اشتباهات رایج در زبان بدن و پیشنهاداتی برای جلوگیری از آن

اشتباهات رایج در زبان بدن را جدی بگیرید. اساسی ترین پدیده رایج بین انسان ها، پدیده ارتباط است. این پدیده که حتی ارتباط های فرا انسانی را نیز شامل می شود، دارای ابزار های گوناگونی برای انتقال ارتباط است. البته در این پدیده روش های کلامی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. بدن نیز به خودی خود و بدون هیچ کلامی می تواند با استفاده از زبان خاص خود، با دیگران ارتباط داشته باشد و به انتقال پیام بپردازد. این مقاله قصد دارد به مفهوم زبان بدن و اشتباهات متداول آن بپردازد.  

اهمیت ارتباط در زندگی انسان

انسان ها به طور ذاتی موجوداتی اجتماعی هستند؛ بنابراین حتی اگر کسی به انزوا و ویژگی های آن گرایش داشته باشد، با زهم با تعدادی از افراد، چه در فضای حقیقی و چه در فضای غیر حقیقی، ارتباط دارد. با توجه به یافته های تحقيقات، بخش اعظمی از زندگی روزانه انسان ها در تماس و ارتباط با افراد ديگر مي گذرد. بنابراین چگونگی زندگي هر كس بستگي به كيفيت ارتباط او با ديگران دارد. به طور کلی ارتباط مجموعه اي از مهارت های ارتباطی مختلف چندبعدی است.
انسان ها از لحظه تشکیل در رحم مادر تا لحظه مرگ و حتی پس از آن، با انسان های دیگر در ارتباط هستند. در واقع اگر کسی بخواهد با استفاده از اطلاعات عددی و آماری، نقش ارتباط در زندگی افراد را مشخص کند می تواند با قطعیت بگوید 85 تا 90 درصد از زندگی انسان ها را ارتباط، فارق از نوع آن، تشکیل می دهد. همچنین آلبرت محرابیان، متخصص ارتباطات اعتقاد دارد 93 درصد از مجموعه ارتباطات انسانی، ارتباط غیر کلامی است.

ضرورت برقراری ارتباط

ارتباط برای تمام موجودات دارای فواید زیادی است؛ چرا که یکی از مهم ترین ابزار های سازش با محیط پیرامون و شرایط متنوع آن، ارتباط و تعامل با دیگران است. از دلایل عمده مهم بودن ارتباطات برای انسان ها نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انسان ها از طریق تعامل با یکدیگر احساس تنهایی کمتری را خواهند داشت.
• انسان در روند ارتباط با محیط و دیگران به شناخت، حتی از خود، می رسد.
• انسان ها می توانند در فرایند برقراری ارتباط با دیگران از نظرات، تجربیات و پیشنهادات سایر افراد بهره مند شوند.
• ارتباط بهترین وسیله ابراز نیاز ها و احساسات فردی از سوی انسان ها است؛ به خصوص ارتباط غیر کلامی
• طبق نتایج علمی، انسان هایی که از ارتباطات به طور گسترده استفاده می کنند و یا به قول معروف معاشرتی هستند، کمتر در معرض مشکلات عاطفی و روانی قرار می گیرند.

پیشنهاد می کنیم مقاله تفاوت زبان بدن در مردان و زنان را نیز مطالعه کنید.  

انواع ارتباط

زبان تنها ابزار ارتباطي انسان ها نيست و حتی كامل ترين هم نيست؛ چرا كه پيام هاي ارتباطی، بخصوص آن هايي كه شامل احساسات و هیجانات انسانی اند، به قدری پيچيده اند كه گاهی هيچ لغتی نمی تواند آن ها را توصیف کند. بنابراین گاهی اوقات حتی يك نگاه، لحن صدا و يا يك حركت بدن، حاوي پيامي است كه از اعماق وجود هر فردی منعکس می شود. ارتباط انسانی به دو نوع کلی کلامی و غیر کلامی تقسیم می شود؛ هر کدام از این دو دسته ارتباطی نیز به چندین دسته جزئی تر تقسیم می شود.
مطالعه مقاله زبان بدن افراد کاریزماتیک نیز می تواند مفید باشد.

مهارت های ارتباط کلامی

ارتباط کلامی به مجموعه ای از روابطی که از طریق گفتگو برقرار می شوند، ارتباط كلامی می گویند. در استفاده از ارتباطات کلامی به شدت باید دقت کرد، چرا که لحن به صورت واضح مشخص نیست. در واقع هر كلمه ای واکنش متفاوت و خاص خود را در افراد ایجاد می کند. مهارت ارتباطات کلامی از چهار مهارت عمده و اصلی تشکیل می شوند. این مهارت ها عبارتند از:

• گفتن
• شنیدن
• نوشتن
• خواندن

ارتباطات غیر کلامی

انسان ها با ارتباط زنده هستند؛ در واقع یک انسان زنده به هر روشی برای انتقال پیام خود دست می زند. اگر انسان ها قادر به برقراری ارتباطات کلامی نباشند، از ارتباطات غیر کلامی استفاده می کنند. به فرایند ارسال و دریافت پیام بدون استفاده از زبان و کلام، ارتباط غیر کلامی می گویند. این دسته از ارتباطات فرایند انتقال معنا را در قالب پیام هایی بدون واژه و از راه های عمده زبان بدن، زبان اشاره، ارتباط چشمی و...، انجام می دهند.
اعضا بدن انسان به طور دائم در حال ارسال سیگنال های اطلاعاتی به محیط پیرامون هستند؛ این سیگنال ها انعکاس افکار و احساسات ما نسبت به محیط پیرامون است. روش هایی نظیر ایما و اشارات، طریق نگاه کردن، حرکات و انقباض های عضلانی بدن و...، همگی داده های بسیاری را به مخاطب خود منتقل می‌کنند.  

انواع ارتباط کلامی

زبان بدن دارای ابزار های زیادی برای انتقال پیام خود است، ولی به طور کلی می توان ارتباطات غیر کلامی را در چهار دسته کلی، طبقه بندی کرد. این دسته ها عبارتند از:

1-حالت های چهره

اولین بخش از زبان بدن، حالت های چهره است. چهره انسان خود به تنهایی توانایی ابراز احساسات بی شماری را حتی بدون بیان کلمه ای دارد. بر خلاف برخی از اشکال ارتباط غیر کلامی انسانی، چهره و حالت های آن جهانی اند؛ در واقع حتی در فرهنگ های مختلف موجود در جهان، حالت های چهره برای شادی، خشم، غم، تعجب، ترس و انزجار، یکسان هستند. چهره انسان خود به تنهایی توانایی ابراز احساسات بی شماری را حتی بدون بیان کلمه ای دارد.

2-لمس کردن

برقراری ارتباط از طریق لمس و تماس فیزیکی، یک دیگر از شایع ترین روش های ارتباط برقرار کردن در انسان ها است. این روش یکی از بهترین روش های برقراری ارتباط و آموزش در افراد کم بینا و یا نابینا نیز است. از طریق تماس فیزیکی نیز می توان به راحتی به احساسات افراد پی برد؛ به طور مثال بین یک دست دادن قوی همراه با احساس و دست دادن ضعیف بی احساس تفاوت های فاحشی وجود دارد.

3-حالت های بدن

حالت های بدن، حرکات آن و هر گونه وضعیت بدنی، چه بطور ناخودآگاه چه خودآگاه، اطلاعات بسیاری را از افراد به دیگران منعکس می کند؛ در واقع حتی در پاره ای از موارد انسان ها از وضعیت های مختلف بدن و ژست های آن، شخصیت و منش انسان را برداشت می کنند. اغلب افراد خودشان را با ژست هایشان بیان معرفی می کنند، بدون اینکه از آن آگاه باشند. در این رابطه مطالعه مقاله آموزش زبان بدن به صورت کاربردی پیشنهاد می شود.

4-ارتباط های چشمی

اولین و مهم ترین حس درگیر در ارتباطات غیر کلامی انسانی، چشم است. این عضو سبب ایجاد ارتباط چشمی، یک از اصلی ترین انواع ارتباطات غیر کلامی می شود. در واقع گاهی تنها با نگاه می توان بسیاری از اطلاعات مورد نیاز را دریافت کرد. نحوه نگاه کردن افراد به دیگران می تواند بسیاری از احساسات او نظیر خشم، شادی، ترس و...، را به مخاطب منتقل کند.  

زبان بدن

بیش ترین زبانی که انسان ها با استفاده از آن به انتقال پیام می پردازند، زبانی نیست که با کمک آن صحبت می کنند، بلکه زبان غیر کلامی است. در واقع اولین زبانی که انسان نیاز به مراحل یادگیری آن دارد، زبان بدن است.

اشتباهات رایج در زبان بدن | زبان بدن چیست؟

زبان بدن و یا به اصطلاح تن گفت، به مجموعه رفتار های فیزیکی و غیر کلامی اطلاق می شود که در آن افراد بدون استفاده از زبان کلامی، به انتقال پیام و برقراری ارتباط با دیگران می پردازند. زبان بدن انسان تیپ شخصیتی و افکار او را منعکس می سازد؛ به همین دلیل بهتر است که انسان بر زبان بدن خود کنترل داشته باشد تا تاثیر مناسب و لازم را بر مخاطبان خود بگذارد. اگر افراد به خوبی به توانایی مدیریت مناسب زبان بدن برسند، به راحتی می‌توانیم با استفاده از آن در جای خود به خواسته هایشان برسند و نیاز هایشان را رفع کنند.

اشتباهات رایج در زبان بدن | اهمیت زبان بدن

ریبِرد ویستل، انسان شناس معروف در جایی گفته است که: نحوه بیان شما با حرکات و اشارات دست و بدن، بسیار مهم تر از بیان گفتاری پیام است. انسان ها با هر فردی که برای نخستین بار رو به رو می شوند، قبل از اینکه شروع به صحبت کنند قسمتی از شخصیت خود را با رفتار های آشکاری نظیر راه رفتن، حرکات دست و پا، تماس های چشمی، حالت های چهره و...، به فرد مقابل نشان می دهند.
در نتیجه مخاطب از این رفتار ها یک برداشت اولیه به دست می آورد که اگر رضایت او را جلب کند، او را به ادامه ارتباط سوق می دهد. بنابراین  اهمیت زبان بدن در شروع و ادامه یک ارتباط مناسب، امری پررنگ است. همچنین زبان بدن به خوبی احساسات انسان را بازتاب می کند. در واقع هر اشاره و حرکتی، برای درک احساسی که در آن لحظه طرف مقابل دارد، می تواند برای انسان ارزشمند باشد. زبان بدن می تواند از اشتباهات در برقراری ارتباط بکاهد.  

اشتباهات رایج در زبان بدن

با توجه به اهمیت زبان بدن درانتقال پیام های انسانی، بهتر است این زبان و مهارت های آن را به درستی فرا گرفت. استفاده اشتباه از این زبان مهم می ‌تواند نتایج نامطلوب و جبران ناپذیری را برای انسان به ارمغان بیاورد؛ اشتباهاتی که می توانند روند زندگی، برقراری ارتباط و اشتغال را به کلی تغییر دهند.
یکی از مهم ترین نکته ها در روند استفاده از زبان بدن، مهارت کنترل احساسات منفی و عدم بازتاب آن ها از طریق زبان بدن است. همچنین باید توجه داشت که برای تاثیرگذاری بهتر در مخاطب، علاوه بر مهارت فن بیان بهتر است که انسان به شناخت نسبی از زبان بدن خود داشته باشد. به بیان دیگر اگر انسان ها نقاط مثبت و منفی زبان بدن خود را در ارتباط با دیگران بشناسند، نتیجه بهتری را از تعامل با آن ها به دست می آورند. برای اینکه از بروز اشتباهات در زبان بدن جلوگیری شود، در ابتدا بهتر است 3 عنصر احساسی که در قالب زبان بدن بر مخاطب اثر منفی می گذارند را شناخت.

1-اشتباهات رایج در زبان بدن | احساس ترس

ترس یکی از اصلی ترین احساستی است که هر انسانی ممکن است در ارتباط با دیگران آن را تجربه کند. زبان بدن انسان به راحتی می تواند ترس او را در خود منعکس کند.  نشانه های عمده ترس در زبان بدن عبارتند از:

• نگاه وحشت زده
• رنگ پریدگی چهره
• لرزش اجزا بدن به خصوص لب ها
• مالش شدید کف دست ها با یکدیگر

2-اشتباهات رایج در زبان بدن | احساس نگرانی

مولفه استرس یکی از آشکار ترین وضعیت بازتابی را در زبان بدن افراد دارد. در واقع بسیاری از افراد حتی بدون کلمه ای، نگرانی خود را در زبان بدن خود نشان می دهند. نشانه های نگرانی در زبان بدن عبارتند از:

• تکان دادن پا ها
• خارش شدید دست ها
• قطع تماس چشمی
• قایم کردن دست ها
• جویدن ناخن ها

3-اشتباهات رایج در زبان بدن | احساس خستگی

خستگی و کلافگی از بارز ترین احساساتی است که در روند هرگونه ارتباطی ممکن است رخ دهد. بهتر است با شناخت نسبی نشانه های آن در زبان بدن، از بروز آن ها جلوگیری کرد تا مخاطب برداشت نادرستی نداشته باشد. نشانه های خستگی در زبان بدن عبارتند از:

• نگاه مکرر به ساعت های مچی
• تکیه و ضربه به وسایل اطراف نظیر دیوار، میز و....
• مالیدن اجزای صورت به خصوص گوش ها و چشم ها
• دست کشیدن مداوم به صورت به خصوص دهان و بینی

 

راهکار های پرهیز از اشتباهات زبان بدن

برای برقراری ارتباط موفق با دیگران، لازم است اشتباهات رایج در زبان بدن را شناخت و از انجام آن ‌ها اجتناب کرد؛ چرا که در این لحظات، تمرکز و توجه افراد مقابل به انسان است و تمام حرکات او را زیر نظر می گیرند و از آن ها تعبیر می‌کنند. راهکار هایی برای جلوگیری از بروز اشتباهات متداول زبان بدن وجود دارند که در ادامه به آن ها پرداخته می شود.

1-نشستن و نحوه آن

اگر انسان در مقابل مخاطبین خود شل، وارفته، قوز کرده و یا خمیده بنشیند و همچنین پا های خود را از هم باز کند، ممکن است به دیگران ویژگی بی قیدی را القا کند. همچنین اگر افراد بیش از حد خشک و یا به اصطلاح اتو کشیده بنشینند، شانه ها، صورت و گردن خود را به سمت بالا نگه دارند و پا های خود را جفت کنند یا به هم فشار دهند، دو حالت رخ می دهد؛ یا دیگران گمان می ‌کنند که او مغرور است و یا آنکه از مشکلات عزت نفس و اعتماد به نفس رنج می برند.
برای اینکه از قضاوت نادرست دیگران درباری زبان بدن انسان جلوگیری شود، بهتر است که انسان در جای خود راحت بنشیند؛ نه بیش از حد راحت و نه بیش از حد سفت و سخت. بهتر است عضلات آزاد باشند نه منقبض و فرد سعی کند احساس صمیمیت را از طریف زبان بدن به مخاطب خود منتقل کند.

2-خاراندن اعضا بدن

خاراندن بدن نشانه وجود استرس است. در واقع هرگاه فردی در حال برقراری ارتباط با دیگران استرس زیادی داشته باشد، ناخودآگاه دچار خارش می‌شود. برای اجتناب از این اشتباه طبیعی زبان بدن، بهتر است با استفاده از روش هایی از استرس و نگرانی دوری کرد. برای رفع خاراندن نیز می توان از این روش ها استفاده کرد:

• سعی در ایجاد حواس پرتی از احساس خارش
• کشیدن نا محسوس نفس عمیق
• مصرف مواد شیرن و قندی
• نوشیدن مناسب آب

3-ساعت و نگاه مداوم به آن

با نگاه نادرست و مداوم به ساعت، انسان ها به دیگران احساس کلافگی و خستگی را منتقل می کنند. بنابراین یکی از اشتباهات رایج و جدی زبان بدن، نگاه مداوم و نامناسب به ساعت است. البته در هر نوع ارتباطی توجه به زمان امری ضروری است، ولی نباید احساس خستگی را در طرف مقابل ایجاد کرد.
یکی از بهترین راهکار ها برای جلوگیری از این اشتباه زبانی، استفاده از فضایی برای ارتباط است که دارای ساعت های دیواری باشد؛ چرا که با نگاه به آن ها در عوض نگاه به ساعت های مچی، بهتر می توان زمان را مدیریت کرد. راه رایج دیگر نیز تنظیم هشدار است که می تواند به شکل نفر سومی باشد که زمان را یادآوری می کند. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.

4-نگاه های اشتباه در زبان بدن

احساسات از طریق نگاه ها به افراد منتقل می شوند؛ بنابراین نحوه های مختلف نگاه می توانند احساسات مختلفی را به مخاطب ارسال کنند. ارتباط چشمی یک اصل اساسی در هر ارتباطی است. در ارتباط چشمی یعنی به جای نگاه به محیط و یا پایین، بهتر است به چشمان طرف مقابل نگاه کرد. این عمل نشان ‌دهنده اعتماد به نفس افراد است که در ادامه باعث به وجود آمدن اطمینان بین افراد نیز می ‌شود. تعدادی از راهکار های اجتناب از اشتباهات تماس چشمی در زبان بدن عبارتند از:

• عدم چرخاندن چشم ها در حدقه
• نگاه مستقیم به چشمان طرف مقابل
• عدم استفاده از نگاه های زیرچشمی
• عدم نگاه ممتد و تیز به طرف مقابل

5-دست و پا نحوه قرارگیری آن ها

نحوه قرارگیری پا ها و دست ها به شدت در امر پذیرش بیان افراد اسوی دیگران، موثر است. حرکات، حتی به شکل جزئی، دست ها و پا ها می توانند سبب سوءتفاهم های جدی در مخاطب شود؛ بنابراین بهتر است به آن ها دقت کرد. راهکار های اجتناب از اشتباه در قرارگیری دست ها و پا ها در یک ارتباط عبارتند از:

• عدم دست دادن ضعیف
• عدم دست به سینه بودن
• عدم قلاب کردن دست ها
• عدم فاصله بیش از حد پا ها
• عدم تکان دادن بیش از حد پا ها
• عدم گره کردن دستان به شکل مشت
• عدم فرار دادن دست ها در حالت ضربدری
• عدم فشار دادن و جمع کرد بیش از حد پا ها
• بهتر است پا ها در حالت ایستاده محکم و عمود باشند
• عدم پنهان سازی دست ها در جیب یا پشت سر و بدن

زبان بدن، تکنیک های مختلفی دارد که در ایجاد ارتباط موثر ضروری است. این مقاله نکاتی در رابطه با اشتباهات رایج در زبان بدن ارائه نمود اما برای آگاهی بیشتر در این رابطه می توانید از مشاوره روانشناسی کمک بخواهید.