اختلال دوقطبی و اعتیاد | چالش های درمان وابستگی به مواد و دو قطبی

اختلال دوقطبی و اعتیاد همزمان درمان را دچار مشکلات متعددی می نماید. اختلال دوقطبی یک بیماری روانی شدید است که شامل بروز احساسات شدید، نوسانات خلقی و سطوح انرژی متغیر می باشد. اغلب اوقات افرادی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می کنند مشکلات سلامت روانی مانند اختلال دوقطبی دارند. در تحقیقات تقریباً ۶۰ درصد از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در گذشته از مواد سوء مصرف کرده بودند. اعتیاد می تواند علائم اختلال دوقطبی را تشدید کند. افرادی که از اختلال دوقطبی و اختلال مصرف همزمان مواد  رنج می برند برای مقابله با هر دو موضوع به طور همزمان نیاز به درمان خاصی دارند. برای کسب اگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره ترک اعتیاد مشورت بخواهید.

 

اختلال دوقطبی

بسیاری از افراد مبتلا به اعتیاد دارای یک وضعیت سلامت روانی مانند اختلال دوقطبی هستند. اختلال دوقطبی که زمانی به عنوان "افسردگی شیدایی" شناخته می شد باعث نوسانات خلقی بین اوج و فرودهای شدید احساسی می شود. در مطالعه ای بر روی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، تقریباً ۶۰٪ سابقه سوء مصرف مواد داشته اند. اگرچه به طور کامل درک نشده است که چرا اختلال دوقطبی باعث می شود افراد بیشتر به سوء مصرف مواد مخدر و الکل بپردازند. مواد مخدر و الکل اغلب علائم اختلال دوقطبی را بدتر می کنند. افراد بدون سابقه مشکلات سلامت روان نیز ممکن است در نتیجه سوء مصرف مواد مخدر دچار اختلال دوقطبی شوند.  

اختلال دوقطبی و اعتیاد همزمان

افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تغییرات اساسی در خلق و خوی خود را تجربه می کنند. این اپیزودها می توانند روزها یا هفته ها در یک زمان ادامه داشته باشند. اپیزودها ممکن است چند بار در هفته یا چند بار در سال اتفاق بیفتند. اختلال دوقطبی همچنین باعث تغییرات عمده در انرژی و تمرکز می شود. هم ژنتیک و هم مواد شیمیایی نامتعادل در مغز می توانند باعث اختلال دوقطبی شوند. یک محیط آسیب زا نیز یک عامل خطر برای اختلال دوقطبی است. این اختلال می تواند منجر به مشکلات مالی و حقوقی، اعتیاد، مسائل مربوط به روابط و خودکشی شود. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال خلقی از جمله دوقطبی وسوسه می شوند که برای تسکین مشکلات ناشی از بیماری خود، مواد مخدر مصرف کنند. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی معمولا چهار دوره را تجربه می کنند که شامل موارد زیر است.

• اپیزودهای شیدایی: در طول دوره شیدایی فردی که مبتلا به اختلال دوقطبی است بیش از حد شاد یا خصمانه می شود. این دوره ها یک هفته یا بیشتر طول می کشد و ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.
• اپیزودهای هیپومانیک: تنها تفاوت های ظریفی بین دوره های هیپومانیک و مانیک وجود دارد. تفاوت اصلی این است که دوره های هیپومانیک کوتاه تر، حداقل ۴ روز طول می کشد و شدت کمتری دارد.
• اپیزودهای افسردگی: عمده این اپیزودها افراد را افسرده و یا به فعالیت ها بی علاقه می کند. افسرده خویی باید حداقل دو هفته طول بکشد تا با تعریف بالینی یک دوره مطابقت داشته باشد.

1-اپیزودهای مختلط در اختلال دوقطبی و اعتیاد همزمان

برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دوره های مختلط دارند. این دوره‌ها شامل ویژگی‌های دوره‌های شیدایی، هیپومانیک و افسردگی اساسی است. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی دو دسته برای اختلال دوقطبی، دوقطبی یک و دوقطبی دو ارائه می کند. افراد مبتلا به دوقطبی نوع یک، یک دوره یا بیشتر اپیزودهای شیدایی و مختلط را تجربه می کنند که به دنبال آن دوره های افسردگی اساسی یا دوره های هیپومانیک رخ می دهد. افراد مبتلا به دوقطبی دو دارای یک یا چند دوره افسردگی اساسی هستند که به دنبال آن یک دوره هیپومانیک وجود دارد. دوقطبی یک شدیدتر از دوقطبی دو می باشد. برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی معمول است که با داروها و الکل خود درمانی کنند. به نظر می رسد این مواد در ابتدا علائم دوره های شیدایی و افسردگی را کاهش می دهند که تا حدی توضیح می دهد که چرا بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی اعتیاد به مواد مخدر دارند.

2-رابطه بین اختلال دوقطبی و اعتیاد

توضیح میزان افزایش مصرف مواد و وابستگی به مواد شیمیایی در میان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع دو به طور خاص آسان نیست. دلیل اصلی اینکه افراد مبتلا به این اختلال به خوددرمانی و سوء مصرف مواد می پردازند این است که سعی می کنند علائم دردناک ناشی از این اختلال را از بین ببرند. در همین حال مؤسسه ملی سلامت روان بیان می‌کند که نوشیدن الکل و مواد مخدر اغلب باعث افسردگی یا اختلال دوقطبی می‌شود. سن و جنسیت بر رابطه بین اختلال دوقطبی و اعتیاد به مواد تأثیر می گذارد. مردان جوان در مقایسه با سایر گروه‌های جمعیتی بیشتر سوء مصرف مواد دارند. طبق ژورنال اختلال دوقطبی، مردان جوان‌تر نسبت به زنان یا مردان مسن‌تر ریسک‌های بیشتری می‌کنند و تسلیم تمایلات خود تخریبی می‌شوند. سوء مصرف مواد در میان سالمندانی که با این اختلال دست و پنجه نرم می کنند رایج نیست.

3-عملکرد شیمیایی مغز در اختلال دوقطبی و اعتیاد همزمان

محققان بالینی معتقدند که شیمی مغز ممکن است بر اختلال دوقطبی و سوء مصرف مواد تأثیر بگذارد. افرادی که دوقطبی هستند اغلب دارای سطوح غیر طبیعی نوراپی نفرین، دوپامین و سروتونین می باشند. این مواد شیمیایی بر عملکردهای بدن مانند خواب، متابولیسم، اشتها و پاسخ بدن به استرس تأثیر می‌گذارند. همچنین می‌توانند خلق و خو و احساسات را تحت شعاع قرار بدهند. مصرف دوزهای سنگین مواد مخدر و الکل می تواند باعث شود مغز شما این مواد شیمیایی را به طور نامنظم پردازش کند و باعث افسردگی، سطوح انرژی نامنظم و بی ثباتی عاطفی شود. افراد مبتلا به این اختلال به دلیل نیاز ناخودآگاه خود برای تثبیت خلق و خوی خود به مواد مخدر یا الکل روی می آورند. متأسفانه یک طرف دیگر برای سوء مصرف مواد وجود دارد. این باعث می شود کسانی که دوقطبی هستند بدتر شوند. برای اشنایی با عوامل تشدید کننده اختلال دوقطبی کلیک کنید.  

اختلال دوقطبی ناشی از مواد

مصرف مکرر مواد مخدر باعث تغییرات فیزیکی در مغز می شود. واضح ترین تغییر در سیستم پاداش مغز است که استفاده از مواد مخدر را لذت بخش می کند. با این حال تغییرات در سیستم پاداش مغز منجر به رفتار اجباری و مواد مخدر می شود. داروها می توانند سایر قسمت های مغز را که بر خلق و خو و رفتار تأثیر می گذارند به اصطلاح سیم کشی مجدد کنند. سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد می تواند باعث تغییراتی در مغز شود که منجر به اختلال دوقطبی می شود. حتی افرادی که قبل از اعتیاد از سلامت روانی برخوردار بودند نیز ممکن است دچار اختلال دوقطبی شوند. برای آشنایی با تاثیر اختلال دوقطبی بر مغز کلیک کنید.

1-اختلالات دوقطبی و اعتیاد |  علائم و تشخیص

تشخیص اختلال دوقطبی در یک فرد معتاد دشوار است. علائم دوره های تجربه شده توسط افراد مبتلا به اختلال دوقطبی منعکس کننده بسیاری از علائم سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد است. فردی که دچار یک دوره شیدایی می‌شود می‌تواند شبیه کسی باشد که کوکائین مصرف می‌کند و رفتار کند. هر دو روحیه و انرژی بالایی را تجربه می کنند. کسانی که یک دوره افسردگی اساسی دارند نیز می توانند علائم مشابهی با افراد در حال ترک داشته باشند. اگر فردی که اعتیاد دارد یک اختلال دوقطبی همزمان داشته باشد به کمک فردی آموزش دیده در تشخیص دوقطبی نیاز دارد. از آنجایی که علائم هر دو بیماری ممکن است همپوشانی داشته باشند مراجعه به یک متخصص با تجربه مهم و لازم است. فرد با تجربه می تواند علائم اعتیاد و اختلال دوقطبی را تشخیص دهد. پزشکان اختلال دوقطبی را از طریق چندین آزمایش تشخیص می‌دهند تا به تشخیص درست و قطعی اختلال دوقطبی و اعتیاد کمک کنند. تا همین اواخر اختلال دوقطبی و وابستگی شیمیایی به طور جداگانه تشخیص داده می شد و در مراکز مختلف درمان می شد. افرادی که دوقطبی تشخیص داده می شدند در مراکز درمانی سلامت روان یا کلینیک های روانپزشکی تحت درمان قرار می گرفتند. در حالی که سوءمصرف مواد مخدر یا الکل به مراکز توانبخشی ارجاع داده می شدند. امروزه متخصصان اعتیاد اهمیت درمان اختلال دوقطبی و سوء مصرف مواد را به طور همزمان از طریق درمان یکپارچه دنبال می‌کنند. درمان یکپارچه شامل چندین شکل مختلف درمان است. برای مثال برنامه درمانی شما ممکن است شامل جلسات مشاوره با متخصص اعتیاد یا جلسات انفرادی با یک متخصص سلامت روان، گروه‌های پشتیبانی تشخیص دوگانه، مشاوره خانواده و درمان جامع باشد.  

درمان اختلال دوقطبی و اعتیاد

درمان اختلالات همزمان طبعا شامل مقابله با هر دو مشکل به طور همزمان است. پزشکان از داروها و درمان‌ها برای کنترل این بیماری‌ها استفاده می‌کنند. فردی که با اعتیاد و اختلال دوقطبی دست و پنجه نرم می کند می تواند از طریق یک توانبخشی بستری یا سرپایی درمان شود. درمان اختلال دوقطبی بدون درمان سوء مصرف دارو کافی نیست و بالعکس. احتمال عود زیاد است مگر اینکه تحت درمان جامع برای هر دو بیماری قرار بگیرید. برای مبتلایان به اختلال دوقطبی، تکنیک‌های پیشگیری از عود باید مهارت‌های مقابله‌ای را برای مقابله با علل اجتماعی و عاطفی سوء مصرف مواد فراهم کنند. برنامه یکپارچه اختلال دوقطبی و اعتیاد شامل ویژگی‌هایی به این شرح است. برای آشنایی با اختلالات روانی ناشی ازمصرف مواد کلیک کنید.

• مراقبت متمرکز ارائه شده در یک مرکز توانبخشی توسط تیمی از روانشناسان، درمانگران اعتیاد و سایر متخصصان ماهر در تشخیص دوگانه.
• روان درمانی با هدف مدیریت احساسات شما و کاهش خطر ابتلا به داروهای سوء مصرف مواد.
• داروهای تجویز شده برای کمک به مدیریت فراز و نشیب اختلال دوقطبی
• حمایت گروهی از کسانی که با اختلال دوقطبی و اعتیاد سر و کار دارند.

1-رفتاردرمانی شناختی و دیالکتیکی

روش های درمانی رفتار درمانی شناختی (CBT) و رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) همچنین در آموزش افراد دارای تشخیص دوگانه در مورد نحوه تنظیم احساسات و اجتناب از پریشانی ناشی از نوسانات خلقی موفق هستند. اگر تشخیص همزمان اختلال دوقطبی و اختلال سوء مصرف مواد دارید گروه درمانی برای بهبودی شما حیاتی است. در طول گروه درمانی های حمایتی گروه همسالان و جلسات مشاوره، در مورد علل و پیامدهای رایجی که افراد دوقطبی با آن مواجه هستند آشنا خواهید شد. شما این توانایی را خواهید داشت که افکار خود را به اشتراک بگذارید و استراتژی هایی را بیاموزید که به دیگران کمک کرده است. CBT به کنترل افکار و احساسات می پردازد که افراد مبتلا به این شرایط با آن مواجه هستند. با بررسی افکار و احساساتی که منجر به رفتارهای شیدایی و افسردگی می شود افراد معتاد مبتلا به اختلال دوقطبی می توانند عملکرد خود را بهتر درک کنند. به آن ها کمک می شود تا برای مدیریت هوس ها و اپیزودها آماده شوند تا بتوانند رفتار خود را تحت کنترل دربیاورند.

2-دارودرمانی

داروهای روان درمانی به طور گسترده در مراکز تشخیص دوگانه برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود. داروهای تثبیت کننده خلق و خو همراه با داروهای ضد روان پریشی یا داروهای  ضد افسردگی مصرف می شوند تا طیف وسیعی از گزینه های درمانی را ارائه دهند. این دارو های ترک اعتیاد هوس را کور می کنند و علائم ترک را کاهش می دهند. نوع داروی تجویز شده به سوء مصرف بیمار بستگی دارد. داروهای اختلال دوقطبی تغییرات خلقی را آرام کرده و تعادل را به زندگی فرد بر می گردانند. برخی از داروها برای اختلال دوقطبی عبارتند از داروهای ضد تشنج، داروهای ضد روان پریشی، لیتیوم و بنزودیازپین ها که هر یک از این داروها در کنترل یک دوره مانیک یا افسردگی نقش دارند. پزشکان ممکن است در تجویز بنزودیازپین‌ها احتیاط کنند‌ زیرا خود آن ها اعتیادآور هستند. اما بنزوس به طور همزمان در دوره های شیدایی و علائم ترک موثر واقع می شود. با توجه به دشواری درمان بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی همراه با اختلال مصرف دارو، یک رویکرد چند وجهی که هم شامل درمان دارویی و هم مداخلات روانی-اجتماعی می شود ضروری است. برای آشنایی کامل با درمان اختلال دوقطبی با دارو کلیک کنید.  

چالش های درمان اختلال دوقطبی با اعتیاد

متخصصان اعتیاد در درمان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی با چالش‌های متعددی روبرو هستند که مشکلات اعتیاد نیز دارند. بیشتر علائم این اختلال مشابه علائم اعتیاد به مواد مخدر و الکل است. بنابراین هنگامی که یک فرد به دنبال کمک حرفه ای باشد دشوار است که ببیند اختلال روانی کجا متوقف می شود و از کجا اعتیاد شروع می شود. علاوه بر این حتی خدمات بازپروری مواد مخدر با شیوه های درست نیز نمی تواند اختلال دوقطبی همزمان بیمار را تشخیص دهد. بسیاری از افراد مراقبت های مورد نیاز خود را دریافت نمی کنند و از آن ها خواسته می شود برنامه های بهبودی را ترک کنند زیرا به روش های درمانی مرسوم پاسخ نمی دهند. به عنوان مثال، کمبود انگیزه یا سطح انرژی می تواند در برنامه های درمانی در طول یک دوره افسردگی اخلال ایجاد کند. در حالت شیدایی، مراجعان بی تمرکز، پرحرف، بی حوصله یا پرخاشگر به نظر می رسند. وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده معتقد است که درمان اختلال دوقطبی برای افراد مبتلا به اختلالات همزمان باید با سرعت خاص همان فرد پیش برود. برنامه درمانی باید به دقت ارزیابی و تنظیم شود تا نیازهای منحصر به فرد بیمار با تشخیص دوگانه را برآورده کند. برای مقابله دقیق با چالش‌ها و پیچیدگی‌های اختلال دوقطبی همه اعضای تیم درگیر در درمان باید در زمینه سلامت روان، اعتیاد و مراقبت‌های توانبخشی حرفه‌ای باشند. اعضای تیم باید بتوانند به طور مداوم با یکدیگر و با مراجع ارتباط برقرار کنند تا اطمینان حاصل شود که طرح درمان بی اثر نیست.  

سخن آخر

برای تشخیص دوگانه اختلال دوقطبی کمک حرفه ای بگیرید. در مقام مقایسه، تشخیص اعتیاد آسان تر از تشخیص اختلال دوقطبی است. افرادی که سابقه اپیزودهای قبل از مصرف مواد مخدر را داشته اند به احتمال زیاد مشکل زمینه ای سلامت روان را تشخیص می دهند. با این حال اگر این اختلال در نتیجه اعتیاد ایجاد شود تشخیص آن دشوارتر خواهد بود. اگر فکر می کنید اعتیاد شما بیشتر از مصرف مواد مخدر است باید تحقیقات بیشتری در مورد تشخیص دوگانه جمع آوری کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد یافتن درمان اختلال دوقطبی و اعتیاد با مشاوره روانشناسی تماس بگیرید.