درمان وحشت خواب | وحشت شبانه

درمان وحشت خواب یا وحشت شبانه چگونه ممکن است؟ خواب یکی از مهم ترین رفتارهای انسان است که حدود یک سوم زندگی او را به خود اختصاص می‌دهد. خواب توسط چندین مکانیسم اصلی و اساسی تنظیم می‌شود و وقتی این سیستم ها مختل می شود اختلالات خواب روی می دهند. اختلالات خواب خطرناک هستند و درمان آنها زمان بر است. یکی از این اختلالات وحشت در خواب می باشد که در مقاله امروز به آن می پردازیم. برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.  

خواب عادی

خواب یک رفتار جهان شمول است و در همه انواع حیوانات مورد مطالعه قرار گرفته از حشرات و پستانداران نشان داده شده است. خواب فرایندی است که مغز برای عملکرد صحیح به آن نیاز دارد. محرومیت طولانی از خواب به مشکلات جسمی و ذهنی شدید و نهایتا به مرگ منجر خواهد شد. ممکن است خواب فرایندی منفعل به نظر برسد اما در واقع با فعالیت مغزی زیادی مرتبط است. چندین نوع خواب وجود دارد که هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی با یکدیگر متفاوت هستند. هر یک از انواع خواب ویژگی ها، اهمیت کاربردی و مکانیسم های تنظیمی منحصر به فردی دارد.
وقتی به روش های مخصوص افراد را از فقط یکی از این انواع خواب محروم می سازند بعد به او اجازه می‌دهند هر زمان که خوابش می آید بخوابد فرآیند خواب او طوری تنظیم می‌شود که آن نوع خواب ممانعت شده جبران شود. خواب در روانپزشکی اهمیت خاصی دارد زیرا مشکلات خواب در تقریباً همه بیماری های روانی روی می دهد و بسیاری مواقع جز معیارهای تشخیصی برای بعضی اختلالات خواب هستند.
یونانیان باستان نیاز به خواب را به خدای خواب و پسرش خالق شب که رویا ها را به شکل انسان در می آورد نسبت می دادند. در روان تحلیلی رویاها نقش مهمی ایفا کرده‌اند. فروید معتقد بود که رویاها شاهراه منتهی به ضمیر ناخودآگاه هستند. رویاها در نقاشی و مجسمه‌سازی و ادبیات در زمان باستان تاکنون نقش مهمی ایفا کردند.

درمان وحشت خواب | خواب نان رم و خواب رم

خواب از دو وضعیت فیزیولوژیک تشکیل شده است: خواب نان رم و خواب رم. خواب نان رم که از مراحل ۱ تا ۴ تشکیل شده است اکثر فعالیت‌های فیزیولوژیک به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر از زمان بیداری هستند.  خواب رم از لحاظ کیفی یک خواب متفاوت است و مشخصه اصلی آن عبارت است از فعالیت زیاد مغز و فعالیت فیزیولوژیک زیاد شبیه به فعالیت مغزی و فیزیولوژیکی به هنگام بیداری. حدود ۹۰ دقیقه بعد از شروع خواب، خواب نان رم جای خود را به اولین اپیزود خواب می دهد که نهفتگی خواب نامیده می‌شود.
نهفتگی ۹۰ دقیقه ای خواب در همه بزرگسالان سالم و نرمال مشاهده می شود. کوتاه شدن نهفتگی خواب رم به طور فراوان در اختلالاتی مانند نارکولپسی و اختلالات افسردگی روی می‌دهند. در افراد نرمال خواب‌نان رم نسبت به حالت بیداری وضعیتی آرام و با آرامش است. ضربان قلب در خواب نان رم در مقایسه با زمانی که فردی بیدار اما در حالت استراحت است و کاری منظم انجام نمی دهد معمولا از ۵ تا ۱۰ با کمتر در دقیقه میزند و بسیار منظم است.
تنفس و فشار خون نیز آرام‌تر و منظم‌تر هستند و تغییرات دقیقه به دقیقه آن ها انگشت‌شمار است. پتانسیل ماهیچه ای در حال استراحت عضلات بدن در خواب رم کمتر از حالت بیداری است. در خواب نان رم حرکات اپیزودیک و غیر ارادی حضور دارند در این خواب حرکات سریع چشم زیر پلک وجود ندارند و اگر هم روی دهند تعدادشان بسیار اندک و انگشت‌شمار است.  

اختلالات خواب و بیداری

در سه دهه گذشته موضوعات جدیدی کشف شده‌اند که باعث شدند پزشکی یا طب خواب به یک حوزه چند رشته ای به معنای واقعی تبدیل شود. تحقیقاتی که نشان دادند مختل شدن تنفس در طول خواب پیامدهای پزشکی دارد باعث شدن تعداد زیادی متخصص امراض ریه و متخصصان طب داخلی جذب این حوزه شوند. تحقیقات در رابطه داخلی و ریتم سیرکادین با اختلالات خواب از آزمایشگاه ها خارج شده‌اند و به بیمارستان ها و در کنار تختخواب بیماران آمده‌اند. با این حال مردم عادی  از میزان جدی بودن اختلالات خواب آگاه نیستند. اختلالات خواب هم خطرناک هستند و درمان آنها گران است.
تحقیقات درباره آپنه خواب انسدادی نشان دادند که این اختلال در فشار خون بالا و نارسایی قلبی و سکته مغزی نقش دارد. بسیاری از حوادث صنعتی و شغلی به علت خواب آلودگی روی می دهند. خواب آلودگی یک عارضه جدی و تهدید کننده زندگی است که نه تنها فرد خواب‌آلود بلکه خانواده همکاران و جامعه را به خطر می‌اندازد. تصادفات رانندگی در اثر خواب آلودگی رانندگان یکی از عوامل اصلی ناامن شدن خیابان‌ها و جاده‌ها است.  

درمان وحشت خواب | اختلال کابوس

کابوس دیدن یعنی رویایی ترسناک که منجر به فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک می‌شود و نهایتاً باعث می شوند فرد از خواب بیدار شود. کابوس ها در خواب روی می‌دهند و معمولاً از یک رویای طولانی و پیچیده به وجود آمده که به تدریج ترسناک تر می شود. فرد ابتدا برانگیخته و بعد بیدار می شود معمولاً رویا را به خاطر می آورد دقیقاً برعکس حملات وحشت زدگی در خواب. بعضی کابوس های شبانه که بر خلاف اسم خود ممکن است در طول خواب روز اتفاق بیفتد مکرر هستند و بعضی افراد مبتلا به اختلال پس از سانحه می گویند که کابوس‌های آنان شامل صحنه هایی از رویدادهای تروماتیکی هستند که آنها تجربه کردند.
کابوس های شبانه در کودکان ۳ تا ۶ ساله رایج هستند. این کابوس ها در بزرگسالان به ندرت روی می‌دهند. کابوس های فراوان که باعث رنج و ناراحتی شخص می شود گاهی باعث بی خوابی می شوند زیرا فرد از خوابیدن می ترسد. به عقیده فروید وظیفه فرآیند رویا این است که از طریق پوشاندن لباس مبدل به محتوای هیجانی رویا آن را از بین ببرد و در نتیجه خواب فرد ادامه پیدا کند اما فرایند رویا گاهی در این کار موفق نمی‌شود و کابوس شبانه نمونه‌های این عدم موفقیت است. اکثر بیمارانی که زیاد کابوس می بیند هیچ عارضه روانی ندارد و به هیچ یک از اختلالات روانی مبتلا نیستند.

درمان وحشت خواب | افراد در معرض دیدن کابوس

با این حال بعضی از افرادی که با احتمال بیشتری کابوس می‌بینند عبارتند از افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، مرزی و اسکیزوئید و همچنین افراد مبتلا به اسکیزوفرنی. داشتن حد و مرز های باریک باعث می‌شود این افراد آسیب پذیرتر شود و علاوه بر آن در خطر ابتلا به اسکیزوفرنی قرار بگیرند. رویدادهای تروماتیک باعث کابوس می‌شوند بلافاصله اما گاهی بعد از مدتی فاصله. کابوس های شبانه ممکن است چندین سال ادامه پیدا کنند. بعضی داروها باعث کابوس شبانه می‌شوند از جمله ال دوپا و بلاکر های بتا آدرنرژیک و داروهای سرکوب کننده خواب رم.
کابوس های مکرر ممکن است باعث شوند بیماری از خوابیدن بترسد و در نتیجه یک نوع بی خوابی خوابیدن به وجود بیاید. بی خوابی باعث محرومیت از خواب می شود و مسلم شده است که کمبود شدید خواب کابوس را وخیم‌تر می‌سازد. به این شیوه یک دور باطل ایجاد می شود. برای درمان تکنیک های رفتار گرایی می تواند مفید واقع شوند. گزارش‌ها بهداشت خواب عمومی، روان درمانی کنترل محرک، روان درمانی رویاهای واضح و شناخت درمانی کیفیت خواب را افزایش و تعداد کابوس ها را کاهش می دهند. در بیماران مبتلا به کابوس های مرتبط با اختلال پس از سانحه نفازودون ظاهراً اثربخش است.
بنزودیازپین ها نیز ممکن است مفید باشند با این ها تاکنون هیچ‌گونه آزمایش کنترل شده سیستماتیک به عمل نیامده است. در کابوس از نوع حاد دیدن کابوس های یک ماه یا کمتر ادامه پیدا می کند اما در کابوس های نوع دائمی دیدن کابوس ها شش ماه یا بیشتر ادامه دارند.  

اختلال وحشت خواب

اختلال وحشت خواب عبارت است از برخاستن از خواب در یک سوم اول شب در حین خواب نان رم عمیق که مراحل ۳ و ۴ محسوب می‌شوند به علت رویارویی های وحشتناک. وحشت خواب تقریباً همیشه با فریاد یا گریه و بیقراری و همراه با تظاهرات رفتاری اضطراب حمله وحشت زدگی شروع می شود. بیمار معمولاً با حالت وحشت زده ای در رختخوابش می نشیند و جیغ های بلند می کشد و گاهی بلافاصله بیدار می‌شود و احساس وحشت شدیدی به او دست می دهد.
بیمار احتمال دارد در حالتی از اختلال موقعیت سنجی هم باقی بماند ولی اغلب به خواب می‌رود و همچون خوابگردی اتفاق افتاده را فراموش می کند. حملاتی که در طول خواب روی می دهند می‌توانند باعث شوند فرد ناگهان از خواب بپرد، دستگاه عصبی مرکزی اش فعال شود و ترس و هراس بر وی حاکم گردد اما افراد مبتلا به این اختلال معمولا به یاد نمی‌آورند کابوس دیده باشد و نشانه های آن ها به حملات وحشت زدگی که در طول بیداری اتفاق می‌افتد شبیه هستند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه خواب دیدن کلیک کنید.

تشابه وحشت شبانه و کابوس

تشابه اختلال وحشت زدگی و کابوس این است که در هر دو فرد هراسان و در حالی که دستگاه عصبی خودمختار او فعال شده است به طور کامل یا ناقص از خواب بیدار می شود. با این حال این دو اختلال قابل تفکیک از هم هستند. کابوس‌های شبانه معمولا در اواخر شب و در طول خواب روی می دهند و رویاهای شفاف و داستان مانند ایجاد می‌کند که فرد به وضوح آنها را به یاد می‌آورد، دستگاه عصبی خودمختار به صورت ملایم برانگیخته می‌شود و فرد به طور کامل بیدار می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه خواب راحت کلیک کنید.
اختلال وحشت زدگی در خواب معمولا در ثلث اول شب و در مرحله سوم یا چهارم خواب نان رم روی می‌دهند و فرد یا هیچ رویایی را به یاد نمی آورد یا تصاویری را به یاد می‌آورد اما هیچ کدام حالت داستان مانند ندارند. حملات وحشت زدگی به بیدار شدن ناقص منجر می‌شود و باعث می‌شود فرد سردرگم شود، پس زمان و مکان را از دست می دهد به محرک های محیطی به صورت نصفه نیمه پاسخ می دهد و سطح برانگیختگی دستگاه عصبی خودمختارش بسیار بالا می رود. به هنگام صبح فرد رویدادی را که در طول شب اتفاق افتاده است به یاد نمی‌آورد.

علائم اختلال وحشت شبانه

علائم این بیماری عبارتند از:

• بیدار شدن ناگهانی با اضطراب شدید
• بیش فعالی دستگاه خودمختار عصبی
• گریه و جیغ های شدید، حرکت کردن
• وقوع در خواب نان رم و به یاد نیاوردن
• ضربان قلب و فشار خون بالا، عرق کردن بیش از حد
• گشاد شدن مردمک با چشم های وحشت زده

بعضی از عواملی که میتوانند باعث اختلال وحشت در خواب شود شامل تب، کم خوابی، خستگی زیاد، به هم ریختن ساعت خواب فرد و... هستند. وحشت شبانه در خواب گاهی با عواملی ایجاد می‌شود که در خواب مداخله ایجاد می‌کنند مثل سندرم پاهای بی‌قرار، استفاده از بعضی از داروها، اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب، مصرف الکل و تنفس بی نظمی در خواب.
 

درمان اختلال وحشت در خواب

برخی از رایج ترین درمان ها شامل موارد زیر می شوند:

1-روان درمانی شناختی رفتاری

روان درمانی یا درمان شناختی رفتاری از یک مجموعه تکنیکهای رفتارشناسی استفاده می‌کند تا رفتارهای ناصحیح در ارتباط با خواب ادراک های غلط از خواب و افکار تهدید شده و مزاحم درباره خواب را از بین ببرد. تکنیک های رفتاری شامل بهداشت خواب فراگیر، روان درمانی با کنترل محرک، روان درمانی با محدودسازی، روان درمانی با آرام بخشی و بایوفیدبک هستند. مطالعات به طور مکرر نشان دادند که روان درمانی شناختی رفتاری باعث می شود نشانه های خواب از نظر تعداد و مدت بیدار شدن و نهفتگی خواب به طور یکنواخت پیوسته کاهش یابد.
فواید کوتاه مدت روان درمانی شناختی رفتاری شبیه به دارو درمانی هستند اما درمان شناختی رفتاری افراد فواید بلندمدتی دارد که تا ۳۶ ماه بعد از درمان ادامه پیدا می‌کنند. بیشتر کودکان وحشت های شبانه معمولاً از بین می‌رود و نیازی به درمان ندارد اما در برخی کودکان اینطور نیست. اگر والدین سعی کنند که کودک را از خواب بیدار کنند ممکن است که وحشت خواب در طولانی شود. بیدار کردن کودک ممکن است تحریک اش را قوی‌تر کند. به همه این دلایل نیاز است که اجازه دهید دوره وحشت خواب تمام شود و فرد هوشیار شود. هیپنوتیزم هم می‌تواند برای درمان این اختلال موثر باشد.
وحشت و رعب در شب می‌تواند ناشی از کمبود خواب یا عادت های بد شبانه باشد. در این موارد بهبود میزان و کیفیت خواب کودک می‌تواند مناسب باشد. بنابراین اضطراب بیش از حد یا درگیری در زندگی هم می‌تواند در خواب افراد تاثیرگذار باشد. داشتن بعضی از استراتژی‌ها برای کنار آمدن با اضطراب همراه با روان درمانی می تواند طول دوره ها را کم کند. اگر کودکی دارای اختلال وحشت شبانه است و همچنان اختلالات ادامه پیدا کرده باشد می توان یک روش پلی سومنوگرافی را پیشنهاد داد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه خواب کافی برای بدن کلیک کنید.

2-تغییر سبک زندگی، راهی برای درمان وحشت شبانه

یکی از مواردی که در درمان وحشت شبانه تاثیر زیادی دارد فراهم کردن محل خواب آرام و مناسب برای فرد می باشد. داشتن تمرینات خاصی مانند یوگا قبل از خوابیدن و تغذیه مناسب در ایجاد خواب راحت کمک‌ کننده است. اگر خواب کافی افراد داشته باشند تا حد زیادی نشانه‌های اختلال کاهش پیدا می‌کند. مشخص است که کمبود خواب خود سبب اضطراب می شود و کیفیت خواب را کم می کند. انجام روش های مدیتیشن، دوش آب گرم قبل از خواب، خواندن کتاب مناسب و انجام تمرین های آرام بخش می تواند تا حد زیادی تنش ها را از بدن خارج کرده و به خواب با کیفیت کمک کند.  

سخن آخر درمورد درمان وحشت شبانه

وحشت شبانه اختلالی است که معمولاً در کودکان رخ می دهد و نگرانی های زیادی را برای والدینشان ایجاد می‌کند. کودکانی که معمولاً دچار این وحشت هستند گاهی حتی در خواب راه می روند. این اختلال می‌تواند به دلایل متفاوتی ایجاد شود و در هر کودکی منحصر به فرد است. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید، می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید