سندرم پای بیقرار | علل، نشانه ها و نحوه درمان سندروم پاهای بی قرار

سندرم پای بیقرار یکی از انواع اختلال خواب است که به حرکات پاها مربوط می‌شود؛ فرد در وجود خود احساس بی‌قراری می‌کند و به دنبال آن برای کاهش تنش مدام پاهای خود را تکان می‌دهد. این مسئله می‌تواند به بروز مشکل در زندگی فرد و به خصوص در کیفیت خواب او منجر شود. سندرم پاهای بی قرار با نام RLS نیز شناخته می‌شود. این احساس ناخوشایند نه فقط در پاها بلکه گاهی در دست‌ها و شکم نیز احساس می‌شود. آگاهی دقیق از نشانه‌ها، علل و روش‌های درمانی به شما کمک می‌کند از تأثیرات این مشکل بر زندگی خود بکاهید و با آن مقابله کنید. برای اطلاع از انواع اختلالات خواب کلیک کنید. 

تعریف سندرم پای بیقرار RLS

به تجربه احساس ناخوشایند در پاها به صورت گزگز، مورمور، سوزش یا حسی شبیه به راه رفتن یک حشره روی پوست پاها که عموما در نرمی ساق تجربه می‌شود، می‌گویند؛ البته این احتمال وجود دارد که این حس در تمام اندام تحتانی از مچ تا ران ملاحظه شود. در پی این تجربه فرد اقدام به تکان دادن یا کشیدن پا می‌کند. معمولا دیده می‌شود که در هنگام استراحت یا خواب این احساسات بیشتر تجربه می‌شوند و در خواب یا استراحتِ فرد اختلال ایجاد می‌کنند.

اینفوگرافیک سندرم پای بیقرار

نشانه های سندرم پای بیقرار

همیشه در هر اختلالی نشانه‌هایی وجود دارند که آگاهی از آن‌ها توسط شخص یا بررسی آن‌ها توسط متخصص منجر به تشخیص آن اختلال می‌شود؛ در انواع اختلال خواب از جمله سندرم پاهای بی قرار (RLS) نیز این نشانه‌ها مشهودند:

1- احساس ناخوشایند بصورت گزگز، سوزش، مورمور یا راه رفتن یک حشره روی اندام‌ها

2- عدم تحرک و استراحت سبب تشدید این علائم می‌شوند.

3- اختلال در خواب و بروز بی خوابی (برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بی خوابی کلیک کنید.)

4- این علائم نباید بر اثر بیماری قند باشد.

 

احساساتی که سندرم پای بیقرار در فرد ایجاد می‌کند

افرادی که به این اختلال مبتلا هستند اغلب احساسات عجیبی را در پاها و گاه بازوهای خود دارند؛ این احساسات ممکن است در غروب و تمام طول شب وجود داشته‌باشند و تنها صبح‌ها برای مدتی متوقف شوند. این احساسات و حالت فرد را وادار می‌کند پاهای خود را تکان دهد. برخی از این احساسات به شرح زیر هستند:

• سوزش
• دمر خوابیدن
• تیر کشیدن پاها
• احساس وارد شدم شوک الکتریکی به پا
• خزیدن
• خارش
• مور مور شدن
  
  

علل و دلایل سندرم پای بیقرار

سندرم پاهای بی قرار جزء آن دسته از اختلالات است که تشخیص افتراقی دشواری دارد. به این دلیل که بر اثر خیلی از بیماری‌ها امکان پیش آمدن این عارضه وجود دارد. پس می‌بایست عللی که موجب پدید آمدن سندرم پاهای بی قرار می‌شوند را به دو دسته تقسیم کرد؛ دسته اول علل و دلایلی که بی قراری پاها بعنوان یک نشانه در آن‌ها مطرح می‌شود، دسته دوم عواملی که منجر به سندرم پاهای بی قرار می‌شوند.

دسته اول

1- کم خونی و سطح پایین آهن؛ کم خونی و پایین بودن میزان آهن در بدن در سیستم خون رسانی به اندام‌ها و عصب‌ها اشکال ایجاد می‌کند که یکی از پیامدهای آن بی قراری در پاها است.

2- بیماری‌های مزمن مثل دیابت و بیماری‌های مربوط به سیستم عصبی؛ در خیلی از این بیماری‌ها سیستم اعصاب دچار ضعف و نقص می‌شود و کارکرد همیشگی و عادی خودش را ندارد.

3- دوران بارداری و تغییرات هورمونی

4- بالا رفتن سن یکی دیگر از عواملی است که از پیامد‌های آن بی قراری در پاها در نتیجه‌ی افت عملکرد است.

دسته دوم

1- تجربه‌ی تنش در طی روز؛ علی الخصوص تنشی که برطرف نشده و هیجانات برون ریزی شده است.

2- عوامل ارثی نیز از دلایلی است که می‌تواند منجر به این سندرم شود.

3- سبک زندگی ناسالم، از قبیل مصرف زیاد مواد کافئین دار، سیگار و مشروبات الکلی (برای اطلاع از روش‌های ترک سیگار کلیک کنید.)

4- رژیم غذایی ناسالم؛ مانند کمبود مصرف ویتامین‌هایی مثل ویتامین B6

پیامدهای سندرم پای بیقرار

از اولین پیامد‌هایی که در سندرم پای بیقرار مشاهده می‌شود، کاهش سطح کارآمدی فرد است. شخص مبتلا به سندرم پاهای بی قرار به علت اشکالاتی که در خواب و استراحت دارد، در طی روز دچار خستگی و کمبود انرژی خواهد بود که سبب کاهش عملکرد می‌شود. برای کسب اطلاعات در زمینه روش‌های درمان بی خوابی کلیک کنید.

1. کاهش انرژی در طول روز

2. تجربه خواب آلودگی و خستگی

3. کاهش توجه و تمرکز

4. افت کارایی حافظه

5. تجربه‌ی دردهای عضلانی و خستگی در اندام بی قرار

درمان سندرم پاهای بی قرار

گاهی سندرم پای بیقرار بر اثر مسائل دیگری مانند کمبود آهن یا بیماری‌های مربوط به سیستم عصبی به وجود آمده است. انجام اقدامات درمانی در مورد مشکل اولیه می‌تواند مشکل ثانویه (سندرم پاهای بی قرار) را نیز بهبود بخشد. علم روانشناسی درمان غیردارویی را اولویت روش درمانی می‌داند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان‌های موجود در روانشناسی کلیک کنید.

تغییر سبک زندگی: رژیم غذایی مناسب و مصرف کافی ویتامین‌ها، کاهش و حذف مصرف مواد کافئین دار، سیگار، مشروبات الکلی و تنظیم برنامه‌ی خواب

مصرف دارو: مراجعه به متخصص، برای بررسی شرایط بیولوژیکی و مصرف دارو برای کاهش تنش و دلایل زیستی

کاهش استرس‌های محیطی: البته کنترل محیط در دست فرد نیست. اما می‌تواند از بعضی موقعیت‌های استرس زا پرهیز کند؛ یا با مشورت با متخصص راه‌های درمان استرس را فرابگیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان استرس کلیک کنید.

انجام حرکات کششی پیش از خواب: انجام برخی حرکات کششی و ورزش نرم با تمرکز روی نقاطی که حس بی قراری بیشتری تجربه می‌کند.

حمام دوش آب سرد: حمام کردن از روش‌های مفیدی است که می‌تواند باعث کاهش تنش در عضلات شخص بشود.

افزایش بهداشت و کیفیت خواب در درمان سندرم پای بیقرار

بهداشت خواب در درمان اختلالات خواب نقش مؤثری دارد؛ چرا که خستگی و کم خوابی علائم بیماری را تشدید می‌کند. رعایت عادات خواب مناسب در بیماران مبتلا به سندرم پای بیقرار اهمیت بیشتری دارد. البته خواب با کیفیت این اختلال را به طور کل درمان نمی‌کند اما علائم و بی‌خوابی‌های ناشی از آن را کاهش می‌دهد. رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند تا کیفیت خواب خود را افزایش دهید:

_ زمان خواب خود را ثابت نگه دارید. به این منظور که هر شب ساعت مشخصی را برای خوابیدن انتخاب کنید و صبح نیز در ساعت معینی از خواب بیدار شوید.

_ بهتر است اتاق خواب، بی سر و صدا، آرام و خنک باشد.

_ عوامل محرک که خواب شما را بر هم می‌زنند مانند تلویزیون و تلفن را از محل خوابتان دور کنید.

_ نور آبی ناشی از موبایل و یا تلویزیون ریتم شبانه روزی را بر هم می‌زنند؛ بنابراین 2 تا 3 ساعت قبل از خواب از هیچ گونه وسایل الکترونیکی استفاده نکنید. در این صورت به ریتم شبانه‌روزی و چرخه‌ی خواب خود کمک می‌کند.

_ مصرف نوشیدنی‌های محرک مانند قهوه و یا نوشیدنی‌های شیرین و الکل را کنار بگذارید.

ورزش در درمان سندرم پای بیقرار

ورزش کردن و به خصوص ورزش پا، در کاهش علائم به شما کمک می‌کند. در صورتی که بسیار بی‌تحرک هستید بهتر است روزانه مدتی را به پیاده‌روی و یا رفتن به باشگاه و انجام ورزش‌های پا اختصاص دهید. ورزش متعادل در بهبود این سندرم بسیار مفید است. طبق تحقیقات انجام شده، ورزش‌های هوازی و استقامتی حداقل 3 بار در هفته به میزان چشمگیری علائم سندرم پای بیقرار را به خصوص برای افرادی که نارسایی کلیه دارند، کاهش می‌دهد. علاوه بر این فعالیت بدنی کیفیت و کمیت خواب شما را بهبود می‌بخشد. توجه داشته‌باشید که ورزش ملایم می‌تواند مفید باشد اما ورزش‌های سنگین گاه منجر به تشدید علائم می‌شود. به اندازه‌ای ورزش کنید که به تیر کشیدن و درد عضلات پا منتهی نشود. 

نکات مهم در مورد سندرم پاهای بی قرار

شاید در ابتدا یک بی قراری ساده به نظر بیاید، اما در طی زمان تجربه خستگی و فرسودگی ناشی از عدم استراحت می‌تواند باعث ایجاد اشکالات عمده در زندگی روزمره‌ی شما شود. اشکالاتی مثل کاهش تمرکز و توجه، نقص در عملکرد حافظه و سبک زندگی شما مانند مصرف مشروبات الکلی و سیگار و مصرف مواد کافئین دار می‌تواند منجر به سندرم پای بیقرار در شما بشود. تمرین کاهش استرس و مدیریت تنش‌های روانی می‌تواند به شما کمک کند که بر سندرم و پیامدهای آن فائق بیایید. برای اطلاع از راه‌های کاهش استرس کلیک کنید.

جهت کاهش استرس و تنش‌های روانی می‌توانید از مشاوره تلفنی فردی بهره‌مند شوید. مشاور با ریشه‌یابی علت استرس و اضطراب به شما کمک می‌کند تا ابتدا هیجانات و احساسات خود را کنترل کرده و بعد به درمان سندرم پاهای بیقرار بپردازید.

برای دریافت مشاوره در زمینه سندرم پای بیقرار می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.