- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
آگاهی از علائم خودکشی در پیشگیری از بروز آن اهمیت بسیار دارد. خودکشی، یک معضل اجتماعی‌ست که در آن فرد اقدام به مرگی ارادی و خودخواسته می‌کند. متاسفانه خود کشی به یکی از مهم‌ترین علت‌های مرگ و میر در جهان تبدیل شده است و سالانه تعداد بسیاری از افراد از این طریق جان خود را از دست می‌دهند. علائم خودکشی در واکنش به شرایط تحمل ناپذیر و طاقت فرسای زندگی نمایان می‌شود، در واقع فرد چنان درگیر احساس استیصال و درماندگی می‌شود که چاره ای جز خو دکشی نمی‌یابد. خود کشی نه تنها باعث رنجش و سوگی عظیم در بازماندگان فرد قربانی می‌شود، بلکه انسجام جامعه را نیز تهدید می‌کند. پس آشنایی با علایم خودکشی، به شما کمک می‌کند که در مواجهه با فردی که قصد خودکشی دارد و پیشگیری از خودکشی ، عملکردی موفقیت آمیز داشته باشید.
.gif)
اقدام به خودکشی و دلایل آن
خودکشی، گزینه‌ای بی رحمانه برای دست یافتن به مرگی ارادی ست؛ خود کشی در نوجوانان و سالمندان بسیار شایع است. گرچه در دیگر رده‌های سنی و حتی در کودکان نیز گزارش شده است. برای اطلاع از علل خودکشی در نوجوانان کلیک کنید. از عوامل موثر در بروز پدیده خودکشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-عدم آگاهی از حد و مرز مشخص برای برآورده شدن خواسته‌ها و تلاش‌های بی ثمر برای رسیدن به آن‌ها
-عوامل ژنتیکی در بروز بیماری‌های سرطان، صرع و ایدز و ...
-عوامل روان پزشکی مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، الکلیسم، اختلال شخصیت مرزی و اسکیزوفرنی (برای اطلاع از اختلال شخصیت مرزی کلیک کنید.)
-دلایل اجتماعی مانند فقر، تبعیض، بیکاری، اعتیاد
-دلایل خانوادگی مانند ازدواج تحمیلی، طلاق، مشکلات در روابط میان فردی
-عوامل فرهنگی مانند ایجاد تغییرات سریع در جامعه
-عوامل اقتصادی شامل بحران‌های اقتصادی، مشکلات مالی و استرس‌های ناشی از کار یا تحصیل
-ناامیدی، ناتوانی و عدم دریافت حمایت‌های اجتماعی مناسب. برای اطلاع بیشتر در این زمینه مقاله علل خودکشی را مطالعه کنید.
علائم خودکشی چیست؟
در ادامه برخی از مهم ترین علایم خودکشی را بیان می‌کنیم. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در دوستان یا نزدیکان خود، موقعیت را جدی بگیرید و در جهت حمایت و همدلی با او برآیید و فرد را تشویق کنید هر چه زودتر برای درمان اقدام کند. درمان افکار خود کشی و علائم خودکشی با استفاده از مشاوره افسردگی امکان‌پذیر است و بهره‌مندی از آن فرد را برای ادامه زندگی ترغیب می‌کند.
_صحبت کردن در مورد موضوعاتی مانند مرگ یا خود کشی، بی فایده بودن زندگی، سیر بودن از زندگی، رسیدن به بن بست و ...
_تمایل به انزوا و گوشه نشینی و دوری کردن از ارتباطات اجتماعی
_داشتن نوسانات خلقی و تغییرات شدید اخلاقی
_احساس ناامیدی و به آخر خط رسیدن در مورد شرایط موجود
_استعمال بیش از حد مواد مخدر و الکل
_تغییر روال عادی زندگی، تغییر در خواب و خوراک و امور زندگی
_روی آوردن به رفتارهای پرخطر با هدف تخریب خود
_یادگاری گذاشتن و حلالیت طلبیدن
عوامل زمینه‌ساز در بروز علائم خودکشی
فاکتورهایی وجود دارند که احتمال بروز پدیده خودکشی را افزایش می‌دهند، به عنوان مثال زمانی که عضوی از خانواده خود کشی کرده باشد، دیگر عضو آسیب پذیر خانواده هم ممکن است دست به خودکشی بزند. افکار خود کشی یکی از علائم افسردگی در افراد است. پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه مقاله افسردگی را نیز مطالعه کنید. در ادامه برخی دیگر از عوامل تاثیر گذار در پدیده خودکشی را بررسی خواهیم کرد:
_عدم تعادل شخصیتی در فرد و نداشتن احساس امنیت
_احساس طرد شدگی، تنهایی، انزوا و ناخواستنی بودن
_احساس ناامیدی، بی ارزشی، بیهودگی و عزت نفس خیلی پایین
_افسردگی،احساس شرم و گناه، نشخوار فکری و وسواس فکری
_احساس شکست و بی کفایتی پس از نرسیدن به اهداف
_داشتن توقعات و انتظارات بالا از فرد در خانواده یا جامعه
_تمایل به انتقام گرفتن از طریق القای احساس گناه در بازماندگان
_تجربه رویدادی استرس زا و غیر منتظره مانند فقدان و سوگ
_استعمال مواد مخدر و مشروبات الکلی که باعث تشدید احساس بی پروایی در فرد می‌شوند.
_بیماری‌های جسمی و اختلالات روانپزشکی مانند علائم افسردگی، اختلال دوقطبی، اختلال استرس پس از سانحه و دردهای مزمن. (برای آشنایی با اختلال دوقطبی کلیک کنید.)
_همجنس گرایان، دوجنسی‌ها و افرادی که تغییر جنسیت داده‌اند و عدم پذیرش یا حمایت خانواده
در مواجهه با فردی که علائم خودکشی دارد، چه باید کرد؟
در صورت مواجه با فردی که مدام از خود کشی حرف می‌زند و یا قصد و علائم خودکشی را دارد، لازم است ابتدا آرامش خودتان را حفظ کنید. سپس به بررسی و گوش دادن همدلانه به افکار و نظرات هر چند غیر واقع بینانه‌ی فردی که قصد خود کشی دارد بپردازید. برای اطلاع از رفتار صحیح با کسی که حرف از خودکشی می‌زند کلیک کنید.
از قضاوت کردن فرد یا دادن پند و اندرز به او بپرهیزید و در اسرع وقت او را برای درمان به روانپزشک و روانشناس ارجاع دهید. چنانچه قصد فرد برای اقدام به خود کشی، صرفا نمایشی و جلب کردن توجه دیگران باشد، لازم است او را جدی بگیرید و از نادیده گرفتن او با وجود آگاهی از نیت او، اجتناب کنید.
تهدید به خودکشی در کودکان نیز دیده می شود. شاید آن‌ها دید روشنی نسبت به حرفی که می‌زنند نداشته باشند، اما در نظر بگیرید که این رفتار آن‌ها نیز علتی داشته و ممکن است در صورت عدم توجه به آن‌ها دست به خود کشی بزنند. برای درک بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله تهدید به خودکشی در کودکان را مطالعه کنید.
سؤالات متداول
چه کسانی خودکشی میکنند؟
معمولا افراد به دلایل گوناگونی دست به خودکشی می‌زنند و افکار آن را در ذهن خود می‌پرورانند. افرادی که توانایی مقابله با مشکلات زندگی را در خود نمی‌بینند و زندگی خود را بیهوده می‌پندارند به این عمل دست می‌زنند.
علائم خودکشی در نوجوانان چیست؟
تغییر در عادات غذایی و خواب، بی‌علاقگی به تحصیل و ارتباط با دوستان، نادیده‌گرفتن ظاهر، تمایل به موضوعات مرتبط با مرگ و گوش‌دادن به آهنگ‌های غمگین می‌تواند از نشانه‌های بروز افکار و تمایلات خودکشی در نوجوانان باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه علائم خودکشی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
