قرص پروپرانولول | چگونگی مصرف قرص پروپرانولول و عوارض آن

یکی از داروهایی که برای درمان استرس توسط افراد مصرف می‌شود، قرص پروپرانولول است. استرس یکی از مشکلاتی است که تقریبا بسیاری از افراد با آن درگیر هستند. ترس از زندگی، ترس از آینده و افسوس درباره گذشته همگی می‌توانند باعث ایجاد اضطراب و به دنبال آن مشکلات فراوان در فرد گردند. در این‌ شرایط، اولین چیزی که به ذهن فرد می‌رسد این است که ‌به روان‌پزشک و مصرف داروهای شیمیایی روی بیاورد. در ادامه مطلب قصد داریم تا با نحوه استفاده، عوارض و ویژگی‌های این قرص بیشتر توضیح دهیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. همچنین درمان استرس می‌تواند به شما در این زمینه کمک کننده باشد.

قرص پروپرانولول چیست و چگونه تاثیر می‌گذارد؟

پروپرانولول جزء داروهای مسدودکننده گیرنده‌های بتا می‌باشد. این دارو در درمان موارد متنوعی کاربرد دارد و بر روی عملکرد قلب و عروق خونی اثر می‌گذارد. پروپرانولول با اتصال به گیرنده‌ مخصوصی در سلول‌های قلبی و عروقی به نام گیرنده‌های بتا و مسدود کردن آن فرمان کاهش فعالیت قلبی را به اعصاب قلب منتقل می‌نماید.

پس از دریافت این پیام عصبی، کاهش ضربان قلب باعث می‌شود ضربان منظم شود. این فرایند می‌تواند منجر به کاهش فشار خون در عروق خونی گردد و به پیشگیری از ضربان نامنظم قلبی کمک کند. به دلیل این‌که قلب با عملکرد این دارو انرژی کمتری مصرف می‌کند، می‌تواند به کاهش دردهای قفسه‌ سینه در آنژین‌های صدری کمک نماید. همچنین پروپرانولول در پیشگیری از حملات قلبی نیز موثر است و مرگ و میر پس از سکته‌های قلبی را کاهش دهد.

موارد مصرف قرص پروپرانولول

از مهم‌ترین نشانه‌های اضطراب بالا رفتن ضربان قلب می‌باشد که به عنوان بخشی از پاسخ جنگ و گریز به شمار می‌رود. در مواقع خطر، بدن آدرنالین را به منظور افزایش کارایی قلبی و پمپاژ سریع‌تر خون و اکسیژن تولید می‌کند. در این موارد مصرف پروپرانولول برای اضطراب، باعث می‌شود کمتر احساس ضعف و سستی کنیم. اگر قلب سریع کار نکند و خون را به همه نقاط پمپاژ نکند، تقویت عضلات با افزایش خون‌ رسانی اتفاق نمی‌افتد. به همین دلیل، پروپرانولول برای درمان اضطراب استفاده می‌شود. برای آگاهی بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.

1-کاهش استرس

پروپرانولول از بهترین داروهایی است که برای کاهش اضطراب عملکردی استفاده می‌شود. زمانی که در موقعیتی خاص یا در کنار افرادی دچار استرس بشوید، خوردن این قرص بیست تا سی دقیقه قبل از انجام دادن آن کار باعث می‌شود به طرز قابل توجهی از تشویش شما کاسته شود. برای مثال قبل از امتحان رانندگی یا قبل از برگزاری کنفرانس می‌توان این قرص را مصرف کرد. برای شناخت بیشتر در زمینه کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.

2-کنترل میگرن‌های عصبی

معمولا برای کمک به جلوگیری از میگرن این قرص تجویز می‌گردد. قرص پرانول ۱۰ یا پرانول ۲۰ می‌تواند برای افرادی که درمان‌های دیگری برای میگرن داشته‌اند و نامناسب بوده، مفید واقع شود.

3-کنترل فشار خون

چنانچه ذکر آن رفت پروپرانولول یک مسدود کننده بتا است. بتا بلوکرها بر قلب و گردش خون (جریان خون از طریق شریان ها و وریدها) تأثیر می گذارند. پروپرانولول برای درمان لرزش، آنژین (درد قفسه سینه)، فشار خون بالا، اختلالات ریتم قلب و سایر بیماری های قلبی یا گردش خون استفاده می شود. همچنین برای درمان یا پیشگیری از حمله قلبی و کاهش شدت و دفعات سردردهای میگرنی استفاده می شود. اگر فشار خون بالایی دارید، قرص پروپرانولول باعث می‌شود فشار خون در رگ‌های شما کاهش یابد و به پیشگیری از ریتم غیر طبیعی سریع قلب (آریتمی) کمک می‌کند.

چگونه باید قرص پروپرانولول را مصرف کرد؟

برای علل مختلف، میزان متفاوتی از پروپرانولول تجویز می‌شود. شكل طولاني اثر پروپرانولول معمولاً روزي يك بار مصرف مي‌شود. مهم است كه دارو را هر روز ساعت معيني استفاده کنید (می‌توانید دارو را صبح پيش از صبحانه مصرف كنيد تا خوردن آن را از خاطر نبرید). پروپرانولول را مي‌توان با غذا يا بدون غذا مصرف كرد. هر روز پيش از خوردن پروپرانولول نبض را بشماريد و فشار خود را اندازه بگيريد. اگر كمتر از ۶۰ ضربه در دقيقه بود پيش از خوردن داروي آن روز با پزشك مشورت كنيد.

هرگز بيشتر از مقدار تجويز شده مصرف نكنيد. از دستورات پزشك به دقت پيروي كنيد. اگر يك نوبت را فراموش كرديد به محض اینکه به یاد آوردید قرص را مصرف کنید. اگر كمتر از 8 ساعت تا نوبت بعدي مصرف دارو رسيده است، نوبت فراموش شده را رها كرده و به برنامه منظم دارويي‌ خود بازگرديد. با قطع مصرف پروپرانولول ممكن است در معرض خطر حمله قلبي باشيد.

مصرف در دو شکل رهش مختلف دارو

پروپرانولول در دو نوع مختلف دارویی عرضه می شود:

انتشار یا رهش استاندارد: پروپرانولول را به سرعت وارد بدن شما می کند، بنابراین ممکن است نیاز داشته باشید که آن را چندین بار در روز بسته به دوز تعیین شده خود مصرف کنید.
انتشار آهسته: دارو را به آرامی آزاد می کند، بنابراین مجبور نیستید آن را به دفعات مصرف کنید. معمولا یک بار در روز کافی است.
اگر یک بار در روز آن را مصرف می کنید پزشک به شما توصیه می کند که اولین دوز خود را قبل از خواب مصرف کنید، زیرا ممکن است باعث ایجاد احساس سرگیجه در شما شود. پس از اولین دوز، اگر احساس سرگیجه نداشتید پروپرانولول را صبح مصرف کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.

دوزهای مصرف قرص پروپرانولول متناسب با بیماری

قرص پروپرانولول در مقادیر 10 میلی گرم، 40 میلی گرم، 80 میلی گرم یا 160 میلی گرم وجود دارد. کپسول های آهسته رهش 80 میلی گرم یا 160 میلی گرم هستند. این مایع در مقادیر 5 میلی گرم، 10 میلی گرم، 40 میلی گرم یا 50 میلی گرم در 5 میلی لیتر موجود است. میزان مصرف شما بستگی به این دارد که چرا به پروپرانولول نیاز دارید.

دوزهای معمول برای بزرگسالان عبارتند از:

فشار خون بالا: دوز شروع معمولاً 80 میلی گرم است که دو بار در روز مصرف می شود. اگر این دوز به اندازه کافی برای کاهش فشار خون شما کار نمی کند، پزشک ممکن است آن را تا حداکثر 160 میلی گرم دو بار در روز افزایش دهد.

میگرن یا آنژین (درد قفسه سینه): 40 میلی گرم، 2 یا 3 بار در روز مصرف شود. این می تواند به 120 تا 240 میلی گرم در روز افزایش یابد. پزشک یا داروساز شما نحوه تقسیم دوز را در طول روز توضیح خواهد داد.

ضربان قلب نامنظم (آریتمی) - 10 تا 40 میلی گرم، 3 یا 4 بار در روز مصرف شود.

اضطراب: 40 میلی گرم یک بار در روز مصرف می شود که می تواند به 40 میلی گرم 3 بار در روز افزایش یابد.

هورمون تیروئید پرکار (تیروتوکسیکوز): 10 تا 40 میلی گرم، 3 یا 4 بار در روز مصرف شود. دوزها معمولاً برای افراد بالای 65 سال یا افرادی که مشکل کلیوی یا کبدی دارند کمتر است.

اگر کودک شما به پروپرانولول نیاز دارد، پزشک معمولا از وزن کودک شما برای تعیین دوز مناسب استفاده می کند.

هشدارهای مصرف

قبل از مصرف این دارو باید برخی از جوانب احتیاطی را رعایت کنید. از جمله اگر به پروپرانولول حساسیت دارید یا به هر یک از مواردی که در ادامه می آید مبتلا هستید نباید از پروپرانولول استفاده کنید. موارد عبارتند از: آسم؛ سابقه ضربان قلب آهسته که باعث غش شما شده است. نارسایی شدید قلبی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته است؛ یا یک بیماری جدی قلبی مانند "سندرم سینوس بیمار" یا بلوک قلبی (درجه دو یا سه، مگر اینکه ضربان ساز داشته باشید). اگر فئوکروموسیتوم (تومور غده فوق کلیوی) دارید، نباید از از این دارو استفاده کنید. پروپرانولول همچنین نباید در نوزادانی که وزن آن ها کمتر از ۴.۴ پوند است استفاده شود. برای اطمینان از اینکه پروپرانولول برای شما بی خطر است یا خیر، در صورت وجود علایم زیر با پزشک مشورت کنید.
ضربان قلب آهسته، نارسایی احتقانی قلب؛ برونشیت. آمفیزم یا سایر اختلالات تنفسی؛ دیابت. پروپرانولول می تواند تشخیص اینکه چه زمانی قند خون پایین دارید را برای شما سخت تر کند؛ بیماری کبد یا کلیه؛ اختلال تیروئید؛ فئوکروموسیتوم (تومور غده فوق کلیوی)؛ مشکلات گردش خون (مانند سندرم رینود).

اگر اسیدوز متابولیک دارید. (زمانی که اسید در خون شما بیش از حد باشد.)
بیماری ریوی یا آسم دارید.
باردار هستید یا در تلاش برای باردار شدن می باشید. در دوران شیردهی هستیدو
اگر سیگار می کشید از این قرص مصرف نکنید.

دوز فراموش شده و مصرف بیش از حد پروپرانولول

اگر یک دوز را فراموش کردید چه باید بکنید؟ در اسرع وقت دارو را مصرف کنید. اما اگر تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید. دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید. اگر بیش از حد مجاز نیز مصرف کردید و علائم اوور دوز دارید بهتر است به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی باشید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل احساس سبکی سر یا بی قراری، لرزش، ضربان قلب سریع یا آهسته و مشکل در تنفس باشد. هنگام مصرف پروپرانولول از نوشیدن الکل خودداری کنید. زیرا سطح پروپرانولول خون شما را افزایش می دهد.

عوارض جانبی قرص پروپرانولول چیست؟

اولین دوز پروپرانولول ممکن است باعث سرگیجه شما شود، بنابراین آن را قبل از خواب مصرف کنید. پس از آن اگر احساس سرگیجه نداشتید می توانید آن را صبح مصرف کنید. عوارض جانبی اصلی پروپرانولول احساس سرگیجه یا خستگی، سردی دست یا پا، مشکل در خواب و کابوس است. این عوارض معمولاً خفیف و کوتاه مدت هستند.

افزایش وزن: این دارو باعث می‌شوند وزن افراد بالا برود. مسدود کردن آدرنالین در بدن باعث کرخت شدن بدن و شل شدن آن می‌شود و می‌تواند سطح سوخت و ساز را پایین آورده و منجر به افزایش در بدن شود.

سرگیجه و تاری چشم‌ها: زمانی که ضربان قلب کاهش می‌یابد احتمال سرگیجه یا غش کردن در فرد افزایش می‌یابد. تاری دید هم از دیگر عوارض مصرف این دارو می‌باشد.

احساس خستگی یا افسردگی: ما به مقداری آدرنالین برای تحرک و شاد بودن نیاز داریم. زمانی که این دارو آدرنالین را در بدن مسدود می‌کند، این موضوع علاوه بر بروز افسردگی باعث از دست دادن کالری و خستگی نیز می‌شود.

برای آشنایی بیشتر در زمینه درمان افسردگی کلیک کنید.

سایر عوارض جانبی

نارسايي قلب، اسپاسم، انقباض عروق محيطي، اختلالات گوارشي، خستگي، اشكال در به خواب رفتن، اشكال درتنفس يا خس خس كردن، سردي دست‌ها و پاها به خصوص در سالمندان، توهم، افسردگي رواني، ضربان آهسته و غيرعادي قلب، اضطراب يا نگراني، كاهش توانايي جنسي، اسهال و خواب‌آلودگي خفيف گزارش شده‌اند.

برای آگاهی بیشتر در زمینه بهترین روش‌های علمی کاهش استرس کلیک کنید.

تداخلات دارویی قرص پروپرانولول

گاهی اوقات استفاده همزمان از برخی داروها با پروپرانولول تداخل خواهد داشت. برخی از داروها می توانند بر سطوح خونی سایر داروهایی که استفاده می کنید تأثیر بگذارند که ممکن است عوارض جانبی را افزایش دهد یا اثربخشی داروها را کاهش دهد. در مورد تمام داروهای فعلی خود با پزشک خود صحبت کنید. بسیاری از داروها می توانند بر پروپرانولول تأثیر بگذارند، به ویژه: کلستیرامین یا کلستیپول؛ وارفارین (کومادین، جانتوون)؛ یک داروی ضد افسردگی؛ داروی قلب یا فشار خون؛ دارو برای درمان عفونت؛ دارو برای درمان اختلال پروستات؛ داروی استروئیدی؛ یا NSAID ها (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) - آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین)، ناپروکسن (Aleve)، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و غیره. این فهرست کامل نیست و بسیاری از داروهای دیگر ممکن است با پروپرانولول تداخل داشته باشند که شامل داروهای نسخه‌ای و بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی است. همه تداخلات دارویی ممکن در اینجا ذکر نشده است.

سخن آخر

اگر پروپرانولول را به صورت مایع مصرف می کنید یک سرنگ یا قاشق پلاستیکی برای اندازه گیری دوز مناسب همراه دارو وجود دارد که به شما در اندازه گیری دقیق دارو کمک می کند. اگر ندارید، از داروساز خود بخواهید که یکی از آن ها را بدهد. از قاشق چای خوری آشپزخانه استفاده نکنید زیرا مقدار مناسب دارو را اندازه گیری نمی کند. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره روانشناسی کلیک کنید.

سوالات متداول

اگر قرص پروپرانولول را به طور ناگهانی قطع کنیم خطرناک است؟

مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک خود برای اولین بار متوقف نکنید. توقف پروپرانولول به طور ناگهانی می‌تواند در ریتم قلب و فشار خون تغییر ایجاد کند و درد قفسه سینه را بدتر نماید و یا باعث یک حمله قلبی شود. روش قطع قرص پروپرانول باید محتاطانه انجام گیرد.