مکانیسم دفاعی تجزیه | مکانیزم تجزیه در کدام موقعیت ها بیشتر استفاده می شود؟

مکانیسم دفاعی تجزیه چیست و چه کارکردی در سطح روان انسان دارد؟ تجزیه یکی از انواع ساز و کارهای دفاعی است که باعث می‌شود افراد هنگام مواجهه با یک رویداد آسیب زا از نظر هیجانی یا احساسی خود را جدا کرده و گاهی به گونه‌ای رفتار نمایند که انگار هرگز آن اتفاق نیافتاده است. تجزیه با مکانیسم‌های دفاعی دیگری از جمله سرکوب یا همان واپس رانی در ارتباط است و در بسیاری از موارد همراه با آن اتفاق می‌افتد. در ادامه مطلب توضیحات بیشتری در مورد مکانیسم دفاعی تجزیه ارائه کرده‌ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

 

آشنایی با مکانیسم دفاعی تجزیه

تجزیه یکی از انواع مکانیسم‌های دفاعی است که عملکرد آن دفاع از خودآگاه انسان در برابر تجربیات تنش‌زاست. این مکانیسم با نام‌های گسستگی یا dissociation نیز شناخته می‌شود. در این شرایط فرد هنگام تجربه یک رویداد اضطراب آور نمی‌تواند تجربه‌ای کلی و منسجم از خویش داشته باشد و از همین رو احساس می‌کند با جنبه‌هایی از احساسات و هیجانات خود ارتباط ندارد. در همین راستا هویت یکپارچه فرد متناسب با شدت واقعه استرس‌زا آسیب می‌بیند و فرد دیگر نمی‌تواند برخی از ابعاد وجود خویش را به طور خوداگاه پردازش نماید.برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مکانیسم های دفاعی کلیک کنید .

 

موقعیت‌های مرتبط با مکانیسم دفاعی تجزیه

مکانیسم دفاعی تجزیه بیشتر در موقعیت‌هایی توسط ناخودآگاه به کار می‌رود که فرد در مواجهه با یک رویداد بسیار آسیب‌زا قرار گرفته باشد. از جمله این رویدادها می‌توان به قرار گرفتن در معرض تهدیدهای جانی، سوء استفاده جنسی، جسمانی و روانی و مشاهده صحنه‌های خشونت آمیز و مرتبط با مرگ اشاره کرد. از همین رو افرادی که تجاربی نظیر پشت سر گذاشتن سیل، زلزله و سایر بلایای طبیعی را داشته‌اند یا سابقه حضور در جنگ و مشاهده خشونت‌های نظیر کشتار و تجاوز را گزارش می‌دهند بیش از همه درگیر مکانیسم دفاعی تجزیه می‌شوند.

 

مکانیسم دفاعی تجزیه و اختلالات تجزیه ای

اختلالات تجزیه‌ای یا گسستی یک طبقه از اختلالات روان پزشکی هستند که فراموشی تجزیه‌ای، اختلال هویت تجزیه‌ای و مسخ شخصیت را در بر می‌گیرند. وجه مشترک همه این اختلال‌ها این است که افراد توانایی به دست آوردن یک ادراک کلی و یکپارچه از خود یا واقعیت بیرونی را ندارند. همین امر باعث می‌شود که جنبه‌های مختلف خود یا واقعیت را نادیده گرفته و به صورت شخصیت‌هایی جدا از هم رفتار نمایند یا ابعاد خاصی از یک واقعه را به طور کل به دست فراموشی بسپارند. مکانیسم دفاعی اصلی که در همه این اختلال‌ها به کار می‌رود تجزیه یا همان dissociation است.  برای آشنایی بیشتر با نظریه زیگموند فروید کلیک کنید.

 

ارتباط مکانیسم دفاعی تجزیه با سرکوب یا واپس رانی

مکانیسم دفاعی تجزیه با ساز و کارهای دفاعی ابتدایی‌تر نظیر سرکوب یا همان واپس رانی ارتباط تنگاتنگی دارد. در واقع پیش زمینه تجزیه سرکوب شدید است که باعث می‌شود ذهن خودآگاه آنچه اتفاق می‌افتد را پردازش نکرده و آن‌ها را به سمت ناخودآگاه هدایت نماید. در این شرایط بروز فراموشی تجزیه‌ای در مورد تروماها یا همان رویدادهای آسیب‌زای زندگی تا حد زیادی محتمل خواهد بود. برای کسب اطلاعات در زمینه روانکاوی چیست کلیک نمایید. 

 

تفاوت تجزیه با فراموشی‌های عادی

در مکانیسم دفاعی تجزیه فرد ممکن است ابعادی از وجود خود یا واقعیت پیرامون را از خودآگاه جدا کرده و نتواند آن‌ها را پردازش کند. همین مسئله باعث می‌شود که حافظه او در زمینه‌های مذکور عملکرد مناسبی نداشته باشد و در نتیجه فراموشی در ابعاد مختلف مشاهده شود. تفاوت این فراموشی‌های تجزیه‌ای با فراموشی عادی این است که آنچه یادآوری نمی‌شود محتوای بسیار تنش زا دارد و به راحتی با نشانه‌های ساده بازیابی نمی‌گردد. اما فراموشی طبیعی می‌تواند هر موضوعی را در بربگیرد و یاداوری آن نیز آسان‌تر است.

 

سوالات متداول

- آیا برای درمان اختلالات تجزیه‌ای درمان خاصی وجود دارد؟

بله، امروزه درمانگران برای بهبود این اختلالات از رویکردهای مختلفی استفاده می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که روان درمانی در ترکیب با دارو درمانی می‌تواند فرایند درمان را تسریع نمایند. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید. 

- مکانیسم تجزیه بیشتر در چه مواردی استفاده می‌شود؟

مکانیسم دفاعی تجزیه بیش از هر زمانی در مواجهه با رویدادهای آسیب زا یا همان تروماها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال در تصادفات یا درگیری با بلایای طبیعی بسیاری از افراد دچار واکنش‌های تجزیه‌ای می‌شوند.

برای دریافت مشاوره در زمینه مکانیسم های دفاعی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.