ترس از آب | علائم، علل و روش های درمان آب هراسی

طیف وسیعی از موضوعات باعث ترس در افراد می‌شود. یکی از این موارد ترس از آب است که با نام آکوآفوبیا شناخته می‌شود. افرادی که به این ترس مبتلا هستند به صورت بسیار افراطی، شدید و مداوم از آب وحشت دارند. این ترس خیلی شدید است، یعنی اگر فرد مبتلا به این فوبیا حتی به آب فکر کند، اضطراب عجیبی او را فرا می‌گیرد. قرار گرفتن در کنار ساحل، شنیدن صدای شُر شُر آب و قرار گرفتن زیر باران برای این دست از افراد احساسات ناخوشایندی را ایجاد می‌کند. آگاهی از نشانه‌ها و علل فوبیای آب به شما کمک می کند تا برای مقابله با آن بهترین روش‌های درمان را به کار بگیرید. برای کسب اطلاع از دیگر انواع فوبیا کلیک کنید.

ترس از آب

شاید عجیب باشد که برخی از افراد به چیزهایی فوبیا دارند که برای دیگران بسیار لذت بخش است. این افراد برای مقابله با ترس خود، از قرار گرفتن در مکان‌‌هایی که در آن آب وجود دارد، خودداری می‌کنند. Aquaphobia ترس از آب است. افراد مبتلا به آب هراسی از آب می ترسند. کلمه "آکوا" لاتین به معنای آب و "phobos" یونانی برای ترس است. فرد مبتلا به آب هراسی ممکن است هنگام فکر کردن یا دیدن آب دچار ترس یا اضطراب شدید شود. آن ها ممکن است از رفتن به مکان های نزدیک به آب، مانند استخرها یا دریاچه ها اجتناب کنند. در موارد شدید، افراد ممکن است دوش گرفتن، حمام کردن یا استفاده از آب سینک برای شستن صورت یا مسواک زدن خود را متوقف کنند. افراد مبتلا به آب هراسی وقتی آب را می بینند یا به آن فکر می کنند، ترس شدیدی پیدا می کنند. اما فرار کردن از آب تا جایی برای آن‌ها ممکن است و ناگزیر هستند در شرایطی با آب برخورد داشته باشند. به همین دلیل ترس از آب باید در این افراد ریشه یابی و برطرف گردد.

ترس از آب نوعی فوبیا محسوب می‌شود. فوبیا نوعی ترس مرضی، شدید و غیر منطقی است که همراه با اضطراب و استرس در فرد بروز پیدا می‌کند. نوعی اختلال اضطرابی که شامل ترس شدید از یک رویداد یا موقعیتی است که لزوماً در واقعیت مضر نیست. Aquaphobia نوعی اختلال فوبی خاص است. یک جسم خاص (آب) منجر به واکنش ترسناک می شود. به همین دلیل در دسته‌ی اختلالات اضطرابی جای می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات اضطرابی کلیک کنید.

اینفوگرافیک ترس از آب

ابعاد مهم در ترس از آب

همانطور که گفتیم ترسیدن از آب در دسته اختلالات اضطرابی قرار می‌گیرد و سه بعد اساسی را در فرد مبتلا در بر می‌گیرد:

1- بُعد شناختی

این مهم به تفکرات و اندیشه‌های فرد در مورد آب مربوط می‌شود. یعنی مسائلی چون غرق شدن، خفه شدن در آب و تجربه اتفاقات ناخوشایند گذشته که سبب بروز ترس شدید از آب می‌شوند.

2- بُعد احساسی

فوبیای آب باعث می‌شود افراد ترس‌های شدید و بعضاً غیرقابل کنترلی را تجربه کنند که برایشان اصلاً خوشایند نیست و احساساتی همچون اضطراب، استرس و وحشت‌زدگی را در این گونه ترس‌ها تجربه می‌کنند. گاه گمان می‌کنند در مقابل آسیب بسیار تنها هستند و امیدی به نجات ندارند. در واقع احساسات ناشی از اتفاق تلخ گذشته برایشان تکرار می‌شود.

3- بُعد جسمانی

ترس از آب با علائم جسمانی برای فرد همراه است. این علائم شامل افزایش ضربان قلب، لرزش دست و پا، تعریق شدید و همچنین مشکل در تنفس می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال فوبیای خاص کلیک کنید.

 

مهم‌ترین علائم ترس از آب

لازم به ذکر است که علائم فوبیا برای همه یکسان نیست و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. بعضی از افراد علائم خفیفی را تجربه می‌کنند در حالی که در برخی دیگر این علائم بسیار شدید است و در آن فرد کنترل خود را از دست می‌دهد. این علائم عبارت‌اند از:

• استرس و اضطراب بسیار شدید در هنگام مواجه شدن با آب.
• ظهور علائم جسمانی مانند بالا رفتن شدید ضربان قلب، اختلال در تنفس، دلهره شدید، عدم تمرکز و... که این علائم بلافاصله بعد از اینکه فرد با ترسش مواجه شد در او ظاهر می‌شود.
• فرار از موقعیت‌هایی که او را با آب مواجه می‌کند.
• علائم می‌توانند در مدت زمان طولانی یعنی چیزی در حدود 6 ماه در فرد باقی بمانند. این موضوع به صورت جدی در زندگی شخصی و کاری او تأثیر منفی می‌‌گذارد و روابط او را دچار اختلال می‌کند.

 

علل ابتلا به فوبیای آب

ترس‌ها علل مختلفی را در بر می‌گیرند؛ پیش از شروع درمان لازم است منشأ ترس‌های خود را بشناسید. مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود فرد از آب بترسد به شرح زیر هستند:

1- اتفاقات ناگوار در گذشته‌ی فرد

این اختلال می‌تواند ریشه در گذشته فرد داشته باشد. یعنی ممکن است برای فرد مبتلا در گذشته رخداد تلخی پیش آمده باشد و این باعث شده تا از آب و هر چیزی که او را به یاد آب می‌اندازد وحشت کند. تجربه‌ی خفگی در آب، رفتن تا مرز غرق شدگی در دوران کودکی و یا مشاهده‌ی غرق شدن یکی از نزدیکان فرد می‌تواند از عوامل بروز این نوع از فوبیا در ترس باشد.

2- افکار نادرست

بخش عمده‌ای از ترس‌های افراد ریشه در طرز تفکر آن‌ها دارد. این تفکرات به دلیل عدم شناخت و ادراک کافی از موضوع و اتفاق پیش آمده پرورش می‌یابند. گاه حتی افرادی که هیچ تجربه‌ای از قرار گرفتن در معرض آب ندارند، به این اختلال دچار می‌شوند. چرا که مدام با خود می‌گویند: «اگر نتوانم شنا کنم و یا روی خودم کنترلی داشته باشم چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ و یا با قرار گرفتن در آب ممکن است که خفه شوم و جان خود را از دست بدهم» این موضوع ممکن است به خاطر آموزش‌های غلط و استرس‌زای برخی مربیان شنا باشد.

 

راه‌های درمان ترس از آب

درمان‌های آبی هراسی شامل مواجهه درمانی، درمان شناختی رفتاری، هیپنوتیزم درمانی و داروها هستند. این درمان‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا در زندگی روزمره خود در تماس با آب احساس بهتری داشته باشید. روش‌های مختلفی برای درمان فوبیای آب وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

1- روش شناخت درمانی

افراد مبتلا به فوبیا، محرک مربوطه را ترس‌آورتر از آنچه که هست می‌پندارند. در این روش درمانی، درمانگر سعی می‌کند تا تفکر فرد را در مورد آب و واقعیت‌های آن اصلاح کند. این روش درمانی یکی از شناخته شده‌ترین راه‌هایی است که می‌تواند به افراد کمک کند تا فوبیای خود را برطرف سازند.

2- روش حساسیت زدایی منظم

در این روش درمانگر از فرد می‌خواهد تا لیستی از شرایطی که باعث می‌شود او بترسد و یا دچار اضطراب شود را تهیه کند. در این لیست فرد باید از موقعیتی که کمترین اضطراب را برایش دارد تا بیشتر و دلهره‌آورترین آن را بنویسد. در مرحله بعد درمانگر به فرد کمک می‌کند تا با کمک روش‌های آرام‌سازی و ریلکسیشن، آرام شود. بعد از آنکه درمانگر فرد را آرام کرد از او می‌خواهد بر اساس لیستی که نوشته موقعیت‌ها را تصور کرده و آرامش خود را حفظ کند.

3- روش مواجهه درمانی

در این روش فرد به جای اینکه از ترس‌ها و اضطراب‌هایش فرار کند، با آن مواجه می‌شود. این عمل به فرد کمک می‌کند تا اضطراب‌هایش به موضوعی عادی برای او تبدیل شوند. این راه درمانی به روش حساسیت‌زدایی منظم شباهت زیادی دارد. لازم است این روش‌ها به کمک مختصص و در جلسات مشاوره کنترل استرس انجام شوند. چرا که در بسیاری موارد مواجهه فرد با عامل ترس بسیار آزارنده است و غیر قابل تحمل می‌شود. مشاور به شما کمک می‌کند تا با ترس‌های خود رو به رو شوید و در عین حال روش‌های کنترل علائم و کاهش اضطراب و استرس را به کار ببرید.

 

چند راهکار ساده برای رفع ترس از آب

گاه ترس‌ها می‌توانند زندگی روزمره و عملکرد فرد را مختل کنند. روش‌های زیر در مورد ترس‌های با شدت کم می‌توانند مفید باشند اما جهت درمان فوبیاهای شدید لازم است از درمان‌های تخصصی‌تر بهره بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان فوبیا کلیک کنید.

1- شنا کردن

شنا کردن می‌تواند به شما کمک کند تا حد زیادی با ترس خود مقابله کنید. با یک همراه خوب در کلاس شنا ثبت نام کنید و در مورد ترس خود با نجات غریق آنجا صحبتی داشته باشید. استخرهای خلوت را انتخاب کنید و حتماً آغاز مقابله با ترستان را از قسمت‌های کم عمق استخر آغاز کنید. به مرور زمان تجربه شنا کردن برایتان شیرین می‌شود و دیگر از آب نمی‌ترسید. فقط فراموش نکنید زیاد از حد خود را تحت فشار قرار ندهید.

2- گوش دادن به موسیقی آب و باران

موسیقی‌های بی کلامی وجود دارند که در آن صدای طبیعت به همراه صدای شُر شُر باران و برخورد آن قطره‌ها بر روی درختان و یا زمین به گوش می‌رسد. شما می‌توانید مجموعه‌ای از این موسیقی‌ها را دانلود کرده و روزانه حتی برای یک دقیقه آن‌ها را گوش دهید. خودتان را تحت فشار قرار ندهید، اگر دچار استرس شدید چند نفس عمیق بکشید و تصاویر طبیعت را در ذهن خود تصور کنید.

3- قدم زدن در زیر باران

اگر همیشه از باران فرار می‌کردید، در اولین فرصتی که باران گرفت بیرون بروید. اگر ترستان شدید است می‌توانید پنجره اتاقتان را باز کنید و دست خود را زیر باران بگیرید. در دفعات بعد خودتان از منزل خارج شده و قدم زدن زیر باران را تجربه کنید. فراموش نکنید این مراحل را ناگهانی انجام ندهید. بسته به شدت ترس خود گام به گام پیش بروید.

 

سخن پایانی

زمانی که ریشه‌های ترس‌ خود را پیدا کنید و نسبت به آن‌ها آگاهی داشته باشید می‌توانید به راحتی با آن‌ها مقابله کنید. افرادی که از آب می‌ترسند با شرکت در جلسات درمانی و کمک گرفتن از تکنیک‌های روانشناس خود می‌توانند با فوبیای آب مقابله کرده و مثل سایرین از قرار گرفتن در کنار ساحل لذت ببرند.

 

ترس از آب | سؤالات متداول

آیا از دارو درمانی هم برای رفع ترس از آب استفاده می‌شود؟

اگر فرد در شرایط روحی خیلی وخیمی قرار داشته باشد و عملاً کنترل خود را از دست داده باشد، متخصص برای کسب آرامش برای او داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی را تجویز می‌کند. برای اطلاع از داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.

آیا سابقه خفگی در آب هم می‌تواند از علل ترس از آب باشد؟

بله. اگر فردی در گذشته به صورت اتفاقی در آب افتاده و دچار خفگی شده باشد، ممکن است دچار اختلال فوبیای آب شود.