حسادت فرزند اول | نشانه ها، علل و راه های کاهش حسادت فرزند اول

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با حسادت فرزند اول پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

معمولا زوجین برای به دنیا آوردن فرزند دوم خود با نگرانی‌هایی مواجه می‌شوند. حسادت فرزند اول به فرزند تازه متولد شده یکی از همین دغدغه‌ها و نگرانی‌هاست تا جایی که باعث می‌شود والدین از تصمیم خود صرفه نظر کرده و یا اجازه دهند تا کودک اول‌شان بزرگتر شود. معمولا مناسب‌ترین اختلاف سنی برای فرزندان اول و دوم، حداقل سه سال و بهترین آن 5 تا 7 سال است. به طور کلی رفتار اشتباه والدین حتی می‌تواند برای نوجوان نیز حسادت گونه باشد و لازم است والدین با آگاهی از علل حسادت فرزند اول و نحوه برخورد مناسب با او مانع از ایجاد این حس در شخصیت فرزندشان شوند. در ادامه قصد داریم به بیان علل و راهکارهای کاهش حسادت فرزند اول بپردازیم. اگر راهکارهای ارائه شده تاثیرگذار نبودند و همچنان مشکل ادامه داشت، لازم است که از مشاوره کودک بهره مند شوید.
 

نشانه های حسادت فرزند اول چیست؟

آگاهی از اینکه حــسادت یک امر طبیعی در کودکان است باعث می‌شود خانواده‌ها با آرامش بیشتری نسبت به این موضوع برخورد کنند. کودک اول زمانی که محبت والدین به فرزند تازه را می‌بیند ممکن است بی‌قراری کرده و بی‌دلیل گریه کند. همچنین بی‌توجهی می‌تواند باعث شب ادراری و بیدار شدن زیاد هنگام خواب شود. محبت فرزند اول به نــوزاد تازه متولد شده معمولا اغراق آمیز بوده و با خشونت همراه است. برای مثال او را بغل می‌کند و شدیدا فشار می‌دهد. روی او می‌خوابد و حس متناقضی از آسیب زدن و ابراز علاقه نشان می‌دهد. به وسایل منزل یا اسباب بازی‌های خودش آسیب می‌زند و پرخاشگر و منزوی می‌شود. این رفتارها را بیشتر در فرزندان اول می‌بینیم، گویی بخشی از خصوصیات فرزند اول است.

اینفوگرافیک حسادت فرزند اول

اینفوگرافیک حسادت فرزند اول

حسادت فرزند اول به چه دلیل اتفاق می افتد؟

معمولا والدین از تولد فرزند اول خوشحال هستند و وقت و توجه زیادی را صرف او می‌کنند. فرزندان اول در هر حالتی، مورد توجه فوری و تقسیم نشده والدین قرار می‌گیرند. نکته مثبت این اتفاق این است که حس اعتمــاد به نفس به کودک القا می‌شود اما از طرفی باعث انحصار طلبی، ارباب منشی و حتی پرتوقعی کودک خواهد شد. این خصوصیات در تک فرزندان باقی مانده و در بزرگسالی بر روابط میان فردی آن‌ها تاثیر خواهد گذاشت.

حسادت به خاطر تقسیم قدرت و توجه

فرزندان اول زمانی مزایای قدرت را چشیده‌اند و تمام توجه و قدرت والدین و حتی اطرافیان را کسب کرده‌اند، بنابراین با ورود یک فرزند دیگر، آن‌ها جایگاه خود را در خطر دیده و احساس شکست می‌کنند. این احساس از دست دادن قدرت و توجه، در تمام فرزندان اول اتفاق می‌افتد و لازم است والدین آگاه باشند و تعادل را برقرار کرده و مانع از حسادت شوند. بنابراین نحوه درست رفــتار با بچه اول هنگام تولد بچه دوم می تواند در تعدیل این فضا برای فرزندان اول بسیار تاثیر گذار باشد.

آزمون و خطا تربیتی والدین حسادت ایجاد می کند

به دلیل بی‌تجربه بودن والدین، معمولا فرزند اول با آزمون و خطای والدین بزرگ می‌شود. بنابراین وقتی او شرایط تسلط شما را نسبت به تــربیت کودک جدید می‌بیند، احساس بدی به او دست می‌دهد.

عدم رعایت مرزها شروع حسادت فرزند اول

ممکن است فرزند جدید به هر نحوی وارد مرزهای فرزند بزرگ شود. لباس‌های او، اسباب بازی‌های او و هر چیزی که مال اوست، برای فرزند بزرگ حیثیتی است و ممکن است به این اتفاق اعتراض کند و باعث ایجاد ناراحتی شود. اعتراض او را بپذیرد و تا حد امکان بدون اجازه فرزند بزرگ، چیزی از اموال او را به نوزاد تازه ندهید و سعی کنید عدالت و برابری را رعایت کنید. به خاطر داشته باشید که فــرق گذاشتن بین فرزندان اولین جرقه های شعله حسادت بین کودکان را روشن خواهد کرد.

سن مناسب فرزند اول برای ورود فرزند جدید

مناسب‌ترین اختلاف برای فرزندان اول و دوم، حداقل سه سال و بهترین آن 5 تا 7 سال است چرا که فرزند اول به پختگی و درک لازم نسبت به یک فرزند دیگر رسیده و راحت‌تر می‌توان با او درباره لزوم حضور یک خواهر یا برادر صحبت کرد. فراموش نکنید که قبل از اقدام به بارداری مجدد، با تک فرزند خود صحبت کنید و از مزایای حضور نوزاد جدید بگویید، سعی کنید او را مشتاق و قانع نمایید. برای مطالعه بیشتر در خصوص فــاصله سنی بین فرزندان کلیک کنید.

راه های کاهش حسادت فرزند اول

1- کاهش حسادت با ورود یک همبازی

به کودکتان بگویید چقدر حضور یک نوزاد جدید سرگرم کننده است و چقدر می‌تواند با او بازی کند. او در ابتدای تولد نوزاد جدید ممکن است باور نکند که یک کودک کوچک و قرمز رنگ چگونه می‌تواند سرگرم کننده باشد. شما لازم است ناتوانی نوزاد جدید را به فرزند اول بگویید و بازی‌هایی که می‌تواند با او بکند را توضیح دهید.

2- از آسیب پیشگیری کنید

اولین هدف شما محافظت از نوزاد جدید و سپس آموزش فرزند بزرگ‌تر درباره اینکه چگونه باید با خواهر یا برادرش رفتار کند، می‌باشد. باید نحوه بازی کردن با کودک جدید را به او آموزش دهید، با او صحبت کنید، او را راهنمایی کرده و تشویق کنید. از همان دوران نوزادی سعی کنید رابــطه دوستانه بین فرزندان خود برقرار نمایید.دقت کنید تا زمانی که از آسیب زا نبودن حسادت فرزند اول مطمئن نشدید، آن دو را با هم تنها نگذارید. حسادت فرزند اول می‌تواند او را وادار به کاری جبران ناپذیر بکند، محافظت از آن‌ها حتی در مقابل احساساتشان برعهده شماست.

3- حسادت و نگرانی را با هم خاموش کنید

ممکن است فرزند اول از مراجعه پر تعداد شما به پزشک در دوران بارداری بترسد و نگران بشود و احــساس خشم و نگرانی نسبت به فرزند در شکم شما داشته باشد. لازم است توضیح دهید که چرا به پزشک مراجعه می‌کنید. عکس‌های سونوگرافی را به او نشان داده و راجع به فرزند جدید رویا پردازی کنید. 

4- فرزند دوم را هیزم حسادت نکنید

از جملاتی مثل "سر و صدا نکن تا نوزاد بیدار نشود"، "نمی‌توانیم بازی کنیم و نمی‌توانیم به پارک برویم چون نوزاد خواب است" و... پرهیز کنید. سعی کنید دلایل دیگری برای قانع کردن فرزند اول پیدا کنید. مثلا "الان دستم بند است یا باید صبر کنی تا بعد از ناهار به پارک برویم".

هرگز با جملاتی مثل "تو از نوزاد جدید بدت می‌آید" یا "تو خواهر یا برادر بدی هستی که نوزاد را اذیت می‌کنی" یا "تو دوست داری او آسیب ببیند" کودک بزرگ را تحریک نکنید. به او توضیح دهید که چون نوزاد است باید مراقب او باشید و لازم است مامان برای او هم وقت بگذارد. حتی در مواقعی از او برای مراقبت از نوزاد کمک بگیرید. به این ترتیب این کار باعث افزایش مسئولیت پذیری در کودکان نیز خواهد شد.

5- از زمان‌های خالی برای کاهش حسادت فرزند اول استفاده کنید

وقتی نوزاد خواب است سعی کنید تمام وقتتان را برای کودک بزرگتر بگذارید و به او بفهمانید که توجه را از دست نداده است. اما مهم است که حتی اگر نوزاد بیدار است نیز با کودک بزرگ بازی کنید. در کل زمان بیشتری را برای کودک اول بگذارید. عشق و ابراز علاقه به فرزند اول را افزایش دهید. باید برای او زمان بگذارید و برای اوقات فــراغت کودکان برنامه ریزی داشته باشید. این کار سبب خواهد شد که فرزندان اول به این نکته پی ببرند که همچنان مورد توجه والدین هستند و حس امنیت آن ها خدشه دار نمی شود.

6- با دادن مسئولیت به فرزند اول حسادت او را درمان کنید

از فرزند بزرگ توقع زیادی نداشته باشید و انتظارات را بالا نبرید. او نیز کودک است و توانایی استدلال و درک منطقی شرایط را ندارد. در زمان اشتباهات کودک، جمله تو بزرگتری را بکار نبرید. در رسیدگی و انجام کارهای نوزاد از فرزند اول کمک بخواهید و اجازه دهید جایگاه مهمی در خانواده داشته باشد. به این صورت مسئولیت پذیری کودک نیز تقویت می‌شود. برای اطلاع درباره مسئولیت پذیری کودکان کلیک کنید.

7- مقایسه شعله حسادت را بیشتر می کند

هرگز آن‌ها را باهم مقایسه نکنید. در خوابیدن، غذا خوردن، سروصدا کردن یا در مورد وزن هیچ کدام جایز نیست. کودک اول این مسائل را به چشم انتقاد نگاه می‌کند.

8- حسادت | کنترل بیش از حد ممنوع

بیش از حد فرزند بزرگ را کنترل نکنید. قوانین سخت گیرانه، مخصوصا بدون توضیح دلیل، باعث افزایش حسادت فرزند اول می‌شود. اعتماد به نفس او را با انتقــاد کردن و سخت گیری از بین نبرید.

حسادت فرزند اول را نادیده نگیرید

تربیت فرزند مسئله بسیار پیچیده ایست. بسیاری از آسیب‌های دوران بزرگسالی، ناشی از اتفاقات دوران کودکی می‌باشد. شاید فکر کنید نحوه تربیت دو یا سه فرزند را بلدید و همانطور که دیگران به شما می‌گویند، دارید درست عمل می‌کنید. اما اشتبــاهات تربیتی والدین، نه تنها خود فرزند، بلکه نسل آینده‌ای که تحت تاثیر فرزند شما هستند را دچار آسیب خواهد کرد. بنابراین تربیت فرزند آن هم در شرایط اجتماعی امروزی، نیازمند آگاهی، انعطاف، دانش و همراهی یک متخصص است. ارتباط با یک مرکزی که خدمات مشاوره کودک ارائه می‌دهد می‌تواند در تمامی مراحل رشد شناختی کودکان مفید باشد.

مشاوران حامی هنر زندگی با سال ها تجربه در حوزه روانشناسی می توانند در این زمینه یاریگر شما باشند. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی این مرکز کلیک کنید.

سوالات متداول

من دومی تو راهه و هنوز هیچی نشده اولی داره بهش حسادت می کنه؟ چکار کنم؟

سعی کنید هنگامی که کودک اول در کنار شما قرار دارد تمام توجه و تمرکز خود را به او معطوف کنید و اگر خواست به شکم شما دست بزند با کلماتی مانند نه نکن آسیب بهش میزنی او را مواخذه نکنید. همچنین هدیه بگیرید و از جانب کودکی که به دنیا نیامده به او تقدیم کنید. در جمع و به طور غیر مستقیم به گونه‌ای که کودک اول متوجه بشه نیز بیان کنید که چقدر کودک درون شکم شما را دوست دارد.