
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
افسردهخویی، اختلالی است که نشانه های افسردگی به صورت مزمن در اکثر ساعات شبانهروز، حداقل به مدت 2 سال وجود داشته باشد. با این حال شدت و تعداد علایم در افسرده خویی کمتر از افسردگی اساسی است. اگر به این اختلال مبتلا باشید، معمولا این حالات و خلق پایین خود را عادی تلقی میکنید یا ممکن است نسبت به مشکل خود بینش نداشته باشید. حتی اطرافیان نیز به احتمال زیاد متوجه بیماری شما نمی شوند چرا که علایم بیماری به صورت تدریجی و بی سر و صدا بروز پیدا می کنند. شاید افسرده خویی زندگی تان را به کلی مختل نکند ولی مسلما تجربه شادی و لذت زندگی را از شما خواهد گرفت. عاملی که می تواند در اقدام به خودکشی موثر باشد. مشاوره افسردگی، فرصت مناسبی است تا از اختلال خاموش ولی آزار دهنده خود رهایی پیدا کنید.
افسرده خویی چیست؟
اختلال افسرده خویی یکی از انواع اختلالات افسردگی است که زیر مجموعه اختلالات خلقی میباشد. افسرده خویی دارای بسیاری از نشانههای افسردگی است ولی سیر بیماری در افسرده خویی، مزمن است به طوری که به مدت حداقل 2 سال فرد با این بیماری زندگی میکند. از طرفی شدت و تعداد نشانهها در این اختلال کمتر از افسردگی اساسی است. بروز افسردهخویی معمولاً تدریجی است. سن میانگین برای بروز افسردهخویی 31 سال است، هر چند ممکن است در بعضی افراد خیلی زودتر یا دیرتر آغاز گردد. اغلب بیماران نمیتوانند به طور دقیق به یاد آورند که چه موقع برای اولین بار دچار افسردگی شدند. در کودکان و نوجوانان، تغییر حالت ممکن است به جای افسردگی به شکل زودرنجی و تحریکپذیری باشد و به جای دو سال، باید حداقل یک سال دوام داشته باشد.
برای آشنایی بیشتر درباره اختلالات خلقی و انواع افسردگی کلیک کنید.
اینفوگرافیک افسرده خویی
علائم اختلال افسرده خویی
از علائم و نشانههای اختلال افسرده خویی میتوان به موارد زیر اشاره کرد. داشتن حداقل دو نشانه زیر در بیشتر اوقات روز و در اکثر روزها برای تشخیص گذاری درباره این اختلال لازم است.
1- کم اشتهایی یا پرخوری
2- بیخوابی یا پرخوابی
3- انرژی کم یا خستگی
4- عزت نفس پایین
4- تمرکز ضعیف یا مشکل در تصمیم گیری
5- احساس گناه و ناامیدی نسبت به گذشته
6- بی تصمیمی یا مشکل در تمرکز
7- بدبینی، زود رنجی یا خشم فزاینده
8- بی علاقگی به انجام فعالیتهایی که قبلا خوشایند بودند
نکته: در بزرگسالان نشانهها باید حداقل به مدت دو سال و در کودکان حداقل به مدت یک سال وجود داشته باشند.
برای شناخت بیشتر درباره دیگر علائم افسردگی کلیک کنید.
علل اختلال افسرده خویی
علت افسردهخویی کاملاً شناخته شده نیست. اعتقاد بر این است که تغییرات در ساختار و مواد شیمیایی مغز باعث تغییرات در حالت و وضع روانی میشود. به نظر میرسد برخی انتقال دهندههای عصبی، به ویژه سروتونین، نقشی کلیدی در این مورد داشته باشند. برخی دیگر از عوامل موثر در بروز افسرده خویی شامل موارد زیر هستند.
جنسیت: احتمال خطر ابتلا به افسردهخویی در زنان دو برابر مردان است. هر چند علت این امر نامشخص است، اما ممکن است به دلیل عواملی نظیر تفاوت هورمونی در بعضی مراحل خاص در زندگی، مثلاً پس از حاملگی یا یائسگی باشد. نکته دیگری که در این مورد شایان توجه است این است که احتمالاً زنان بیشتر از مردان تمایل دارند نشانههای افسردگی خود را با پزشکان در میان بگذارند و شاید یکی از علل بروز این اختلال در زنان بیشتر از مردان همین باشد.
سابقه خانوادگی: افرادی که خویشاوندانی با سابقه ابتلا به یکی از انواع افسردگی، به ویژه افسردهخویی یا افسردگی اساسی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردهخویی قرار دارند. به خصوص افسردگی مادر یا افسردگی پدر در بروز افسردگی در فرزندان نقش به سزایی دارد. برای آگاهی بیشتر درباره افسردگی مادر و افسردگی پدر کلیک کنید.
استرسهای طولانی مدت: افرادی که در زندگی خود با عوامل استرسزا به صورت طولانی مدت سرکار دارند؛ مانند تبعیض، فقر، بیماریهای مزمن، مشکلات زناشویی و خانوادگی و سوء مصرف دارو در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردهخویی قرار دارند.
درمان اختلال افسرده خویی
معمولاً افراد تنها هنگامی که افسردهخویی به افسردگی عمده تبدیل میگردد به متخصصان سلامت روان مراجعه میکنند. درمان افسردهخویی مشکل است اما هر چه سریع تر برای درمان اقدام کنید، آسیب کمتری به مغز وارد میشود در نتیجه احتمال بهبودی بیشتر میشود. هر چند ممکن است برای پیشگیری از بازگشت علائم، درمان به صورت طولانی مدت ادامه یابد. با بهره بردن از مشاوره افسردگی شما میتوانید برای درمان افسرده خویی اقدام نمایید. برای کسب آگاهی در زمینه درمان افسردگی کلیک کنید.
رواندرمانی
در جلسات روان درمانی، پس از مصاحبه بالینی و شرح حال گرفتن، با توجه به نیاز شما اهداف درمانی مشخص می شود. یکی از روشهای روان درمانی که غالباً مورد استفاده قرار میگیرد، درمان رفتار شناختی افسردگی است. در این روش تمامی الگوهای فکری و طرحواره های منفی شما بررسی می شود، سپس با به چالش کشیدن افکار منفی و آزمایشات رفتاری به شما کمک می شود تا دیدگاه خود را نسبت به موضوعات مختلف تغییر دهید. در نتیجه به تدریج قادر می شوید تا الگوهای منفی فکری یا رفتاری مربوط به افسردهخویی را تغییر دهید.
برای آگاهی بیشتر درباره درمان شناختی رفتاری افسردگی کلیک کنید.
دارو درمانی
مزیت دارو درمانی، رهایی نسبتاً سریع از نشانههاست. دارو درمانی برای اختلال افسردهخویی معمولاً با داروهای ضدافسردگی آغاز میشود. روانپزشک برای به دست آوردن بهترین نتیجه با کمترین اثرات جانبی، ممکن است میزان مصرف دارو را کم و زیاد کند یا نوع دارو را تغییر دهد. تمام افرادی که با داروهای ضدافسردگی تحت درمان قرار میگیرند باید برای تغییرات غیرعادی در رفتارشان، از نزدیک تحت نظارت متخصص قرار گیرند. با توجه به عوارض منفی و تداخلات دارویی، مشاوره روانشناسی این امکان را فراهم می کند تا از بهترین روشهای درمان غیر دارویی افسردگی بهره مند شوید.
برای آشنایی بیشتر با داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.
درمان های مکمل
در کنار بهره بردن از روان درمانی و دارو درمانی لازم است که شما تغییراتی را نیز در سبک زندگی خود به وجود آورید. در واقع نیاز است که بیش از قبل به خواب و تغذیه خود اهمیت بدهید و در طول روز زمانی را نیز برای انجام ورزش در نظر بگیرید. توجه داشته باشید که فعالیتهایی از جمله شرکت در کلاسهای گروهی، دیدار با دوستان قدیمی و حتی نوشتن میتواند برای درمان افسرده خویی کمک کننده باشد. همواره درمان غیر دارویی افسردگی نیز میتواند بسیار موثر واقع شود.
برای شناخت بیشتر درباره درمان غیر دارویی افسردگی کلیک کنید.
سوالات متداول
چه تفاوتی میان اختلال افسرده خویی و افسردگی اساسی وجود دارد؟
فرد مبتلا به اختلال افسرده خویی معمولا همیشه خلقی افسرده دارند ولی با این حال شدت علائم و نشانههایی که فرد بروز میدهد به مراتب کمتر از اختلال افسردگی اساسی است. علاوه بر این میزان بروز اختلالات شخصیت در افراد مبتلا به افسرده خویی بیشتر است و این افراد میتوانند کارکرد معمول زندگی خود را در کوتاه مدت حفظ کنند که خب در اختلال افسردگی اساسی اینگونه نیست و عملکرد فرد در زمینههای مختلف با مشکل مواجه میشود.
برای اطلاع بیشتر درباره افسردگی اساسی و دریافت مشاوره روانشناسی کلیک کنید.