
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
ناسازگاری خونی پدر و مادر چیست و با چه عوارضی برای جنین همراه است؟ خون انسان در یک طبقه بندی کلی به دو صورت Rh مثبت و Rh منفی طبقه بندی میشود. شما دارای هر گروه خونی که باشید از نظر فاکتور Rh در طبقه مثبتها یا منفیها قرار میگیرید. بهترین حالت برای پیوند زناشویی و تولد فرزند این است که فارغ از نوع گروه خونی از نظر Rh با یکدیگر یکسان باشید. وجود تفاوت در این زمینه احتمال به ارث بردن Rh پدر و ایجاد ناسازگاری خونی بین مادر و جنین را افزایش میدهد که میتواند خطرات جدی نظیر سقط جنین و آسیبهای مغزی را برای کودک به دنبال داشته باشد. ما در این مقاله به توضیحات بیشتری در این باره پرداختهایم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. مشاوره ازدواج نیز میتواند در این زمینه شما را یاری کند.
ناسازگاری خونی پدر و مادر به چه شرایطی گفته میشود؟
خون انسان فارغ از طبقه بندی انواع گروههای خونی که شامل B، O، A و AB است؛ به دو طبقه کلی Rh مثبت و منفی نیز تقسیم میشود. برای اینکه احتمال آسیبهای مرتبط با جنین کاهش یابد بهتر است زن و مرد دارای گروههای خونی با Rh مشابه باشند. برای مثال گروه خونی O مثبت با گروه خونی A مثبت همخوانی دارند. اما اگر یکی از اینها منفی باشد در اصطلاح مسئله ناسازگاری خونی مطرح میشود.
اینفوگرافیک ناسازگاری خونی پدر و مادر چیست؟
فاکتور Rh چیست؟
شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که اصلاً Rh چیست و مثبت و منفی بودن آن چه معنایی دارد؟ در جواب باید گفت که این فاکتور نوعی پروتئین موجود در گلبولهای قرمز است که اکثر افراد آن را در بدن خود دارند. در صورت وجود این پروتئین در گلبولهای قرمز گفته میشود که شما Rh مثبت دارید اما اگر خون شما از وجود آن بیبهره باشد تحت عنوان Rh منفی طبقه بندی میشود. در واقع این موضوع و نوع Rh اهمیت خود را در دوران بارداری نشان میدهد.
اهمیت بررسی ناسازگاری خونی
هنگام وجود ناسازگاری خونی بین زن و مرد اگر جنین Rh را از پدر به ارث ببرد دچار ناسازگاری خونی با مادر خود میشود. در این شرایط بدن مادر خون متفاوت جنین را به عنوان یک مهاجم شناسایی کرده و پادتنهایی را علیه آن فعال میسازد. این پادتنها گلبولهای قرمز جنین را هدف قرار داده و آنها را تخریب میکنند. این حمله که از سوی بدن مادر انجام میشود به نوعی آنمی یا همان کم خونی بسیار شدید در کودک میانجامد که سلامت مغز او را تهدید کرده و در بسیاری از موارد به سقط جنین منتهی میشود. برای آشنایی بیشتر در زمینه خطراتی که جنین را تهدید میکند کلیک کنید.
عوارض ناسازگاری خونی پدر و مادر برای کودک
ناسازگاری خونی یکی از عوامل خطر مهمی است که با ایجاد ناسازگاری خونی بین مادر و فرزند احتمال بروز انواع مشکلات دوران بارداری و نوزادی را افزایش میدهد. از جمله این مشکلات میتوان به تولد نوزاد با آنمی شدید، ابتلا به یرقان یا همان زردی، آسیب به بافتهای مغزی نوزاد و ابتلای او به انواع اختلالات مغزی، سقط جنین و مرده زایی اشاره کرد.
پیشگیری از مشکلات مرتبط با ناسازگاری خونی پدر و مادر
خوشبختانه امروزه در صورت آگاهی از ناسازگاری خونی زن و مرد داروهایی نظیر آمپول رگام وجود دارد که تزریق آن به مادر به پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی در جنین کمک میکند. همچنین پزشک ممکن است نوعی رژیم غذایی خاص را برای مادر تجویز کند که در تعیین نوع Rh خون کودک تأثیرگذار باشند. برای کسب آگاهی درباره تغذیه دوران بارداری کلیک کنید.
در نتیجه بسیار اهمیت دارد که قبل از تصمیمگیری برای بچهدار شدن بررسیها و آزمایشهای پزشکی لازم را انجام داده و در صورت وجود ناسازگاری خونی اقدامات پیشگیرانه را طبق تشخیص پزشک انجام دهید. این مسئله به خصوص در بارداریهای دوم به بعد نیازمند پیگیریهای بیشتری است چراکه بررسیها نشان میدهد مشکلات مرتبط با ناسازگاری خونی پس از بارداری اول بیشتر نمایان میشوند. برای اطلاع بیشتر در زمینه خطرات بارداری کلیک کنید.
سؤالات متداول
- در آزمایش خونی که قبل از ازدواج انجام میشود چه چیزهایی بررسی میگردد؟
در این آزمایش نوع گروه خونی و Rh آن مشخص میگردد. همچنین به ارث بردن برخی صفات نظیر تالاسمی مینور نیز در خون افراد مشخص میشود. اگر دو فرد که دارای صفت تالاسمی مینور هستند با یکدیگر ازدواج کنند فرزندشان به تالاسمی ماژور مبتلا خواهد شد که در این شرایط ازدواج این دو فرد با یکدیگر توصیه نمیشود.
- چگونه میتوان ناسازگاری خونی پدر و مادر را تشخیص داد؟
این مسئله با انجام یک آزمایش خون ساده در آزمایشگاه قابل تشخیص خواهد بود. برای دریافت مشاوره روانشناسی از مرکز مشاوره حامی هنر زندگی کلیک کنید.