علائم زایمان | مهم‌ترین نشانه‌های آغاز زایمان و نکات کلیدی

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با علائم زایمان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

علائم زایمان اغلب با درد و انقباضات رحمی مشخص می‌شود. زمان زایمان در زنان مختلف فرق می‌کند و زمان دقیقی را نمی‌توان برای بروز نشانه های زایمان مشخص کرد. زایمان یک فرایند است که از زمان شروع شدن درد آغاز شده و تا زمانی که نوزاد را به دست شما می‌دهند، ادامه دارد. زایمان نشانه‌های مختلفی دارد که رایج‌ترین و اصلی‌ترین آن، درد است. البته لازم است بدانید که همه انقباضات رحمی نشانه زایمان نیست و شما باید انواع مختلف آن را بشناسید تا در زمان مناسب به بیمارستان مراجعه کنید.
با دانستن علائم و نشانه‌های زایمان می‌توانید در صورت داشتن زایمان زودرس، آن را شناسایی کرده و خود را برای فرایند زایمان آماده کنید. توصیه می کنیم برای ارتقاء سطح سلامت روان خود جهت مواجهه درست با چالش های دوران بارداری و حوادث ناگهانی مانند زایمان زودرس از مشاوره روانشناسی بهره مند شوید.

علائم و نشانه های زایمان

نشانه‌های زایمان در هر فرد متفاوت است اما دانستن آن‌ها ضرورت دارد. با آگاهی از تعدادی از این نشانه‌ها می‌توانید در صورت نیاز خودتان را به بیمارستان برسانید و اقدامات لازم را به سرعت انجام دهید. انقباضات منظم و شدیدتر از قبل از علائم بارز زایمان است. این انقباضات ممکن است با گرفتگی‌های خفیف و نامنظم شروع شده و به تدریج قوی‌تر، طولانی‌تر و مکررتر شوند. آن ها معمولاً در فواصل منظم رخ می دهند و ممکن است در قسمت پایین کمر، شکم یا هر دو احساس شوند. پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر در زمینه زایمــان کلیک کنید.

برخی از دیگر مهم‌ترین علائم زایمان شامل موارد زیر است:

2- تغییرات دهانه رحم

با نزدیک شدن به زایمان، دهانه رحم برای آماده شدن برای زایمان شروع به تغییر می کند. ممکن است متوجه تغییرات زیر در دهانه رحم شوید:

• اتساع: دهانه رحم شروع به باز شدن یا گشاد شدن می کند تا نوزاد از کانال زایمان عبور کند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است در طول معاینه لگن، اتساع را در سانتی‌متر اندازه‌گیری کند.
• تخلیه مایعات و ترشحات: دهانه رحم نازک می شود یا پاک شده و نرم تر و کوتاه تر می شود.
• نمایش خونی: ممکن است متوجه مقدار کمی ترشحات مخاطی با رنگ خون شوید که به نمایش خونی معروف است. زمانی رخ می دهد که دهانه رحم شروع به گشاد و باز شدن می کند.

3- پاره شدن کیسه آب

احتمالا شما هم نگران پاره شدن کیسه آب در مکان‌های عمومی مثل محل کار، سینما و یا فروشگاه هستید، بهتر است بدانید تنها عده کمی از زنان هستند که بدون دردهای انقباضی، کیسه آب آن ها پاره می‌شود. پس نگران این اتفاق نباشید. پارگی کیسه آمنیوتیک که معمولاً به آن «شکستن آب» یا پاره شدن کیسه می گویند می تواند نشانه نزدیک شدن زایمان باشد. معمولا به صورت فوران ناگهانی مایع یا تراوش آهسته و مداوم رخ می دهد. توجه به این نکته مهم است که همه خانم ها قبل از شروع زایمان، پاره شدن کیسه آب را تجربه نمی کنند.

در صورتی که این اتفاق برای شما پیش بیاید، شما با سیل زیادی از آب روبه رو نخواهید شد و تنها مقداری از این آب، نشت کرده و رخداد وحشتناکی در انتظار شما نیست. موقعیت سر نوزاد، اجازه خروج آب زیاد از بدن را نمی‌دهد. یکی از علائم زایمان پاره شدن کیسه آب است که در آن ترشحات بی بو و بی رنگ از بدن خارج می‌شود. اغلب زنان، بعد از گذشت 12 ساعت از این نشانه، زایمــان طبیعی می‌کنند.

2- احساس خروج ترشحات از علائم زایمان

در دوران بــارداری، دهانه رحم به خاطر وجود مخاط، مسدود می‌شود و بسته می‌ماند. این یک روش طبیعی برای حفظ جنین از عفونت است. با نزدیک شدن زمان زایمان، دهانه رحم به تدریج باز می‌شود و مخاط موجود در دهانه رحم، کم کم تخلیه می‌شود. ممکن است این مخاط‌ها به شکل حباب‌هایی از بدن مادر خارج شود.

با گشاد شدن دهانه رحم، ممکن است رگ‌های خونی هم پاره شده و به همراه مخاط‌ها، خون ها از رحم تخلیه شوند. دیدن چنین نشانه‌هایی خبر از نزدیک بودن زمان زایمان در ساعات یا روزهای آینده دارد. بنابراین سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.

3- اسهال

با نزدیک شدن زمان زایمان، بدن موادی به نام پروستاگلاندین ترشح می‌کند. این ماده به هورمون‌ها شباهت دارد و موجب انقباضات رحمی می‌شود و با این کار به نرم شدن و حرکت دهانه رحم کمک می‌کند. این ماده همچنین باعث تحریک روده‌ها، احساس عمل دفع و در برخی موارد اسهال می‌شود. اگر چه اســهال در بارداری مشکل رایجی است که معمولا به سراغ زنان باردار می آید، در هفته های پایانی بارداری اسهال می‌تواند یکی از نشانه‌های زایمان باشد اما لزوما به معنای آن نیست.

4- احساس داشتن انرژی زیاد از علائم زایمان

درست است که دوران بارداری خستگی زیادی در پی دارد اما در هفته‌های پیش از زایمان، زنان انرژی زیادی دارند و تمایل زیادی به انجام فعالیت‌های مختلف از خود نشان می‌دهند. عموما در این زمان، خستگی و بی حالی در بارداری از بین می رود و زنان احساس می‌کنند باید به کارها سر و سامان بدهند و به امور مربوط به فرزند نظم ببخشند. برخی از زنان یک انفجار انرژی و میل به تمیز کردن، سازماندهی یا آماده کردن خانه برای ورود نوزاد را تجربه می کنند. اغلب به عنوان غریزه لانه سازی شناخته می شود و می تواند در روزهای منتهی به زایمان رخ دهد.

5- سبک شدن جنین داخل رحم

یکی دیگر از علائم و نشانه‌های زایمان در زنان این است که متوجه سبک شدن جنین در رحم یا پایین آمدن جنین در لگن می‌شوند. برای بعضی از زنان این اتفاق از 2 هفته مانده به زمان زایمان رخ می‌دهد و برخی دیگر، چنین احساسی را تجربه نمی‌کنند.

6- افزایش احساس ادرار

افتادن سر بچه در لگن مادر، باعث می‌شود مادر بیشتر از سایر مواقع احساس ادرار و دفع ادرار داشته باشد. در حقیقت موقعیت قرارگیری سر نوزاد، این احساس را در مادر افزایش می‌دهد. این قضیه با نزدیک شدن به زمان زایمان شروع می‌شود. هنگامی که سر بچه در لگن مادر است، به دلیل فشار کمتری که روی دیافراگم مادر است، تنفس برای مادر راحت‌تر خواهد بود. ممکن است در این شراط مادر دچار سوزش ادرار شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سوزش ادرار در زنان کلیک کنید.

7- نازک شدن دهانه رحم

همانطور که می‌دانید دهانه رحم در روز‌های نزدیک به زمان تولد نوزاد، گشاد می‌شود و درد زایـــمان به مرور شروع می شود. علاوه بر این اتفاق، دهانه رحم در روزهای نزدیک به زایمان نازک‌تر هم می‌شود. این مورد، به این دلیل است که نازک شدن دهانه رحم، به زایمان کمک زیادی می‌کند. توجه داشته باشید که این نشانه باید توسط پزشک مورد تایید قرار بگیرد.

8- کمردرد شدید

اغلب زنان باردار در طول دوران حاملگی کمر درد دارند. اما اگر کمر درد خیلی شدید شود، نشانه‌ این است که صورت بچه در رحم، روبه ‌روی شکم مادر قرار گرفته است. این مورد تقریبا در یک ‌سوم از زنان باردار دیده می‌شود. در این موقعیت، درد مدام در شکم می‌پیچد و کمر را تحت ‌تأثیر قرار می‌دهد. در هر حال، چه وضعیت کودک به ‌صورت عادی باشد، چه غیرعادی، درد شدید کمر از علائم زایمان است. به وسیله تــمرینات کگل می توان با تقویت عضلات کمر از شدت درد زایمان کم کرد. مادران باردار می توانند از ماه های قبل شروع به انجام این تمرینات نمایند.

نکته: مادران باردار توجه داشته باشند که در روزهای پایانی، به هیچ عنوان در خانه تنها نباشند.

نکاتی که باید به آن توجه کنید

• اگر مادر متوجه انقباض و درد زایمان شد باید فواصل و مدت زمان درد را یادداشت کنند. درصورتی که علائم با فاصله مشخصی تکرار شدند و به همراه علایم دیگر هم بودند اقدامات زیر را انجام دهید:
• استراحت کنید.
• دوش آب گرم بگیرید. این کار موجب ایجاد آرامش می شود و به روند زایمان کمک می کند.
• آب و مایعات زیاد بنوشید. در زایمان ســزارین شکم بایستی خالی باشد اما به علت داشتن انرژی برای زایمان طبیعی می توانید یک سیخ کباب درست کرده و میل کنید.
• درصورتی که کیسه آب پاره شد یا اگر شک دارید که مایع آمـــنیوتیک از شما خارج می شود، با پزشک یا مامای خود صحبت کنید. پزشک شما همچنین از شما خواهد پرسید که این اتفاق چه زمانی افتاده است و مایع یا ترشحاتی که دارید چگونه است.
• با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید و درباره اینکه در چه زمانی به بیمارستان مراجعه کنید با او مشورت کنید. ممکن است شما علائم یک زایمان فوری را داشته باشید. درباره همه علائم خود با پزشک صحبت کنید.
• علاوه بر مراقبت‌های دوران بارداری لازم است پس از زایمان نیز نکاتی را رعایت کنید. پیشنهاد می‌کنیم مقاله مراقبت های پس از زایمان طبیعی و مراقبت های بعد از سزارین را مطالعه کنید.

سخن پایانی

معمولات استرس و تــرس از زایمان مسئله ای است که بسیاری از زنان در بارداری اول خود با آن مواجه هستند. برای کاهش این نگرانی ها بهتر است قبل از زایمان در خصوص روند کامل زایمان اطلاعات بیشتری کسب کنید و حتی از تــکنیک های آرام سازی خود بهره ببرید. زایمان ممکن است برای هر فرد متفاوت پیشرفت کند و ممکن است همه علائم به یک ترتیب وجود نداشته باشند یا ظاهر نشوند. اگر مشکوک به زایمان هستید یا هر گونه نگرانی دارید، بهتر است با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برای راهنمایی و پشتیبانی مناسب تماس بگیرید. آن ها می توانند بر اساس شرایط خاص شما مشاوره شخصی ارائه دهند. مشاوران حامی هنر زندگی با سال ها تجربه در حوزه روانشناسی می توانند به شما آموزش دهند که چگونه می توان بر ترس غلبه کرد و به آرامش رسید. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره تلفنی کلیک کنید.