شیر دادن به نوزاد | راهنمای کامل شیر دادن به نوزاد

شیر دادن به نوزاد مخصوصا برای خانم هایی که برای اولین بار مادر شده‌اند، تجربه ای تازه و چالش برانگیز است. پس اگر به تازگی مادر شده اید، از اینکه نحوه شیر دادن و مراقبت از نوزادتان را نمی دانید، نگران نشوید. مشکلات شایع دوران شیردهی (مانند مسدود شدن مجاری شیر و یا احتقان پستان) شرایط را کمی سخت‌تر نز می‌کند. به دلیل تنها منبع تغذیه در ماه های اول و تاثیر تغذیه بر رشد و سلامت نوزاد، یادگیری نحوه و میزان شیر دادن به نوزاد اهمیت بسیاری دارد. برای افزایش آگاهی و مهارت‌ها در مورد مراقبت از نوزاد و تربیت کودک از همان سال‌های اولیه می‌توانید از مشاوره کودک و یا مشاوره تلفنی بهره‌مند شوید.

نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد

شیر دادن به نوزاد بهتر است از همان ساعات ابتدایی تولد شروع شود. در سه روز اول به دلیل اثرات بارداری مادر ممکن است شیر کمتری داشته باشد، اما در ابتدا برای نوزاد همین میزان کافی است. کفایت میزان شیردهی از میزان ادرار نوزاد مشخص می‌شود. نوزاد در طول روز باید 6 یا 7 بار ادرار کند.

هنگام شیر دادن هاله تیره نوک سینه باید کامل در دهان نوزاد قرار گیرد. لب بالای نوزاد به داخل و لب پایین نوزاد به بیرون برگشته باشد. مادر باید 4 انگشت دست خود را زیر سینه قرار دهد و انگشت شست را در بالا، به طوری که روی سینه را بگیرد و جلوی بینی نوزاد را آزاد بگذارد. انگشت شست نقش اهرم را زیر آرواره نوزاد دارد و نوزاد را تحریک می­ کند شیر بخورد. هنگام شیردادن به نوزاد مادر باید تمام حواسش به نوزاد باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مراقبت از نوزاد یک ماهه کلیک کنید.

میزان شیر دادن به نوزاد

نوزاد تازه متولد شده در طول روز به دفعات بیشتری به شیر خوردن نیاز دارد. چرا که معده نوزاد کوچک است و هر بار حجم کمی مصرف می‌کند. به تدریج که معده رشد می‌کند به دفعات کمتری شیر نیاز دارد. می‌توانید از 8 تا 12 بار شروع کرده و تا یکی دو ماهگی به حدود 6-7 بار برسانید. هرچه تعداد دفعات شیردهی بیشتر باشد به تولید شیر کمک بیشتری می‌‌شود. سعی کنید در چند هفته اول یک برنامه غذایی متناوب فراهم کنید و هر 3 تا 4 ساعت یک بار به نوزاد شیر بدهید. خیلی اوقات دیده ایم مادران بعد از شیر دادن، آروغ نوزاد را با مالش کمرش می گیرند، از چه زمانی لازم است این کار انجام شود؟ برای پاسخ و نحوه انجام آن مقاله آروغ گرفتن نوزاد را مطالعه کنید.

شیر دادن به نوزاد در شب

شیردادن در شب بسیار مهم است چون بدن مادر پرولاکتین زیادی در شب تولید می‌کند، این کار به تولید شیر بیشتر کمک می‌کند. در مورد زمان‌های شیر دادن به نوزاد در شب اختلاف نظر وجود دارد و برای افراد مختلف شرایط متفاوت است. اما به طور کلی می‌توان این میزان حدودی را به کار برد و به تدریج مقدار را کاهش داد.

_نوزاد تازه متولد تا 3 ماهگی: هر 2 تا 3 ساعت یکبار در شب

_3 تا 4 ماهگی: 2 تا 3 بار در شب یا 3 تا 6 ساعت یک بار

_5 تا 6 ماهگی:  یک یا دو بار

_7 تا 9 ماهگی: یک بار

_10 تا 12 ماهگی: هر از گاهی یک بار

مشکلات در شیردهی

برای مادر ممکن است در زمان شیر دادن به نوزاد مشکلاتی پیش بیاید، که بر نحوه و میزان شیردهی مادر اثر بگذارد. در این زمینه مطالعه مقاله مشکلات شایع در شیردهی نیز می‌تواند مفید باشد. در ادامه به برخی از این مشکلات اشاره می کنیم:

1. احساس درد در هنگام مکیدن نوزاد

ممکن است هنگامی که نوزاد سینه را می‌مکد احساس درد کنید. اگر این درد زیاد طول بکشد باید علت آن بررسی شود. شاید موقعیت کودک مناسب نباشد. سعی کنید دهان کودک را طوری قرار دهید تا سینه را نامتقارن بگیرد یعنی زیر نوک پستان را بیشتر از بالای آن بگیرد. می‌توانید از انگشتتان برای تغییر وضعیت دهان کودک کمک بگیرید، چانه اش را لمس کنید یا صبر کنید تا دهانش را باز کند تا موقعیت را درست کنید. زمانی او در موقعیت درست قرار دارد که چانه و دماغ او سینه شما را لمس کند و شما نتوانید قسمت پایینی نوک سینه را ببینید. علت دیگر می‌تواند خشک شدن نوک سینه مادر باشد. بهتر است لباس‌های گشاد بپوشید و از کرم لانولین استفاده کنید.

2. مسدود شدن مجاری سینه

اگر شیر به خوبی تخلیه نشده باشد، امکان مسدود شدن مجاری هست. احتمال دارد توده ای را در سینه حس کنید یا لمس آن برایتان دردآور باشد. سعی کنید به خوبی استراحت کنید، از کمپرس آب گرم استفاده کنید و آنرا به آرامی بر روی پستان ماساژ دهید تا شیر به حرکت در بیاید. در صورتی که درد زیادی حس کردید ممکن است نشانه عفونت باشد. در این شرایط به پزشک مراجعه کنید.

3. سفت شدن سینه

گاهی سینه سفت می‌شود و شیر خوردن برای نوزاد سخت می‌گردد. می‌توانید با دستتان به آرامی سینه را مالش دهید و باعث نرم شدن آن و روان شدن جریان شیر شوید.

4. ورم کردن سینه

در صورتی که سینه مادر متورم شود، این ورم می‌تواند باعث یک عفونت باکتریایی در سینه بشود که علائمی شبیه آنفولانزا مانند تب و درد سینه را شامل می‌شود. برای مقابله با عفونت با مشورت پزشک از آنتی بیوتیک استفاده کنید. همچنین استفاده از کمپرس آب گرم و تخلیه پیاپی با دست و یا پمپاژ بسیار مفید است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه آنفولانزا کلیک کنید.

5. نگرانی‌های مادر

برخی از مادران نگرانی‌هایی دارند که باعث می‌شود علاقه‌ای به شیر دادن از سینه خود به کودک را نداشته باشند. از جمله این نگرانی‌ها شیر دادن در مکان‌هایی است که امکان آن سخت است. معمولا مادران شاغل و مادرانی که محیط خصوصی کمی دارند با این افکار دست و پنجه نرم می‌کنند. از طرفی آن‌ها نگران دلبستگی شدید نوزاد به خود و سپس زمان از شیر گرفتن کودک می‌باشند. با وجود تمامی مسائل مادران بهتر است برای تصمیم گیری از فوائد شیر مادر و تاثیر آن بر سلامت نوزاد آگاهی بیشتری کسب نمایند. برای کسب اطلاعات در زمینه دلبستگی در کودکان و فواید شیر مادر کلیک کنید.

تاثیر اندازه سینه درمیزان شیردهی به نوزاد

برخی مادران تصور می‌کنند افرادی که سینه کوچکتری دارند شیر کمتری خواهند داشت. این موضوع واقعیت ندارد و میزان شیر برای کودک ارتباطی به اندازه سینه ندارد. در واقع هر قدر غدد سینه مادر بیشتر تحریک شود، به عبارتی هرقدر نوزاد بیشتر سینه مادر را بمکد، شیر بیشتری تولید می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم مقاله از شیر گرفتن کودک را نیز مطالعه کنید.

نکات مهم در شیر دادن به نوزاد

• از همان روز اول به نوزاد خود شیر بدهید. بدن مادر در سه روز اول شیر آغوز تولید می‌کند که میزان آن ممکن است بسیار کم باشد اما سرشار از ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، آنتی بادی و عوامل ضد ویروسی است. این شیر مانند واکسن برای نوزاد عمل می‌کند. 
• گاه سینه مادر آنقدر پر است که نوک آن صاف می‌شود و این می‌تواند خوردن را برای نوزاد سخت کند. در این صورت می‌توانید قبل از شیر دادن به نوزاد مقداری از شیر خود را خالی کنید و یا نوک پستان را کمی مالش دهید تا انعطاف پذیری آن بیشتر شود و نوزاد به راحتی شیر بخورد.
• فشارهای عصبی و استرس بر شیر مادر تأثیر دارد و گاه مانع از جریان شیر می‌شود. ماساز سینه و یا گذاشتن کمپرس سرد می‌تواند به فرایند شیردهی کمک کند.
• برنامه شیر دادن به نوزاد ممکن است تغییر کند. گاه نوزاد تمایل دارد هر دو ساعت یکبار شیر بخورد و گاه تا چند ساعت گرسنه نمی‌شود. این امر موضوعی طبیعی است.
• پوشک کودک خود را مرتبا چک کنید. نوزادان به صورت طبیعی در طی 24 ساعت سه تا پنج بار پوشک خود را کثیف می‌کنند.
• تغذیه مادر در دوران شیردهی بسیار اهمیت دارد و بر کیفیت شیر او تأثیر می‌گذارد. برنامه غذایی مناسب در این دوران می‌تواند کمک کننده باشد. مادران در این دوران بیشتر از همیشه گرسنه می‌‌شوند زیرا بدن آن‌ها همواره در حال تولید شیر است. بهتر است حجم‌ غذای خود را کاهش دهید و در عوض تعداد دفعات بیشتری غذا بخورید. میان وعده‌های مقوی را فراموش نکنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه مراقبت از نوزاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.