حقایق جالب در مورد حافظه | دانستنی‌های علمی درباره عملکرد حافظه

نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی

برخی حقایق جالب در مورد حافظه وجود دارد که مطالعه آن مفید خواهد بود. حافظه یک مهارت ضروری انسان است که به عنوان مبنایی برای بقا بر آن تکیه می‌کند. حافظه مرموز است بطوری که گاهی اطلاعات جزییات جزئی وقایع دوران کودکی را جمع آوری می کند، اما در کمال ناباوری یادمان می رود که کلیدهایمان را کجا گذاشته ایم.انواع مختلفی از خاطرات وجود دارد و مغز روش منحصر به فردی برای فراموش کردن هر نوع دارد. روانشناسان دریافته اند که فراموشی طبیعی است و در واقع برای نحوه عملکرد مغز حیاتی است. در اینجا حقایق جالب در مورد حافظه آورده شده است. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.

1-حقایق جالب در مورد حافظه | فراموشی و تقویت حافظه

عقل متعارف می گوید که اگر می خواهید چیزی را به خاطر بسپارید، باید آن را اغلب تکرار کنید و آن را در حافظه خود تازه نگه دارید. تحقیقات نشان داده است که شما باید قبل از به خاطر سپردن اطلاعات جدیدی را در سطحی فراموش کنید تا در طول زمان آن حافظه را قوی کنید. هر چیزی که فراموش شود پس از ذهن سپاری دوباره به صورت قوی و ماندگار در ذهن خواهد ماند. بسیاری از محققان فکر می کنند که در واقع حافظه ظرفیت بی حد و حصری دارد. همه چیز در آنجا ذخیره می شود، اما، بدون تمرین، دسترسی به خاطرات سخت تر می شود. این بدان معناست که این حافظه نیست که "خاموش" می شود، بلکه توانایی بازیابی آن است. برای آشنایی با تقویت حافظه بلند مدت کلیک کنید.

2-حقایق جالب در مورد حافظه | نقش هیپوکامپ در حافظه

هیپوکامپ ناحیه ای به شکل نعل اسب در مغز است که نقش مهمی در تثبیت اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت دارد. این بخشی از سیستم لیمبیک است، سیستمی که با احساسات و خاطرات بلندمدت مرتبط است. هیپوکامپ در فرآیندهای پیچیده ای مانند تشکیل، سازماندهی و ذخیره خاطرات نقش دارد. از آنجا که هر دو طرف مغز متقارن هستند، هیپوکامپ را می توان در هر دو نیمکره یافت. آسیب به هیپوکامپ می تواند توانایی تشکیل خاطرات جدید را که به نام فراموشی انتروگراد شناخته می شود، مختل کند.عملکرد هیپوکامپ نیز می تواند با افزایش سن کاهش یابد. در حالی که همه افراد مسن این از دست دادن نورون را نشان نمی دهند، آنهایی که این کار را انجام می دهند در تست های حافظه کاهش عملکرد نشان می دهند. برای آشنایی با فرایند ثبت خاطرات در مغز کلیک کنید.

3-حقایق جالب در مورد حافظه | ظرفیت حافظه کوتاه مدت

ظرفیت کلی حافظه کوتاه مدت نسبتاً محدود است. کارشناسان معتقدند که شما می توانید تقریباً هفت مورد را در حافظه کوتاه مدت حدود 20 تا 30 ثانیه نگه دارید. این ظرفیت را می توان تا حدودی با استفاده از استراتژی های حافظه مانند تکه کردن، که شامل گروه بندی اطلاعات مرتبط به "تکه های" کوچکتر است، افزایش داد. محققان می گویند که ظرفیت حافظه کوتاه مدت برای ذخیره لیستی از آیتم ها بین 5 تا 9 است. امروزه بسیاری از کارشناسان حافظه بر این باورند که ظرفیت واقعی حافظه کوتاه مدت احتمالاً به عدد چهار نزدیکتر است. با آزمایش حافظه کوتاه مدت، خودتان این را در عمل ببینید. دو دقیقه را صرف حفظ کردن یک لیست تصادفی از کلمات کنید، سپس یک تکه کاغذ خالی بگیرید و سعی کنید کلماتی را که می توانید به خاطر بسپارید بنویسید. این کار برای تقویت حافظه نیز خوب است.

4-امتحان موجب بهبود حافظه

در حالی که ممکن است به نظر برسد مطالعه و تمرین اطلاعات بهترین راه برای اطمینان از به خاطر سپردن آن ها است، محققان دریافته اند که امتحان بر روی اطلاعات در واقع یکی از بهترین راه ها برای بهبود یادآوری است. یک آزمایش نشان داد که دانش‌آموزانی که مطالعه می‌کردند و سپس مورد امتحان قرار می‌گرفتند، حتی در مورد اطلاعاتی که در آزمون‌ها پوشش داده نمی‌شد، مطالب را در درازمدت بهتر به خاطر می‌آوردند. دانش‌آموزانی که زمان اضافی برای مطالعه داشتند اما مورد آزمایش قرار نگرفتند، به‌طور قابل‌توجهی مطالب را به خاطر می‌آورند. برای آشنایی با اختلال حافظه کلیک کنید.

5-تقویت حافظه در هر سنی ممکن است

آیا تا به حال احساس می کنید که دائماً چیزهایی را فراموش می کنید یا اشیایی را که هر روز استفاده می کنید اشتباه قرار می دهید؟ آیا تا به حال پیدا کرده اید که وارد اتاقی می شوید و متوجه می شوید که نمی توانید به خاطر بیاورید که چرا از ابتدا وارد اتاق شده اید؟ تعدادی استراتژی مفید برای مقابله با کاهش خفیف حافظه وجود دارد. این تکنیک ها عبارتند از:

استفاده از فناوری برای پیگیری اطلاعات ابزارهایی مانند دستگاه های تلفن همراه دستی و تقویم یادآوری آنلاین می توانند به افراد کمک کنند تا قرار ملاقات ها و دیگر تاریخ های مهم را پیگیری کنند. استفاده از یک برنامه یادآوری در تلفن شما می تواند راهی مفید برای اطلاع از تاریخ ها و رویدادهای مهم باشد.
گرفتن یک «تصویر ذهنی» می تواند کمک کننده باشد. تلاش سیستماتیک برای یادداشت ذهنی چیزهایی که اغلب فراموش می کنید (مانند جایی که کلید ماشین خود را جا گذاشته اید) می تواند به شما کمک کند چیزها را بهتر به خاطر بسپارید. دفعه بعد که کلیدهای خود را در جایی قرار دادید، لحظه ای را صرف کنید و به طور ذهنی یادداشت کنید که آنها را کجا گذاشته اید و همچنین اشیایی را که در آن نزدیکی هستند، یادداشت کنید. اگر با خود فکر کنید "کلیدهایم را کنار کیفم روی میز گذاشتم"، احتمالاً بعداً به خاطر آوردن اطلاعات برایتان راحت‌تر خواهد بود.
از تکنیک های حفظ کردن استفاده کنید. تمرین اطلاعات، استفاده از یادداشت ها و سایر راهبردهای به خاطر سپردن شاید بهترین راه برای غلبه بر مشکلات جزئی حافظه باشد. با یادگیری نحوه استفاده موثر از این استراتژی ها، می توانید از قسمت های معیوب حافظه خود چشم پوشی کنید و مغز خود را آموزش دهید تا به روش های جدید عمل کند. برای آشنایی با حافظه کاذب کلیک کنید.

6-حقایق جالب در مورد حافظه | دلایل اصلی فراموشی

برای مبارزه با فراموشی، درک برخی از دلایل اصلی فراموش کردن چیزها مهم است. به گفته کارشناسان حافظه، دلایل زیادی وجود دارد که چرا فراموشی رخ می دهد. یکی از رایج ترین توضیحات، شکست ساده در بازیابی اطلاعات از حافظه است. این اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که به ندرت به حافظه‌ها دسترسی پیدا می‌شود و به مرور زمان باعث تحلیل رفتن آن‌ها می‌شود. برای آشنایی با تقویت حافظه دیداری کلیک کنید.
یکی دیگر از دلایل رایج فراموشی، تداخل است، که زمانی رخ می دهد که برخی از خاطرات با خاطرات دیگر رقابت کنند.برای مثال، تصور کنید که شخصی به تازگی یک سال تحصیلی جدید را به عنوان معلم مدرسه ابتدایی آغاز کرده است. آنها مدتی را صرف یادگیری نام هر یک از دانش آموزان خود می کنند، اما در طول سال متوجه می شوند که دائماً یک فرد خاص را با نام اشتباه صدا می کنند. چرا؟ زیرا خواهر و برادر آن فرد سال قبل در یک کلاس بودند و این دو به طرز چشمگیری شبیه هم هستند. این خاطره خواهر یا برادر بزرگتر است که یادآوری نام دانش آموز کوچکتر را بسیار دشوار می کند.
علل دیگر فراموشی عبارتند از عدم ذخیره اطلاعات در حافظه در وهله اول یا حتی تلاش عمدی برای فراموش کردن چیزهای مرتبط با یک رویداد دردسرساز یا آسیب زا.

7-تصویر اشتباه از فراموشی در فیلم ها

فراموشی یک وسیله داستانی رایج در فیلم ها است، اما این تصویرها اغلب به شدت نادرست هستند. به عنوان مثال، چند بار دیده‌اید که یک شخصیت خیالی به دلیل ضربه‌ای روی سر، حافظه خود را از دست می‌دهد تا پس از ضربه دوم به جمجمه، خاطراتش به شکلی جادویی بازسازی شود؟ دو نوع مختلف فراموشی وجود دارد:

فراموشی انتروگراد: شامل از دست دادن توانایی ایجاد خاطرات جدید است.
فراموشی رتروگراد: شامل از دست دادن توانایی یادآوری خاطرات گذشته است، اگرچه توانایی ایجاد خاطرات جدید ممکن است دست نخورده باقی بماند.

در حالی که بیشتر نمایش‌های فیلم فراموشی شامل فراموشی رتروگراد است، فراموشی قدامی در واقع بسیار رایج‌تر است. فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی پرطرفدار تمایل دارند چنین از دست دادن حافظه را نسبتاً رایج نشان دهند، اما موارد واقعی فراموشی کامل در مورد گذشته و هویت فرد در واقع بسیار نادر است. برای درمان فراموشی کلیک کنید.

شایع ترین علل فراموشی

تروما: یک ضربه فیزیکی، مانند یک تصادف رانندگی، می تواند باعث شود قربانی خاطرات خاصی از خود رویداد را از دست بدهد. آسیب های عاطفی، مانند قربانی آزار جنسی در محل کار یا در دوران کودکی، می تواند باعث شود که فرد خاطرات موقعیت های خاص را از دست بدهد.
داروها: برخی داروها را می توان برای ایجاد فراموشی موقت، به ویژه در طی اقدامات پزشکی استفاده کرد. هنگامی که داروها از بین رفتند، حافظه فرد به عملکرد عادی باز می گردد.

8-تاثیر بو بر حافظه

آیا تا به حال متوجه شده اید که یک عطر خاص می تواند خاطرات زنده ای را ایجاد کند؟ بوی پختن کلوچه ممکن است شما را به یاد گذراندن وقت در خانه مادربزرگ خود در کودکی بیاندازد. رایحه یک عطر خاص ممکن است شما را به یاد شریک عاشقانه ای بیاندازد که رابطه شما با او به پایان رسیده است. چرا به نظر می رسد بو به عنوان یک محرک حافظه قدرتمند عمل می کند؟ اول، عصب بویایی بسیار نزدیک به آمیگدال، ناحیه ای از مغز که به تجربه احساسات و همچنین حافظه عاطفی مرتبط است، قرار دارد. علاوه بر این، عصب بویایی بسیار نزدیک به هیپوکامپ است که همانطور که قبلا در این مقاله آموختید با حافظه مرتبط است. توانایی واقعی بوییدن به شدت با حافظه مرتبط است. تحقیقات نشان داده است که وقتی نواحی از مغز مرتبط با حافظه آسیب می بیند، توانایی تشخیص بوها در واقع مختل می شود.برای شناسایی یک عطر، باید به یاد داشته باشید که قبلاً چه زمانی آن را استشمام کرده اید و سپس آن را به اطلاعات بصری که در همان زمان رخ داده است متصل کنید. بر اساس برخی تحقیقات، مطالعه اطلاعات در حضور یک بو، در واقع با استشمام مجدد آن بو، وضوح و شدت آن اطلاعات به خاطر سپرده شده را افزایش می دهد.

9-حافظه و تقویت ارتباط نرون ها

متخصصان بر این باورند که ایجاد حافظه با تقویت ارتباطات موجود یا رشد ارتباطات جدید بین نورون ها مرتبط است.اتصالات بین سلول‌های عصبی به عنوان سیناپس شناخته می‌شوند و به اطلاعاتی که به شکل تکانه‌های عصبی حمل می‌شوند اجازه می‌دهند از یک نورون به نورون دیگر منتقل شوند. در مغز انسان، تریلیون ها سیناپس وجود دارد که شبکه پیچیده و انعطاف پذیری را تشکیل می دهد که به ما امکان می دهد احساس، رفتار و فکر کنیم. این تغییرات در اتصالات سیناپسی در مناطقی از مغز مانند قشر مغز و هیپوکامپ است که با یادگیری و حفظ اطلاعات جدید مرتبط است. مطالعات نشان می دهد که حفظ سلامت مغز و سیناپس ها بسیار مهم است. بدتر شدن سیناپس ها به دلیل بیماری ها یا سموم عصبی با اختلالات عصبی شناختی، از دست دادن حافظه، تغییرات خلق و خو و سایر تغییرات در عملکرد نیمکره های مغز مرتبط است. بنابراین برای تقویت سیناپس های خود چه کاری می توانید انجام دهید؟

روش های تقویت سیناپس ها

اجتناب از استرس: تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض استرس می تواند در عملکرد انتقال دهنده های عصبی اختلال ایجاد کند. مطالعات دیگر نشان داده اند که استرس نورون های قشر جلوی مغز و هیپوکامپ را کوچک می کند.
اجتناب از مواد مخدر، الکل و سایر نوروتوکسین ها: مصرف مواد مخدر و مصرف بیش از حد الکل با زوال سیناپسی مرتبط است. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک مانند فلزات سنگین و آفت کش ها نیز می تواند باعث از دست دادن سیناپسی شود.
کافی ورزش کنید: فعالیت بدنی منظم به بهبود اکسیژن رسانی به مغز کمک می کند، که برای تشکیل و رشد سیناپسی حیاتی است.
مغز خود را تحریک کنید: محققان دریافته‌اند که سالمندانی که در فعالیت‌های تحریک‌کننده ذهنی شرکت می‌کنند، کمتر به زوال عقل یا دمانس مبتلا می‌شوند و افرادی که سطح تحصیلات بالاتری دارند، تمایل دارند ارتباطات سیناپسی بیشتری در مغز داشته باشند. برای آشنایی با تاثیر مواد مخدر بر مغز کلیک کنید.

10-حقایق جالب در مورد حافظه | تاثیر خواب بر حافظه

احتمالاً در مورد دلایل زیادی برای داشتن خوابی راحت شنیده اید.خواب علاوه بر کمک به حافظه، نقش اساسی در یادگیری اطلاعات جدید نیز دارد محققان دریافته‌اند که محروم کردن دانش‌آموزان از خواب راحت پس از یادگیری یک مهارت جدید، حافظه آن مهارت را تا سه روز بعد به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

11-دلیل نارسایی حافظه در سنین بالا

در حالی که بیماری آلزایمر و سایر مشکلات حافظه مرتبط با سن بر بسیاری از افراد مسن تأثیر می گذارد، از دست دادن حافظه در دوران پیری ممکن است اجتناب ناپذیر باشد. برخی از توانایی‌ها با افزایش سن کاهش می‌یابند، اما محققان دریافته‌اند که افراد در دهه 70 زندگی اغلب در بسیاری از تست‌های شناختی به همان اندازه که در 20 سالگی عمل می‌کنند، عمل می‌کنند. برخی از انواع حافظه حتی با افزایش سن افزایش می یابد. اما این سوال که چرا برخی از سالمندان حافظه خود را از دست میدهند و برخی دیگر مانند جوانی حافظه خوبی دارند، پاسخ قطعی ندارد. اما تحقیقات نشان داده است: اول، بسیاری از کارشناسان معتقدند که یک جزء ژنتیکی در حفظ حافظه در دوران پیری وجود دارد. ثانیا، اعتقاد بر این است که انتخاب های سبک زندگی نیز نقش مهمی ایفا می کنند بنابراین چه اقداماتی می توانید انجام دهید تا از اثرات منفی پیری جلوگیری کنید؟ به گفته کارشناسان، داشتن حس خودکارآمدی قوی با حفظ توانایی های حافظه خوب در دوران پیری مرتبط است. خودکارآمدی به معنای کنترلی است که افراد بر زندگی و سرنوشت خود دارند. این حس قوی خودکارآمدی با کاهش استرس نیز مرتبط است. سطوح بالای استرس مزمن با بدتر شدن مراکز حافظه مغز مرتبط است. برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.