید.)
ایجاد وابستگی و تحمل دارویی
یکی از اصلیترین دلایلی که باربیتوراتها در برخی بیماری ها دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند این است که خطر عوارض جانبی خاصی دارند که تحمل و وابستگی یا اعتیاد احتمالی از آنجمله اند. تحمل دارو زمانی است که بدن شما به اثر دارو عادت می کند. به این معنی که به دوزهای بالاتری نیاز دارید. وابستگی زمانی است که بدن شما آنقدر به یک دارو عادت کرده است که اگر مدت طولانی بدون مصرف دارو ادامه دهید، علائم ناخوشایند یا خطرناکی در شما ایجاد می شود. اعتیاد یک وضعیت سلامت روانی است که در آن وابستگی زندگی شما را مختل می کند. جایی که شما به طور اجباری در جستجوی مواد مخدر و مصرف آن با وجود پیامدهای نامطلوب هستید. این بدان معناست که بدن شما به دارو نیاز پیدا می کند و اگر آن را دریافت نکنید می توانید علائم ترک را تجربه کنید که عبارتند از:
بی قراری و عصبی بودن. لرزش به ویژه در دست ها، گیجی یا هذیان. تشنج های شدید. مصرف این داروها طبق تجویز می تواند خطر ابتلا به وابستگی را کاهش دهد. اما برخی از افراد ممکن است همچنان بعد از قطع مصرف نیز این مشکلات را داشته باشند. شما نباید علائم ترک باربیتورات را نادیده بگیرید. در موارد شدید، ترک باربیتورات خطرناک یا حتی کشنده خواهد بود.
موارد احتیاطی
ترکیب بنزودیازپین ها و باربیتورات ها می تواند بسیار خطرناک باشد. بنابراین هرگز نباید آن ها را ترکیب کنید، مگر اینکه پزشک آن ها را به این ترتیب تجویز کند.
عدم مصرف با الکل: الکل و باربیتورات ها برهم کنش شیمیایی دارند و اثر بسیار قوی تری ایجاد می کنند که می تواند باعث خواب آلودگی شدید، غش کردن یا مشکل در تنفس شود. در موارد جدی تر باعث آسیب شدید اعضای بدن فرد شده و حتی می تواند کشنده باشد.
چرا پزشکان باربیتورات ها (Barbiturates) را تجویز می کنند؟
در سال های گذشته، باربیتورات ها بخش رایج اعمال بیهوشی عمومی در جراحی ها بودند چرا که این داروها به خواب عمیق فرد کمک می کنند. امروزه سایر داروها این کار را بهتر انجام می دهند. با این حال، باربیتورات ها هنوز هم داروهای اثبات شده ای برای درمان بسیاری از بیماری ها هستند. آن ها همچنین به خوبی با داروهای دیگر مانند استامینوفن، برای درمان برخی شرایط ترکیب می شوند.
موارد منع مصرف باربیتورات ها (Barbiturates)
مصرف باربیتوراتها در برخی افراد ممنوعیت دارد. لازم به ذکر است که این دارو با توجه به شرایط بیمار و تصمیم پزشک قابل مصرف است. مهمترین موارد منع مصرف از این قرارند:
1. آلرژی
در صورتی که قبلا هرگونه واکنش غیرعادی به این دارو یا هرگونه داروی دیگر داشتهاید بهتر است قبل از مصرف به پزشک خود اطلاع دهید.
2. کودکان
به طور معمول کودکان پس از مصرف باربیتورات ها حساسیت بیشتری نسبت به بقیه افراد از خود نشان میدهند. ممکن است مصرف باربیتوراتها در کودکان با هیجانهای غیرمعمول همراه باشد.
3. سالمندان
معمولا سالمندان حساسیت بیشتری نسبت به بقیه افراد و اثرات باربیتورات ها از خود نشان میدهند. ممکن است مصرف باربیتوراتها در افراد سالمند با سردرگمی، هیجانهای غیر معمول و افسردگی همراه باشد.
4. بارداری
مصرف باربیتورات ها در دوران بارداری برای جنین خطرناک است. باربیتورات احتمال نقصهای هنگام تولد را در نوزاد افزایش میدهد. همچنین مصرف منظم این داروها در دوران بارداری ممکن است باعث وابستگی نوزاد شود و پس از تولد عوارض جانبی با خود به همراه دارد. مطالعات نشان داده که مصرف باربیتوراتها در دوران بارداری احتمال ایجاد تومورهای مغزی را در نوزادان افزایش میدهد.
5. دوران شیردهی
داروهای بابیتورات وارد شیر مادر میشوند و از این طریق بر نوزاد اثر میگذارند و باعث خواب آلودگی، کاهش ضربان قلب و نفس تنگی در نوزاد میشوند.
نکته مهم: لازم به ذکر است که مصرف این دارو برای بیماریهای جدی و شرایط خاص لازم است و در صورت تجویز پزشک باید مصرف شود. در هنگام بارداری و سایر شرایط فوق حتما به پزشک خود اطلاع دهید و با او مشورت کنید.
تداخلات دارویی و پزشکی باربیتورات ها (Barbiturates)
داروهای متعددی با باربیتوراتها تداخل دارند، همچنین برخی از مشکلات پزشکی بر اثربخشی باربیتوراتها تاثیر میگذارند. در صورت مصرف هرگونه دارو و یا هرگونه بیماری به پزشک خود اطلاع دهید. موارد زیر از مهمترین مواردی هستند که امکان دارد در صورت مصرف باربیتوراتها تداخل دارویی بوجود آید:
_مصرف الکل
_مصرف مواد مخدر
_کم خونی شدید
_بیماریهای مزمن ریوی مانند آسم و آمفیزم
_دیابت نوع 2
_پورفیری
بیماریهای کلیوی و کبدی
_تیروئید پرکار
_غده آدرنال غیر فعال
آیا باربیتورات ها همان بنزودیازپین ها هستند؟
باربیتورات ها (Barbiturates) و بنزودیازپین ها انواع مشابهی از داروها نیستند اما بسیار شبیه به هم عمل می کنند. هر دوی آن ها می توانند تشنج را متوقف کنند، باعث آرامش شما و احساس اضطراب کمتری شوند یا می توانند به شما کمک کنند در هنگام دریافت بیهوشی عمومی احساس خواب آلودگی کنید و راحت تر به خواب بروید. در بیشتر موارد پزشکان قبل از تجویز باربیتورات، بنزودیازپین ها را تجویز می کنند. بنزودیازپین ها عوارض جانبی کمتری دارند و بی خطرتر هستند. همچنین کمتر مستعد سوء استفاده مصرف کننده هستند.
مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی
برای مصرف هرگونه دارو، ضروری است که حتما با پزشک خود در ارتباط باشید و دارو را تحت نظر او مصرف نمایید. در صورتی که به هر دلیلی به پزشک خود دسترسی ندارید، میتوانید از مشاوره دارویی کمک بگیرید. مرکز مشاوره حامی هنر زندگی این امکان را مهیا کرده تا در هر کجا که هستید با متخصصان تماس گرفته و در زمینه مصرف دارو با آنان مشورت نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.
و کاهش برانگیختگی در زنان