
- نویسنده : هنر زندگی
مهارت خویشتن داری یا مهار نفس مهارتی اکتسابی است که باعث میشود افراد بتوانند ارضای خواستههای خود را به تعویق بیندازند و رفتارهای عجولانه نشان ندهند. تقویت مهارت خویشتن داری تاثیرات مفید فراوانی همچون افزایش اعتماد به نفس، انعطافپذیری، همدلی و غیره برای فرد به همراه دارد. بهتر است که خویشتن داری از کودکی به افراد آموزش داده شود چرا که در این صورت در فرد نهادینه شده و تبدیل به یک ویژگی میشود. والدین میتوانند از روشهای متعددی برای آموزش خویشتن داری به فرزندانشان استفاده کنند. این مهارت با بکارگیری برخی تکنیکها تقویت میشود. ضمن اینکه درمورد مهارتهای فرزندپروری میتوانید از مشاوره تربیت کودک کمک بگیرید.
مهارت خویشتن داری | خویشتن داری به چه معنی است؟
خویشتن داری یک مکانیسم درونی است و باعث میشود که هر فکر و عمل زیان آوری به عمل تبدیل نشود. خویشتن داری یکی از مهارتهای زندگی است که به افراد یاد میدهد رفتارهایشان را کنترل کنند و خود را با محیط و واقعیت تطبیق دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مهارت های زندگی کلیک کنید. خودکنترلی توانایی تنظیم و تغییر پاسخ های خود برای اجتناب از رفتارهای نامطلوب، افزایش رفتارهای مطلوب و دستیابی به اهداف بلند مدت است. تحقیقات نشان داده است که داشتن خودکنترلی می تواند برای سلامتی و تندرستی مهم باشد. روانشناسان معمولاً خودکنترلی را اینگونه تعریف می کنند:
توانایی کنترل رفتارها برای اجتناب از وسوسه و دستیابی به اهداف
توانایی به تأخیر انداختن رضایت و مقاومت در برابر رفتارها یا اصرارهای ناخواسته
یک منبع محدود که می تواند تخلیه شود.
خویشتن داری و کارکرد اجرایی
مردم از اصطلاحات مختلفی برای خویشتن داری و خودکنترلی استفاده می کنند. از جمله نظم و انضباط، عزم، صلابت، قدرت اراده و استقامت. برخی از محققان بر این باورند که خویشتن داری تا حدی توسط ژنتیک تعیین می شود، اما این مهارت نیز می تواند با تمرین تقویت شود. خویشتن داری یکی از جنبههای کارکرد اجرایی است. مجموعهای از تواناییها که به افراد کمک میکند تا برنامهریزی کنند، نظارت کنند و به اهداف خود برسند. افراد مبتلا به اختلال توجه کمبود توجه (ADHD) اغلب دارای ویژگی هایی هستند که با مشکلات عملکرد اجرایی مرتبط است.
خویشتن داری بر اعتماد به نفس تاثیر بسیار زیادی میگذارد و معمولا افرادی که دارای مهارت خویشتن داری هستند، از اعتماد به نفس بالایی نیز برخوردارند. خویشتنداری یکی از ویژگیهایی است که در تست نئو NEO نیز مورد توجه قرار میگیرد. اگر مساله شما تقویت خویشتنداری است میتوانید با روانشناس خود راجع به آن مشورت نمایید. ضمن اینکه در طرحواره درمانی نیز روانشناس متخصص به خویشتنداری و محدودیتهای واقعبینانه میپردازد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تست نئو NEO و طرحواره درمانی کلیک کنید.
انواع خودکنترلی و خویشتن داری
سه نوع اصلی خودکنترلی وجود دارد:
کنترل تکانه به توانایی مدیریت انگیزه ها و تکانه ها اشاره دارد. افرادی که با کنترل تکانه دست و پنجه نرم می کنند ممکن است ابتدا بدون فکر کردن به عواقب اعمال خود اقدام کنند.
کنترل هیجانی به توانایی تنظیم پاسخ های هیجانی اشاره دارد. کسی که با کنترل عاطفی دست و پنجه نرم می کند ممکن است مدیریت احساسات قوی برایش سخت باشد. آن ها ممکن است بیش از حد واکنش نشان دهند، خلق و خوی بد ماندگاری را تجربه کنند و تحت تأثیر شدت احساسات خود قرار گیرند.
کنترل حرکت به توانایی کنترل چگونگی و زمان حرکت بدن اشاره دارد. فردی که در کنترل حرکت مشکل دارد، ممکن است بیقراری را تجربه کند و ثابت بماند.
یک فرد خودکنترل و خویشتن دار، قدرت اراده و کنترل شخصی زیادی از خود نشان می دهد. تکانشی عمل نمی کنند و می توانند احساسات و اعمال خود را به طور موثر تنظیم کنند.
اهمیت خویشتن داری
خویشتن داری چقدر در زندگی روزمره شما اهمیت دارد؟ یک نظرسنجی استرس در آمریکا که توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) انجام شد، نشان داد که 27 درصد از پاسخدهندگان فقدان اراده را عامل اصلی بازدارنده آن ها از رسیدن به اهدافشان میدانند. کنترل را می توان هم آموخت و هم تقویت کرد. محققان دریافتهاند که افرادی که خودکنترلی بهتری دارند، هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت افراد سالمتر و شادتری هستند.
در یک آزمایش تأثیرگذار، دانشآموزانی که خود انضباطی بیشتری از خود نشان دادند، نمرات بهتر در طول سال تحصیلی و نمرات آزمون بالاتری داشتند و احتمال بیشتری داشت که در یک برنامه تحصیلی رقابتی پذیرفته شوند. این مطالعه همچنین نشان داد که وقتی نوبت به موفقیت تحصیلی میرسد، خودکنترلی عامل مهمتری نسبت به نمرات IQ است. مزایای خودکنترلی به عملکرد تحصیلی محدود نمی شود. یک مطالعه بهداشتی طولانی مدت نشان داد که سطوح بالای خودکنترلی در دوران کودکی سلامت قلبی عروقی، تنفسی و دندانی بیشتری را در بزرگسالی و همچنین وضعیت مالی را بهبود میبخشد.
نمونه هایی از خویشتن داری
تعیین اهداف برای ورزش منظم، داشتن یک رژیم غذایی متعادل، بهره وری بیشتر، ترک عادت های بد و صرفه جویی در هزینه تنها چند اقدامی هستند که نیاز به خویشتن داری و خودکنترلی دارند. نمونه های بیشتری از خویشتن داری عبارتند از:
زمانی که سر کار هستید از شبکه های اجتماعی خودداری کنید تا به بهره وری شما لطمه نزند.
چیزی را که می خواهید نخرید زیرا سعی می کنید به سطح بودجه خود پایبند باشید.
نادیده گرفتن خوراکی های شیرین به این دلیل که سعی می کنید مصرف قند خود را کاهش دهید.
مدیریت واکنش عاطفی خود هنگامی که شخصی کاری را انجام می دهد که شما را عصبانی یا ناراحت می کند.
فواید خوییشتن داری
خویشتن داری فواید بسیاری برای فرد دارد به این صورت که باعث میشود فرد اشتباهات خود را به سرعت متوجه شود و درصدد رفع و اصلاح آنها برآید.فردی که مهارت خویشتن داری را از دروه کودکی آموزش دیده میتواند امیال خود را به تعویق بیندازد و اینگونه بهرهوری و کارکرد مثبت خود را افزایش دهد. از طرفی دیگر خویشتن داری هزینه کمتری نسبت به سایر نظارتهای بیرونی به همراه دارد.
ویژگی های افراد خویشتن دار
افراد خویشتن دار معمولا احساس خوبی نسبت به خود دارند و از اعتماد به نفس بالایی برخوردار هستند. این افراد شایسته و با کفایتاند و از نظر کارایی متکی به تواناییهای خود میباشند. این گونه افراد در موقعیتهای مختلف انعطافپذیر هستند و در مواجه با مشکلات و سختیها، فشار روانی کمتری را تجربه میکنند و به ندرت تسلیم فشارها میشوند. افراد خویشتندار از همدلی بالایی برخوردارند و میتوانند در شرایط دشوار به دیگران کمک کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اعتماد به نفس کلیک کنید.
آموزش مهارت خویشتن داری به کودکان
خویشتنداری مهارتی است که بیشتر در دوران کودکی در فرد نهادینه میشود. نظر به اهمیت مساله آموزش خویشتن داری به کودکان، در اینجا چند روش کاربردی آن را توضیح میدهیم.
1. الگو برداری از والدین
گام اول برای آموزش خویشتنداری این است که والدین الگو و سرمشق خوبی برای کودکان باشند. کودکان همواره در حال تماشای والدین هستند و بدون آن که متوجه باشند از رفتارهای آن ها الگوبرداری میکنند. پس بهتر است والدین نیز برای تقویت مهارت خویشتنداری در خود تلاش کنند.
2. نه شنیدن
کودکان باید محدودیتهای واقعبینانه را بشناسند و با کلمه نه از طرف والدین مواجه شوند. آنها باید بیاموزند که در برخی شرایط لازم است که خواستههای خود را به تعویق بیندازند. نه گفتن میتواند با موضوعات کوچکی شروع شود. مثلا اگر کودک میخواهد که بیش از مقدار معین شده شکلات بخورد، به این خواسته او نه بگویید. برای اطلاع از دیگر روشهای نه گفتن به کودک خود کلیک کنید.
3. پاداش دهی
چشم پوشی از کارهایی مانند خوردن شکلات یا دیدن تلویزیون برای کودکان بسیار سخت است. والدین میتوانند برای تقویت این مهارت به کودکان پاداش دهند. این پاداش حتی میتواند کلامی باشد؛ مثلا والدین میتوانند پس از انجام یک کار مثبت، کودک را تشویق کنند و به او بگویند "آفرین که خویشتن داری کردی و تلویزیون نگاه نکردی" این موضوع به تدریج برای کودک تبدیل به یک قانون و شعار میشود و میآموزد که قبل از انجام هرکاری درنگ کرده و در مورد آن فکر کند. برای اطلاع از بهترین روشهای دادن پاداش و تشویق کودکان کلیک کنید.
مهارت خویشتن داری : روشهای عملی
همان طور که گفته شد خویشتن داری مهارتی است که با انجام برخی کارها در فرد تقویت میشود. تقویت این مهارت به جوانان برای کنترل و ارضای نیاز جنسی در مجردی نیز موثر است. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه ارضای نیاز جنسی در مجردی کلیک کنید.
برخی از راهبردهای عملی برای تقویت خویشتنداری انجام موارد زیر است:
-ایجاد تعهد در فرد که البته این تعهد باید متناسب با توانایی فرد باشد.
-مسئولیت پذیری در قبال اعمال و رفتار
-اجتناب از موقعیتهایی که منجر به ارضای سریع خواستهها میشود.
-ترک موقعیتهای وسوسه انگیز
-پاداش دادن به خود برای به تاخیر انداختن ارضای خواستهها
-صبر کردن و فکر کردن برای انجام هر کاری
-تخلیه هیجانها به روشهای مثبتی همچون ورزش و پیاده روی
-تکرار جملات مثبت
-مدیتیشن (مراقبه) و مدیریت ذهن (برای اطلاع بیشتر از مدیتیشن کلیک کنید.)
-ارضای خواستههای نامناسب را به عنوان یک پاداش برای فعالیتهای سخت قرار دهید.
مرکز مشاوره حامی هنر زندگی
آموزش مهارت خویشتن داری به کودکان اصولی دارد که میتوانید با کمک گرفتن از روانشناس آن را به خوبی بیاموزید. اگر به هر دلیلی امکان مراجعه حضوری به رواشناس را ندارید مشاوره تلفنی بهترین گزینه برای شماست. متخصصان و مشاوران مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در خدمت شما هستند تا در هر کجا که هستید با آنان تماس گرفته و در این زمینه مشاوره بگیرید. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره تربیت کودک کلیک کنید.