
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با خرید افزایش تمرکز در کودکان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
بسیاری از والدین در جلسات مشاوره از متخصصین در مورد راههای تقویت حافظه و افزایش تمرکز در کودکان خود سؤال میپرسند. اگر کودکتان شما را کلافه کرده است، مدام جست و خیز میکند، وقتی با او صحبت میکنید به حرفهای شما توجه نمیکند، تکالیف مدرسهاش را به طور کامل انجام نمیدهد، وسایلش را در مدرسه یا هرجای دیگر جا میگذارد، تحمل رعایت نوبت در بازیها و فعالیتهای گروهی را ندارد و کاری را شروع میکند و بدون تمام کردن آن را رها میکند، به این معناست که او مشکلاتی در توجه و تمرکز دارد و شما باید هرچه زودتر به دنبال راه حلی برای آن باشید.
در چنین شرایطی بهترین گزینه بهره مندی از مشاورهای تخصصی در زمینه روانشناسی کودک است تا با راهکارهای موثر و مفید ارائه شده در جلسات مشاوره بتوانید به فرزندان خود کمک کرده و مشکلات رفتاری و روانی آن ها را مرتفع سازید. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.
چرا بعضی کودکان نیاز به روش هایی برای افزایش تمرکز دارند؟
مشکل تمرکز به دلایل مختلفی در کودکان اتفاق میافتد. یکی از شناخته شده ترین دلایل آن ابتلا به بیماری بیـش فعالی کودکان و نقص توجه است. کودکان بیش فعال معمولاً در کنار مشکلات تمرکز فعالیت بسیار زیادی دارند که این فعالیتها نسبت به همسالان خودشان طبیعی به نظر نمیرسد. البته امکان دارد که تنها کودک به اختلال نقص توجه دچار باشد که در این صورت علائم بیش فعالی وجود ندارد.
توجه داشته باشید که هر کودکی که دچار عــدم تمرکز و پرش فکر میشود بیش فعال نیست. حتی ممکن است لزوماً مشکل اصلی در توجه و تمرکز او نباشد. برای مثال اضطراب و استرس یکی از حالتهای روانی بسیار مهمی هستند که منجر به ایجاد اختلالاتی در تمرکز میشوند. این مسئله به خصوص در کودکان دبستانی بسیار دیده میشود.
دانش آموزانی که تحت فشار زیاد والدین کـنترل گر خود هستند و یا به دلایل مختلفی در مدرسه اضطراب دارند، نمیتوانند عملکرد ذهنی طبیعی خود را حفظ کنند و در اکثر موارد مشکلات حافظه و دشواریهایی را در توجه تجربه میکنند. در این شرایط بهترین کار این است که به یک روانشناس متخصص در حوزه کودک مراجعه کنید. پیشنهاد می کنیم در این رابطه مقاله رفتار با کودکان بیش فعال را مطالعه فرمایید.
اینفوگرافیک افزایش تمرکز در کودکان
آیا برای افزایش تمرکز و توجه کودک باید داروی ریتالین مصرف کند؟
بسیاری از والدین نسبت به دارو دادن به فرزندان خود حساسیت زیادی دارند. این حساسیت تا حدودی هم به جاست. چرا که کودکان در سنین حساسی هستند و مصرف داروهای اشتباهی میتواند تأثیر بسیار مخربی بر ذهن و روند رشد شناختی کودک بگذارد. توجه داشته باشید که هر مشکل توجهی نیازمند مصرف ریتالین نیست. این دارو تنها در صورت تشخیص بیش فعالی تجویز میشود و اگر کودک غیر بیش فعال آن را مصرف کند اثرات بسیار مخربی روی او خواهد داشت. برای اینکه تشخیص بیش فعالی به درستی صورت بگیرد حتماً از یک روانشناس مجرب کمک بگیرید. در صورت نیاز او شما را به پزشک ارجاع خواهد داد تا بتوانید داروهای مناسب را دریافت کنید. برای اطلاع بیشتر درباره ریــتالین کلیک کنید.
راهکارهایی برای افزایش تمرکز در کودکان
کمک به ایجاد نظم و افزایش تمرکز در کودکان در سنین پایین ضامن موفقیت آنها در دبیرستان، دانشگاه و حتی محل کار خواهد بود. در اینجا برخی از راهکارهای خانگی و نکاتی که والدین برای تمرکز کودکشان میتوانند از آنها استفاده کنند را ارائه میدهیم. توجه داشته باشید که مشکل توجه ممکن است در بسیاری از مواقع به دلیل کمبود مــهارت تمرکز باشد و با تمرینهای ساده حل شود.
1- افزایش تمرکز در کودکان | قوانین مناسبی وضع کنید
اگر کودک شما یک دانشآموز است، با تنظیم قوانینی مثل تعیین زمان مشخص برای انجام تکالیف، این پیام را به او برسانید که کار در هر زمان باید فعالیت مشخصی را انجام دهد. همچنین برای رفع مشکلات مرتبط با تکالیف مدرسه به فرزندتان بگویید تا پایان انجام تکالیف و کنترل آن، تلویزیون یا تماس تلفنی، بازیهای ویدئویی و... تعطیل است. این کار به او کمک میکند تا وظایفش را نیمه کاره رها نکند.
2- افزایش تمرکز در کودکان | کودک را تشویق کنید و به او جایزه بدهید
از فرزندتان بپرسید چه کارهایی دوست دارد با شما انجام دهد و یک هدف ماهانه برای آن تنظیم کنید. یک جدول انجام کارهای خوب ایجاد کنید. برای هر کاری که منظم انجام شده به فرزندتان یک ستاره بدهید. این ستارهها میتواند نشان دهنده پاداشی باشد که آخر ماه قرار است به او بدهید؛ مثل خرید یک کتاب جدید یا به پارک رفتن، دوچرخه سواری بردن کودک به سینما و ... . برای مطالعه در زمینه تــاثیر تشویق بر کودکان کلیک کنید.
3- افزایش تمرکز در کودکان | تأثیر بازی کردن را دست کم نگیرید
یکی از بهترین روشها برای افزایش توجه و تمرکز، بازیها هستند. نکته اصلی برای موفقیت در این میان، جذاب بودن بــازی کودکان است. اگر کودکان حین بازی احساس شادمانی و رضایت کنند، بازی را یاد میگیرند. والدین با توجه به سن کودک میتوانند از بازیهای مختلفی برای افزایش تمرکز کودک استفاده کنند.
به طور مثال جسمی را وسط اتاق قرار دهید و به او بگویید هر كس كه به مدت طولانیتری بتواند به این وسیله خیره شود بیآنکه از آن چشم بردارد، برنده است. یا میتوانید از کودک بخواهید چشمانش را ببندد، آنگاه اشكال هندسی را به او بدهید و از او بخواهید كه نوع آنها را حدس بزند.
علاوه بر این میتوانید از کودک بخواهید یک شی نورانی در حال حرکت را با چشم تعقیب کند. شیء را در جهات مختلف به صورت صاف یا دورانی حرکت دهید. شما و فرزندتان مقابل هم روی زمین بنشینید، توپی را به سمت او بفرستید، از وی بخواهید پس از گرفتن توپ مجدداً آن را به شما بدهد و این کار را تکرار کنید (به تدریج مدت زمان تمرین را افزایش دهید). همچنین می توانید ورزش های مناسب برای کودکان بیش فعال را نیز اجرا نمایید.
یکی از تمرینهای دیگر این است که کلمهای را با کودک قرار بگذارید تا هر زمان شنید دستش را بالا ببرد. شما کلمات مختلف را بگوئید و آن کلمه خاص را نیز به طور نامنظم در میان کلمات دیگر بگوئید. داستان کوتاهی را برای کودک تعریف کنید و بعد بلافاصله از متن داستان سؤالاتی را از او بپرسید (به تدریج بین تعریف داستان و پرسش از متن فاصله بیندازید تا کودک مجبور شود اطلاعات را در حافظه نگه دارد). برای کسب اطلاعات در خصوص راهکارهای افزایش تمرکز کلیک کنید.
4- در زمان درس خواندن عوامل حواس پرتی را دور نگه دارید
محیطی که کودک در آن درس میخواند در حفظ تمرکز او نقش بسیار مهمی ایفا میکند. بهتر است که هرچیز که باعث حــواس پرتی کودک می شود را در زمان درس خواندن دور از دسترس او قرار بگیرد. برای مثال نوشتن تکالیف جلوی تلویزیون، کار کردن با گوشی یا وجود اسباب بازیهای جذاب جایی که فرزندتان میخواهد درس بخواند همگی از جمله مواردی هستند که موجب عــدم تمرکز در مطالعه شده و یادگیری او را کاهش میدهند.
5- به بهداشت خواب کودک توجه کنید
یکی از عواملی که میتواند در تمرکز کودکان تاثیر بگذارد نداشتن خواب کافی در طول شب یا داشتن ساعات خواب نامنظم است. در نتیجه فرزندتان را تشویق کنید هر شب در ساعت مشخصی به رخت خواب برود. برای بچههای کوچک تری که دیرتر به خواب میروند کمک گرفتن از یک دوش آب گرم قبل از خواب میتواند تا حد زیادی آرامش بخش و موثر باشد. تاثیر مشکلات خواب بر سلامت روان یک اصل انکارناپذیر است و باید پذیرفت که خواب کافی ارتباط مستقیمی با قدرت حافظه و ذهن دارد.
6- افزایش تمرکز در کودکان | رژیم غذایی سالمی را برای کودک در نظر بگیرید
نوع غذاهایی که کودک در طول روز میخورد میتواند سطح انرژی او، خلق و خو و فعالیتهای شناختی نظیر تمرکز و حافظهاش را تحت تاثیر قرار دهند. از همین رو تلاش کنید فرزندتان را به خوردن تــغذیه سالم عادت بدهید. توجه داشته باشید که شیرینی جات و مواد قندی زیاد برای رشد کودک مناسب نیستند. در عوض مصرف مواد پروتئینی، آجیل و سبزیجات به ارتقای مهارتهای ذهنی کمک میکنند و باعث افزایش قدرت تمرکز در کودک میشوند.
7- استرسها و اضطرابهای فرزندتان را شناسایی کنید
مشکل تمرکز در بسیاری از مواقع میتواند به دلیل درگیریهای ذهنی شدید و وجود بیقراری و اضطراب پدید بیاید. در نتیجه تلاش کنید بیشتر به ترسها و نگرانیهای فرزندتان توجه کنید. برای مثال بهتر است وضعیت او را در مدرسه پیگیری کرده و بررسی کنید که آیا مشکل خاصی در سازگاری با محیط دارد یا خیر. همچنین حــرف زدن با کودک نیز بسیار اهمیت دارد. در واقع لازم است این فرصت را در اختیار کودک قرار دهید که آزادانه در مورد مشکلات خود با شما صحبت کرده و احساساتش را ابراز نماید. در صورت مشاهده ترسها و اضطراب زیاد در کودکان برای پیگیری دقیق تر وضعیت و درمان استرس در کودکان از یک مشاور کودک کمک بگیرید.
8- افزایش تمرکز در کودکان | افسردگی دوران کودکی را بشناسید
برخی از والدین در مورد افسردگی دوران کودکی اطلاع چندانی ندارند. همچنین برخی دیگر فکر میکنند که کودکان به مشکلات این چنینی مبتلا نمیشوند. این در حالی است که اختلالی نظیر افسردگی محدودیت سنی ندارد و افــسردگی در سنین مختلف می تواند پدیدار شود. با این حال علائم افسردگی در کودکان معمولا با بزرگسالان متفاوت است. برای مثال بچهها کمتر میتوانند در مورد احساسات منفی خود صحبت کرده و غمگینی خود را نشان دهند.
آنها ممکن است برعکس شروع به شیطنتهای بسیار کنند، پــرخاشگری کودکان و لجبازی و یکدندگی نیز می تواند نشانه ای از افسردگی کودکان باشد. با دیدن این علائم شاید به نظر بیاید کودکان قصد دارند دائما با شما مخالفت کنند و هنگام درس خواندن مشکلاتی نظیر عدم تمرکز و ناتوانی در یادگیری را گزارش دهند. آگاهی از افسردگی دوران کودکی به شما کمک میکند که با دیدن این علائم به یک متخصص روانشناس برای بهبود مشکلات فرزندتان مراجعه کنید و از بروز مشکلات عمیق تر پیشگیری نمایید.
9- زمان بندی درستی برای درس خواندن کودک در نظر بگیرید
کودکان نمیتوانند برای مدت بسیار طولانی پای مشق و تکالیف مدرسه بنشینند. از همین رو نباید از آنها انتظار داشته باشید که همچون یک بزرگسال به مدت یک تا دو ساعت تمرکز خود را روی درس خواندن نگه دارند و هیچ گونه بازیگوشی از خود نشان ندهند. تلاش کنید اهداف معقولانهای را برای کودک در نظر بگیرید و نوشتن تکالیف و خواندن درسها را به دفعات کوچکتری تقسیم کنید. برای مثال میتوانید بعد از گذشت 20 دقیقه یا نیم ساعت از کودک بخواهید که به سراغ بازی برود و مجددا پس از یک ربع نزد شما برگردد. برای مطالعه مقاله تــشویق به درس خواندن کلیک کنید.
10- ویژگیهای منحصر به فرد کودک را دریابید
سعی کنید در روش ارائه تکالیف به کودک، انعطاف پذیری به خرج دهد. به این موضوع توجه کنید که هر کسی ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارد و همه نمیتوانند به یک شیوه یاد بگیرند. ممکن است عدم تمرکز کودک ناشی از ناهماهنگی ویژگیهای درونی او با تکالیف درخواستی باشد. لازم است با استــعداد یابی کودکان استعدادهای آن ها را کشف کنید تا بتوانید برنامه ریزی درستی داشته باشید.
برای مثال برخی کودکان برای حفظ تمرکز خود بیشتر از قوه شنیداریشان استفاده میکنند در نتیجه به سر و صداها حساس هستند. برخی دیگر توجه بینایی بالایی دارند و موضوعات مختلف را به صورت تصاویر ذهنی ثبت میکنند. از همین رو لازم است بتوانید ویژگی های فردی و صــفات شخصیتی کودک خود را بیشتر بشناسید و از روشهایی برای افزایش تمرکز کمک بگیرید که تناسب بیشتری با او دارند.
افزایش تمرکز در کودکان | کلام آخر
با این تمرینات ساده میتوانید تمرکز و توجه کودکتان را تقویت کنید. اما اینها کافی نیست با وجود این و در کنار تمرینات گفته شده لازم است تا برای موفقیت بیشتر به مشاور روانشناس متخصص نیز مراجعه کنید. در همین زمینه مجموعه هنر زندگی با داشتن مشاوران روانشناس متخصص آماده ارائه راهکارهای مؤثر و مشاوره درمانی به شما والدین محترم میباشد. همچنین مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی با سابقه چندین ساله در ارائه خدمات درمانی در زمینه های مختلف روانشناسی اعم از خانواده، ازدواج، اعتیاد، جنسی، کودک، مشاوره شغلی، تحصیلی و ... میتواند به شما به صورت تلفنی و حضوری مشاوره بدهد. برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره تلفنی کلیک کنید.
سوالات متداول
- آیا استفاده از روش نوروفیدبک برای بهبود مشکلات تمرکز در کودکان مناسب است؟
پیش از استفاده از هر روشی لازم است که یک متخصص روانشناس ارزیابی جامعی از وضعیت ذهنی و روانشناختی فرزندتان به عمل بیاورد و به این وسیله ریشه مشکلات کودک شناسایی شوند. امروزه پژوهشها نشان میدهند که استفاده از روش نوروفیدبک برای کودکان بیش فعال که دارای نقص توجه نیز هستند میتواند تا حد قابل توجهی موثر باشد.