غربالگری جنین | آزمایش غربالگری اول و دوم

نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با غربالگری جنین پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

در سال‌های اخیر انجام تست‌های غربالگری جنین یکی از مسائل و دغدغه‌های بانوان باردار و همسرانشان بوده است. اینکه چند غربالگری وجود دارد؟ انجام کدام یک واجب است؟ چه چیزهایی در آن مشخص می‌شود؟ چه زمانی باید برای انجام آن‌ها اقدام کرد؟ اگر جواب نشان دهنده خطر بود چه می‌شود؟ همه و همه نگرانی‌های این دوران می‌باشد. در این مقاله سعی کرده‌ایم به این سوالات پاسخ دهیم. مطالب این بخش شامل بررسی نظرات متخصصان زنان و زایمان است تا بتواند راهنمای کامل و درستی برای شما عزیزان باشد.
همچنین مشاوره کودک می تواند اطلاعات مفیدی در این زمینه در اختیار شما قرار دهد. برای کسب آگاهی در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.

غربالگری‌ جنین را در چه زمانی باید انجام داد؟

درکل برای اطمینان از سلامت جنین دو نوع غربالگری وجود داد که به اختصار هرکدام از آن‌ها را توضیح خواهیم داد.

غربالگری جنین در سه ماهه اول بارداری

این غربالگری باید از ابتدای هفته یازدهــم بارداری تا پایان هفته چــهاردهم بارداری انجام شود. پیشنهاد متخصصان زنان این است که هرچه زودتر این کار را انجام دهید چراکه درصورت وجود مشکل فرصت کافی داشته باشید و درصورت عدم وجود مشکل خیالتان راحت باشد. کار اصلی که در این غربالگری انجام می‌شود، یک سـونوگرافی است که در آن ضربان قلب جنین، سن جنین، محل جفت و مایع دور جنین و همچنین ضخامت پشت گردن جنین بررسی می‌شود که در علم پزشکی به آن NT می‌گویند.
همزمان از مادر نیز یک آزمایش خون می‌گیرند و سپس نتایج آزمایش خون مادر، سن مادر و ضخامت پشت گردن جنین در یک نرم‌افزار رایانه‌ای تحلیل می‌شود. نتیجه این غربالگری از دو حالت خارج نیست، یا جنین در گروه ریسک بالای ابتلا به بیماری سندروم داون است و یا در گروه ریسک پایین قرار می‌گیرد.

اگر جنین در ریسک بالای ابتلا به سندرم داون بود چکار کنیم؟

در این‌صورت بعد از آزمایش غربالگری جنین باید پیش از هفته 14 آزمایش CVS بدهید. در این آزمایش نمونه دقیقی از پرزهای جفت گرفته شده و به آزمایشگاه ژنتیک فرستاده می‌شود تا وضعیت کروموزوم21 یا همان سنــدرم داون مشخص شود. جواب آن نیز 2 تا 14 روز بعد آماده می‌شود.

غربالگری جنین در سه ماهه دوم بارداری

درمورد این غربالگری اکثریت پزشکان توصیه می‌کنند که حتی اگر در غربالگری سه ماهه اول بــارداری مشکل خاصی وجود نداشت، باز هم آن را انجام دهید تا سلامت جنین از هر حیث بررسی شود. زمان انجام آن از هفته 15 تا 22 است، البته توصیه می‌شود که در هفته 16 این کار را انجام دهید. در این غربالگری یک آزمایش خون از مادر و یک تست 4 گانه از هورمون‌های جنین‌تان گرفته می‌شود. نتایج این آزمایش‌ها به علاوه سن شما، خطر ابتلای شما به دیــابت بارداری و... در یک نرم‌افزار رایانه‌ای تحلیل می‌شود. نتایج اصلی این غربالگری جنین نیز علاوه بر بررسی بیماری‌های دیگر، بیشترین تمرکز را روی سندرم داون دارد.

اگر جنین در ریسک بالای ابتلا به سندرم داون بود چکار کنیم؟

در این‌صورت بعد از آزمایش غربالگری جنین باید یک آمینیوسنتز یا نمونه‌گیری از مــایع آمنیوتیک اطراف جنین انجام شود و به آزمایشگاه ژنتیک ارسال شده تا سلول‌های جنینی کشت داده شود. جواب این تست هم 2 تا 14 روز بعد آماده می‌شود و تا 99.5% می‌توان به آن اعتماد کرد.

احتمال خطر برای جنین در زمان انجام تست‌های آمینیوسنتز و CVS وجود دارد؟

طبق گفته پزشکان و تحقیقات، سال‌ها است که درمورد این تست‌ها و بی‌خطر بودنشان مطالعه شده و نتایج نشان می‌دهد که خطر ســقط جنین در آنها 1-2% است و مانند آزمایشات غربالگری جنین می‌توان به آن‌ها اعتماد کرد.

با وجود غربالگری جنین بازهم سونوگرافی لازم است؟

بله. انجام سونوگرافی لازم است چراکه برخی نابهنجاری‌ها صرفا در آن جا مشخص می‌شوند و علاوه بر آن زنده بودن یا نبودن جنین هم توسط سونوگرافی معلوم می‌شود. سونوگرافی بسیار دقیقی به نام آنومالی اسکن وجود دارد که انجام آن الزامی است و آزمایشات غربالگری جنین نمی‌توانند جای آن را بگیرند. این سونوگرافی در حدود هفته هجدهم بارداری تا هفته بیست و دوم بارداری انجام می‌شود و در آن تمام جزئیات سر تا پای جنین بررسی شده تا از عدم وجود هرگونه نابهنجاری در جنین مطمئن شوند. اگر جنین طبق نتایج غربالگری‌ها خطر بالای ابتلا به داون نداشته باشد، اما در سونوگرافی مشخص شود در یکی از اعضای خود نابهنجاری دارد، به متخصص ارجاع داده می‌شود تا درصورت امکان همزمان با پیشرفت بارداری مشکل جنین را هم حل کند.

در ضمن بهتر است سونوگرافی توسط متخصص زنان انجام شود که تخصص کافی در این زمینه را دارد در غیر این‌صورت اولویت بعدی با متخصص رادیولوژی است.

اگر جواب غربالگری‌ جنین و تست‌های بعد خطرناک بود به کدام اختلالات اجازه سقط می‌دهند؟

جنین‌های مبتلا به سندرم داون
سندرم ترنر
تریزومیهای 13 و 18
نقایص جنینی و بیمـاری های ژنتیکی که یا مغایر با حیات جنین باشد و یا باعث آزار جدی خانواده گردد مانند هیدروسفالی‌های خیلی شدید، مننگوسل و مننگومیلوسل درصورتی که قبل از هفته 19 بارداری مشخص شود اجازه سقط داده می‌شود.

سخن پایانی

دوران بارداری دوران حساسی از نظر جسمی و روانی برای مادران است. علاوه بر آن انجام آزمایش های متعدد در این ایام ممکن است فشار روانی زنان باردار را بیشتر کرده و منجر به استرس در دوران بارداری شود. برای تامین سلامت روان مادران که تاثیر بسیاری در سلامت جنین دارد، می توان با انجام تکنیک های روان درمانی به کاهــش استرس بارداری کمک کرد. مشاوران حامی هنر زندگی در این راه همراه شما هستند. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی این مرکز کلیک کنید.