
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
همواره افراد زیادی را در اطراف خود میبینیم که ادعا میکنند میتوانند ذهن دیگران را بخوانند و حتی شاید به چشم خود نیز دیده باشیم که ذهن خوانی میکنند! اما توجه کنید که هیچکس چنین توانایی را ندارد و افرادی که این کار را انجام میدهند به واسطه شغل و شناخت فرایند تفکر انسانها میتوانند افکار آنها را بهتر حدس بزنند. باید بدانید که ذهن خوانی یک فرایند پیچیده است که توسط کامپیوتر و براساس رمز گشایی سیگنالهای مغزی انجام میشود. متاسفانه در جامعه امروز بسیاری از افراد با استفاده نادرست و غلط از این روش، بنیان زندگی خود و دیگران را به سمت نابودی میکشانند و بی اعتمادی، شک و بدگمانی را افزایش میدهند. در این مقاله درباره تکنیک ذهن خوانی و اشتباهاتی که توسط جامعه درباره این فرایند وجود دارد را بررسی خواهیم کرد.
ذهن خوانی چیست؟
ذهن خوانی یا (Brain Reading)، تکنیک جدیدی است که در آن دانشمندان با استفاده از بازخوانی سیگنالهای مغزی، قادر به پیش بینی و رمز گشایی افکار فرد میشوند. این افکار بلافاصله به صورت عمل در میآیند و ذهن خوانی فقط قادر است آنها را رمز گشایی کند. متخصصان به کمک کامپیوترها و دریافت سیگنالهای مغزی سعی میکنند جریانهای مغز را کشف کنند. کامپیوترها برای رمز گشایی به دو سیگنال مغزی یعنی پتانسیل وابسته به رخداد و تغییرات طیفی پهنای باند نیاز دارند که چون توضیح بیشتر آنها در این مقاله نمیگنجد، از شرح آن خودداری میکنیم.
یادگیری ذهن خوانی توانایی مختص فیلم ها نیست. یک مهارت آموختنی است که می توانید در طول زمان با تقویت شهود خود و اعتماد به خودتان آن را توسعه دهید. میتوانید از آن برای استفاده از مهارتهای مشاهدهای و غرایز درونیتان استفاده کنید و یاد بگیرید که در ذهن دوستان، خانواده یا شریک زندگیتان چه میگذرد. از آنجایی که یادگیری ذهن خوانی نیازمند تمرین و صبر فراوان است، ممکن است در این راه کمک بیشتری بخواهید. اگر به دنبال راهنمایی بیشتر از یک روانشناس با تجربه هستید که روند یادگیری را روانتر میکند، میتوانید از روانشناسان روش کارساز تر آن را بیاموزید.
موارد استفاده از ذهن خوانی
بسیاری از ما سعی می کنیم روزانه افکار دیگران را بخوانیم. حتی با گستره وسیعی از ارتباطات که متکی به حضور رو در رو با کسی نیست (پیامرسانی فوری، تماسهای تلفنی، ایمیلها و موارد دیگر)، بنابراین وقتی صحبت از ملاقات حضوری با کسی میشود، ذهن شما دائماً در حال شهود است، چه حواستون به این امر باشد یا نه، چه از طریق زبان بدن باشد، چه از طریق حدس زدن احساسات یک نفر یا پیش بینی واکنش های او، شما این کار را هر روز بدون اینکه متوجه شوید انجام می دهید. اما، وقتی صحبت از نحوه خواندن ذهن ها از دیدگاه روانی می شود از نوع معمول روزانه ذهن خوانی ما چیزهای زیادی می توان گرفت. به این معنی است که یادگیری خواندن ذهن در واقع یکی از ساده ترین توانایی های روانی است که می توانید بر آن مسلط شوید!
پیشرفت علم در زمینه ذهن خوانی بسیار میتواند مفید و مثمر ثمر باشد. این روشها میتواند برای درمان آسیبهای مغزی مورد استفاده قرار بگیرد. یکی از مفیدترین کاربردهای تکنولوژی ذهن خوانی، کمک به بیان افکار توسط کسانی است که توانایی تکلم خود را از دست دادهاند. درست است که این فرایند بسیار کند است اما هنوز زمان زیادی برای پیشرفت وجود دارد. استیون هاوکینگ، فیزیکدان معروف که دچار یک بیماری نادر و فلج شده بود، از طریق همین تکنولوژی میتوانست صحبت کند.
یکی دیگر از کاربردهای ذهن خوانی، استفاده از آن در روابط میان فردی است. معمولا افرادی که برای مدتی با یکدیگر زندگی می کنند، احساس میکنند به رفتارها و پاسخهای یکدیگر شناخت پیدا کرده و میتوانند علت رفتار هم خانهای خود را حدس بزنند. توجه داشته باشید که بسیاری از دعواهای خانوادگی ریشه در قضاوتهای اشتباه دارد و مواظب باشید که در این دام گرفتار نشوید. با این حال خواندن مقاله پایان دادن به دعواهای خانوادگی میتواند به شما کمک کننده باشد.
تفاوت ذهن خوانی و تفکر دیگر محوری
هیچ انسانی نمیتواند ذهن دیگران را بخواند اما تنها بر اساس تئوریهایی که بر اساس رفتار، صحبتها، زبان بدن و شناختی که از طرف مقابل به دست میآید، میتوان حدس زد که چه چیزی ممکن است در ذهن فرد بگذرد یا وضعیت روانی و روحی او را حدس زد. اما این مسئله فقط بر اساس شناخت است و هیچ تئوری علمی آن را تایید نمیکند.
کودکان دارای تفکر خود محوری هستند، یعنی نمیتوانند دیگری و نقطه نظرات دیگران را درک کنند و معمولا به آن اهمیت نمیدهند و دنیا را از دریچه نگاه خودشان میبینند. اینکه تفکر افکارتان با گذشت زمان رشد میکند، به این معنا نیست که توانایی ذهن خوانی را به دست آوردهاید، بلکه شما فقط میتوانید از دید دیگران به دنیا نگاه کنید. میتوانید احساس و ارزشهای دیگران را بپذیرید و خود را جای آنها بگذارید. شما میتوانید در مورد وضعیتهای ذهنی دیگران فکر کنید، در مورد هیجانات و باورها آگاهی داشته باشید اما هیچ کدام از این قابلیتها شباهت آنچنانی به تئوری و تکنیک ذهن خوانی ندارد.
ذهن خوانی؛ فال گیری یا شعبده بازی؟
گاهی با کسانی روبهرو میشوید که میگویند "من چند وقتی است حس ششم پیدا کردهام یا اینکه دقیقا میتوانم حدس بزنم همسرم به چه چیز فکر میکند".همانطور که گفته شد، حسهای مقطعی و یا حدسهای تصادفی نمیتواند ذهن خوانی باشد.
ذهن خوانی با فالگیری متفاوت است. ذهن خوانی روشی بسیار پیشرفته، علمی و پیچیده است و توضیح روش کار آن در این مجال ممکن نیست، هزینه بسیار و نیاز به امکانات بسیار دارد. بنابراین سعی کنید در انتخاب واژهها برای تعریف استعدادهای مافوق طبیعی خود، حساستر باشید.
شاید دستهای از مشاغل مثل کارآگاهان جنایی یا روانشناسان، بتوانند بر اساس پیشینه علمی، شناخت بیشتر انسانها و تجربه در حرفه خویش، ذهن خوانی را تبدیل به مهارت کنند. اما آنها نیز ذهن خوانی نمیکنند، بلکه بر اساس تجربه خود حدسهای درست می زنند ولی احتمال اشتباه بودن حدس آنها نیز وجود دارد.
خواندن ذهن از روی واکنشهای چشمی
همه افراد هنگامی که صحبت میکنند دست و چشم خود را نیز حرکت میدهند که نشان دهنده افکار و احساساتی است که از درون فرد ناشی میشود. توجه به واکنشهای چشمی از روشهای موثری است که باعث میشود بتوانیم ذهن خوانی کنیم. در ادامه به توضیح آزمونی در این باره خواهیم پرداخت.
تصور کنید از فردی درباره شماره موبایل قبلی خود که مربوط به چند سال پیش میشود سوال میکنید و میپرسید که آیا آن شماره را بخاطر دارد؟ فرد برای یادآوری اطلاعات دست به تفکر میزند و تصویر سازی میکند و با چشم خود واکنشهایی را نشان میدهد که با استفاده از آن قادر خواهید بود ذهن خوانی کنید.
حرکت چشم به سمت بالا و راست: نشان دهنده جستجو فرد و بازسازی تصویری رویدادها
حرکات چشم به سمت بالا و چپ: نشانگر ساختن تصویر و رویداد جدید
حرکات چشم مستقیم و به سمت راست: به یاد آوردن صدایی است که در گذشته شنیده
حرکات چشم مستقیم و به سمت چپ: ساختن کلمه و صدایی که در گذشته رخ نداده است
حرکات چشم پایین و به سمت راست: صحبت با ضمیر داخلی خود
حرکات چشم پایین و به سمت چپ: به خاطر آوردن و تصور یکی از حواس پنچگانه
چندین حرکت و یا بدون حرکت: بررسی و شبیه سازی سوال و جواب به صورت تصویری
نکته: این آزمون با توجه به راست دست بودن افراد بررسی شده است و برای افراد چپ دست، باید واکنشها برعکس درنظر گرفته شود. همچنین منظور از راست یا چپ، با توجه به دید شما نسبت به فردی است که واکنش نشان میدهد.
شیوه های دیگر
مانند بسیاری از توانایی ها و ابزارهای روانی، یادگیری نحوه خواندن ذهن نیاز به زمان، فداکاری و صبر دارد. نکته مهم دیگری که می توان گفت اینکه واقعاً روی تقویت مهارت تفکر آگاهانه خود تمرکز کنید. هنگامی که یاد گرفتید و بر نحوه تفکر در اطراف خود و سایر افراد و طرز فکر آن ها مسلط شدید، یادگیری نحوه خواندن ذهن بسیار آسان تر می شود.
گام اول: باز و پذیرا باشید.
از قضاوت کردن دست بردارید و فقط اجازه دهید انرژی شخص دیگر شما را در بر بگیرد. یادگیری، نحوه خواندن ذهن همچنین یادگیری مهارت پذیرش و پاسخ دادن به دیگران است. این مربوط به آن ها است نه شما. شما باید انرژی خود را برای دریافت انرژی از اطرافیان خود برای ارتباط با آن ها باز کنید و در عین حال در لحظه حضور داشته باشید و از اطراف خود آگاه باشید. همانطور که در بالا ذکر شد، مهارت تمرکز حواس واقعا می تواند در اینجا کمک کند. همانطور که مدیتیشن یا حتی یوگا می تواند کمک کند.
گام دوم: موضوع خود را انتخاب کنید.
مانند بسیاری از چیزها در زندگی، تمرکز روی یک نفر برای تمرین کردن سودمند است. وقتی آن شخص را در ذهن دارید، واقعاً روی او تمرکز کنید. چهره آن ها، ویژگی های آن ها، نحوه ایستادن، رفتار و صحبت آن ها را در ذهن خود تصور کنید. سعی کنید واقعاً ماهیت آن ها را درک کنید و همه چیز را در مورد آن ها به خاطر بسپارید. گام بعدی جایی است که همه چیز به هم میریزد: شما باید فردی را که میبینید از محیط اطرافش جدا کنید. ناگهان متوجه خواهید شد (حتی با خواندن این جمله) چیزهای دیگری را در اطراف خود تصور میکنید. شاید آن ها در یک رستوران یا در یک کتابخانه نشسته اند. در هر صورت، باید از نظر ذهنی جوهره آن ها را بریده و آن ها را از محیط اطرافشان جدا کنید و به شکلی مستقل از محیط ببینید. این به شما این امکان را می دهد که فقط بر روی آن ها تمرکز کنید و نه بر روی سایر عوامل حواس پرتی در پس زمینه (مانند کتاب ها یا افراد دیگر).
گام سوم: تمرکز کنید.
در اینجا قسمت سرگرم کننده می آید. هنگامی که سوژه شما بریده شد و از محیط اطراف جدا شد، شروع به تمرکز روی صورت او کنید. تماس چشمی خود را به مدت 10 ثانیه با آن ها حفظ کنید. نه خیلی طولانی تا ناراحت شوند، اما نه خیلی کوتاه تا شما ارتباط خود را از دست بدهید. پس از گذشت ده ثانیه، تماس چشمی را قطع کنید و انرژی را که از آن ها دریافت کرده اید احساس کنید. احساسات، عواطف و افکار آن ها باید در ذهن شما جاری شود. اگرچه این خواندن ذهن نیست اما جایی است که روند شروع می شود!
گام چهارم: عمیق تر بروید.
هنگامی که پس از تمرکز انرژی خود، آن ارتباط اولیه را برقرار کردید، زمان آن فرا رسیده که همه چیز را عمیق تر کنید. ممکن است هجوم افکار را در مورد آنچه که آن ها فکر می کنند و آنچه می خواهید از آن ها بپرسید تجربه کنید. اجازه دهید افکار مکالمه شما را هدایت کنند - اینها مستقیماً از اتصال انرژی شما می آیند. در اینجا باید به یک چیز اشاره کرد؛ این افکار ممکن است خوب و سرگرم کننده باشند یا ممکن است عمیق و تاریک و بالقوه ترسناک باشند. افکار هر چه که هستند، آن ها را در آغوش بگیرید و برای بحث کردن درباره آن ها با طرف مقابل پذیرا بمانید. ممکن است این همان چیزی باشد که آن ها می خواهند در مورد آن صحبت کنند. پذیرای چیزهایی باشید که مورد بحث قرار می گیرد. در نهایت این ذهن خوانی است. نه «تصمیم گیری در مورد اینکه درباره چه چیزی صحبت کنیم». این می تواند کمی تمرین نیاز داشته باشد، اما این واقعاً همان چیزی است که ذهن خوانی در مورد آن می آموزد.
سوالات متداول
همسرم با رفتن به کلاسها و جلساتی ادعا میکند که میتواند ذهن خوانی کند و من حتی میخواهم شروع به صحبت کردن کنم میگوید میدانم در ذهنت چه خبر است و برداشتهای اشتباه میکند چه کار کنم؟
متاسفانه این موضوع باعث از بین رفتن بنیان بسیاری از خانوادهها میشود و با آسیبهای زیادی همراه است. همانطور که بیان شد ذهن خوانی روشی بسیار پیشرفته، علمی و پیچیده است و هزینه زیاد و نیاز به امکانات بسیار دارد. با این حال بهترین پیشنهاد ما به شما کمک گرفتن از مشاور و روانشناس است تا هرچه زودتر بتوانید به مسیر قبلی زندگی خود بازگردید.
برای آشنایی بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.