
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با تفسیر نقاشی کودکان پیج اینستاگرام مؤسسه حامی را دنبال کنید.
تفسیر نقاشی کودکان اطلاعات ارزشمندی در مورد عواطف درونی کودک نشان میدهد. از آنجایی که کودکان قادر نیستند به خوبی احساسات خود را بیان کنند، نقاشی فرصت مناسبی است که احساسات خود را ابراز کنند. همچنین این امکان برای شما فراهم میشود تا از این طریق وارد دنیای کودکانه او شوید. سطح نقاشی کودک نشان دهنده رشد قابلیتهای شناختی کودکان است. همچنین میتواند به عنوان یکی از شاخصهای تاخیر رشدی کودک تلقی شود.
براساس تحقیقات انجام شده معمولا کودکان با نمرات بالاتر در آزمون نقاشی، از سطح هوشی بالاتری برخوردار هستند. اما برای پی بردن به هوش کودکان و یا شخصیت و تنش های درونی آن ها می توان از مشاوره کودک به عنوان یکی از راهکارهای قطعی و موثق بهره برد. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.
تفسیر نقاشی کودکان | نقاشی کودکان منعکس کننده دنیای درونی آنها
از دیدگاه روانشناسان نقاشی کودک میتواند منبع ارزشمندی برای شناخت بهتر کودک باشد. در واقع نقاشی بازتاب دنیای درونی کودک و نشانگر جهان بینیاش نسبت به زندگی است. کودک در نقاشیهایش برداشت خود از روابط موجود در خانواده را به خوبی ترسیم میکند. در واقع ارتباط افراد خانواده با یکدیگر، نقش هر یک از اعضا و میزان صــمیمیت در خانواده را نشان می دهد.
اینفوگرافیک پی بردن به هوش کودک از روی نقاشی
چه اطلاعاتی از تفسیر نقاشی کودکان میتوان به دست آورد؟
نقاشی کودکان بیانگر رابطه او با محیط پیرامون آنها است. پس از طریق تفسیر نقاشی کودکان میتوان به نیازها، ترسها و تواناییها، هوش و رشد شناختی کــودک پی برد. آنچه که در نقاشی کودک به طور مرتب تکرار میشود و همچنین استفاده از رنگها اهمیتی خاص دارند.
نقاشی کودکان تحت تاثیر چه عواملی است؟
توانایی نقاشی کشیدن کودکان محصول عوامل ژنتیکی و محیطی است. با این حال عنصر لازم برای آغاز نقاشی کشیدن کودکان، تواناییهای حرکتی ظریف مانند نگه داشتن درست مداد در دست است. پس لازم است کودکتان به سطح رشدی مناسب رسیده باشد. علاقه کودک و بافت فرهنگی که او در آن رشد میکند در محتوا و موضوعاتی که توسط کودکتان ترسیم میشود نقش به سزایی دارد. پیشنهاد می کنیم در همین رابطه مقاله اخــتلال هماهنگی رشدی را مطالعه فرمایید.
مراحل رشد نقاشی در کودکان
بچهها معمولا در سن 1 سالگی تنها با قلم به کاغذ ضربه میزنند و از 18 تا 20 ماهگی شروع به کشیدن خط میکنند. کودک در سن 3 سالگی با ترسیم تصاویر، سعی در بروز احساسات درونی خود دارند. این مرحله آغاز حرکت ترسیمی و تقلید از موقعیتها است. در سن 5 و 6 سالگی به بعد، توجه و قدرت کودک بیشتر میشود و میتواند بر حسب علاقه خود تنها چیزهای مهم زندگیاش را در تصویر بکشد. پس از این مرحله توجه به الگو و نسخه پردازی از شکلهای هندسی شروع میشود. برای آشنایی بیشتر در مورد توانمندی های کودکان در سنین قبل از پنج سالگی پیشنهاد می کنیم مقاله خصوصیات کودک زیر پنج ســال را مطالعه فرمایید.
تفسیر نقاشی کودکان و میزان سطح هوشی آنها
همان طور که توضیح دادیم نقاشی کودکان، میزان رشد شناختی او را مشخص میکند. استعداد کودکان در نقاشی براساس میزان پیشرفت تواناییها و سطح خلاقیت آنها متفاوت است البته توجه داشته باشید که لزوما بر اساس نقاشی میزان استعداد آینده کودک مشخص نمیشود. با این حال نقاشی کودکان شاخص مناسبی در تعیین رشد عمومی و خــلاقیت کودکان است.
جزئیات در نقاشی کودک نشانه هوش او بوده و بچههایی که جزئیات را بهتر میکشند باهوشتر هستند. بچههای باهوش برای کشیدن یک آدم، تمام اعضای بدن را با دقت فراوان رسم میکنند. پس نقاشی کودک میتواند شاخصی برای هوش بزرگسالی او باشد. البته کشیدن بیش از اندازه جزئیات بدون توجه به عمومیت مسائل میتواند نشان دهنده وســواس فکری عملی در کودک باشد که لازم است به آن توجه کنید.
مفهوم رنگ ها در تفسیر نقاشی کودکان
استفاده از رنگها در نقاشی کودکتان بسیار حائز اهمیت است و در شناخت روحیات او کمک شایانی میکند. در روانشناسی رنگ ها معنی و مفهوم خاصی نهفته است. همچنین محتوا، خطوط و اندازهها نیز هر یک گویای مطالب ویژه ای هستند. البته زمینههای فرهنگی و علایق کودک نیز در این زمینه تاثیرگذار است. به طور کلی مفهوم هر یک از رنگها با توصیفهای زیر مشخص شده است که در تفسیر نقاشی کودکان میتواند کمک کننده باشد.
سیاه و سفید: بیانگر ترس، اضطراب، ناامیدی و غم
قهوهای: نشانگر مقابله در برابر فشار والدین برای نظافت
بنفش: بیانگر تمایل به تضاد و گاهی اضطراب
آبی: نشانگر کــودکان درونگرا و رنگ صلح و آرامش
سبز: رنگ طبیعت و نیاز به جــلب توجه در کودکان یا تمایل کودک به برقراری ارتباط را نشان میدهد.
قرمز: پرانرژی بودن و روحیات کــودکان برونگرا را نشان میدهد.
زرد: رنگ شادی و نشانگر خوش بینی و مثــبت اندیشی کودک و تمایل او به مشارکت با دیگران
صورتی: رنگ صلح و تمایل به برقراری تعادل در زندگی و روابط
خاکستری: رنگی خنثی بوده و در نقاشی کودک معنی خاصی ندارد.
مفهوم شکلها در تفسیر نقاشی کودکان
خورشید
خورشید معمولا در نقاشیهای بیشتر کودکان دیده میشود. تصویر خورشید بیانگر امنیت، خوش حالی، گرما، قدرت و به نظر بعضی پژوهشگران نماد پدر مطلوب است. وقتی رابطه پدر و کودک خوب است، خورشید به طور کامل و در حال درخشیدن نمایش داده میشود. وقتی خورشید در پشت کوه ناپدید است و یا به صورت قوسی در افق دیده میشود این رابطه مطلوب نیست. همچنین اگر کودک از پدرش هراس داشته باشد، خورشید به رنگ قرمز تند یا سیاه ترسیم میشود. پیشنهاد می شود در این رابطه مقاله های رابطه پدر با پــسر و رابطه پدر با دخــتر را مطالعه فرمایید.
رنگین کمان
رنگین کمانهای چند رنگ پیامهای مثبتی هستند و دیدگاههای مثبت کودکان را نشان میدهند.
خانه
در نقاشیهای کودکان، خانه بیش از هر چیز دیگری کشیده میشود. خانه نماد پناه گاه و هسته اصلی خانوادهای است که ممکن است مورد علاقه یا تنفر کودک باشد. خانههایی که کودکان ترسیم میکنند ممکن است دارای باغچه، گل، درهای بزرگ و... باشد. این خانهها نماد یک زندگی سعادتمند است که در آن به دلیل مــهربانی با کودکان آن ها احساس آرامش میکنند. برعکس، اگر خانهای بدون در ورودی، با دیوارهایی بلند و به گونهای منزوی و دورافتاده ترسیم شود، معنای متفاوتی پیدا میکند.
شکل آدم
کودک وقتی شکل آدم را میکشد، قبل از هر چیز شکل خود و یا درکی را که از بدن و تمایلاتش دارد، بیان میکند. در واقع، بین بعضی خطوط آدم نقاشی شده با خصوصیات روانی و جسمی کودکی که آن را کشیده، ارتباط مشخصی وجود دارد. اگر آدمک در مجموع هماهنگ باشد احتمال بسیاری وجود دارد که کودک کاملاً سازگار باشد. اگر برعکس آدمک در اندازهای خیلی کوچک و یا در گوشهای از کاغذ کشیده شده باشد، معنایش این است که کودک احساس ارزشمنــدی کمتری دارد و خود را کم ارزش و از دیگران پایینتر میداند.
تفسیر نقاشی کودکان
نقاشی برای کودکان وسیلهای برای افزایش کیفیت رشد روحی، رشــد روانی و عاطفی آنان است. نقاشیهای کودکتان دارای مفهومی است که در ذهن او تداعی شده است، به همین دلیل است که روانپزشکان اطفال از نقاشی کودکان به عنوان یک تست تشخیصی استفاده میکنند. البته موقعیت، امکانات، بافت فرهنگی اجتماعی، جنسیت و سن هر کودک نیز برای تفسیر نقاشی باید در نظر گرفته شود.
نقش والدین در فرصت رشدی کودک با توجه به نقاشی
پدر و مادرهای عزیز توجه داشته باشید کشیدن نقاشی یکی از سرگرمیهای مفید برای پر کردن اوقات فراغت کودکان است. پس بهتر است او را برای این کار تشویق کنید و فرصت دهید در مورد چیزهایی که ترسیم کرده با شما حرف بزند. اگر به مورد مشکوکی در نقاشی کودک برخوردید، بهتر است به کلینیک و مراکز مشاوره مراجعه کنید.
روان درمانگر با در نظر گرفتن ســن تربیت کودک و سطح رشدی او در مقایسه با همسالان، گرفتن مصاحبه و توجه به بافت فرهنگی اجتماعی، جنسیت، علایق کودک که از عوامل تعیین کننده در تفسیر نقاشی کودکان است، در صورت وجود هر گونه مشکل با آغاز اقدامات درمانی از بروز مشکلات بعدی جلوگیری میکنند.
مشاوران حامی هنر زندگی می توانند در این زمینه یاریگر شما باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره روانشناسی کلیک کنید.