عدم تمرکز در مطالعه | علت عدم تمرکز و راه های افزایش آن

حتماً تا کنون برای شما هم پیش آمده که هنگام مطالعه نتوانسته اید بر روی متن تمرکز کنید و حواستان به راحتی پرت شده است. عدم تمرکز در مطالعه مخصوصا هنگام امتحانات باعث می شود علی رغم وقت زیادی که می گذاریم نتیجه کمی بگیریم. بنابراین تقویت تمرکز برای مطالعه اهمیت بسزایی دارد. در مقاله موضوع عدم تمرکز در مطالعه پرداخته شده است.  

تعریف تمرکز حواس

تمرکز حواس شرط  اصلی یادگیری است. است اگر چه مطالعه بدون تمرکز حواس مفهومی ندارد ولی با وجود این تعداد زیادی از خوانندگان این پیشرفت اصلی مطالعه را ندارند و دائم از حواس پرتی خود ناراضی هستند. معمولاً حواس‌پرتی یک مشکل همگانی است. مطالعه یک بخش عمده از زندگی ما را تشکیل می دهد ولی چون با تمرکز حواس و دقت کافی نمی باشد ،هنگام خواندن یا افراد متوجه نمی‌شوند یا اینکه به زودی هر آنچه را که خواندن فراموش می کنند. خوانندگان زیادی بیان می کنند که هنگام مطالعه تمرکز ندارند و گاهی خواندن یک صفحه از کتاب حدود یک ساعت طول می‌کشد.
حتی ممکن است یک پاراگراف را چندین بار طوطی وار تکرار کنند. در حالی که حواسشان جای دیگری است و عدم تمرکز و پرش فکر دارند. از طرفی تکرار زیاد مطالب بدون تمرکز حواس باعث خستگی شدید ذهن می شود. نکته قابل توجه این است که بدانید تمرکز حواس ذاتی نیست بلکه اکتسابی و قابل به‌دست‌آوردن است. تمرکز حواس ثابت نیست بلکه قابل پرورش است.  

اینفوگرافیک عدم تمرکز در مطالعه

اثرات تمرکز

تحقیقات بسیاری نشان داده که کسانی که در کارهای شان تمرکز می کند نه تنها بازدهی آن کار افزایش می یابد بلکه این قابلیت را دارند تا به واسطه تمرکز نقاط ضعف و قوت خویش را بشناسند. تمرکز فکر با قدرت یادگیری در ارتباط است. به این معنی که هر قدر تمرکز بالا باشد درک عمیق‌ترو دقیق‌تر و یادگیری با سرعت بیشتری انجام می‌شود. به طور کلی می توان بیان کرد که تمرکز اعتماد به نفس را هم افزایش می دهد. بر روی هر چیزی تمرکز کنید در همان زمینه هم رشد میکنید. اساس زندگی توجه است. توجه شما به هر چیزی که چه شود قلب شما هم به سو می‌رود.
جهت دادن توجه به فعالیت های پر ارزش تر و کم توجهی به فعالیتهای کم ارزش می تواند برای رسیدن به هدف تان شما را یاری کند. مهمترین اثرات تمرکز شامل موارد زیر می شود:

• تصمیم گیری سریع: افراد دارای قدرت تمرکز در افکارش شان، می‌توانند به سرعت عمل فوق‌العاده‌ای دست پیدا کنند و در مقابل حوادثی در زمانی کم عکس‌العمل خوب و کاربردی از خود نشان دهند.
• تقویت قدرت یادگیری: فردی که تمرکز حواس بالایی دارد مطالب را سریع تر و منظم تر به خاطر می سپارد و در مواقع نیاز آن را به کار می گیرد. حافظه خوب به فرد توانایی این را می‌دهد که مطالب را سریع تر یاد بگیرد و یادآوری آن راحت تر باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تقویت حافظه کلیک کنید.
• هدفمند بودن: زیربنای انجام هر کاری داشتن هدف در آن کار است. تمرکز فکر باعث می‌شود فرد خود را از این که سر دوراهی گیر کند نجات دهد و دارای مقصد مشخص باشد یعنی افکار هدفمند می‌شوند.

عدم تمرکز در مطالعه |برخی دیگر از اثرات تمرکز

• تسلط بر احساسات و هیجان ها: افرادی که تمرکز قوی دارند می توانند تسلط کامل بر روی احساسات و هیجان هایشان داشته باشند. فرد خود را نمی بازد. عصبانی نمی‌شود و در حال از آرامش خوبی برخوردار است.
• کسب آرامش: افراد متمرکز از آرامش روحی و روانی برخوردار هستند این افراد به جای اینکه از حوادثی که در اطراف شان می‌افتد ناراحت و نگران شوند، در کمال آرامش و خونسردی مشکلات را پشت سر می‌گذارند.
• صرفه جویی در وقت و انرژی: افرادی که تمرکز قوی دارند هیچ وقت انرژی و زمان شان را صرف کارهای بیهوده و مخصوص نمی‌کند. هر فکری که در ذهن دارند واضح و مشخص است و تکلیف آنها به نتیجه می‌رسد و برای این افراد ارزشمند محسوب می شود.
• درک احساسات و اعمال دیگران: فردی که دارای تمرکز فکر است اعمال و رفتارهای دیگران شناخت کافی دارد. اما افرادی که توانایی تمرکز فکری ندارند انتخاب هایشان را هم ناآگاهانه انجام می دهند. بر عکس کسانی که دارای تمرکز فکر هستند رفتار دیگران کمتر می تواند منجر به خشم و عصبانیت در آنها شود.
• آسان شدن کارها: ظرفیت فعالیت های مغز با حواس پرتی کاهش می یابد. اگر میخواهید کار خود را با زحمت کم و در کوتاهترین زمان به نتیجه ای مطلوب برسانید، باید حواستان را روی آن متمرکز کنید. تمرکز قدرتی تازه ای به شما می دهد که برای انجام کارهایتان علاقه داشته باشید.
• تقویت قدرت استدلال: فردی تصمیم خود را می‌گیرد کمتر افسوس می خورد و احساس گناه می‌کنند و تصمیماتی که می‌گیرد منطقی تر و با دلیل می تواند باشد.

 

علت عدم تمرکز در مطالعه

حواس پرتی به معنی عدم توانایی کنترل و هدایت افکار در جهت خاص است. به عبارت دیگر هر گونه دور شدن از روند مطالعه و یا کاری که قرار است در زمان مشخصی به اتمام برسد به دلیل درگیر شدن فکر با افکار یا تخیلات دیگر را حواس پرتی می گویند. برای غلبه و حواس پرتی و تمرکز اولین کار شناسایی من شود و دلایل آن است. شما باید بدانید که چه عواملی باعث شده که نتوانسته اید حواس خود را جمع کنید. قدم بعدی یادگیری مهارت ها و روش های مربوط به تمرکز است.
البته توجه داشته باشید که کسی به این مهارت ها احتیاج به تمرین دارد. گذر زمان و تمرین کردن این امکان را به شما می دهد که توانایی کنترل افکار خود را پیدا کنید و تمرکز خود را بالا ببرید. عوامل گوناگونی هستند که موجب حواس پرتی می‌شوند و با این حال به طور کلی می‌توان آنها را به دو گروه اصلی تقسیم کرد:

1-عدم تمرکز در مطالعه |عوامل بیرونی و درونی

عوامل بیرونی مانند سر و صدا، گرما یا هوای سرد، نور شدید و...  می تواند فرآیند تمرکز را دچار اختلال و باعث حواس‌پرتی گردند. عوامل درونی و عواملی گفته می شود که مربوط به انسان است. عوامل می‌تواند جسمی یا ذهنی باشند به عنوان مثال می‌توان از غم و غصه و خیالبافی به عنوان عوامل درونی ذهنی و همچنین از تشنگی و خستگی به عنوان عوامل درونی ایجاد کرد. این را بدان که غلبه بر عوامل بیرونی حواس‌پرتی بسیار ساده تر از غلبه بر عوامل درونی است. برای آگاهی از علت عدم تمرکز مشاوره تلفنی فردی نیز می تواند راهنمای شما باشد.
بعضی از افراد می توانند بدون توجه به عوامل بیرونی بر روی موضوع خاص متمرکز کند مثلاً کسانی که در مکانهای شلوغ مثل مترو می توانند مطالعه کنند ولی معمولاً تمرکز در مقابل عوامل درونی مثل نگرانی و ناراحتی سخت است. دلایل دیگر برای عدم مهارت تمرکز حواس پرتی شامل موارد زیر می شوند:

2-چند کاری

کسانی که به طور همزمان چند کار را با هم انجام می دهند باید احساس کند که کارهایشان را سریعتر به پایان می رساند. اما تقریباً همیشه انجام چند کار به طور همزمان، از انجام یک کار در یک زمان بیشتر طول می کشد. هنگامی که چند کار را با هم انجام می دهید جابجایی میان کارها باعث اتلاف وقت می شود. همچنین تمرکز های پی در پی و مجدد بر روی چند کار موجب خستگی ذهنی شده و مشکل را بیشتر می کند.
فرض کنید که باید به طور همزمان یک مسئله ریاضی را حل کنید و به طور همزمان به موسیقی گوش دهید و با همسرتان صحبت کنید، مدت زمانی که طول می‌کشد تا این کارها را به طور همزمان و با هم انجام دهید بیشتر از زمانی خواهد بود که می توانستید به طور جداگانه آنها را انجام دهید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه راه های افزایش تمرکز کلیک کنید.

3-عدم تمرکز در مطالعه |خستگی

بررسی های زیادی نشان می دهد که کم خوابی نه تنها تمرکز، که حافظه کوتاه مدت و بسیاری دیگر از کارکردهای ذهنی و مغزی را مختل می‌کند. هنگامی که از خواب محروم می شوید یا بسیار کم می خوابید میزان تمرکز و توجه شما کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند. کار زیاد و عدم استراحت کافی می تواند به شدت در میزان توان شما برای تمرکز تاثیرگذار باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تقویت حافظه کوتاه مدت کلیک کنید.

4-ملالت و کسالت

انجام کارهای منزل آور و کسالت بار توانایی شما را برای تمرکز کاهش می دهد و شما را به راحتی در معرض حواس پرتی قرار می دهد. هنگامی که کاری  کسالت بار را که به آن اصلا علاقه ای ندارید و مجبور هستید را انجام می‌دهید، تقریباً هر چیز دیگری را برایتان جذاب تر از انجام آن کار می باشد فکرتان را مشغول مي کند. شما به طور مداوم به کارهایی که به نظر جذاب تر و باعث آرامش شما هستند فکر می کنید.

5-عدم تمرکز در مطالعه |مزاحمت های الکترونیک

کامپیوتر اینترنت و بسیاری از کارهای روزانه شده است مشکلاتی هم با خود به همراه آورده اند که عدم تمرکز حواس یکی از شایعترین آنها می‌باشد. اگر به طور مداوم به دنبال چک کردن ایمیل باشید یا هر چند دقیقه یک بار فیسبوک و توییتر خود را چک کنید، به سادگی حواس تان پرت می شود. اگر در حال انجام کاری هستید که نیاز به تمرکز دارد، هر بار که صدایي از گوشي خود می شنوید رشته افکارتان به راحتی از هم جدا خواهد شد.

6-عوامل ذهنی حواس پرتی

این عوامل افرادی هستند که در ذهن شما وجود دارند و می تواند تاثیر زیادی بر روی ذهن و افکار منفی و مثبت شما داشته باشند. ناکامی‌های یا شادکامی هایی که در طول روز یا حتی در طول زندگی خود داشته اید می تواند به سادگی ذهن شما را مشغول می کند و باعث عدم تمرکز شود. نگرانی و دلواپسی در مورد آینده، مشکلات اطرافیان، ترس و بسیاری از افکار پریشان دیگر می تواند به سادگی عاملی باشد برای کمک به عدم تمرکز شما بر روی موضوعی خاص.

7-اثرات داروها و مسائل پزشکی

بيماری های زیادی هستند که بر روی قدرت تمرکز شما تاثیر مستقیم می‌گذارند. اختلال تمرکز ممکن است به دلیل بیماری هایی مانند بیش فعالی و کم توجهی قطع شدن، تنفسی حین خواب، افسردگی، کم خونی یا بیماری‌های تیروئیدی باشد. داروهایی که مصرف می کنید ممکن است عارضه جانبی داشته باشد و باعث عدم تمرکز حواس شوند. بعضی از داروها مانند داروهايی که برای درمان افسردگی، صرع یا عفونت‌های آنفولانزا به کار می روند، عوارض جانبی زیادی دارند که عدم دقت و تمرکز یکی از این عوارض است. ورود تکنولوژی به زندگی انسان موجب تغییرات زیادی در نحوه تعامل انسان با محیط اطراف شده است.
مخصوصاً با گسترش اینترنت هنوز حجم زیادی از اطلاعات به مغز وارد می‌شود که احتیاج به پردازش دارد. به همین دلیل خیلی از افراد برای عقب نماندن از علم روز ار زمان مطالعه خود را بالا می‌برند اما با اين حال به دلیل عدم تمرکز و حواس پرتی در هنگام مطالعه نمی‌توانند به نتیجه مورد انتظار برسند. حتماً تا به حال برایتان پیش آمده که مقاله‌ای را چندین بار خوانده و به خاطر مشغول بودن افکارتان متوجه نوشته‌های آن نشده ايد و بدون رسیدن به نتیجه مورد نظر فقط باعث کاهش یادگیری و خسته شدن ذهن شما شده است.  در ادامه به راه های مقابله با حواس پرتی می پردازیم.  

راه های افزایش تمرکز در مطالعه

اولین کار برای مقابله با حواس پرتی شناسایی منشاء آن است. اگر عامل بیرونی باشد بعد ترک کردن آن راحت تر می باشد. به طور مثال اگر عامل عدم تمرکز حواس محل شلوغ نور کم و یا سرما است. می توان هر کدام از اینها را تغییر داد تا به عامل بیرونی غلبه کرد. اما اگر عامل عدم تمرکز دروني باشد نیاز به آموزش‌های بیشتری است. ابتدا باید عامل درونی به طور دقیق شناسایی شود آیا علت آن عدم علاقه به مطالعه است؟ آیا روش مطالعه صحیح می باشد؟ آیا موضوع خاصی باعث نگرانی شما شده است؟روش های مقابله با حواس پرتی شامل موارد زیر می باشد:

1-اختصاص دادن زمانی برای فکر کردن به نگرانی ها

زمان معینی را در طول روز برای فکر کردن درباره موضوعات مختلفی که ممکن است ذهن شما را مشغول خود کند اختصاص دهید .همانطور که نظم و ترتيب در کارهای روزانه بسیار مفید و ارزشمند است این نظم را باید در افکار خودتان هم داشته باشید. اگر افکار مزاحم و پریشان در زمانی به سراغتان آمد که نباید بیاید و باعث عدم تمرکز و حواس پرتی شما شده است.
می توانید به خود تلقين کنید که زمان فکر کردن در مورد این موضوعات فلان ساعت خاص و مشخص است. پس همانطور که برای هر کار و فعالیتی زمان بخش خصوصی را در نظر گرفته اید برای نگرانی ها و افکار خود درباره آینده و گذشته و هر مورد دیگری هم زمانی را برای آن مشخص کنید و اجازه ندهید که این افکار زمان حال را از شما بگیرند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تکنیک توقف فکر کلیک کنید.

2-علاقه داشتن به موضوع مطالعه

نکته قابل توجه این است که مهم است شما به موضوع مطالعه یا کاری که قصد انجام آن را دارید علاقه‌مند باشید. حتی اگر به موضوعی که قصد مطالعه آن را دارید علاقه‌مند نیستید سعی کنید با ترفندهایی برای خود جاذبه و علاقه نسبت به آن پیدا کنید. علاقه به موضوع باعث می‌شود میل به یادگیری در شما بالاتر برود و از آن طرف تمرکز بیشتری هم داشته باشید.
به خودتان بقبولانید که به موضوع مورد مطالعه علاقه مند هستید. سعی کنید ارتباط بین زندگی خود و موضوع در حال مطالعه پیدا کنید تا علاقه تان برای ادامه بیشتر شود. مطمئن باشید هر چقدر جلوتر به توانید بروید اشتیاق بیشتری هم برای یادگیری پیدا خواهد کرد و تمرکزتان راحت تر خواهد شد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تکنیک های یادگیری سریع و آسان کلیک کنید.

3-عدم تمرکز در مطالعه |برنامه ریزی و انگیزه

برنامه ریزی دقیق و داشتن انگیزه و رغبت یکی دیگر از راه های افزایش تمرکز هنگام مطالعه می باشد. در ابتدا و قبل از انجام هر کاري، براي تمام فعاليت هاي درسي يا غير درسي خود برنامه اي را مد نظر داشته باشيد. اوقات شبانه روزي را در دفترچه خود نوشته و براي هر کار زمان و ساعت مشخص داشته باشيد. تمام سعي خود را بکنيد که برنامه طبق زمان پيش برود. علاقه به موضوع مي تواند باعث بالا رفتن انگيزه شما شود. هدف هاي کوچک را براي خود تعيين کنيد تا ميل و رغبت شما بيشتر شود. افزایش انگيزه مي تواند در رفع حواس پرتي موثر باشد.

4-ياددداشت کردن عوامل حواس پرتي

همیشه یک دفترچه یادداشت بر روي ميز کار يا مطالعه خود قرار دهيد و اگر هنگام مطالعه چيزي فکر شما را به خودش مشغول کرد، آن را ياددداشت کنيد. مثلا اگر نگراني در مورد سلامتي عزيزتان داريد يا فکر مالي داريد و نمي توانيد تمرکز کنيد همه آن ها را يادداشت کنيد. به خودتان بگوييد بعد از تمام شدن مطالعه سر فرصت به آن ها فکر مي کنم. دور کردن اين نگراني ها باعث مي شود که با خيال راحت تري بتوانيد مطالعه کنيد.

5-دور کردن تفکرات منفی و تلاش برای جلب افکار مثبت 

این نکته مهم را در نظر داشته باشید تا زمانی که شما به افکار منفی بها می دهید ممکن است گرفتار حواس پرتي شوید. قبل از شروع مطالعه از گفتن کلماتی مانند: من ياد نمي گيرم، نمي توانم، نمي دانم چگونه بخوانم، من کم حافظه ام و... پرهيز کنيد. ترس، بدگماني و بي ارادگي را از خودتان دور کنيد.هرگز به خودتان اجازه ندهيد که افکتر منفي بر شما غالب شوند. چراکه اين افکار و نشخوار ذهنی عامل اصلي حواس پرتي شما است. سعي کنيد تمام مدت افکار مثبت را در ذهن خود پرورش دهید. با وجود این افکار شما احساس شادی و شعف را در وجودتان حس می کنید و تمرکز بهتری هم پیدا می کنید.  

سخن آخر درمورد عدم تمرکز در مطالعه

عدم تمرکز در مطالعه یکی از دلایل افت تحصيلي در دانش آموزان و دانشجويان است. حواس پرتي افراد هنگام مطالعه دلايل زيادي دارد که براي هر کس، منحصر به فرد مي باشد. اگر شما هم مشکل تمرکز براي مطالعه داريد، روانشناسان ما در مرکز مشاوره حامي هنر زندگي مي توانند به شما کمک کنند. براي دريافت خدمات مشاوره کليک کنيد. اگر شما هم در این زمینه مسئله ای دارید می‌توانید موضوع را با روانشناسان ما در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در میان بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.