
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
تمام افرادی که یکبار دنیای افسردگی را تجربه کردهاند، میدانند ترس از بازگشت افسردگی و برگشت مجدد به این دنیای تاریک درونی تا چه اندازه میتواند دردناک باشد. فرد حاضر است هر کاری کند تا دوباره افسردگی را تجربه نکند. زمانی که افسردگی پس از بهبود فرد دوباره بازگردد، فرد را به میزان زیادی حتی بیش از قبل درگیر میکند؛ به گونهای که ممکن است انگیزه خود را برای از بین بردن بیماری و رهایی از آن از دست بدهد. اما چه عواملی خطر عود افسردگی را به همراه دارد و برای پیشگیری از بروز آن چه باید کرد؟ توجه به علائم هشدار دهنده بازگشت افسردگی میتواند رمز موفقیت در پیشگیری از عود افسردگی باشد که در ادامه این مقاله به بررسی آن میپردازیم. پیش از آن توصیه میکنیم برای آگاهی بیشتر مقاله دنیای افسردگی را مطالعه کنید.
بازگشت یا عود افسردگی به چه معناست؟
افسردگی، یک اختلال روانی است که بسیاری از افراد ممکن است حداقل یک بار در زندگی آن را تجربه کنند. مشکل زمانیست که برخی افراد، در طول زندگی بارها به افسردگی مبتلا میشوند. عود مجدد افسردگی به این معناست که پس از بهبودی کامل، فرد دوباره افسردگی را تجربه میکند ولی اصطلاح بازگشت افسردگی به این معناست که قبل از اینکه فرد بهبودی کامل کسب کند، دوباره علائم افسردگی را تجربه کند؛ این حالت بیشتر در افرادیست که برای درمان اقدام نمیکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.
چه عواملی خطر بازگشت و عود افسردگی را افزایش میدهد؟
عموما اولین مرحله افسردگی به صورت زیستی رخ میدهد؛ به این معنا که تغییر در انتقال دهندههای عصبی مغز مانند دوپامین و نوراپی نفرین منجر به افسردگی میشود. اما عود افسردگی، به دلیل افت عملکرد اجتماعی در فرد بروز پیدا میکند. چرا که با هر بار تجربه افسردگی، پیامدهای منفی آن مثل مشکل در روابط شخصی، تنزل شغلی یا افت تحصیلی فرد را بیشتر در معرض افسردگی مجدد قرار میدهد. برای آشنایی بیشتر با جنبههای مختلف اختلال افسردگی کلیک کنید.
عوامل استرس زا خارج از سطح تاب آوری فرد یا حوادث تنش زا، برای افرادی که یک دوره افسردگی را تجربه کردهاند، میتواند یک عامل خطر برای عود افسردگی باشد. عواملی همچون طلاق و تعارضهای خانوادگی، از دست دادن عزیزان، ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماری قلبی، کلیوی و... خطر بازگشت افسردگی را به میزان زیادی افزایش میدهد. در افرادی که درمان دریافت نکردهاند یا دورههای درمانی را زودهنگام قطع کردهاند بازگشت افسردگی با شدت بیشتر و به صورت دورههای تکرار شونده رخ میدهد.
علائم هشدار دهنده عود افسردگی
علائم هشدار دهنده که احتمال عود افسردگی را نشان میدهد شامل احساس غم، پوچی یا ناامیدی، از دست دادن میل جنسی، خستگی مزمن، تغییر در اشتها و خواب، افزایش تحریک پذیری، عدم تمرکز و مشکل در حافظه یا افکار مربوط به خودکشی است. این علائم به شما میگویند به احتمال زیادی دچار بازگشت افسردگی میشوید.
پیشگیری از خطر عود افسردگی
در ادامه راهکارهایی را ارائه دادیم که در پیشگیری از عود افسردگی اهمیت دارد:
1. خودتان را دوست داشته باشید
به خودتان عشق بورزید، برای خود احترام و ارزش قائل باشید و خودتان را با کلمات مثبت مورد خطاب قرار دهید، راههای کسب آرامش را کشف کنید؛ راههای زیادی برای رسیدن به آرامش وجود دارد که شما را از افسردگی رهایی میبخشد. یکی از مؤثرترین این روشها انجام مدیتیشن و مراقبه به صورت روزانه و مداوم است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه راههای کسب آرامش کلیک کنید.
سعی کنید تواناییها و استعدادهایتان را شکوفا کنید و در جهت رسیدن به اهداف و دنبال کردن رویاهایتان حرکت کنید، به خودتان متعهد باشید و زمانی را فقط برای خود اختصاص دهید، به برنامه تفریحی، رژیم غذایی و سلامتی جسمی تان اهمیت دهید. خودتان را دوست بدارید و دوست داشتن خود را یاد بگیرید. در این زمینه میتوانید به مقاله دوست داشتن خود مراجعه کنید.
2. حمایت اجتماعی راهی مؤثر در بازگشت افسردگی
حفظ ارتباط با خانواده یا اطرافیان و بهره گیری از حمایتهای آنان، یک عامل تاثیرگذار در پیشگیری از عود افسردگی است. روابط خودتان را محدود نکنید، شرکت در همایشها، جشنوارههای مختلف، برنامههای دسته جمعی و امور خیریه باعث گسترش روابط و ایجاد حسی دلپذیر در اعماق وجودتان میشود.
3. اقدام برای درمان و پیشگیری از بازگشت افسردگی
افسردگی بیماری روحی است که قابل درمان است پس به احساسات و تغییرات رفتاری خود توجه کنید. زمانی که برای اولین بار متوجه علائم افسردگی شدید، لازم است هر چه سریعتر برای درمان افسردگی اقدام کنید. در واقع افسردگی موضوعی نیست که به تنهایی موفق به درمان آن شوید چرا که نیاز به ریشه یابی و کمک تخصصی دارد و همواره احتمال بازگشت در آن وجود دارد. شرکت در جلسات مشاوره افسردگی و روان درمانی همراه با دارو درمانی علاوه بر درمان افسردگی و تولدی مجدد برای کسب لذت، از عود افسردگی نیز پیشگیری میکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان افسردگی کلیک کنید.
سؤالات متداول
تا چه زمانی لازم است درمان افسردگی را ادامه داد؟
طول درمان افسردگی با توجه به نوع روش درمانی متفاوت است. معولا در روش رواندرمانی درمان را 4 الی 6 ماه با توجه به شدت بیماری ادامه میدهند تا بهبودی کامل صورت بگیرد. توجه داشتهباشید که حتی بعد از بهبودی کامل نیز لازم است درمان خود را تا مدتی که پزشک و یا مشاور توصیه میکند ادامه دهید. در این صورت از بازگشت افسردگی نیز جلوگیری میشود.
برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات افسردگی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.