
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با علت بی خوابی نوزاد پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
علت بی خوابی نوزاد چیست؟ اکثر مادرانی که تازه صاحب فرزند شدهاند، با بیخوابیهای نوزاد خود دست و پنجه نرم میکنند و به تبع خود نیز دچار بیخوابی میشوند. خواب نوزاد بریده بریده و منقطع است و هرچه بیشتر رشد می کند، طولانیتر میخوابد. نوزاد در طول شبانه روز، تنها یک بازه زمانی 3 تا 4 ساعته را عمیق میخوابد. نوزادان تازه به دنیا آمده، معمولا در طول روز میخوابند و شبها بیدارند. پدر مادرها بدون توجه به این موضوع، نوزاد خود را بیخواب در نظر میگیرند. بیخوابی نوزادان علل گوناگونی میتواند داشتهباشد. جهت خواب راحت کودک و نوزاد، آگاهی والدین از علل بیخوابی و روشهای درمانی الزامی است. مشاوره کودک میتواند در این زمینه به شما راهکارهای لازم را ارائه دهد.
گرسنگی و تشنگی از علت های بی خوابی نوزاد
گرسنگی به عنوان مهمترین و اصلیترین علت بی خوابی نوزاد در بیدار شدنهای شبانه است. حتی اگر نوزادتان را مرتب با شیر خودتان تغذیه کنید، باز هم در طول شب و یا قبل از خواب ممکن است گرسنه شود. نوزاد شما باید هرچند ساعت یکبار غذا بخورد. کودک در 6 ماه اول تا زمانی که غذاهای کمکی نمیخورد، بیشتر در طول شب بیدار میشود. این بدین خاطر است که شیر مادر هضم راحتی دارد. نوزاد شما در ۷ تا ۱۰ روزگی، ۳ هفته، ۶ هفته، ۳ ماه، ۶ ماه و ۹ ماهگی در سن رشد است و در این زمان بیشتر از حد معمول احساس گرسنگی خواهد کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خواب نوزاد کلیک کنید.
اینفوگرافیک علت بی خوابی نوزاد
نیاز به خواب عمیق
نوزاد یکی دوبار در طول شب بیدار میشود، اما بیشتر بچهها میدانند چگونه خود را به خواب بزنند و دوباره بخواب بروند. ممکن است نوزاد شما برای خوابیدن عادت به چیزهای خاصی مانند شیر خوردن با مادر، شیشه شیر یا پستانک داشته باشد و بعد از بیدار شدن، خودش به خواب نرود. این مشکل از رایج ترین اتفاقاتی است که پدر مادرها با آن روبرو هستند. شما برای حل این مشکل باید در طول روز با کودک خود تمرین کنید و به او بیاموزد تا وقتی در حال چرت زدن بیدار میشود، بدون نیاز به تغذیه یا شیشه شیر و پستانک به خواب برود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خواباندن نوزاد کلیک کنید.
تغییر در نظم ساعات خواب همیشگی
نوزاد تازه متولد شده به تازگی با ریتم شبانه روزی روبرو شدهاست و هرگونه تغییر در زمان عادی و روزانه خوابیدن، میتواند خواب خوب را از او دریغ کند. در این زمان چرخه هورمونی و ساعت درونی بدن در حال تنظیم شدن است. این مسئله به کودک کمک میکند تا در زمان مشخص خواب آلود شود و بخوابد. شما باید سعی کنید هرگز کودک خود را زود تر از موعد (وقتی هنوز خسته نیست) یا خیلی دیر (وقتی که مدت زیادی از خستگیش گذشته) در رختخواب بگذارید. برای تنظیم بهتر این چرخه میتوانید بعد از ظهر و غروب کودک را نخوابانید. زیرا خوابیدن، وقتی تازه از خواب بیدار شده است، سخت است.
خستگی یا هیجان زیاد از علت های بی خوابی نوزاد
نوزادان نیز مانند ما بزرگسالان، وقتی که زیادی خسته باشند یا افکار مختلفی ذهنشان را درگیر کرده باشد، سخت به خواب میروند. خستگی بیش از حد کودک، او را بهانه گیر و بداخلاق کرده و باعث میشود بیشتر از خواب بپرد. محیط پر سر و صدا، اسباب بازیها، آدمهای زیاد، صفحه نمایشهای الکترونیکی نیز با ایجاد هیجان بیش از حد، ممکن است خواب کودک را با مشکل مواجه کند.
شما میتوانید ماساژ، در آغوش گرفتن و نوازش، حمام گرم، به خود چسباندن و... در نوزادتان ایجاد آرامش کنید. پس از چنین آرامشی معمولا کودک تمام طول شب را میخوابد و صبح با انرژی از خواب بیدار میشود.
بیماری (کولیک، دندان و غیره) از علت های بی خوابی نوزاد
بعضی بی خوابیهای نوزاد، میتواند علائم مشکلاتی را در سلامتی او نشان بدهد. کودک در صورتی که کوچک ترین مشکلی در رابطه با گاز، رفلاکس، کولیک، سرماخوردگی، دندان درد و سرفه داشته باشد، در بیخوابی خود را نشان میدهد. نوزادی که کوچک ترین سرماخوردگی یا عفونت تنفسی داشته باشد، به علت احتقان یا سرفه از خواب بیدار میشود. در چنین وضعیتی میتوانید از یک مرطوب کننده هوا مانند بخور در اتاق استفاده نمائید. ناراحتیهای دیگر مانند درد معده یا درد بخاطر نفخ کردن، مالیدن آب گیاه آنغوزه میتواند مفید باشد.
اضطراب جدایی را تجربه میکند
در طی ماههای 6 تا 8 ماهگی اضطراب جدایی از والدین شروع میشود و میتواند تا 5 سالگی ادامه داشته باشد. در این وضعیت نوزاد در طول شب چندبار بیدار شده، گریه میکند و حاضر نیست دوباره بخوابد. وقتی از خواب بیدار میشود و مادر یا پدر خود را پیش خود نمیبیند، وحشت زده میشود. در چنین وضعیتی او فقط میخواهد نزدیک شما باشد. در چنین وضعیتی شما باید در ایجاد ارتباط خود با نوزاد به یک نقطه مشترک برسید. شما باید کودکتان را تشویق کنید تا خودش بعد از بیدار شدن آرام شود. وقتی نوزادتان در شب بیدار شده و گریه میکند، کمی در اتاق بمانید و به تدریج اتاق را ترک کنید.
سعی کنید به کودکتان اطمینان بدهید که دوباره به او سر خواهید زد. اضطراب جدایی و وابستگی بیش از حد به مادر در صورتی که درمان نشود تا سنین بالاتر کودکی ادامه مییابد و مشکلات بیشتری را به خصوص هنگام مدرسه رفتن برای والد و کودک ایجاد میشود. جهت درمان اضطراب جدایی بهتر است با یک روانشناس کودک مشورت کنید.
محیط برای نوزاد، ناخوشایند و ناراحت کننده است
محیط ناآرام و پر سرو صدا میتواند علت بی خوابی نوزاد باشد. تغییر محیط معمولا برای نوزاد به بی خوابی منجر میگردد. وقتی نوزاد از خواب بیدار شود و خود را در محیط تازهای بیابد، گیج و به احتمال زیاد دچار وحشت زدگی میشود. نوزادتان را در یک جای مشخص بخوابانید یا در صورت جابه جایی، سعی کنید شرایط مشابه مانند دما، نور، صدا و غیره را مهیا کنید. پوشک مرطوب نیز میتواند نوزاد شما را در اواسط شب بیدار کند.
مصرف داروها از علت های بی خوابی نوزاد
برخی از داروهای ضد حساسیت و گاهی داروهایی که برای کودکان بیش فعال مصرف می شود می تواند برنامه خواب و بیداری کودکان را تغییر دهد. برخی افراد استفاده از قرص خواب را تجویز می کنند که خطرات و عوارض زیادی برای کودکان دارد. کودکانی که دارو استفاده می کنند با تغییرات میزان دوز آن ممکن است در برنامه خواب و بیداری شان بی نظمی ایجاد شود که بهتر است با پزشک متخصص خود مشورت کنند.
بی خوابی بر اثر استفاده از تلویزیون و موبایل
استفاده از موبایل و بازی های رایانه ای ضمن این که برای رشد کودکان مناسب نیست و گاهی باعث ایجاد تیک های عصبی می شود، زمینه بی خوابی را هم فراهم می کند. بازی های فضای مجازی ذهن بچه ها را مشغول خود می کند و بهتر است استفاده از آن ها را قبل خواب محدود کنید. هم چنین لازم است تلویزیون و رایانه را بیرون از اتاق خواب قرار دهید.
بی خوابی به دلیل کابوس
کابوس یا خواب هایی با محتوای منفی و ترسناک از علل شایع بی خوابی در کودکان است. هر کودکی بنا به دلایل اضطرابی یا ترس های روزانه اش ممکن است دچار وحشت شبانه یا کابوس شود. اگر کودک ناگهان با صدای جیغ از خواب بلند شد بهتر است خونسردی خود را حفظ کنید و دقایقی را کنار او بمانید. در صورت ادامه دار شدن این مسئله به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
بی خوابی بر اثر راه رفتن در خواب
برخی از کودکان با چشمان حتی باز در خواب قدم میزنند، صحبت می کنند و کارهای دیگر خود را انجام می دهند. این اتفاق مربوط به زمانی است که خواب کودک هنوز عمیق نشده است و امکان دارد تا نوجوانی هم ادامه پیدا کند. بهتر است کودک را از خواب بیدار کنید و به آرامی او را به محل رختخوابش ببرید. از مکان های پرخطر مثل پله و ارتفاعات کودک خود را دور کنید.
نخوابیدن در طول روز
نخوابیدن در طول روز میتواند به بی خوابی شبانه منجر شود. همانطور که گفته شد نوزاد در صورتی که بیش از حد خسته باشد نیز نمیتواند بخوابد. لذا مهم است نوزاد در زمانهای مناسب بخوابد تا بیش از حد خسته نباشد. همچنین اگر غروب یا عصر اورا بخوابانید، شب به سختی به خواب میرود. بنابر این وقتی صبح یا ظهر در حال چرت زدن است، او را بخوابانید.
یادگیری مهارتهای جدید
ممکن است نوزاد شما پس از یادگیری سینه خیز، لگد زدن، غلت زدن، نشستن یا ایستادن هیجان زده باشد و حتی در هنگام خواب در حالت امتحان کردن و تمرین باشد. شما میتوانید در چنین شرایطی در طول زور زمانی را برای تمرین کردن و خالی کردن هیجانش به او بدهید و به تشویق او بپردازید. شب ممکن است برای کمک خواستن شما را صدا بزند یا گریه کند، چون به احتمال زیاد به حالتی گرفتار شده و نمیداند چطور از آن خلاص شود. برای کسب اطلاعات بیشتر از علل و درمانهای بی خوابی کودکان کلیک کنید.
نکاتی برای درمان بی خوابی نوزاد
- پیش از هر چیز بهتر است علت بی خوابی نوزاد خود را پیدا کنید.
- برخی از نوزادان با صداهای متناوب که شبیه به صداهای داخل رحم است بهتر به خواب میروند. بنابراین میتوانید این روش را برای به خواب رفتن فرزند خود امتحان کنید و صداهای متناوب ایجاد کنید.
- ارتباط چشمی طولانی مدت با نوزاد او را هیجان زده میکند. بنابراین هرگز پیش از خواب با نوزاد ارتباط چشمی طولانی برقرار نکنید.
- کودک را قبل از خواب خوب سیر کنید و به او شیر بدهید تا در طول شب کمتر بیدار شود.
- بهتر است تخت کودک خلوت باشد. اسباببازیها و بالش و ملحفههای اضافی علاوه بر این که برای نوزاد خطرناک است و احتمال خفگی را بالا میبرد، باعث ناآرامی و آشفتکی کودک قبل از خواب میشود.
- حمام بردن نوزاد قبل از خواب و دوش آب گرم به آرام شدن او و خواب راحت کمک میکند.
- از خوشبو کنندههای طبیعی برای اتاق کودک استفاده کنید. میتوانید چند قطره روغن طبیعی و یا گلاب را بر روی دستمال ریخته و کنار تخت کودک قرار دهید.
- کودک خود را قبل از خواب نوازش کنید و دستتان را روی شکم، بازوها و سر کودک به آرامی و یا مهربانی حرکت دهید.
سخن آخر
بی خوابی در کودکان علاوه بر موارد ذکر شده، می تواند ناشی از سایر دلایل هم باشد. گاهی اضطراب، افسردگی یا دیگر اختلالات در کودکان و نوزادان می تواند برنامه خواب و بیداری او را به هم بریزد. بنابراین علاوه بر مشکلات جسمانی و تغذیه، بی خوابی دلایل روحی و روانی هم دارد. لذا نیاز است برای درمان آن به مشاور و روان شناس مراجعه کنید. روان شناسان مرکز ما در حامی هنر زندگی می توانند در این زمینه به شما کمک کنند. برای دریافت مشاوره روانشناسی کلیک کنید.