ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7
ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7

تقویت عزت نفس در کودکان | چرا کودکتان عزت نفس کافی ندارد؟

عزت نفس چیست؟

برای این که به درک کاملی از عزت نفس و راه های رشد و ارتقای حرمت نفس برسید، تعریف این کلمهِ بسیار سرنوشت ساز به عنوان اصلی از اصول تربیتی کودک، لازم می آید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه حفظ عزت نفس کلیک کنید.
بنابر تعاریفی که درحوزه روان شناسی از عزت نفس به عمل آمده، عزت نفس میزان باورمندی یک شخص به ارزش های خود است. هر مقدار شما خود و ارزش های خود را باور داشته باشید، به همان میزان عزت نفس بالاتری خواهید داشت. نوع نگاهی که یک شخص نسبت به خود دارد و برآوردی که نسبت به ارزش های خود دارد، عزت نفس او را تعیین می کند.
نحوه شکل گیری عزت نفس در هر فردی به نوع زندگی، بازتابی که دیگران مخصوصا والدین یک فرد به رفتار او می دهند و تجربیات او بستگی دارد. هر قدر یک فرد در محیط عاطفی سالمی رشد کند و در میان اطرافیان احساس ارزشمندی کند، عزت نفس او بهتر رشد می کند. رفتار و واکنش والدین به کارهای کودک و قضاوت های آنان درباره کنش های فرزندشان، عزت نفس کودک را می سازد.  

اینفوگرافیک عزت نفس در کودکان

اینفوگرافیک عزت نفس در کودکان

اهمیت شکل گیری عزت نفس درکودکی

بینشی که شما در کودکی در فرزند خود نسبت به ارزش هایش می سازید، پایه ارزشی است، که او برای خود قائل می شود. به عبارت دیگر اولین تصویری که یک کودک از خود می سازد، در آینه ی قضاوت و نگاه والدین است. باور شما به توانمندی های کودک و ارزشی که شما به او می دهید، همانی که است، که باور او خواهد شد. این شما هستید، که به او القا می کنید به اندازه کافی خوب است، ارزشمند است و می تواند، به کمک تلاش ارزش ها و توانمندی های خود را بالا ببرد. 
عزت نفس شکل گرفته می تواند، به کودک شما یک تصویر مثبت به او بدهد و اهمیت ایجاد این خودباوری درکودک بسیار بالا است. زیرا اساس زندگی او را می سازد. زیرا پایه ای است، که کودک مابقی باورها و اعمال خود را بر اساس آن تنظیم می کند و  این خودباوری اولیه، سرنوشت و آینده او را سامان می دهد. عزت نفس باعث می شود، که فرد از عهده هر کاری برآید و شکست های خود را مقدمه ی تلاش برای پیروزی های بعدی بداند و انگیزه لازم برای فعالیت های گوناگون را داشته باشد.  
تقویت عزت نفس در کودکان

نشانه های عدم وجود عزت نفس

از علائمی که نشان می دهد، کودک شما عزت نفس پایینی دارد، وجود اضطراب زیاد در زمان انجام فعالیت های مختلف است. کودکی که خودش را باور ندارد، وقتی می خواهد کاری انجام دهد، مضطرب می شود. زیرا نگران است، که از عهده آن کار برنیاید. میزان ارزشمندی پایین باعث می شود، نتواند قابلیت های خود را باور داشته باشد و همین اضطراب باعث می شود، نتواند به خوبی از عهده کارها برآید. در این زمینه میتوانید از مشاوره تلفنی فردی نیز بهره مند شوید.

1-تقویت عزت نفس در کودکان | خودکم بینی

کودکانی که به اندازه کافی عزت نفس ندارند، در حضور دیگران خود را دست کم می گیرند و دیگران را نسبت به خود برتر و ارجح می بینند. در مقام مقایسه، دیگران را نسبت به خود بهتر ارزیابی می کنند و در ویژگی های ظاهری یا شخصیتی مانند تیپ شخصیتی، مانند هوش و توانایی، خود را از دیگران کم اهمیت تر می بینند. باور دارند، که دیگران در این خصوصیات بهتر از خود او هستند.

2-تقویت عزت نفس در کودکان | ترس از شکست

از ویژگی های بارز دیگر در این کودکان، نگرانی بیش از حد و ترس از شکست خوردن آنها در موقعیت های مختلف است. آن ها حتی زمانی که بیش از دیگران تلاش می کنند، باز هم ترس از شکست دارند. 
زیرا خودشان را باور ندارند. انگاره منفی که یک کودک به خود دارد، پایه ی طرز فکر او نسبت به قابلیت های او است و او به دلیل همین عدم باور، کمتر جرات می کند، دست به فعالیت های جسورانه بزند و واهمه از شکست باعث می شود، وقتی اشتباهی مرتکب می شود و یا در فعالیتی شکست می خورد، بسیار سرخورده می شود. زیرا از درون تهی و ناامید است. باور دارد که موفق نخواهد شد.

3-عدم توانایی در بیان خواسته ها و پیگیری آن ها

کودکی که به سختی می تواند، نیازهای خود را به زبان بیاورد و از ابراز خواسته هایش یا پیگیری آن ها امتناع می کند، عزت نفس پایین دارد. زیرا برای خود ارزش درخوری متصور نیست. خود را دوست ندارد و باور دارد انسان دوست داشتنی نیست. ارزش خود را نمی شناسد. بنابراین از بیان تمایلات خود سرباز می زند.

4-کناره گیری از فعالیت و افسردگی و تنهایی

کودکان با عزت نفس پایین، از این که در فعالیت ها شرکت کنند، حس شرم دارند. کم رو و خجالتی هستند و به محض این که بخواهند، کاری انجام دهند، حس بی کفایتی می کنند. از انجام کارها می ترسند، مضطرب می شوند و ترجیح می دهند به جای حضور در فعالیت تنها باشند. 
داشتن خودباوری پایین باعث می شود، کودک نسبت به جمع احساس خوبی نداشته باشد و بیشتر تمایل به تنهایی دارد. از حضور در جمع خودداری می کند و کم کم دچار افسردگی می شود.  

شیوه های تقویت عزت نفس درکودک

برای این که کودکانی تربیت کنید، تا در زندگی روی پای خود بایستند و به توانایی های خود ایمان داشته باشند و به خاطر ترس از شکست از در زندگی با مشکلات مختلف روبرو نشوند، مناسب است، به آن ها کمک کنید تا خودشان را باور داشته باشند و به ارزشمندی خود واقف باشند. از راه های تقویت اعتماد به نفس در کودکان موارد زیر قابل تامل است:

1-استقلال در تصمیم گیری

به کودکان اجازه دهید، در مورد بعضی مسائل خودشان به تنهایی تصمیم بگیرند و رسیک کنند. باید بتوانند خودشان انتخاب کنند، تصمیم بگیرند و مشکلات آن انتخاب را خودشان حل کنند. این راهی است، که به کودک کمک می کند، برای زندگی آینده آماده شود. بگذارید از تحلیل ذهنی خود استفاده کند و قابلیت خودش را به چالش بکشد. 
این روش خیلی بهتر از این که احساس کند، قدرت تصمیم گیری ندارد و باور نداشته باشد، که می تواند فعالیتی انجام دهد. حتی اگر شکست بخورد. باز هم به چالش کشیدن او خیلی ارزشمند است و به خودباوری او کمک می کند. در این زمینه نیز میتوانید از مشاوره کودک بهره مند شوید.

2-تقویت عزت نفس در کودکان | تشویق درست

وقتی می خواهید کودک خود را به خاطر کاری که انجام داده تشویق کنید، تمرکز خود را روی میزان تلاش او بگذارید و او را بخاطر تلاش و کوششی که کرده تشویق کنید. نه به خاطر صفات شخصیتی مانند هوش. روش درست این است، که او را به دلیل توانایی که قابل تغییر است، تمجید کنید نه صرفا ویژگی های ثابت شخصیتی او که تغییر در آن لزوما تحت کنترل او نیست. به این شکل متوجه می شود، موفقیت های او نتیجه به کارگیری مهارت ها و تلاش اوست و این نوع حمایت سخت کوشی او را تشویق می کند.
سعی برتشویق و تایید کودک با اظهارنظرهای اغراق آمیز باعث می شود، او فکر کند نباید هیچ کار اشتباهی انجام دهد و او را به سمت کمال گرایی سوق می دهد. که این بار اضافی است که روی شانه کودک قرار می دهید. بنابرین نباید کودکان را به تمجیدها و تایید های دروغی وابسته کنید. به این شکل باور می کنند، فقط زمانی مورد پذیرش هستند که از آن ها تعریف می شود.
حتی ممکن است به خاطر کمال گرایی که شما با تعریف های بیش از حد ایجاد کرده اید، دیگر به راحتی در فعالیت های مختلف ریسک نکنند و از شکست بترسند. زیرا تصور می کنند، ممکن است دیگر مفید و مورد تایید شما نباشند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه کمال گرایی در کودکان کلیک کنید.

2-آموختن انعطاف پذیری به کودک

به کودک خود بیاموزید، که همه انسان ها برای رسیدن به موفقیت تلاش کرده اند، مهارت ها را یاد گرفته اند و با تکرار و تمرین به نتیجه رسیده اند. با اشاره به یک انسان موفق (مثل یک خواننده، فوتبالیست یا هر کسی که کودک شما او را الگو قرار می دهد) به او بگویید، که او هم یک شبه به خواسته هایش نرسیده و موفقیت او حاصل تمرین و زحمت زیاد بوده، تا کودک شما به ارزش تلاش کردن برای موفقیت آشنا شود.
همچنین به او بیاموزید، که هدف ها برای محقق شدن به زمان نیاز دارند و در هر مرحله مقداری نتیجه از تلاش به دست می آید. بناراین از خود انتظارات معقول و واقعی داشته باشد و یاد بگیرد که با قدم های کوچک و با گذشت زمان می تواند در یک کار موفق شود.

3-تقویت عزت نفس در کودکان | راهنمایی درست

وقتی می خواهید چیزی را به کودک خود یاد بدهید، از در انتقاد وارد نشوید. زیرا با این کار توانایی های او را زیر سوال می برید و به او حس بی کفایتی می دهید. به جای آن بر آموزش صحیح یادگیری یک موضوع تمرکز کنید. در نهایت شما روش صحیح را یاد می دهید. 
پس چرا از ابتدا همین کار را نکنید. انتقاد کردن از نحوه کارهای کودک به نوعی سرزنش کردن اعمال او است، که به کودک حس ناخوشایند نابلد بودن القا می کند. به یاد بدهید، یک کار به چه شیوه ای سامان داده می شود و نقش یک راهنما را بازی کنید، نه یک منتقد را.

4-واگذاری مسئولیت به کودک خود

در انجام کارهایی که می دانید، از عهده آن ها برمی آید، مسئولیت های کوچکی به عهده او بگذارید و بخواهید که آن را انجام دهد. انجام دادن وظایف کوچک به کودکان حس ارزشمندی می دهد. این که می بینند از عهده کارهایی در منزل برمی آیند، باعث می شود خودشان را باور کنند و حس مفید بودن داشته باشند.
می توانید بعد از انجام کوچکترین کارها یک لیست از مسئولیت های کوچک برایش تدارک ببینید و به او کمک کنید با انجام آن ها و ترتیب نظم بین آنها و همچنین تفریح بعد از انجام یک کار، انعطاف و انضباط شخصی را بیاموزد. به این طریق به ساخت شخصیت او و شکل گیری عزت نفس بالا در وجود کودک کمک می کنید.

5-کمک به رشد شخصیت اجتماعی او

برای این منظور بهتر است، فضایی فراهم کنید، که کودک شما با دوستان هم سن و سال خود دیدار و تعامل داشته باشد. به او اجازه دهید دوستان خود را به خانه بیاورد و با آن ها بازی کند. به رسمیت شناختن دوستان او از سمت شما، به بالندگی و رشد شخصیت اجتماعی و روابط اجتماعی او کمک می کند. سعی کنید به دوستان فرزند خود احترام بگذارید و دوستان کودک خود را دوست داشته باشید. این کار به ایجاد حس ارزشمندی کودک شما کمک می کند.
اجازه دهید بعضی کارها را بدون کمک شما انجام دهد، حتی اگر ناقص انجام دهد و سعی کنید از کمک کردن به او امتناع بورزید. اجازه دهید در انجام آن تنها بماند و قابلیت های ذهنی و مهارت های زندگی خود را به چالش بکشد. پیروزی بعد از این کار بسیار به حس استقلال او کمک می کند.

6-خودداری از مقایسه کودک با هم سالان

از دیگر شیوه های رشد اجتماعی کودک این است، که هرگز و تحت هیچ شرایطی او را با دیگران مقایسه نکنید. زیر سوال بردن شخصیت و قابلیت های او و مقایسه کودک با دیگران، باعث می شود، او به گوشه گیری و انزوا طلبی پناه ببرد و نسبت به دیگران احساسات منفی پرورش بدهد. بنابراین به هیچ عنوان فرزند خود را با دیگر همسالان او مقایسه نکنید.
تقویت عزت نفس در کودکان

7-ابراز احساسات خود جلوی کودک

کودک باید احساسات را بشناسد و شیوه ابراز آن ها را بیاموزد. بنابراین درباره احساسات مختلف خود در موقعیت های مختلف صحبت کنید. برای بیان هر احساسی دلیل آن را نیز بگویید. مثلا اگر گریه می کنید یا خشم را تجربه می کنید، علت آن را توضیح دهید.
اجازه دهید کودکتان حس شما را ببیند و گاهی برای بهتر شدن حال شما کاری انجام دهد. به این طریق همدلی و همدردی را می آموزد و در نتیجه تلاش برای کمک به شما عزت و اعتماد به نفس بیشتری به دست آورد. در پروسه درک احساسات خود نیز می آموزد، چطور باید عواطف خودش را درمیان بگذارد و مشکلات عاطفیش را حل کند.

8-تقویت عزت نفس در کودکان | پیگیری علایق او

کودکان از یک جایی به بعد استعدادهای خود را بروز می دهند و توجه شما را در آن زمینه می طلبند. دقت نظر شما در این لحظات، برای آینده آن ها سرنوشت ساز است. توجه شما به کودک، جرات و جسارت پیگیری علایقش را می دهد. ضمن این که خودباروی و عزت نفس او را بالا می برد. در این زمینه میتوانید از مقاله رفتار با کودک چگونه باید باشد نیز بهره مند شوید.
این مهم است که زمانی از برنامه روزانه خود را به فرزندتان اختصاص دهید. اجازه دهید احساس کند، در برنامه روزانه شما جای خاصی دارد. و از اولویت های زندگی شما است. با او بازی کنید، تفریح بیرون از خانه ترتیب دهید و ساعتی را با هم بگذرانید. این کار عزت نفس او را تقویت می کند و به او حس مهم بودن می دهد.

9-بخشش عشق بدون قید و شرط به کودک

شاید این جمله ساده به نظر بیاید. اما ابعاد متفاوتی دارد همچنان که نتایج متفاوتی نیز به بار خواهد آورد. بدون قید و شرط محبت کردن به کودک، یعنی از کنار خطاهای او راحت بگذرید. در قبال اشتباهاتش و برای از بین بردن آنها کودک را تهدید نکنید و به او احساس ناامنی ندهید.
بی بهانه کودک را در آغوش بگیرید و دوست داشتن خود را ابراز کنید. به خاطر اشتباهاتش محبت خود را دریغ نکنید و با او مدت طولانی قهر نکنید. به او نشان دهید، او را با تمام خوبی و بدی دوست دارید و انجام کار اشتباه او ارزشمندی او را کم نمی کند. دوست داشتن کودک را مشروط به کارهای خوب او نکنید. بگذارید در کنار شما همیشه احساس امنیت و عشق را تجربه کند. با او طوری رفتار نکنید، که فکر کند بخاطر جلب محبت شما مجبور است، خوب و مفید باشد و درغیر اینصورت محبوب نخواهد بود.  

تقویت عزت نفس در کودکان | سخن آخر

عزت نفس یک کودک، پایه و اساس شخصیت او در بزرگسالی است. اگر می خواهید فرزندی تربیت کنید، که بتواند مستقل زندگی کند و شخصیت با قوامی داشته باشد، که به راحتی از پس مشکلاتش برمیاید و برای خودش ارزش و احترام قائل باشد، با کمک گرفتن از دانش فرزندپروی و تلاش برای کمک به رشد فردی و اجتماعی او ارزش و احترام و عزت نفس او را تحکیم بخشید. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید، می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های مورد نیاز نشانه گذاری شده اند*