
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با رفتار با بیمار افسرده پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
برخورد و نوع رفتار با بیمار افسرده یکی از عوامل تعیین کننده در بهبود و یا تداوم بیماری افسردگی میباشد. رفتار با افراد افسرده چگونه باید باشد؟ بیمار افسرده دوست دارد با دنیای خارج در ارتباط باشد، فعال باشد و مانند دیگر انسانها شادی و لذت را تجربه کند. زمانی که با فردی افسرده در ارتباط هستید آن چه اهمیت دارد این است که بتوانید با زبان او صحبت کنید و دنیایش را درک کنید. او نیازمند کمک است، ولی توان بیان خواستههایش را ندارد. ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که وقتی کسی خواستههایش را بیان نمیکند، چطور میتوانید آنها را برآورده کنید، با شناخت بیماری افسردگی میتوان به روشهایی برای کمک به بیمار پی برد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه افسردگی کلیک کنید.
رفتار با افراد افسرده | افسردگی انتخاب او نیست
فرد افسرده، تحت تاثیر و کنترل افسردگی است. بیمار افسرده انتخاب نکرده که مدتها خلق پایین داشته باشد، عملکرد شغلی و تحصیلی اش افت کند و روابط عاشقانه اش دستخوش تزلزل شود. او قادر نیست افسردگی را متوقف کند، پس نباید بیمار افسرده را مقصر بدانید. بسیاری از اطرافیان بیمار افسرده را فردی ضعیف یا بی مسئولیت میدانند. در حالی اطرافیان برای بهبود و کمک به بیمار افسرده باید اقدامی بکنند. پیشنهاد میکنیم در این زمینه مقاله کمک به افراد افسرده را مطالعه کنید.
ابراز عشق بدون قید و شرط به فرد افسرده
اگر یکی از اعضای خانواده یا همسرتان به افسردگی مبتلا باشد، دیدن او در حالی که در دنیای افسردگی دست و پا میزند و شما کاری نمیتوانید بکنید درد آور میباشد. شاید گاهی با حرفها یا رفتارهایشان باعث رنجش شما شوند ولی در واقع قصد آسیب رساندن به شما را ندارند.
بیمار افسرده در دید دیگران فردی خودخواه تداعی میشود. او ممکن است برای حفاظت از شما، خود را محصور کند. معمولا بیمار افسرده دچار احساس ترس و گناه به دلیل از دست دادن دیگران میشود، ولی آن را ابراز نمیکند. مسلما ابراز علاقه در این شرایط دشوار است ولی بهترین کاری که میتوانید برای آنها انجام دهید این است که عشق بدون قید و شرط را به آنها نشان دهید.
در رفتار با افراد افسرده آنها را به تنبلی محکوم نکنید
بیمار مبتلا به افسردگی در ذهنش یک به طور دائم یک میدان جنگ در حال وقوع میباشد، پس این افراد همیشه احساس خستگی میکنند. فرد افسرده، انرژی و انگیزه کافی ندارد تا بتواند توقعاتی که افراد سالم از آنها دارند را برآورده کند. ممکن است از زیر بار هر مسئولیتی شانه خالی کند، بیشتر اوقات روز را در تخت خود باشد، حتی برای حمام رفتن، غذا خوردن و بیرون رفتن بهانه بیاورد. فرد افسرده را درک کنید، او قصد لجبازی یا نقش بازی کردن ندارد. به او کمک کنید تا به تدریج از لحاظ رفتاری فعال شود و سعی کنید همواره به او انگیزه بدهید. برای اطلاع از راههای افزایش انگیزه در بیمار افسرده کلیک کنید.
از آنها نپرسید که چرا افسرده هستند!
افرادی که تاکنون افسردگی را تجربه نکردهاند گمان میکنند که حتما باید دلیل مشخصی برای خلق پایین وجود داشته باشد. به عنوان مثال یک روز بد کاری باعث شده، فرد غمگین باشد. ولی زمانی که از فرد افسرده میپرسید برای چی حوصله یا ناراحت است نمیتواند دلیلی ارائه دهد، این موضوع برایش آزار دهنده میباشد.
در واقع آنها خودشان هم نمیدانند که چرا افسرده هستند و علت افسردگی شان را نمیدانند. حتی ممکن است با فردی در ارتباط باشید که از نظر شما و دیگران بسیار خوشبخت باشد؛ چون از لحاظ مالی، کاری و خانوادگی از موقعیت مناسبی برخوردار است و فکر کنید او ناشکری میکند، ولی باید گفت شما از بیرون به زندگی افراد نگاه میکنید و از گذشته آنها خبری ندارید.
افسردگی را با احساس ناراحتی هم معنا ندانید
غم و ناراحتی را به طور طبیعی ممکن است در طی مسائل مختلف احساس کنید، اما بعد از مدت کوتاهی به خلق معمول خود باز میگردید. در حالی که افسردگی احساس غم و ناراحتی مداوم است که ممکن است به دنبال اتفاق خاصی ایجاد نشود و معمولا هفتهها، ماهها یا حتی سالها ادامه پیدا میکند و پیامدهای منفی آن گریبان گیر فرد شود؛ به گونه ای که علایق، شخصیت فرد و چشم انداز آینده او را تحت تاثیر قرار میدهد. برای درک بهتر از علائم و نشانه های افسردگی کلیک کنید.
افسردگی، بار اضافی روی دوش بیمار
گاهی افراد افسرده فکر میکنند که بار مسئولیتی بر دوش اطرافیان خود هستند که دیگران را به دردسر انداختهاند و این موضوع در آنها حس گناه و بی کفایتی ایجاد میکند. با دلسوزی به فرد افسرده نشان دهید که بار اضافی نیست؛ بلکه اوست که بار سنگین افسردگی را با خود حمل میکند که تحمل کردن آن بدون کمک و حمایت اطرافیان سنگین و طاقت فرسا است. تاریکی و رنج دنیای افسردگی به قدری است که تا زمانی که به آن مبتلا نشوید نمیتوانید بیماران افسرده را درک کنید. برای اطلاع از درد و رنج افسردهها توصیه میکنیم مقاله دنیای افسردگی را مطالعه کنید.
پیشرفتهای بیمار افسرده را تشویق کنید
شاید اهداف شما قبولی در کنکور، پیشرفت شغلی یا شکوفایی افتصادی و... باشد. اما برای فرد افسرده زمانی که برنامه خود را به گونهای تنظیم کند که از تخت خود بیرون بیاید، با کسی حرف بزند میتواند اهداف بزرگی باشد. شاید این اهداف به چشم شما نیاید ولی از نظر خودش پیشرفت بزرگی در جهت بهبودی است پس او را تشویق کنید، هر گام کوچکی که بر میدارد میتواند او را به سمت غلبه بر این بیماری هدایت کند.
پاسخ مهربانی را در رفتار با افراد افسرده ببینید
زمانی که به فردی افسرده جملات محبت آمیز بیان میکنید، به او کمک میکنید تا در جهت بهبودی حرکت کند، ممکن است نتواند احساس واقعی خودش را ابراز کند و یا از شما تشکر کند؛ ولی در واقع قدردان مهربانی تان میباشد. لطف شما برایش بسیار معنی دار بوده هر چند نشان ندهد.
افسردهها هنوز هم روزهای خوبی دارند
برخی تصور میکنند که افسردگی همیشه با روزهای غم و ناراحتی همراه است ولی واقعیت این است که افسردگی ترکیبی از روزهای بد و خوب است. این روزهای خوب، فرصت مناسبی ست که به فرد افسرده کمک کنید تا دوباره اوج بگیرد و افسردگی را شکست دهد. پس به خاطر افسردگی آنها را از هر کاری منع نکنید، آنها را به انزوا نکشانید و مانع آنها نشوید. آنها را برای درمان افسردگی و ادامه درمان شان تشویق کنید. با همراهی فرد افسرده و تشویق او برای مراجعه به مشاوره افسردگی به او برای بهبودی کمک کنید. مشاور با بیان جزئیات راهکارهای ذکر شده به شما کمک میکند تا آنها را به شکل عملی برای فرد افسرده به کار ببرید و در مسیر درمان همراه او باشید.
ورزش و افسردگی
ورزش تأثیر بسیار زیادی بر مغز دارد و منجر به بهبود عملکر آن میشود. فرد با ورزش کردن احساس بهتری نسبت به خود و زندگیاش پیدا میکند. افسردگی منجر به کوچک شدن هیپوکامپ میشود و بر ادراکات و احساسات فرد تأثیر منفی میگذارد. ورزش کردن ارتباط بین سلولها را بهبود میبخشد و در نتیجه از کوچکتر شدن هیپوکامپ جلوگیری میکند. بنابراین سعی کنید تا جایی که امکان دارد فرد افسرده به ورزش کردن تشویق کنید. اما توجه کنید که نباید او را به انجام این کار مجبور کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تاثیر ورزش بر افسردگی کلیک کنید.
فرد افسرده را به خاطر منفینگریاش سرزنش نکنید
فردی که افسردگی دارد در دنیای دیگری زندگی میکند؛ برای او سخت است هنگام تعریف و تمجید دیگران خوشحالی و لذت را تجربه کند و برعکس آمادهی پذیرش احساساتی همچون خشم و اندوه هنگام مواجهه با انتقادهای دیگران است. توجه داشتهباشید که منفینگری فرد افسرده به هیچ عنوان انتخاب او نیست و در بسیاری موارد کنترلی بر روی افکار منفی خود ندارد. شما با سرزنش کردن و یا نصیحت کردن تنها بر اندوه او میافزایید.
در رفتار با افراد افسرده سختگیر نباشید
بسیاری گمان میکنند با رفتارهای سختگیرانه میتوانند فرد مبتلا به افسردگی را مجبور به رهایی از دنیای افسردگی کنند. چنین افرادی فکر میکنند با رفتارهای سختگیرانه و یا تهدید به ترک کردن، فرد افسرده به خودش میآید و ناراحتیهایش را کنار میگذارد. ممکن است در برابر فرد افسرده سکوت کنند، حریم شخصی او را نادیده بگیرند، خود را به بیحوصلگی و خستگی بزنند و یا فرد افسرده را تهدید کنند که اگر افسردگیش را کنار نگذارد او را ترک خواهند کرد. چنین رفتارهایی نه تنها هیچ کمکی به فرد افسرده نمیکند، بلکه آسیبهای روانی و فشار عصبی زیادی را برای او به همراه دارد.
نکات مهم در رفتار صحیح با افراد افسرده
- از مهمترین و مؤثرترین کارهایی که برای فرد افسرده میتوانید انجام دهید این است که همواره آمادهی کمک به او باشید و کاری کنید تا او نیز متوجه آمادگی و تلاش شما برای کمک به خود باشد.
- ممکن است نتوانید با صحبت کردن تأثیری بر فرد افسرده داشتهباشید؛ اما میتوانید از راه عمل حسن نیت خود را به او نشان دهید. برای مثال میتوانید برایش آشپزی کنید.
- با افزایش آگاهیهای خود در مورد بیماری بهتر میتوانید به فرد افسرده کمک کنید. در بسیاری موارد علائم افسردگی ثابت و قابل رؤیت نیستند؛ بنابراین مهم است اطلاعات خود را در زمینه علائم و انواع درمانهای موجود افزایش دهید. برای اطلاع از درمان افسردگی شدید کلیک کنید.
- بخشهای مهمی از حمایت شما از فرد افسرده مربوط به صبر و بردباریتان میشود. در این صورت فرد افسرده متوجه میشود هر چقدر سختیها فشار بیاورند او را تنها نمیگذارید.
- در رفتار با افسرده ها از مقایسه خود به آنها به هر نحوی خودداری کنید. این کار باعث میشود تجربه تلخ او در نظر شما کم اهمیت باشد.
نحوه صحیح صحبت کردن با افراد افسرده
حرفهای اطرافیان تأثیرات عمیقی بر فرد افسرده میگذارد. در بیشتر مواقع سخت است که با فردی افسرده صحبت کنید؛ ممکن است ندانید چطور سر صحبت را با او باز کنید و یا چه حرفهایی به او بزنید تا به نگرانی شما در مورد خودش پی ببرد. رعایت نکات زیر به شما کمک میکند تا در این مسیر موفقیت آمیز عمل کنید. اما لازم است بدانید که شنونده بودن بیشتر از هر چیز اهمیت دارد. فرد افسرده به کسی نیاز دارد تا صحبتهایش را بدون هیچ قضاوتی بشنود و با او احساس راحتی کند.
قضاوت نکنید
هنگام صحبت کردن با فرد افسرده قضاوت کردن را کنار بگذارید. گاه حرفهای شما این پیام را به مخاطب میرساند که به انتخاب خود افسرده شده و هر گاه اراده کند از آن خارج میشود. این موضوع قضاوت شما را به فرد افسرده نشان میدهد. از گفتن جملاتی همچون موارد روبهرو اجتناب کنید. «تو باید باورها و افکارت رو تغییر بدی، به نیمهی پر لیوان نگاه کن، اگر دیدگاهت رو به زندگی تغییر بدی همهی مشکلاتت حل خواهد شد، اگر میخوای درمان بشی باید از خونه بیای بیرون و وارد اجتماع بشی».
1. مشکل او را جدی بگیرید
مشکل فرد افسرده را کوچک جلوه ندهید. به او نگویید «تو چرا با هر مسئله بیارزشی ناراحت میشوی، چرا انقدر مسئله را بزرگش میکنی و یا چرا انقدر زودرنج هستی» با این جملات به او میفهمانید که دچار بیحالی و ضعف شخصیتی است نه افسردگی. این امر موجب خجالت، سرافکندی و تنفر از خود در فرد افسرده میشود.
2. نصیحت نکنید
فرد افسرده به راهنمایی و حمایت نیاز دارد اما نصیحتهای شما را نمیخواهد. به جای نصیحت کردن نگرانی خود را به گونه دیگری ابراز کنید. برای مثال به او بگویید «دوست داری چه کاری برایت انجام دهم؟ چه چیزی در این لحظه خوشحالت میکند؟»
3. رفتار با افسرده | شروع صحبت کردن با فرد افسرده
برای این که گفتگویی را با فرد افسرده آغاز کنید و در عین حال تأثیر گذار باشید میتوانید از جملات زیر استفاده کنید: من نگرانت هستم، احساس میکنم جدیدا تغییر کردهای و دوست دارم بدانم در چه حالی هستی، میتوانی هر موضوعی را که ناراحتت میکند با من در میان بگذاری.
4. سؤالات و صحبتهای تأثیر گذار
و در نهایت برای صحبت کردن با فرد افسرده میتوانید موارد زیر را به کار ببرید: «از کی چنین احساساتی داری؟ من چطور میتوانم کمکت کنم؟ دلت میخواد که از کسی کمک بگیری؟» یادتان باشد هنگام صحبت کردن با فرد افسرده باید نشان دهید که او را درک میکنید و در عین حال به او انگیزه دهید. میتوانید از چنین جملاتی استفاده کنید: «مطمئن باش تنها نیستی و من هر کاری بتوانم برایت انجام میدهم، ممکنه من احساسات رو درک نکنم اما نهایت تلاشم رو میکنم تا به بهتر شدن حالت کمک میکنم، تو برای من خیلی ارزش داری و من به وجودت افتخار میکنم.»
برای دریافت مشاوره در زمینه چگونگی رفتار با افسردهها میتوانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.