عوارض قطع داروهای افسردگی | روش صحیح قطع داروهای اعصاب

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با عوارض قطع داروهای افسردگی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در دوره ای از زندگی مجبور به مصرف داروهای ضد افسردگی شده باشید. مصرف داروی افسردگی یک راه حل برای درمان بیماری است و نمی توان گفت عوارضی ندارد. شاید بتوان گفت انتخاب بین بد و بدتر است و کسی که در این شرایط قرار می گیرد به ناچار از دارو استفاده می کند. اما از آنجا که افسردگی یک بیماری روحی است اغلب بیماران به محض مشاهده علائم سلامتی فکر می کنند فرایند درمان کامل شده یا نیازی به ادامه آن ندارند. یا به دلایل دیگر نظیر باردار شدن از مصرف ادامه آن خودداری می کنند. اما قبل از آن، بهتر است بدانید چه زمان و چگونه باید دارو را حذف کنید تا عوارض قطع داروهای افسردگی شما را درگیر خود نکند. همچنین پیشنهاد می کنیم از خدمات مشاوره افسردگی در این زمینه بهره مند شوید.

عوارض قطع داروهای افسردگی | مروری بر اختلال افسردگی

افسردگی یک بیماری مرتبط با اختلال در خلق و خو است، یعنی روی احساس پایدار و نگرشی که فرد به خود، اطرافیان و محیط اطراف دارد تاثیر می گذارد. بیمار افسرده سبک زندگی توام با غم و ناراحتی دارد.  بیماری افسردگی تا حد زیادی باعث افت انگیزه برای ادامه زندگی فرد می شود، تاثیرات منفی زیادی روی عواطف و احساسات فرد می گذارد و بیماری خطرناکی است که باید جدی گرفته شود.
در مراحل ابتدایی تاثیر چندانی روی روال زندگی نخواهد داشت اما اگر درمان نشود پیشرفت می کند و می توانند تا جایی پیش برود که به افکار خودکشی منتهی شود. اغلب در افرادی که این بیماری را تجربه می کنند سطح سروتونین و دوپامین بدن پایین آمده روی خلق شخص تاثیر می گذارد. و متعاقب آن کیفیت زندگی او پایین می آید.  

اینفوگرافیک عوارض قطع داروهای افسردگی

علائم بیماری افسردگی

بیماری افسردگی در هر شخص ممکن است علائم خاصی داشته باشد و با توجه به سوابق بیماری قبلی، سبک زندگی، اتفاقات ناگهانی، در هر کسی یک یا چند نمونه از علائم بروز کند. در زیر به اختصار به بیان علائم و توضیح آن می پردازیم

1-عوارض قطع داروهای افسردگی | بدخلقی

افراد افسرده زود عصبی می شوند و میزان تحریک پذیری بالایی دارند. با کوچکترین اتفاق ناخوشایند ناراحت می شوند. معمولا احساس کسالت و خستگی می کنند. گاهی نسبت به اطرافیان و خانواده احساس بدبینی و دلخوری دارند و به انزوا پناه می برند.

2-بی تفاوتی و از دست دادن علاقه

افرادی که به افسردگی مبتلا می شوند، علاقه خود را به انجام فعالیت های روزانه از دست می دهند. در تصمیم گیری مردد هستند. از زندگی لذت نمی برند. حس خوشی ندارند. نسبت به مسائل مختلف حالت بی تفاوتی دارند. انگیزه خود را به مرور از دست می دهند. افسردگی باعث می شود تمام چیزهایی که قبلا با اشتیاق انجام می دادند، دیگر برایشان معنا نداشته باشد و نسبت به آن ها شوقی نداشته باشند. بی انگیزگی در آنها رخنه کرده باشد و تمایلی برای انجام کارهایشان نداشته باشند.

3-عوارض قطع داروهای افسردگی | احساس بی کفایتی و خود انتقادگری

غالب تفکر اشخاص افسرده تمرکز بر نداشته ها و کمبودها و شکست های زندگی است. خود را سرزنش می کنند، احساس می کنند توانایی و قابلیت لازم برای انجام مسئولیت ها را ندارند. در مسائل عشقی و عاطفی شکننده و آسیب پذیرتر هستند. در نگاه ایشان دنیا خاکستری و جای ناامنی است. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه خود انتقادگری کلیک کنید.

4-اختلالات خواب

معمولا مبتلایان به افسردگی الگوی خواب مناسبی ندارند. شب ها به سختی به خواب می روند و خواب کافی ندارند. در طول روز خواب آلوده و کسل هستند. عده ای هم دچار عارضه پرخوابی می شوند شاید بتوان گفت به دلیل احساس بی تفاوتی و بی علاقگی به زندگی و تجربه غم، ساعات بیشتری را در رخت خواب می گذارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات خواب کلیک کنید.

5-عوارض قطع داروهای افسردگی | آشفتگی و بی قراری

یکی دیگر از علائم افراد افسرده حس بی قراری و اضطراب است. یک آشفتگی درونی دارند. در لحظه تصمیم می گیرد و زود پشیمان می شوند. یک جا بند نمی شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اضطراب و بی قراری کلیک کنید.

6-عدم تمرکز

از دیگر مشکلات اشخاص افسرده حالت خستگی و کند کاری ذهن است. تمرکز کافی روی مسائل ندارند و زود خسته می شوند. در کتاب خواندن، دیدن تلویزیون، گوش کردن به یک برنامه صوتی حواس پرت و بی تمرکز هستند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه حواس پرتی کلیک کنید.

7-عوارض قطع داروهای افسردگی | افزایش یا کاهش وزن

سیستم پاسخ گویی روحی و جسمی بدن به بیماری ها، متفاوت است. یک عده زمانی که افسرده می شوند اشتهای خود را از دست می دهند و به مرور وزن کم می کنند و در مقابل اشخاص دیگری هستند که وقتی درگیر حالات این بیماری می شوند دچار اختلال پرخوری و به شکلی کاذب سعی در مهار غم خود دارند

8-کاهش مسئولیت پذیری

به دنبال حس بی انگیزگی، بی تفاوتی و تجربه ناراحتی، فرد نسبت به مسئولیت های خود عکس العمل مناسب و به موقع نشان نمی دهد. و ممکن است کارهایی بکند که  مسئولانه و عقلانی نباشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه افزایش مسئولیت پذیری کلیک کنید.

9-عوارض قطع داروهای افسردگی |افکار خودکشی

پیش زمینه فکر کردن به خودکشی، ناامیدی نسبت به آینده و راضی نبودن از زندگی، بی علاقگی و از دست دادن دلیل زندگی است. به گفته نیچه کسی که چرایی در زندگی دارد هر چگونگی را بخاطر آن تحمل می کند. بنابراین کسانی که حس می کنند علتی برای زندگی ندارند تمایلی هم به ادامه آن ندارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علل خودکشی کلیک کنید.

10-تجربه دردهای مبهم 

ممکن است فرد افسرده دردهایی را احساس کند. ولی وقتی برای پیگیری آن به دکتر مراجعه می کند، دلیل مشخصی برای آن پیدا نکند و از لحاظ جسمی سالم باشد. شاید بتوان گفت بیماری روحی خودش را به شکل یک عارضه جسمی نشان می دهد. به هر حال نمی شود که روان انسان پریشان باشد ولی از نظر جسمی هیچ عکس العملی نداشته باشد. گاهی یک درد جسمی خبر از یک بیماری های روان تنی می دهد. مشکلی که بیشتر ریشه روحی دارد و خودش را در جسم نشان می دهد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد علائم افسردگی کلیک کنید.  

داروهایی افسردگی کدام اند؟

از بهترین انواع داروهای افسردگی می توان به موارد زیر اشاره کرد

 1-داروهای افسردگی مهارکننده بازجذب سروتونین(SSRls)درمغز

از متداولترین داروهای آنتی دپرسنت یا همان ضد افسردگی هستند که در درمان افسردگی استفاده می شوند. در افراد افسرده میزان سروتونین مغز کاهش می یابد. سروتونین یک انقال دهنده عصبی در مغز است که در کنترل خلق و خو موثر است. از آن به عنوان هورمون های شادی آور هم یاد می کنند. درافرادی که افسرده هستند جذب آن با  مشکل مواجه می شود.  پایین بودن سطح سروتونین بدن به کاهش تمرکز و کمبود توجه و حافظه می انجامد. بنابراین با این گروه داروها میزان جذب سروتونین بالا رفته و به عادی سازی عملکرد مغز کمک می کند.

• قرص فلوکستین: فلوکستین داروی ضد افسردگی از مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین  (SSRI) است که برای درمان افسردگی استفاده می شود. از دیگر داروهای زیرمجموعه بازجدب سروتونین می توان برکسپیپزازول و اولانزاپین نام برد

2-بازدارنده مونوآمین اکسیداز(MOAI)

عملکرد این بازدارنده این است که جلوی راه آنزیم مونوآمین اکسیداز را می گیرد. این آنزیم باعث شکستن سروتونین، اپینفرین و دوپامین می شود. بناباین MOAI با جلوگیری از این آنزیم به افزایش سطح پیام رسان های عصبی مغز کمک می کند

• ترانیل سپیرومین: دارویی از خانواده ی بازدارنده مونوآنین اکسیداز و از مشتقات آمفتامین است. در درمان افسردگی شدید استفاده می شود و زمانی که (SSRls) روی بیمار جواب نمی دهد از این دارو استفاده می کنند. نوع دیگر این دارو فنلزین و موکلوبمید هستید.

3-داروهای سه حلقه ای (TCA)

این دسته از دارو ها در عملکرد، شبیه (SSRls) ها هستند و مانع بازجذب سروتونین و اپینفرین به سلول های عصبی  می شوند اما از آنجا که عوارض جانبی خاصی دارند، هنگام دریافت دارو روانپزشک یک سری اقدامات اندازه گیری فشارخون و آزمایش خون دردوره های مختلف و همچنین گرفتن نوار قلب را تجویز می کند.

• آمی تریپتیلین: این دارو از ضد افسردگی های سه حلقه ای است که در درمان افسردگی و همچنین در بیماری هایی مانند میگرن و شب ادراری کاربرد دارد. در  مجموعه داروهاس سه حلقه ای می توان به ایمی پرامین و نورتریپتیلین اشاره کرد.

 

عملکرد داروی افسردگی چگونه است؟

این داروها با تاثیر بر میزان بازجذب سروتونین، اپینفرین و دوپامین ساختار شیمیایی مغز را به حالت عادی برمی گردانند. اغلب داروی های افسردگی مکانیسم اثر یکسانی دارند. تفاوت آنها در میزان نیمه عمر آن ها در خون است. اگر دارویی نیمه عمر کوتاهی داشته باشد ثبات کمتری دارد و برای رسیدن به وضعیت ثابت نیاز به دوز مکرر دارد. و اگر نیمه عمر طولانی تری داشته باشد مدت بیشتری ثبات دارد. حال اگر بخواهید این داروها را ترک کنید با توجه به میزان اثر و نیمه عمر هر کدام علائم ترک مختلفی را تجربه می کنید و ممکن است علائم ترک یک دارو سطحی و ناچیز اما داروی دیگر علائم ترک عمیق تری داشته باشد.  

عوارض عمومی داروهای افسردگی چیست؟

هر داروی روان گردانی که مصرف می کنید ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. به طور کلی مصرف داروهایی که به خلق و خو مربوط می شوند کیفیت زندگی شخص را تحت تاثیر قرار می دهند  و این تاثیر می تواند در دوزهای مختلف و از یک شخص تا شخص دیگر متفاوت باشد بنابراین مصرف این داروها  بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود. استفاده از این داروها در بدن هر فردی ممکن است چند علائم از نمونه های زیر را بروز دهد.

• تهوع و استفراغ
• افزایش وزن، پف کردن دست و پا یا پلک و زیر چشم
• کم شدن میل جنسی
• مشکلات بینایی و تاری دید، سیاهی رفتن چشم
• خشکی دهان، تلخ شدن گلو
• خواب آلودگی، رخوت
• عدم تمرکز و پرش فکر، کم شدن قدرت تفکر
• بی حالی، سرگیجه، مشکلات گوارشی مانند معده درد عصبی

علت قطع دارو

چرا یک بیمار مبتلا به افسردگی تصمیم به ترک داروی خود می گیرد؟ بعضی از زنان و مردان بعد از اینکه مدتی داروی تجویز شده را مصرف می کنند احساس می کنند حالشان خوب شده و خوردن دارو دیگر ضرورتی ندارد. عده ای هم بخاطر حذف  عوارض داروهای افسردگی، ادامه درمان را رها می کنند. زنان نیز در زمانی که درگیر مقوله بارداری می شوند ترجیح می دهند دارو مصرف نکنند  

عوارض قطع داروهای افسردگی

بیماری که مصرف داروهای خود را قطع می کند چه قطع ناگهانی و غیر ایمن که بدون مشورت با پزشک و خودسرانه انجام شود و چه در قطع تدریجی ممکن است علائم سندروم قطع داروی ضدافسردگی(ADS) را تجربه کند. معمولا سندروم قطع دارو برای یک پنجم افرادی که داروی افسردگی را حداقل یک ماه مصرف کرده اند و بعد آن را ترک می کنند اتفاق می افتد. علائم سندروم ترک دارو عموما دو تا چهار روز پس از ترک دارو شروع می شود و ممکن است یک یا دو هفته ادامه داشته باشد.
علائم سندروم می تواند احساس ناراحتی، اضطراب و افسردگی باشد. برخی فکر می کنند که این علائم بازگشت افسردگی است اما فرق آن ها در این است که در افسردگی علائم بعد از چندین ماه بوجود می آید و ادامه دارد اما علائم سندرم به سرعت بعد از ترک دارو اتفاق می افتد و به زودی از بین می رود. در افرادی که بازدارنده مونوآمین اکسیداز(MOAI) مصرف می کنند که نوعی داروی ضد افسردگی است، در زمان ترک دارو دچار علائم روان پریشی هذیان یا توهم می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه عوارض داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.  

علائم قطع ناگهانی داروی افسردگی چیست؟

اشخاصی که داروی افسردگی را بدون مشورت پزشک و به صورت ناگهانی قطع می کنند ممکن است با علائم زیر مواجه بشوند

• علائمی شبیه بیماری بیماری آنفولانزا: مانند خستگی، سردرد، تهوع، بدن درد
• مشکلات گوارشی: از جمله حالت تهوع، گرفتگی عضلات شکم، اسهال
• اختلالات خلقی: حس اضطراب، تحریک پذیری، بیقراری، پرخاشگری، شیدایی
• عدم تعادل: حالت سرگیجه و سبکی سر
• اختلالات حسی: حس سوزش، احساس برق گرفتگی

این علائم ممکن است در بعضی بصورت خفیف ظاهر شود و در برخی دیگر به شکلی جدی سلامت روان و جسم فرد را تحت تاثیر قرار بدهد.  

روش صحیح قطع داروهای اعصاب

وقتی به یک روانپزشک مراجعه می کنید و از مشکلاتتان سخن می گویید، پزشک شما در اولین تجویز خود هرگز دوز بالای یک دارو را پیشنهاد نمی کند و با توجه به سازگاری بدن، سابقه استفاده از دارو و عوامل دخیل دیگر برای شما دارو تجویز می کند و به مرور میزان مصرف دارو ممکن است افزایش پیدا کند. در ترک دارو هم پزشکتان با انجام معاینات بالینی متوجه می شود شما چه مدت دیگر باید دارو مصرف کنید و به چه شکل مصرف آن را کاهش دهید تا بدن با شرایط جدید سازگار شود.
معمولا در ترک دارو به نوع قرصی که مصرف می کنید و میزان ماندگاری دارو یا همان نیمه عمر دارو(نیمه عمر دارو مدت زمانی است که نیمی از دارو از بدن شما خارج شده و نیم دیگری از آن در بدنتان باقی مانده) و میزان دریافتی قرص در هر وعده توجه می کنند و با درنظر گرفتن تمام این عوامل راه حل ارائه می دهند. بنابراین پیشنهاد می شود زمانی که تصمیم به قطع داروهای افسردگی می گیرید این کار را به دلخواه و خود سرانه انجام ندهید و حتما با پزشکتان مشورت کنید.
از دیگر راهکارهای مناسب برای ترک دارو با تحمل کمترین عوارض این است که در طول مدتی که فرد دارو را ترک می کند به موازات و همزمان با آن با روان درمانی در ارتباط باشد و از کمک های مشاوره استفاده کند تا مسیر ترک دارو بدون عارضه خاصی انجام شود.  

سخن آخر در زمینه عوارض قطع داروهای افسردگی

در این مقاله یک چکیده از کلیات بیماری افسردگی و عوارض ترک داروهای آن جهت آشنایی اجمالی شما بیان شده و اگر به کمک در این زمینه احتیاج دارید یا قصد ترک داروی افسردگی مصرفی را دارید حتما با مراجعه به پزشک و دریافت کمک حرفه ای مراحل قطع دارو را پشت سر بگذارید. صرف تکیه کردن به دانش تئوری مجوزی برای اقدام غیرایمن نیست. افسردگی بیماری است که قبل از ترک دارو باید حتما از سلامت خود و گذر از فرایند درمان مطمئن شوید. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید، می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.