- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
پنتوباربیتال چیست و چه کاربردی دارد؟ داروی پنتوباربیتال در طبقه بندی دارویی در دسته آرام بخش و خواب‌آورها و در زیر گروه باربیتورات‌ها قرار می گیرد. پزشکان از این دارو در جهت درمان مشکلاتی نظیر بی‌خوابی و حملات صرع استفاده می‌کنند. از آنجایی که مصرف خودسرانه باربیتورات‌ها می‌تواند عوارض جانبی بسیاری جدی را به بار بیاورد، مصرف آن بدون مشورت پزشک هرگز توصیه نمی‌شود. ما در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا در مورد موارد مصرف، عوارض و آثار پنتوباربیتال اطلاعات بیشتری را برای شما فراهم کنیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
.gif)
باربیتورات ها و پنتوباربیتال
باربیتورات به هر یک از دسته دارویی ترکیبات آلی که در پزشکی به عنوان آرام بخش، برای ایجاد اثر آرام بخش مانند خواب آوری یا به عنوان مکمل در بیهوشی استفاده شود اطلاق می گردد. باربیتورات ها مشتقاتی از اسید باربیتوریک (مالونیل اوره) هستند که از اسید مالونیک و اوره تشکیل می شود. باربیتورات‌ها با تضعیف سیستم عصبی مرکزی، به ویژه در بخش‌های خاصی از مغز عمل می‌کنند. اگرچه آن ها تمایل دارند عملکرد تمام بافت‌های بدن را کاهش دهند. بیشتر آن ها در دوزهای کم و کوچک، اثر آرام بخش و در دوزهای بزرگ تر، اثر خواب آور دارند. باربیتورات ها عمدتاً به عنوان آرام بخش با بنزودیازپین ها و سایر آرام بخش های جزئی جایگزین شده اند که عوارض جانبی نامطلوب کمتری دارند و احتمال سومصرف کمتری نیز به دنبال دارند.
باربیتورات ها بر اساس مدت زمان اثرگذاری طبقه بندی می شوند. اثرات باربیتورات های طولانی اثر، مانند باربیتال و فنوباربیتال، ممکن است تا ۲۴ ساعت باقی بماند. این داروها همراه با داروهای دیگر برای درمان صرع استفاده می‌شوند که در آن اثر افسردگی طولانی مدت آن ها به جلوگیری از تشنج کمک می‌کند. باربیتورات‌های با مدت اثر متوسط، مانند آموباربیتال و سدیم بوتاباربیتال، ۶ تا ۱۲ ساعت اثر می‌گذارند و برای تسکین بی‌خوابی استفاده می‌شوند.
در این بین باربیتورات های کوتاه اثر مانند پنتوباربیتال و سکوباربیتال، برای غلبه بر مشکل در به خواب رفتن استفاده می شود. باربیتورات‌های با اثر فوق‌العاده کوتاه، مانند تیوپنتال سدیم و تیامیلال به صورت داخل وریدی برای ایجاد بیهوشی آرام و سریع در بیمارانی که قرار است تحت عمل جراحی قرار گیرند استفاده می‌شود و پس از آن از بی‌حس کننده‌های گازی برای حفظ وضعیت ناخودآگاه استفاده می‌شود.
مکانیسم عمل پنتوباربیتال و سایر باربیتورات ها
مکانیسم عمل پنتوباربیتال با اتصال به گیرنده‌های زیرگروه A گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) در سیستم عصبی مرکزی کار می‌کند. این عمل باعث ایجاد تغییر در گیرنده انتقال کلرید می شود که منجر به افزایش مدت زمان باز ماندن کانال های کلرید می شود و در نتیجه اثرات GABA را تقویت می کند.
پنتوباربیتال و موارد مصرف آن
پنتوباربیتال نوعی داروی آرام بخش و خواب‌آور است که در زیر گروه باربیتورات‌ها قرار دارد. این دارو از طریق سرکوب فعالیت سیستم عصبی تأثیرات خود را اعمال می‌کند و باعث ایجاد اثراتی نظیر آرامش بخشی می‌شود. از آنجایی که این دارو می‌تواند سرعت فرایند به خواب رفتن را افزایش دهد در بسیاری از موارد پزشکان از آن قبل از عمل‌های جراحی ساده برای القای خواب در بیمار استفاده می‌کنند. همچنین گاهی اوقات پنتوباربیتال در درمان کوتاه مدت بی‌خوابی و حملات حاد تشنج نیز تجویز می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.
اینفوگرافیک پنتوباربیتال
نحوه مصرف پنتوباربیتال
از آنجایی که داروی پنتوباربیتال می‌تواند برای برخی گروه‌ها نظیر مبتلایان به بیماری‌های کبدی مشکل‌ساز باشد و همچنین به دلیل عوارض جانبی و اثراتی نظیر ایجاد وابستگی مصرف این دارو حتماً باید تحت نظر پزشک صورت بگیرد. به همین خاطر از مصرف پنتوباربیتال به طور سرخود جدا بپرهیزید و میزان دوز مصرفی خود را نیز بدون مشورت با یک متخصص تغییر ندهید.
در مواردی که پزشک این دارو را در موقعیت‌هایی نظیر آمادگی برای عمل جراحی تجویز می‌کند معمولاً پنتوباربیتال به صورت وریدی یا عضلانی تزریق می‌شود که این مسئله میزان تأثیرگذاری آن را افرایش می‌دهد. برای پیشگیری از بروز هرگونه مشکل پس از تزریق دارو متخصصان تمام علائم حیاتی شما نظیر نحوه تنفس و ضربان قلب را تحت کنترل قرار می‌دهند.
موارد منع مصرف پنتوباربیتال
پنتوباربیتال با برخی از شرایط پزشکی تداخل دارد و به همین خاطر مبتلایان به برخی بیماری‌ها و شرایط خاص نباید از آن استفاده کنند. در صورت ابتلا به هر یک از موارد زیر قبل از مصرف این دارو حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
- سابقه اختلال پرفیریا (نوعی اختلال ژنتیکی مرتبط با آنزیم‌های بدن که اغلب پوست و سیستم عصبی را درگیر می‌کند).
- ابتلا به بیماری‌های کبدی
- ابتلا به بیماری‌های مرتبط با کلیه
- سابقه وابستگی جسمانی به انواع داروهای آرام بخش نظیر والیوم و آلپرزولام
- سابقه بروز علائم آلرژیک در پی مصرف باربیتورات‌ها
عوارض جانبی مصرف پنتوباربیتال
پنتوباربیتال در برخی موارد می‌تواند منجر به برخی علائم ناخوشایند شود که از جمله رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- احساس سرگیجه
- عدم تعادل و ناهماهنگی حرکتی
- حالت تهوع، استفراغ و یبوست
- فعال شدن بیش از حد رفلکس‌های بدن
- احساس بی‌قراری
- احساس ضعف تنفسی
- ضعیف شدن ضربان قلب
- احساس سبکی در سر و احساس غش کردن قریب الوقوع
برای جلوگیری از چنین عوارضی بهتر است از درمان های غیر دارویی استفاده کنید، برای اطلاع از انواع روش های درمان استرس کلیک کنید.
علائم آلرژی به پنتوباربیتال
برخی افراد هنگام مصرف باربیتورات‌ها دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. در صورت بروز این واکنش‌ها لازم است که حتماً به اورژانس مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید. از جمله علائم آلرژی به پنتوباربیتال می‌توان به کهیر پوستی، ضعف تنفسی، تورم صورت، زبان و گلو اشاره کرد.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مشاوره کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.
تداخلات دارویی
مصرف پنتوباربیتال همراه با سایر داروهای خواب‌آور یا تضعیف کننده سیستم تنفسی می‌تواند عوارض خطرناک و حتی مرگ باری برای فرد به بار بیاورد. به همین خاطر لازم است که در مورد تداخلات دارویی این دارو اطلاعات کافی داشته باشید و قبل از مصرف هر داوری دیگری همراه با پنتوباربیتال با پزشک خود مشورت کنید. از جمله مهم‌ترین گروه‌های دارویی مداخله کننده در اثرات پنتوباربیتال می‌توان به دروهای مسکن، ضد افسردگی‌ها، داروهای ضد تشنج و شل کننده‌های عضلانی اشاره کرد.
برای شناخت بیشتر در زمینه داروهای ضدافسردگی کلیک کنید.
سؤالات متداول
- آیا مصرف پنتوباربیتال در دوران بارداری خطرناک است؟
مصرف این دارو معمولاً در دوران حاملگی توصیه نمی‌شود چرا که پنتوباربیتال قابلیت رد شدن از جفت را دارد و در نتیجه می‌تواند منجر به اثرات ناخوشایندی در جنین شود. برای مثال جنین در پی مصرف مادر دچار وابستگی به پنتوباربیتال می‌شود که این امر هنگام تولد به سندروم محرومیت از مواد در کودک می‌انجامد و با علائمی نظیر بی‌قراری شدید و گریه‌های غیر قابل کنترل در نوزاد خود را نشان می‌دهد.
- آیا این دارو می‌تواند منجر به عوارض بسیاری جدی و مرگ شود؟
در صورتی که این دارو همراه با داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی مصرف شود و یا زمانی که به طور غیر طبیعی و در مقادیر بسیار بالا مورد سوءمصرف قرار بگیرد احتمال بروز عوارض بسیار جدی و اوردوز با این دارو شدت می‌گیرد که می‌تواند حتی به مرگ نیز منجر شود. اما در شرایط پزشکی معمولاً متخصصین علائم حیاتی بیمار را کاملاً تحت نظر قرار می‌دهند و در این موارد عوارض جدی بسیار کمتر و به ندرت اتفاق می‌افتند.
-min.jpg "علت درد سمت چپ سر")
.jpg "تغییر شخصیت از درونگرا به برونگرا")
