استرس و ناراحتی هنگام پرواز را چطور مدیریت کنیم؟

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با استرس و ناراحتی هنگام پرواز  پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

استرس و ناراحتی هنگام پرواز را چگونه کنترل کنیم؟ ممکن است شما هم از دسته افرادی باشید که ترس از پرواز و مسافرت به وسیله ی هواپیما دارند. تجربه قدری ترس به این دلیل که انسان در روی زمین احساس امنیت بیشتری می کند طبیعی است. اما اگر این موضوع برای شما جدی باشد و باعث نگرانی و استرس شما باشد نیاز به رسیدگی دارد. برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.  

استرس و ناراحتی هنگام پرواز

در سیستم های نقل و انتقال، استفاده از راه هوایی و پرواز نسبت به وسایل نقلیه ی زمینی از تراکم کمتر و امنیت بیشتری برخوردار است؛ اما برخی افراد به دلایلی ممکن است هنگام پرواز دچار استرس و نگرانی شوند.
فوبیا یا ترس به هرگونه استرس و فشار روانی گفته می شود که به شکل غیرمنطقی و هنگام مواجهه با برخی از شرایط پیش می آید. ترس از پرواز نیز نوعی اختلال اضطرابی است که باعث می شود فرد هنگام پرواز و بلند شدن از زمین دچار استرس بالا و فشار روانی  شود. افرادی که ترس از پرواز دارند درصورت امکان از سفر کردن با هواپیما اجتناب می کنند و در سفرهای اجباری نیز دچار علائم ترس شدید می شوند و قادر به مهار و کنترل استرس خود نیستند.
جالب است بدانید ترس از پرواز از گذشته وجود داشته و آغاز آن به اواخر جنگ جهانی اول برمی گردد. اما در آن زمان سفرهای هوایی بسیار محدود بود. بنابرین ترس از پرواز مانند امروز مورد توجه نبوده و کم کم با افزایش و گسترش سفرهای هوایی و زیاد شدن موارد فوبیای پرواز، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا کرده و توجه روان شناسان را به خود جلب کرده است.

میزان شیوع ترس از پرواز

بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته، حدود 40 درصد مردم سالیانه دچار اضطراب و ترس از پرواز می شوند که روان شناسان فقط 2.5 درصد این اختلال را تشخیص می دهند. معمولا تعداد زیادی از مردم از پرواز می ترسند اما همه ی آنها علائم فوبیا را بروز نمی دهند و تعداد اندکی از افراد دچار علائم ترس می شوند. اگر ترس از پرواز به اختلال و فوبیا تبدیل شود می تواند کیفیت زندگی فرد را به میزان زیادی تحت تاثیر قرار دهد.

علائم ترس از پرواز

اشخاصی که ترس شدید از پرواز دارند زمانی که به پرواز فکر می کنند یا هنگام سفر با هواپیما اضطراب مداوم و شدیدی را تجربه می کنند و دچار نشانه های آئروفوبیا(فوبیای پرواز) می شوند. این نشانه ها عبارتند از: برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه ترس از هواپیما کلیک کنید.

• سرد شدن دست ها و لرزش بدن
• افزایش ضربان قلب
• احساس خفگی و گرگرفتگی
• اختلال تفکر
• تهوع و ناراحتی گوارشی
• تعریق و تنگی نفس. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه علت تنگی نفس کلیک کنید.
•  تحریک پذیری
• حمله ی پانیک

 

علل استرس و ناراحتی هنگام پرواز

افرادی که از پرواز می ترسند معمولا قبل از پرواز و در زمان اعلام هشدارهای قبل از پرواز دچار استرس شدیدی می شوند و ممکن است که این نگرانی و استرس به یکی از دلایل زیر اتفاق بیفتد.

1-استرس و ناراحتی هنگام پرواز | مشکلات جسمی

وجود برخی بیماری ها و ناراحتی های جسمی در زمان پرواز و حرکت هواپیما با بروز نشانه های خود باعث ایجاد ترس بیشتری در فرد شده و نگرانی های فرد را درباره ی عود بیماری و وخیم شدن شرایط یا بروز یک عارضه ی خطرناک جسمی بیشتر می کند و این موضوع ترس از پرواز را دوچندان می کند. از جمله این مشکلات جسمی عبارتند از:

1. انسداد سینوس یا گوش میانی: لوله ی استاش کانال کوچکی است که به متعادل شدن فشار در گوش میانی کمک می کند و زمانی که این لوله مسدود می شود یا درست کار نمی کند، احساس پری و فشار در گوش میانی ایجاد می شود که ممکن است باعث درد در گوش میانی و سردرد و سرگیجه در طول سفر هوایی شده به استرس و نگرانی فرد بیفزاید.
2. سرماخوردگی، مشکلات مزمن سینیوسی: این بیماری ها نیز در طول پرواز ممکن است با بروز علائمی مانند سردرد یا تهوع و سرگیجه باعث ایجاد ترس و نگرانی زیاد یا داشتن اضطراب سفر،از بروز ناراحتی های جسمی شود.
3. بیماری های قلبی: یکی از دیگر دلایلی باعث بالارفتن میزان ترس در پرواز میشود، بیماری های قلبی و عروقی است که با خطر از لخته شدن خون و ایجاد ترومبوز به نگرانی های فرد در پرواز دامن می زند و محرک بروز فوبیای پرواز می شوند.

2-بیماری های روحی و روانی

اختلال های روانی نیز از عواملی است که باعث تشدید ترس و تحریک فوبیای پرواز می شود.

1. تنگناهراسی: کلاستروفوبیا یا تنگاهراسی اختلالی است که در آن فرد دچار ترس از مکان های بسته است. مانند گیر افتادن در آسانسور، قرار گرفتن در مکان های کوچیک و ضاهای بسته که باعث می شود، شخص به شدت آشفته شده و حس تنگی نفس و خفگی کند. قرار گرفتن در کابین پرواز نیز در این بیماران به دلیل فضای محدود آن ممکن است باعث تشدید فوبیای پرواز شود.
2. آکروفوبیا: ترس از ارتفاع دلیل دیگری است که در افرادی با این اختلال باعث میشود سفر با وسایل هوایی به تجربه ای همراه با ترس و فوبیا تبدیل شود.
3. فوبیای اجتماعی: نوعی دیگر از اختلال روانی، فوبیای اجتماعی یا ترس از میکروب است که می تواند محرکی برای تشدید فوبیای پرواز باشد به این دلیل که چنین بیمارانی مجبور هستند، مدت زیادی با دیگر افراد غریبه در یک مکان وفضای محدود باقی بمانند.
4. تلاطم های پرواز: زمان هایی که هواپیما با تلاطم روبرو می شود، تکان های غیرمعمولی دارد که باعث افزایش استرس افراد مستعد فوبی می شود. زیرا تکان ها و تلاطم های پرواز روی هوا باعث ایجاد ناامنی و ترس از سقوط  است و ترس  خطر  را تقویت می کند.
5. زمان برخواستن هواپیما: تجربه ی بلند شدن هواپیما از روی زمین شبیه رفتن آسانسور به طبقات بالا است. هنگام بلند شدن از زمین نیروهای گرانشی زمین و مقاومت هواپیما در مقابل جاذبه ی زمین باعث می شود، فرد حس سرگیجه پیدا کند یا دچار حالت تهوع شود. در افرادی که فوبیای پرواز دارند، این موضوع آزار دهنده و تشدید کننده ی ترس است.

3-استرس و ناراحتی هنگام پرواز | باورهای نادرست

یکی از مسائلی که باعث ترس افراد از پرواز می شود، باورهای گمراه کننده ای است که افراد به پرواز با هواپیما دارند، تصور این اشخاص از مسافرت با این وسیله ی هوایی به دلیل فکر و باور غلطشان ، اشتباه است و باعث نگرانی آنها می شود. زیرا از سفر کردن با هواپیما احساس ناامنی دارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه غلبه بر ترس کلیک کنید.
نداشتن اطلاعات کامل و صحیح در مورد پرواز با هواپیما، نداستن کارکرد این وسیله ی نقلیه، عدم تجربه ی پرواز، نشر اطلاعات نادرست همه می توانند باعث شوند، فرد هنگام پرواز دچار استرس شدید بشود و حس کند استفاده از هواپیما برای جابجایی امنیت لازم را ندارد.

4-علائم هشدار دهنده ترس از پرواز

یک سری از علائم هشدار دهنده، هنگام پرواز  اعلام می شود مانند بستن کمربندها، خاموش کردن موبایل، خاموش شدن چراغ ها و... که در افراد مستعد استرس باعث می شود، دچار نگرانی شوند و هشدارهای ایمنی را دال بر خطرناک بودن پرواز بدانند و نتوانند از این نوع سیستم حمل و نقل استقبال کنند یا هنگام استفاده از آن اوقات استرسی و ناخوشایندی را تجربه کنند. برای دریافت مشاوره کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.
ترس از پرواز می تواند به علت تجربیات قبلی خود شخص از سفرهای هوایی باشد. ممکن است فرد در سفرهای قبلی با تکان های شدید هواپیما، فرود اضطراری، نقص فنی و... مواجه شده باشد و این موضوع باعث ترس از پرواز شده و فرد از تجربه ی مجدد آنها نگران است.

5-افراد اضطرابی، حمله پانیک یا تاثیرات رسانه ها

افراد اضطرابی به این دلیل که لیست بزرگی از عوامل نگران کننده دارند، درصد احتمال این که پرواز کردن نیز در این لیست بگنجد بالاست. بنابراین طبیعی است که از پرواز کردن نیز به دلیل عدم اگاهی کافی و داشتن استعداد نگرانی بترسند و دچار اظطراب شوند.
فردی که در پرواز دچار حملات پانیک شده باشد، از ترس این که در دفعات بعدی نیز همین اتفاق بیفتد، از پرواز کردن اجتناب می کند. حملات پانیک، ترس و وحشت شدید، حس خفگی و ناراحتی های جسمی فراوانی دارد که اشخاصی که تجربه می کنند دچار ترس از تکرار آن می شوند؛ که این موضوع در صورت تجربه هنگام پرواز، باعث می شود، شخص دیگر از پرواز استقبال نکند.
مواجهه شدن با اخبارهای مختلف درباره ی سقوط هواپیما، همینطور وجود سریال و فیلم هایی در این زمینه نیز می تواند از پرواز کردن برای برخی افراد یک قصه ی غم انگیز بسازد و باعث شود هنگام پرواز هزار فکر ناجور در تصوراتشان شکل بگیرد و درنهایت دچار استرس شوند یا اصلا  جرات نکنند پا در هواپیما بگذارند.  

راه های کنترل نگرانی هنگام پرواز

برخی از افراد مجبور به پرواز های مکرر در فواصل زمانی معین هستند و ناگزیرند که این ترس خود به عنوان مانع پرواز کنترل کنند. از راهکارهایی که کمک به مدیریت فوبیای پرواز می کند موارد زیر است.

1-صداقت با خود و یادگیری مقررات پرواز

اولین گامی که در مهار ترس خود می توانید بردارید این است که ترس خود را بپذیرید. ترس از حمله اضطراب، خودش می تواند به حملات ترس دامن بزند. بنابراین سعی کنید آنرا بپذیرید. به این موضوع نیز توجه کنید که ترس از پرواز موضوعی است که افراد زیادی را درگیر خود کرده و شما در این داستان تنها نیستید. بنابراین راحت ترس خود را با دیگران مطرح کنید. درباره ی آن صحبت کنید. ممکن است با کسانی روبرو شوید به شیوه ی خوبی با مشکل خود کنار آمده باشند و تجربه ی خود را با شما درمیان بگذارند.
سعی کنید با استفاده از دفترچه های راهنمای پرواز نسبت به قوانین و مقررات پرواز و علائم هشدار دهنده اطلاعات کافی به دست آورید و آنها را به کار ببنید. تسلط بر مقررات در یک محیط به سازش بیشتر فرد با محیط و کاهش سطح استرس او کمک می کند. به خوبی به هشدارهایی که بیان می شود، گوش دهید و با یادگیری آنها خود را ایمن کنید.

2-آشنایی و شناخت کابین هواپیما و ننشستن کنار پنجره

یکی دیگر از کارهایی که به کاهش استرس و کنترل انواع ترس کمک می کند این است که به کمک اینترنت از داخل کابین هواپیما عکس های مختلف را دریافت کرده و به تمام قسمت های آن دقت کنید. دانستن، نیمی از نگرانی ها را از بین می برد. انسان بر هر چیزی که تسلط پیدا می کند ترسش از آن از بین می رود.
در هنگام رزرو صندلی پرواز سعی کنید صندلی های کنار پنجره را انتخاب نکنید. انتخاب این صندلی برای کسانی که پرواز را دوست دارند بسیار لذت بخش است. اما برای افرادی که فوبیا دارند می تواند به ترسشان بیفزاید. نگاه کردن از پنجره به بیرون، ملاحظه ارتفاع یا قرار گرفتن در جای تنگ می تواند باعث تحریک فوبیای پرواز شود.

3-برخورد منطقی با ترس از پرواز و روان درمانی

توجه به اینکه میان ترس شما و حوادث هوایی ارتباطی وجود ندارد، باعث می شود با ترس خود منطقی برخورد کنید. وقتی به این موضوع واقف باشید می توانید خودتان را آرام کنید. وقتی فردی می داند که چون خودش می ترسد دلیل نمی شود واقعا اتفاق ناگواری بیفتد بهتر می تواند ترس خود را مهار کند.
اگر مشکل ترس از پرواز تبدیل به اختلال شده باشد بدون درمان قابل کنترل نیست و نیازمند روان درمانی یا دارو درمانی است. برخی از روش های درمانی که جهت کنترل فوبیای پرواز استفاده می شود عبارتند از :

1. رویکرد CBT: درمان بر اساس رفتاردرمانی اولین روش برای درمان و مهار انواع فوبیا است. این رویکرد با تمرکز بر تغییر افکار منفی و شناخت افکار آسیب زا به درمان فوبیای پرواز کمک می کند و باعث می شود شخص بهتر بتواند تفکر خود را به سمت افکار سازنده هدایت کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه رفتار درمانی و رویکرد های آن کلیک کنید.
2. حساسیت زدایی تدریجی: در روش حساسیت زدایی، شخص بیمار به صورت تدریجی و پیش رونده در موقعیت ترس قرار می گیرد که روش موثری برای درمان فوبیای پرواز بوده و به شخص کمک می کند با تجربه ی موقعیت های ترس آهسته آهسته با ترس خود روبرو شده و از آن عبور کند.
3. قرار گرفتن در موقعیت ترس: یکی دیگر از روش های درمانی فوبیای پرواز قرار گرفتن در موقعیت ترس پرواز از طریق شبیه سازی موقعیت فرضی پرواز است تا فرد با قرار گرفتن در چنین وضعیتی از ترس خود عبور کند و بتواند بر ترس خود غلبه کند. که البته استفاده از این روش بستگی به میزان آمادگی فرد دارد و باید قادر به استقبال از سیستم درمانی غرقه سازی باشد.

 

سخن آخر در مورد استرس و ناراحتی هنگام پرواز

اگر از افرادی هستید که در پرواز با موقعیت های دشوار ترس روبرو می شوید با پنهان کردن آن خود را در وضعیت بدتری قرار ندهید. اگر با ترس خود روبرو نشوید، مشکل شما ممکن است به فوبیا  و اختلال اضطرابی تبدیل شود. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید، می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.