تاثیر اعتیاد بر کودکان | تهدید سلامت روانی و جسمی فرزندان

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با تاثیر اعتیاد بر کودکان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

تاثیر اعتیاد بر کودکان مسأله مهمی است که در همه خانواده‌های درگیر اعتیاد باید مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که کودکان بسیار آسیب‌پذیر هستند. اعتیاد تاثیرات منفی بسیار زیادی بر فرد مصرف کننده می‌گذارد؛ اما علاوه بر فرد، اطرافیان او نیز درگیر عواقب اعتیاد می‌شوند و از این موضوع صدمه می‌بینند. متاسفانه بسیاری از افرادی که معتاد هستند، بچه دارند و فرزندان آن ها نیز از اعتیاد والدین دچار آسیب فراوان می‌شوند. آسیب‌هایی از قبیل مشکلات تحصیلی، اعتماد به نفس پایین، پرخاشگری، مشکلات روانی و غیره. همچنین احتمال زیادی وجود دارد که این بچه ها با الگوبرداری از والدین خود، در آینده درگیر اعتیاد شوند. در ادامه مقاله به بررسی کامل تاثیر اعتیاد بر کودکان می‌پردازیم. اگر راجع به این موضوع نیاز به مشورت دارید می‌توانید از مشاوره ترک اعتیاد کمک بگیرید.

تاثیر اعتیاد بر کودکان: کودکان اعتیاد

کودکان اعتیاد به افرادی گفته می‌شود که در دوران کودکی شاهد اعتیاد والدین‌شان بوده‌اند. اعتیاد والدین تاثیرات بسیار زیاد و مخربی بر فرزندان می‌گذارد. تحقیقات نشان داده است که احتمال معتاد شدن افرادی که والدین معتاد داشته اند، چهار برابر بیشتر از افراد دیگر است. الگوهای روانی، رفتاری و عاطفی که از والدین معتاد به کودکان انتقال می‌یابد باعث می‌شود که خطر معتاد شدن آن ها افزایش پیدا کند. یک فرد معتاد می‌تواند خانواده خود را کاملا تحت تاثیر قرار دهد و پیامدهایی به وجود آورد که نسل های بعد از خود را نیز درگیر کند. در مقاله اعتیاد پدر و مادر بطور کامل به اثرات مخرب اعتیاد والدین پرداخته‌ایم.

اینفوگرافیک تاثیر اعتیاد بر کودکان

تاثیر اعتیاد بر کودکان

همانطور که خانواده در ترک اعتیاد نقش مهمی دارد،‌ در کم کردن اثرات منفی اعتیاد بر کودکان نیز می‌تواند بسیار موثر واقع شود. والدین، اولین و مهم ترین افرادی هستند که کودکان از آن آن ها الگو برداری می‌کنند و بر مبنای آن شخصیت خود را می‌سازند. کودکانی که والدین معتاد خود را می‌بینند، از آن ها الگوبرداری می‌کنند و آسیب های بسیار زیادی می‌بینند. به نوعی در دنیای کودک والدین تنها قهرمانان او محسوب می شوند، بنابراین کودک با آن ها همانندسازی می کند و هر رفتار آنان را عینا اجرا می کند. در ادامه به برخی از اصلی‌ترین وجوه آسیب‌های وارده به کودکان با والدین معتاد می‌پردازیم. در رابطه با نقش خانواده مقاله نقش خانواده در ترک اعتیاد را بخوانید.

تأثیر عاطفی و روانی

فرزندان والدین مبتلا به اعتیاد اغلب با چالش های عاطفی و روانی مواجه هستند. آن ها ممکن است احساس گناه، شرم و سردرگمی را تجربه کنند، زیرا ممکن است رفتار والدین خود یا دلایل آن را به طور کامل درک نکنند. آن ها همچنین ممکن است با مسائل مربوط به اعتماد، عزت نفس پایین، اضطراب، افسردگی و طیف وسیعی از مشکلات سلامت روانی دست و پنجه نرم کنند. در واقع داشتن پدر و مادر معتاد شروعی برای اختلالات روانی کودکان محسوب می شود. تحقیقات نشان داده است که احتمال مبتلا شدن به برخی از اختلالات روانی در افرادی که والدین معتاد دارند بیشتر است. این اختلالات عبارتند از:

• اختلالات خوردن
• اختلال اضطرابی
• اختلال افسردگی
• خطر آسیب شناختی
• جامعه ستیزی یا اختلال شخصیت ضد اجتماعی

بی توجهی و مراقبت ناکافی

اعتیاد می تواند توانایی والدین را در انجام مسئولیت های خود و ارائه مراقبت مناسب از فرزندان مختل کند. کودکان ممکن است دچار بی توجهی، تربیت ناسازگار و یا عدم نظارت شوند که همین منجر به آسیب جسمی و روحی خواهد شد. آن ها همچنین ممکن است با اختلالاتی در برنامه های روزمره خود مواجه شوند، از جمله زمان غذا خوردن که نامنظم می شود، اقدامات بهداشتی ناکافی و تحصیلی ضعیف.

پرخاشگری ناشی از تاثیر اعتیاد بر کودکان

کودکانی که والدین معتاد دارند، نسبت به کودکان دیگر احساس خشم بیشتری دارد و عصبانیت بیشتری از خود نشان می‌دهند. این کودکان سر موضوعات کم‌اهمیت داد و بیداد می‌کنند، جنجال به راه می‌اندازند و لجبازی می‌کنند. این پرخاشگری بیش از حد ممکن است در بزرگسالی نیز با آن ها همراه باشد. در اصل والدین معتاد در خانه رفتارهای پرخاشگرانه نشان می دهند و برای مصرف مواد خود ممکن است دست به هرکاری بزنند. فردی که معتاد است بیماری جسمی و دردهای زیادی دارد. علاوه بر این اعتیاد در روان او هم اثر گذاشته، پس از سایر اعضای خانواده خود و نیازها چشم پوشی می کند. همین امر فرزندان را غمگین و پرخاشگر می کند. برای کسب اطلاعات از عوارض اعتیاد به مواد مخدر کلیک کنید.

احساس ترس و ناامنی در کودک

اعتیاد به موادی همچون ماریجوانا، تریاک و... مشکلات فراوانی در زندگی خانوادگی ایجاد می‌کند و به همین دلیل، کودکان اعتیاد در محیطی پر از تشنج بزرگ می‌شوند. این کودکان همواره در حال تماشای دعوا و درگیری میان والدین هستند و خانه ای که قرار است پناهگاه آرامش و امنیت برای آن ها باشد، به محیطی ناامن تبدیل می‌شود. به همین دلیل احساس ترس و ناامنی در آن ها شکل می‌گیرد و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. این امر لزوم اقدام هر چه سریع تر برای ترک اعتیاد به مواد مخدر را بیشتر می کند.

قرار گرفتن در معرض سوءمصرف مواد و محیط های ناامن

فرزندان والدین مبتلا به اعتیاد بیشتر در معرض سوء مصرف مواد و خطرات مرتبط با آن قرار دارند. آن ها معمولا شاهد مصرف مواد مخدر یا الکل توسط والدین هستند، خشونت خانگی یا درگیری را تجربه می کنند و در محیط های ناپایدار یا ناامن زندگی می کنند. چنین مواجهه ای می تواند منجر به تروما، ترس و احتمال بیشتری برای درگیر شدن در رفتارهای مخاطره آمیز شود.

گرایش به اعتیاد

بطور طبیعی، والدین قهرمانان کودکان هستند. کودکی که رفتارها و کارهای پدر یا مادر معتاد خود را دیده است، او را الگوی خود قرار می‌دهد و در بزرگسالی با کوچک ترین لغزش و شرایط محیطی، دست به مصرف مواد مخدر می‌زند. به همین ترتیب این چرخه ادامه پیدا می‌کند و ممکن است تا چند نسل خانواده را درگیر سازد. کودکانی که در خانواده هایی با اعتیاد والدین بزرگ می شوند، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد مشکلات سوء مصرف مواد هستند. آن ها ممکن است در سنین پایین به احتمال زیاد مواد مخدر یا الکل را آزمایش کنند و تحمل استرس و مشکلات عاطفی مرتبط با وضعیت خانوادگی خود را دشوار می دانند. برای مراقبت از کودکان در برابر آسیب‌های اعتیاد بهتر است با یک روانشناس متخصص مشورت داشته باشید.

کمبود اعتماد به نفس حتی در بزرگسالی

در خانواده هایی که والدین اعتیاد دارند، بچه ها باید ساکت باشند و سر و صدایی نکنند چرا که ممکن است والدین از دست آن ها عصبانی شوند. معمولا این کودکان افرادی ترسو و بدون اعتماد به نفس بار می‌آیند و نسبت به آینده ناامید هستند و فکر می‌کنند که هیچ کاری نمی‌توانند انجام دهند. ضمن اینکه پیش همسالان خود خجالت می‌کشند صحبتی از پدر و مادر خود کنند و معمولاً‌ اعتیاد والدین را پنهان می‌کنند. والدین معتاد معمولا در آینده فرزندانی با عزت نفس اندک خواهند داشت و همین کمبود عزت نفس زمینه سایر مشکلات روحی- روانی را در آینده برای فرزندان رقم خواهد زد.

مشکلات تحصیلی

فرزندان والدین معتاد اغلب با چالش هایی در تحصیل مواجه می شوند. بی ثباتی در خانه می تواند منجر به حضور نامنظم در مدرسه، مشکل در تمرکز، عملکرد تحصیلی پایین و افزایش خطر ترک تحصیل شود. این کودکان معمولا درگیر مشکلات تحصیلی هستند و تمرکز کافی برای درس خواندن ندارند. مشکلات و تنش‌های خانوادگی تمام انرژی آن ها را صرف خود می‌کند و توان و انرژی کافی برای درس خواندن باقی نمی‌گذارد. به همین دلیل کودکان اعتیاد، عملکرد تحصیلی بسیار ضعیف تری نسبت به بچه‌های همسن خود نشان می‌دهند و موفقیت کمتری در آینده خواهند داشت. آن ها فرصت کافی برای درس خواندن و آینده روشن با اهداف درخشان برای خود نمی بینند و احتمال دارد حتی برای تامین مخارج ترک تحصیل هم کنند. چراکه والد معتاد به دلیل تهیه مواد از پس مخارج خانواده به تنهایی برنخواهد آمد. برای اطلاع بیشتر می توانید مقاله افت تحصیلی را مطالعه کنید.

تأثیر بر سلامت جسمانی

اعتیاد والدین می تواند تأثیر منفی بر سلامت جسمانی کودکان داشته باشد. بی‌توجهی به سلامت و بهداشت، عدم تغذیه مناسب و قرار گرفتن در معرض سوء مصرف مواد می‌تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی از جمله رشد ضعیف، سیستم ایمنی ضعیف و تاخیر در رشد بشود.

مشکلات پزشکی و سو استفاده جنسی

مطالعات نشان داده است که کودکان دارای والدین معتاد، مشکلات پزشکی بیشتری همچون کولیت و آسم دارند و علت آن را ناشی از استرس زیاد می‌دانند. همچنین به دلیل اهمال و کوتاهی که در مراقبت از این کودکان وجود دارد، امکان سو استفاده جنسی از این کودکان افزایش پیدا می‌کند. برای کسب اطلاع در مورد کودک آزاری جنسی کلیک کنید.

سخن آخر

توجه به این نکته ضروری است که همه فرزندان والدین مبتلا به اعتیاد همه این آسیب ها را تجربه نمی کنند و تأثیر آن بسته به عواملی مانند شدت اعتیاد، وجود شبکه حمایتی و انعطاف پذیری کودک می تواند متفاوت باشد. با این حال، شناسایی و رسیدگی به این مضرات بالقوه برای کاهش تأثیر آن ها بر سلامتی کودکان بسیار مهم است. مداخلات حمایتی مانند مشاوره، درمان فردی، پیدا کردن گروه‌های حمایتی و منابع اجتماعی مانند دوستان و معلمان و سرگرمی های منجر به تخلیه انرژی، می‌توانند نقش مهمی در کمک به کودکان برای مقابله با چالش‌هایی که با آن‌ها روبرو هستند ایفا کنند و تاب‌آوری و بهبودی آن‌ها را ارتقا دهند. برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی کلیک کنید.