
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با حفظ عزت نفس پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
عزت نفس مفهوم بسیار مهمی در زندگی همه انسانهاست و در تمام شکستها و موفقیتهای ما نقشی اساسی دارد. برای حفظ عزت نفس به خودتان احترام بگذارید و در زندگی اهدافی را تنظیم و در همان مسیر حرکت کنید و نقصهای خود را بپذیرید. درست است که در زندگی همواره لحظاتی بوده که احساس میکردیم انسان بیارزشی هستیم و هیچ چیزی برای افتخار نداریم اما اکنون میتوانیم با استفاده از راهکارهایی که بیان خواهد شد بر این احساس غلبه کرده و برای حفظ عزت نفس خود بکوشیم.
عزت نفس چیست؟
عزت نفس نشان دهنده ارزیابی احساسی و ذهنی فرد از ارزش خود است. در واقع به این معناست که فرد در ذهنش چه تصویری از خود دارد و تا چه حد برای خود احترام قائل است. عزت نفس شامل ارزشهایی مثل من ارزشمندم، من انسان خوبی هستم، من کار خودم را بلدم و ... میشود. مفهوم خود، چیزی است که ما در مورد خودمان فکر میکنیم اما عزت نفس، ارزیابی مثبت یا منفی خود است، یا اینکه چه حسی درباره خود داریم.
عزت نفس مفهوم بسیار جذابی است زیرا پیشبینی کننده عواملی مثل موفقیت تحصیلی، شادی، رضایت از ازدواج و حتی رفتار جنایی است. عزت نفس یک ویژگی قابل تغییر است. هر موفقیت و شکست، میتواند باعث ایجاد نوسانات در عزت نفس و احساس ارزش خود شود. تجارب هر فرد و منابع تاثیر روانشناختی در هر فرد متفاوت است و در طول عمر به طور سیستماتیک افزایش یا کاهش پیدا میکند. افراد با عزت نفس پایین ممکن است دچار خود کم بینی نیز باشند.
اینفوگرافیک حفظ عزت نفس
حفظ عزت نفس | تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس
همانطور که گفتیم، عزت نفس احساس فرد درباره خود و ارزش های خود است. حسی که فرد در درون خودش نسبت به خودش دارد. اما اعتماد به نفس میزان اعتماد فرد از خودش در انجام یک تکلیف بر اساس تجربیات قبلی است.
مثلث اعتماد به نفس شامل باور، رفتار و احساس است. هر کدام برای انگیزه و اعتقاد فرد برای برنده شدن نقش مهمی ایفا میکند. شروع اعتماد به نفس از باورهای فرد نسبت به خودش است. این باورها بر اساس تجارب قبلی و تربیت محیط شکل گرفته است. باورهای مثبت رفتار مثبتی خواهد داشت و بروز این رفتار، احساس مثبتی به فرد میدهد.
معمولا ساختن اعتماد به نفس از ساختن عزت نفس سادهتر است. عزت نفس چگونگی احساس شما درباره خودتان و ارزش خودتان میباشد اما اعتماد به نفس، باور شما درباره توانایی انجام کارها است.
رشد عزت نفس نیازمند بودن در فضاهای مثبت و صحبت با دیگران است اما افراد دارای اعتماد به نفس در تنهایی هم میتوانند در جهت افزایش اعتماد به نفس خود گام بردارند.
افراد دارای عزت نفس، به داراییهای مادی و افتخارات خود احساس نیاز نمیکنند و گاهی آنها را نمیبینند و بیارزش به شمار میآورند، هرچند که ممکن است از این نظر بسیار موفق باشند. اما افراد با اعتماد به نفس معمولا پشت داراییهای مادی و معنوی خود پنهان میشوند، حتی وقتهایی که از این نظر چیز خاصی در واقع نداشته باشند.
حفظ عزت نفس | دلایل عزت نفس پایین
اینکه فردی عزت نفس پایینی دارد و برای وجود خود ارزش قائل نیست، از سه جنبه قابل بررسی است.
والدین، معلمان و اطرافیان
مردم در زندگی ما میتوانند روی احساس ما از خودمان تاثیر بگذارند. وقتی که آنها روی خوبیهای ما تمرکز میکنند، ما احساس بهتری نسبت به خودمان داریم. زمانی که ما مرتکب اشتباه میشویم، یاد میگیریم که خودمان را بپذیریم. هنگامی که ما دوستانی داریم که همراه ما هستند، احساس خوبی داریم. اما اگر بزرگسالان، بیشتر از اینکه ستایش کنند، سرزنش کنند، در مورد خودتان احساس بدی خواهید داشت.
بد رفتاری و عصبانیت توسط خواهر و برادر و همسالان، به عزت نفس آسیب میرساند. کلمات خشن و تحقیر آمیز، در شما باقی میمانند و تبدیل به بخشی از آنچه در مورد خود فکر میکنید خواهد شد. تنبیه بدنی، مخصوصا در مقابل دیگران، یکی از مخربترین عوامل تخریب عزت نفس است. کودکی که کتک میخورد احساس عجز و ناتوانی کرده و به مرور دچار افسردگی خواهد شد. حتی ادای کتک زدن و تهدید به آن هم میتواند همین نتایج را داشته باشد.
صداهایی که در سرتان است
چیزهایی که در مورد خود میگویید، نقش مهمی در احساس شما نسبت به خودتان بازی میکند. جملاتی مثل "من همیشه بازندهام" یا "هیچکس مرا دوست ندارد" عزت نفس شما را ضعیف میکند. در مورد این افکار راههای دیگری وجود دارد، مثلا بگویید "من الان برنده نشدم، اما ممکن است دفعه بعد بشوم" یا "ممکن است کسی پیدا شود که مرا دوست داشته باشد". این صداها مفیدترند و به شما کمک میکند که احساس بهتری داشته باشید. بعضی وقتها صداها در سرتان، کلمات خشن و ناراحت کننده ایست که دیگران به شما گفتهاند.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مهارت خودآگاهی کلیک کنید.
یادگیری یک مهارت
وقتی ما یاد بگیریم که بخوانیم، بسازیم، نقاشی کنیم میتوانیم احساس بهتری داشته باشیم. یک ورزش، نواختن موسیقی، نوشتن یک شعر، دوچرخه سواری یا هر مهارتی، میتواند به عزت نفس ما کمک کند. هر چیزی که یاد میگیرید و هر کار مثبتی که انجام میدهید، فرصتی است برای داشتن احساس بهتری در مورد خودتان و آگاهی از آنها به شما اجازه میدهد خوشحال باشید. اما اکثر اوقات ما آنچه را که انجام میدهیم قبول نداریم. اگر دائما به این فکر کنیم که من نمیتوانم، یا این کامل نیست و من نمیتوانم این کار را به خوبی انجام دهم، فرصت ساختن عزت نفس خود را از دست میدهید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه عزت نفس پایین کلیک کنید.
راهکارهایی برای حفظ عزت نفس
شما میتوانید احساس بهتری به خود داشته باشید. برای بهتر شدن هیچوقت دیر نیست. اینجا چند راه برای افزایش عزت نفس به شما پیشنهاد میکنیم.
با افرادی وقت بگذرانید که با شما خوب رفتار میکنند
بعضی افراد به گونهای تحقیر آمیز با شما رفتار میکنند. برخی دیگر شما را با چیزهایی که میگویند احساس رضایت در شما ایجاد میکنند. یاد بگیرید که تفاوتها را بپذیرید. دوستانی انتخاب کنید که به شما کمک میکنند تا در مورد خودتان احساس بهتری داشته باشید. افرادی را پیدا کنید که میتوانید کنار آنها خود واقعیتان باشید و رشد کنید. سعی کنید برای دیگران نیز دوستی اینگونه باشید.
به خودتان حرفهای خوب زدن از راهکارهایی برای حفظ عزت نفس
شما نباید بیش از حد به خودتان سخت بگیرید. برای چند روز چیزهایی که به خودتان میگویید و از فکرتان میگذرد را بنویسید. به لیست خود نگاه کنید و ببینید چیزهایی را که نوشتهاید میتوانید به یک دوست خوب بگویید؟ اگر نه آنها را بازنویسی کنید تا درست، عادلانه و مهربانانه باشد. سپس آنها را به طور مرتب بخوانید تا زمانی که به فکر کردن در این مسیر عادت کنید.
پذیرفتن نقصها و چیزهایی که کامل نیست
توقعاتتان را از خودتان تعدیل کنید. زمانی که توقعتان از خودتان زیاد باشد، نمیتوانید از زیباییها و موفقیتهایتان لذت ببرید. بهترین خود را بپذیرید و اجازه دهید احساس خوبی در مورد آن داشته باشید. به عنوان مثال اگر در حرفه یا ورزش یا هنری نسبتا خوب هستید، آن را بپذیرید و توقع نداشته باشید که بهترین آن رشته باشید.
خودتان را در حدی که هستید بپذیرید و اگر تلاش کردید و پیشرفت نکردید، آن وقت بررسی کنید اشکال کارتان چیست. اشتباهات خود را بپذیرید و بدانید که همه اشتباه میکنند، حتی کسانی که از نظر شما کامل هستند. هرگز خود را با دیگران مقایسه نکنید. همه انسانها تحت تاثیر شرایط متفاوتی هستند و هر کس دید متفاوتی به زندگی دارد.
برای آشنایی بیشتر در زمینه مدل تغییر رفتار کلیک کنید.
حفظ عزت نفس | اهدافی را تنظیم کنید و در مسیر آنها حرکت کنید
اگر میخواهید احساس بهتری داشته باشید، کارهایی انجام دهید که برای شما خوب است. ممکن است شما بخواهید تغذیه سالمتری داشته باشید، تناسب اندام داشته باشید یا بهتر مطالعه کنید. پس هدف تعیین کنید و یک برنامه برای اینکه چطور به آن برسید تعیین نمایید. در مسیر برنامه حرکت کنید. به آنچه که تا اکنون برای هدفتان انجام دادید افتخار کنید. مثلا به خودتان بگویید که من برنامه روزی نیم ساعت خود را برای این کار دنبال کردم، به خودم افتخار میکنم و میدانم که توان حفظ آن را دارم.
بر چیزهای خوب تمرکز کنید
گرفتار شدن در چیزهای اشتباه و تفکرات منفی بیپایان بسیار آسان است. اما اگر آنها را با چیزهایی که خوب است متعادل نکنید، فقط به شما احساس بد میدهد و به مرور زمان عزت نفس شما تخریب خواهد شد. اگر از زمین و زمان شکایت میکنید، نسبت به همه چیز بدبین هستید، از بهبود اوضاع ناامیدید، خودتان را خسته نکنید. تفکر شما هیچ اهمیتی برای جهان ندارد و هیچ چیز را درست نمیکند. فقط شما را خستهتر، فرسودهتر و کوچکتر میکند. پس سعی کنید شرایط را بپذیرید و به چیزهای خوب فکر کنید.
برای آشنایی بیشتر در زمینه اعتماد به نفس کلیک کنید.
حفظ عزت نفس | به دیگران کمک کنید
کمک کردن و بخشندگی، یکی از بهترین راهها برای ساختن عزت نفس است. به همکلاسی یا همکارتان چیزی یاد دهید، محوطه مربوط به همسایهتان را تمیز کنید، مهربان و مهربانتر باشید. کارهایی را انجام دهید که باعث میشود به خودتان افتخار کنید. هنگامی که شما کارهای خوب متفاوتی انجام میدهید، حتی کوچک، عزت نفس شما رشد خواهد کرد.
سوالات متداول
میشه چند کتاب برای عزت نفس معرفی کنین؟
کتابهای متعددی وجود دارند اما معروفترین و کاربردیترین کتابها شامل کتاب عزت نفس به زبان ساده، ده قدم تا نشاط، عزت نفس روی میز شام و عزت نفس در ده گام از معروفترین و کاربردیترین کتابهایی است که میتوان در زمینه عزت نفس معرفی کرد.
عزت نفس از کجا میآید؟
در حقیقت عزت نفس، در طول زندگی و در حالی که ما تصویری از خودمان شکل میدهیم و در نتیجه تجربیاتی که با افراد و کارهای مختلف کسب میکنیم، تکامل مییابد. تجربههای دوران کودکی، نقش ویژه و مهمی در شکل دادن به عزت نفس ایفا میکنند. وقتی در حال رشد بودیم، موفقیتها، شکستها و اینکه چگونه خانواده، معلمان، مربیان، مقامات مذهبی و همسالانمان با ما رفتار میکردند، همگی در ایجاد عزت نفس در ما، نقش داشتهاند.
برای دریافت مشاوره در زمینه راه های افزایش عزت نفس می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.