- نویسنده : هنر زندگی
هورمون خواب با نام ملاتونین یکی از مهم ترین هورمون های مورد نیاز بدن است که تأثیر بسیار زیادی بر سلامت روحی و جسمانی می‌گذارد. سیکل خواب و بیداری بدن، با این هورمون تنظیم می شود. با تاریک شدن هوا، ترشح این هورمون افزایش می یابد و موجب خواب عمیق در افراد می شود. هورمون خواب در زمان مشخصی از شب ترشح می شود و تأثیرات و فواید بسیاری برای بدن به همراه دارد. میزان کافی ترشح ملاتونین در بدن از پیری زودرس و آلزایمر جلوگیری می‌کند. همچنین داروهایی حاوی این هورمون وجود دارند که به افزایش ترشح آن در بدن کمک می‌کنند. برای اطلاع از دیگرکارکردها، فوائد هورمون و غذاهای افزایش دهنده این ملاتونین در بدن تا پایان مطلب همراه باشید.
ملاتونین چیست؟
ملاتونین هورمونی است که از غده صنوبری یا پینه آل ترشح می شود و تنظیم کننده چرخه خواب و بیداری در فرد است. چیزی که دانشمندان از کلیت این هورمون می دانند این است که، بدن انسان را از تاریک شدن هوا و فرا رسیدن ساعت خواب خبردار می کند. ملاتونین بدن را برای استراحت شبانه آماده می‌کند و آن را در وضعیت سکون و آرامش قرار می‌دهد. همچنین باعث خواب آلودگی می‌شود.
کارکرد ملاتونین در بدن
ساعت بیولوژیکی بدن، تنظیم کننده ساعات بیداری و خواب شماست. در واقع این ساعت بدن شماست که تنظیم کننده میزان ترشح هورمون خواب است و آن را کنترل می کند. به طور معمول سطح ترشح هورمون خواب در اواسط تا اواخر شب افزایش می یابد و ساعات اولیه صبح به شدت افت پیدا می کند. اگر احساس کمبود خواب، کم شدن کیفیت خواب و یا بی خوابی می کنید، احتمالا ساعت بدنتان به اصطلاح به هم ریخته و یا در ترشح هورمون ملاتونین دچار مشکل شده اید. پیشنهاد می‌کنیم مقالهی درمان بی خوابی را مطالعه کنید.
فواید ترشح ملاتونین در بدن
این هورمون می تواند از طریق روش های زیر با پیری مبارزه کند و سلامت را در انسان ها بهبود ببحشد:
کاهش کلسترول
انسداد شریان های قلبی و عروقی یکی از شایع ترین عوامل مرگ در سنین بالاست. ملاتونین با کاهش احتمال امسداد شریان ها، از بروز سکته قلبی و مغزی جلوگیری می کند و از این راه، با پیری مبارزه می کند. برای اطلاع از نشانه های بیماری سکته قلبی کلیک کنید.
ضد سرطان
ملاتونین قابلیت شناسایی، ردگیری و نابود سازی رادیکال های آزاد را دارد. این مولکول های ناپایدار به لحاظ آسیبی که به سلول ها می زنند، مخرب هستند. این هورمون از میتوکندری و دی ان ای، در قبال چنین مولکول هایی محافظت می کند و خواص ضد سرطانی دارد. علاوه بر این، ملاتونین رشد رگ های خونی تومور را مهار می کند و با گرسنه نگه داشتن سلول های سرطانی، به کوچک شدن تومور کمک می کند.
تاخیر در بیماری آلزایمر
کمبود هورمون خواب یکی از نشانه های ابتلا به آلزایمر است. ملاتونین از میتوکندری در برابر آسیب اکسیداتیو که نشان از بیماری های انحطاط عصبی مثل پارکینسون و هانتیگتون، محافظت می کند. به افراد بالای40 سال توصیه می شود که برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر، ملاتونین مصرف کنند. برای کسب اطلاعات در مورد نشانه‌ها و راه‌های پیشگیری از این بیماری به مقالهی آلزایمر مراجعه کنید.
مبارزه با دیابت
نتایج به دست آمده از تحقیقات بر روی ملاتونین نشان می دهند که عدم تولید این هورمون به صورت کافی برای بدن می تواند خبر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا افزایش دهد. بدون این هورمون کافی، انسولین وظیفه خود را به درستی انجام نخواهد داد.
تقویت استخوان ها
ملاتونین می تواند روند تخریب استخوان که با افزایش سن همراه است را کند کند. تشکیل و تخریب استخوان، تحت تاثیر ریتم شبانه روزی بدن انجام می شوند. با افزایش سن، کیفیت خواب کم می شود. در نتیجه، امکان تخریب بیش از اندازه استخوان ها وجود دارد. ملاتونین با تنظیم سیکل و کیفیت خواب، می تواند از تخریب بی رویه استخوان ها جلوگیری کند.
موارد مصرف قرص ملاتونین
ملاتونین برای درمان اختلالات خواب در افراد نابینا مؤثر است. همچنین در موارد سندرم تأخیر در فاز خواب تجویز می شود. همچنین از ملاتونین تزریقی برای درمان سرطان کمک میگیرند. اختلال حرکت سریع چشم در خواب؛ بیخوابی مرتبط با اختلال نقص توجه و بیش فعالی؛ بی خوابی ناشی از بعضی داروهای خاص فشار خون بالا از دیگر مواردی هستند که در درمان آن‌ها از این هورمون استفاده می‌شود.
عوارض مصرف قرص ملاتونین
سردرد، احساس کوتاه مدت افسردگی، خواب آلودگی در روز، سرگیجه، گرفتگی معده و تحریک پذیری برخی از عوارض مصرف بیش از حد ملاتونین هستند. توجه داشته‌باشید که مصرف ملاتونین می‌تواند علائم افسردگی را تشدید کند. در دوران بارداری و شیردهی از مصرف آن بپرهیزید.
مواد غذایی برای افزایش ملاتونین بدن
اگر از کمبود خواب رنج می برید به احتمال زیاد بدن شما با کمبود ملاتونین مواجه شده است. می توانید از طریق مصرف بعضی مواد غذایی می توان کمبود ملاتونین بدن را جبران کنید. مواد غذایی مثل:
_آناناس
_موز
_جوی دوسر
_مارچوبه
_مغزها
_پیاز افزایش دهنده ملاتونین
_دانه ها
_زنجبیل
_ذرت
_گوجه فرنگی
_سیب زمینی
_گیلاس
_انگور
_برنج
توصیه‌هایی در مورد افزایش ملاتونین و تنظیم خواب
برای افزایش ملاتونین بدن و تنظیم هورمون خواب، رعایت موارد زیر بسیار کمک کننده هستند:
_حتما در تاریکی بخوانید.
_از تکنیک تنفس 4-7-8 استفاده کنید. این تکنیک را به طور مفصل در مقالهی خواب سریع توضیح داده‌ایم.
_می توانید چند ساعت قبل از خوابیدن، نور خانه را کم کم کنید و به هورمون خواب بدن خود هشدار بدهید.
_توجه کنید که اگر در معرض نور آفتاب قرار نگیرید، تعادل هورمون خواب تان به هم می ریزد.
_سعی کنید در طول روز فعال تر باشید، صبح های زود بیدار شوید و در طول روز در معرض نور آفتاب باشید. برخی با وجود رعایت موارد بالا و مصرف غذاهای افزایش دهنده ملاتونین، موفق به خواب کافی و با کیفیت نمی‌شوند. بسیاری از مشکلات خواب منشأ روانی دارند که در این صورت درمان آن‌ها تنها با مشاوره روانشناسی امکان پذیر است.
برای دریافت مشاوره در زمینه هورمون خواب می‌توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
سلام وقتتون بخیر یه سوال داشتم ممنون میشم پاسخ بدین من چندسالی هست (تقریبا ۵ سال)که نمیتونم شبا درست بخوابم ، یعنی ساعت بدنم انگار غیر فعاله و این بی خوابی خیلی داره اذیتم میکنه ، به طوری که اصلا خواب مناسبی ندارم ، سوالم اینه که آیا میتونم از این قرص روزی یدونه قبل خواب استفاده کنم؟ و خوردن این قرص روزی یکبار عوارضی بوجود میاره؟ متشکرم.