خواب دیدن | علت و منشأ خواب دیدن و رویا دیدن چیست؟

علت خواب دیدن چیست؟ دنیای خواب و رویا دنیای عجیبی است که در آن محدودیت‌های جسمانی و زمانی دنیای واقعی از بین می‌روند. اغلب تصاویر دنیای خواب برای انسان‌ها سوالات متعددی از چیستی و چرایی آن‌ها ایجاد می‌کند. خواب‌های تکراری آیا معنا و مفهوم خاصی برای بیننده دارند؟ تعبیر خواب در علم روانشناسی چگونه انجام می‌شود؟ طبق رویکرد روانکاوی رویاها مسیرهایی برای رسیدن به ناخودآگاه هستند. رویاها گاه از وقایع روزمره ناشی می‌شوند و گاه سرنخ‌هایی از موضوعات فراموش شده و یا انکار شده‌ی ذهن به ما می‌دهند. آگاهی از منشأ خواب دیدن و تعبیر رویاها به شما کمک می‌کند تا رویاهای خود را بهتر درک کنید و از نیازهای ذهن و روان خود آگاه شوید. پیشنهاد می‌کنیم مقاله روانکاوی را مطالعه کنید.

خواب دیدن و رویا

به تصاویر و صداها و سایر احساساتی که در هنگام خواب عمیق یعنی مرحله خواب رم تجربه می‌شود، خواب دیدن می‌گوییم. آن چه که در رویا می‌بینیم دو حالت دارد؛ یا خیلی معمول و تحت تأثیر اتفافات روزمره است و یا بسیار عجیب و غیر معمول. فروید پدر علم روانشناسی معتقد است، رویاها همان امیال سرکوب شده ما هستند که به شکل نمادین در خواب ظاهر می‌شوند. روانشناسی دیگر می‌گوید این رویاها افشاگر ناخودآگاه‌اند و اشاراتی به شخصیت بیننده رویا دارند. 

ماهیت دور از دسترس و جالب رویاها انسان‌ها را متمایل به کشف این دنیا کرده است. در طی تاریخ بسیار دیده‌ایم که یک رویا مسیر زندگی یک فرد یا یک اجتماع را عوض کرده؛ مثلا ناصر خسرو شاعر قرن 5 که بعد از خواب دیدن در 40 سالگی از زندگی سابقش دست کشید و در راه کشف معرفت درونی قدم گذاشت. گاهی خواب دیدن در هنر و خلاقیت نیز نقش داشته؛ مثل نقاشی‌های سورآلیستی سالوار دالی که کاملا تحت تاثیر رویاهایش کشیده شده‌اند. در مواقعی خواب دیدن حتی منجر به کشف یک حقیقت علمی شده است؛ مثلا فردریش آوگوست ککوله شیمی دان مشهور، به ساختار حقلوی بنزین پس از دیدن رویایی که در آن ماری دم خود را می‌خورد، رسید. برخلاف تمام این موارد خواب‌ها و رویاها گاه منجر به بروز بی‌خوابی و اختلالات خواب می‌شوند. برای کسب اطلاعات در زمینه اختلالات خواب کلیک کنید.

خواب دیدن | چرا خواب می‌بینیم؟

خواب دیدن از منظر فیزیولوژیکی علل متعدد دارد، در اینجا قصد داریم تا خواب دیدن را از منظر روانشناسی بررسی کنیم:

_رویاها ابزاری هستند تا ذهن تکانه‌های سرکوب شده، تمناهای ناخودآگاه، ترس‌ها و اضطراب‌ها را با زبانی نمادین به سطح آگاهی بیاورد. ذهن با این رویارویی مسائلی که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد را به واکاوی می‌خواند.

_ما در رؤیاهایمان می‌توانیم ببینیم که در جسم، ذهن و ژرفای نفس و حتی شهودمان چه می‌گذرد.

_رویاها ما را به اعماق ناشناختۀ شخصیتمان می‌بردند و با نشان دادن تصاویری به ما فرصت می‌دهند تا ارتباط عمیق‌تری با دنیای پیرامون برقرار کنیم.

_اشخاص و اشیایی که در رویا می‌بینیم احساسات درونی و ساختار روانی ما را نشان می‌دهند.

_رویاها نقش تعدیل کننده هیجانات را نیز دارند. در رویا خواسته‌ها و هیجانات سرکوب شده خود را بیرون می‌ریزند.

خواب دیدن | خاستگاه و منشاء رویاها از کجاست؟

بر اساس علم روانشناسی رویاها از سه منبع ناشی می‌شوند. در طی خواب دیدن هر کدام از این محرک‌ها به طور همزمان بر محتوای خواب تأثیر دارند.

1. تحریک‌های حسی بیرونی (عینی)

شنیدن هر صدایی به طور نامفهوم تصاویر متناسب با خود را در رویا به وجود می‌آورد؛ مثلا صدای غرش رعد و برق می‌تواند باعث دیدن صحنه جنگ در خواب شود. صدای غژغژ یک در رویای دزد را خلق کند. اگر مورب روی تخت خوابیده باشیم و پایمان به لبه تخت برسد ممکن است خواب ببینیم که بر لبه پرتگاه ترس آوری ایستاده‌ایم یا در حال سقوط از صخره‌ای هستیم. دردهای موضعی تصوراتی از قبیل تهاجم یا جراحت را سبب می‌شوند. برخی از این خواب‌ها ممکن است باعث ایجاد حالت‌هایی از ترس در افراد شوند و آن‌ها را به بی‌خوابی مبتلا کنند. برای کسب اطلاعات در زمینه درمان بی خوابی کلیک کنید.

2. خواب دیدن | محرک‌های جسمانی ارگانیک درونی

ذهن در طی خواب تحت تأثیر محرک‌هایی که از جانب جسم و تغییرات وضعیت بدنی شماست، قرار دارد. این آگاهی از تغییرات جسمی در بیداری واضح نیست. مثلا تکرار رویاهایی که مضمون اضطراب آور دارند و یا به پایان هراس انگیز می‌رسند، می‌تواند در مورد کسانی که در شرف یا مبتلا به بیماری‌های قلبی هستند بیشتر باشد. رویاهایی با مضمون خفگی، گیر افتادن میان انبوه جمعیت و فرار دلالتی بر بیماری‌های ریوی باشد. رویاهایی با تصاویر مبنی بر لذت یا تنفر از غذا می‌تواند اشاراتی به بیماری‌های گوارشی داشته باشد. زمانی رویاها اشاره به بیماری‌ها یا تغییرات جسمی دارند که «تکرار» شوند.

3. سرچشمه‌های روانی تحریک

اغلب انسان‌ها در خواب آنچه را که در طی روز اتفاق افتاده است را می‌بینند. پیوند ذهنی میان خواب و زندگی عالم بیداری را به خواب می‌برد. بنابراین کسی که در زندگی درگیر مشکلات مالی زیادی است در رویا خوابِ پیدا کردن یا اهدا شدن مبلغ زیادی پول را می‌بیند. طبق برخی باورها، محتوای خواب شامل موضوعات و رویدادهایی است که تاثیر زیادی بر فرد گذاشته‌اند.

رویدادهایی که در عالم بیداری رنگ و بوی واقعی خود را از دست داده‌اند. مثلا فرد تصویر شخصی را که سال‌ها قبل با او در یک رابطه عاطفی بوده، در خواب می‌بیند. مثلا فردی که با همکارش "آقای طالبی" درگیری و مشاجره داشته در رویا یک طالبی گندیده می‌بیند. در اینجا اسم آقای طالبی با میوه طالبی تداعی پیدا کرده. ذهن به صورت خلاقانه نابودی آن فرد را به تصویر کشیده است.

خواب دیدن | چرا دانستن تعبیر خواب و رویا اهمیت دارد؟

• رویاها به ما می‌گویند که در حال حاضر به چه چیزی بیش از همه نیاز داریم.
• اشخاص مختلفی ده‌ها هزار ساعت را در شرایط کنترل شده به سفرهای اکتشافی در دنیای رؤیاهایشان پرداخته‌اند، نتایج نشان داد که ذهن با خواب دیدن و رویا در تلاش است تا به سمت التیام تنش‌ها و آسیب‌های روانی پیش برود.
• درک رویاها می‌تواند ما را یاری دهد تا راه خود را در میان مشکلات کاری، روابط اجتماعی، کشف توانایی‌های بالقوه و رشد شخصیتمان پیدا کنیم.
• رویاها هم به زمان بیداری ما توجه دارند و هم ما را از نیازهای عمیق‌تر جسمی و روحی آگاه می‌کنند.
• رویاها حتی به خوراکی‌ها و چیزهایی که برای سلامتی و التیام نیاز داریم هم اشاره دارند.
• رویاهای وحشتناک و اضطراب آور با روان درمانی توسط یک متخصص روانشناسی قابل تعبیر و درمان هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.

خواب‌های خشونت‌آمیز و احتمال ابتلا به پارکینسون!

کابوس دیدن یک تجربه درناک است و باعث احساس ناخوشایندی در فرد می‌شود. REM یک اختلال خواب نادر است که بر اثر آن، فرد مبتلا خواب می‌بیند که دست به خشونت زده است یا جیغ و فریاد می‌کشد. تحقیقات نشان داده است که دیدن خواب‌های خشن می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های زوال عقل و پارکینسون باشد. البته دیدن خواب خشن صرفا به معنی بروز این بیماری‌ها نیست و یا بلافاصله اتفاق نمی‌افتد. برخی از افراد سال‌ها بعد از بروز نشانه‌های اولیه، به این بیماری‌ها مبتلا شده‌اند.

رابطه شب زنده داری با کابوس دیدن

بسیاری افراد از بیدار بودن تا نیمه‌های شب لذت می‌برند و حتی می‌گویند که خوبی‌هایی هم دارد. اما تحقیقات نشان داده است که دیرخوابیدن احتمال کابوس دیدن را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. دانشمندان می‌دانند که رابطه ای میان این دو وجود دارد اما از علت آن مطمئن نیستند.

مردان و خواب‌های جنسی

مردان نسبت به زنان خواب‌های جنسی بیشتری می‌بینند و در خواب اقدام به برقراری رابطه جنسی می‌کنند. البته این در همه‌ی زنان و مردان یکسان نیست. طبق تحقیقات زنان بیشتر از مردان دچار کابوس می‌شوند. به طور کلی رویاهای زنان به سه دسته تقسیم می‌شود.

1_خواب‌های ترسناک

2_خواب درمورد از دست دادن عزیزان

3_خواب‌های به هم ریخته

کنترل خواب دیدن

شاید برایتان جالب باشد که بدانید بازی‌های ویدیویی یک تمرین بسیار عالی برای کنترل خواب هستند. خواب و بازی هردو واقعیت‌های مجازی هستند که فرد طی آن از بدن خود خارج می‌شود. افراد گیمر به خوبی می‌توانند از قالب بدن خود بیرون بیایند و کنترل جهان دیگری را به دست بگیرند. در واقع خواب را نیز همچون یک بازی تجربه می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که افراد گیمر خواب‌های شفاف و لذت بخش بیشتری نسبت به سایرین تجربه می‌کنند؛ چرا که با احساس کنترل خود می‌توانند روند خواب را در اختیار بگیرند.

این روش می‌تواند به افرادی که اختلال استرس پس از سانحه دارند نیز کمک کنند. هیپنوتیزم از روش‌های دیگری است که به شما کمک می‌کند تا حدی کنترل خواب‌ها و ترس ناشی از کابوس دیدن را به دست بگیرید. جهت درمان کابوس دیدن و بی‌خوابی، بهره‌مندی از روش‌های روان درمانی و مشاوره تلفنی فردی می‌تواند مفید باشد.

فعال بودن هوشیاری و منطق در خواب دیدن

عقل و منطق در هنگام خواب تا حدودی فعال است و در نتیجه بسیاری از خواب‌ها و اتفاقاتی که پس از آن می‌افتد چندان عجیب نیست. چرا که عقل انسان شرایط و محیط را بررسی می‌کند و نگرانی‌های ناشی از شرایط موجود را در خواب نشان می‌دهد. حتی ممکن است با توجه به موقعیت، اتفاقاتی که قرار است رخ دهد را پیش بینی کند. مثلا فردی تمام شب را بیدار می‌ماند و برای امتحان فردا درس می‌خواند. در مدت کوتاهی که به خواب می‌رود، خواب می‌بیند که دیر بیدار شده و به امتحان نرسیده است.

با توجه به شرایط فرد این خواب کاملا طبیعی است و حتی امکان دارد که اتفاق بیفتد. و یا فردی که والدین پیر و مریضی دارد خواب می‌بیند که آن‌ها را از دست داده است. با توجه به مریضی و پیر بودن آن‌ها، این خواب عجیب و غیر واقعی نیست. در واقع ترس‌های فرد از اتفاقات آینده در خواب به نمایش در می‌آیند.