علائم کمبود سلنیوم در بدن و منابع غذایی تأمین کننده آن

علائم کمبود سلنیوم را جدی بگیرید. سلنیوم یک ماده معدنی مهم است زیرا از عملکرد چندین سیستم پشتیبانی می کند. این ها شامل سیستم غدد درون ریز، ایمنی و قلبی عروقی است. تیروئید، بخشی از سیستم غدد درون ریز، اندامی است که بیشترین غلظت سلنیوم را به ازای وزن بافت اندام دارد. یک بررسی در سال 2011 نشان می‌ دهد که حتی ممکن است بین کمبود سلنیوم و انواع خاصی از سرطان ارتباط وجود داشته باشد. کمبود سلنیوم ممکن است بر عملکرد شناختی تأثیر بگذارد. برای کسب اگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره تغذیه کلیک کنید.  
 

سلنیوم چیست و چه کاربردی دارد؟

سلنیوم یک ماده مغذی است که بدن برای سالم ماندن به آن نیاز دارد. سلنیوم برای تولید مثل، عملکرد غده تیروئید، تولید DNA و محافظت از بدن در برابر آسیب‌ های ناشی از رادیکال‌ های آزاد و عفونت مهم است. سلنیوم به طور طبیعی در بسیاری از غذاها یافت می شود. مقدار سلنیوم در غذاهای گیاهی به میزان سلنیوم در خاکی که در آن رشد کرده اند بستگی دارد. مقدار سلنیوم در محصولات حیوانی به میزان سلنیوم غذاهایی که حیوانات می خوردند بستگی دارد. شما می توانید مقادیر توصیه شده سلنیوم را با خوردن غذاهای مختلف از جمله موارد زیر دریافت کنید:

• غذای دریایی
• گوشت، مرغ، تخم مرغ و محصولات لبنی
• نان، غلات و سایر محصولات غلاتی

سلنیوم در بسیاری از مکمل‌ های مولتی ویتامین معدنی و سایر مکمل‌ های غذایی موجود است. این می تواند به چندین شکل مختلف از جمله سلنومتیونین و سلنات سدیم وجود داشته باشد.  

آیا بدن سلنیوم کافی دریافت می کند؟

اکثر افرادی که در سمت دریاها ساکن هستند یا مدام غذایی دریایی می خورند به اندازه کافی سلنیوم را از رژیم غذایی خود دریافت می کنند، زیرا آن ها غذاهایی را می خورند که در مناطق مختلف رشد کرده یا پرورش یافته اند، از جمله مناطقی با مواد غنی از سلنیوم. گروه های خاصی از مردم بیشتر از سایرین در دریافت سلنیوم کافی دچار مشکل می شوند:

• افرادی که تحت دیالیز کلیه هستند
• افرادی که مبتلا به HIV هستند
• افرادی که فقط غذاهای محلی می خورند که در خاک هایی که سلنیوم کمی دارند رشد می کنند

تشخیص کمبود سلنیوم برای پزشکان دشوار است. این به این دلیل است که آزمایش گسترده ای برای آن وجود ندارد. در برخی موارد، پزشک می تواند سطح گلوتاتیون پراکسیداز شما را اندازه گیری کند. این آنزیمی است که برای عملکرد به سلنیوم نیاز دارد. اگر سطح این مورد در شما پایین است، ممکن است سلنیوم کافی نداشته باشید.    

برخی از اثرات سلنیوم بر سلامتی چیست؟

کمبود سلنیوم در ایالات متحده و کانادا بسیار نادر است اما در آسیا متوسط و زیاد است. کمبود سلنیوم می تواند باعث بیماری کشان (نوعی بیماری قلبی) و ناباروری مردان شود. هم چنین ممکن است باعث بیماری کاشین بک شود، نوعی آرتریت که باعث درد، تورم و از دست دادن حرکت در مفاصل شما می شود. دانشمندان در حال مطالعه سلنیوم هستند تا بفهمند چگونه بر سلامتی تأثیر می گذارد. در این جا چند نمونه از آن چه این تحقیق نشان داده است آورده شده است.

1-سرطان

مطالعات نشان می‌دهد افرادی که مقادیر کمتری سلنیوم مصرف می‌ کنند، خطر ابتلا به سرطان‌ های روده بزرگ و راست روده، پروستات، ریه، مثانه، پوست، مری و معده را افزایش می‌ دهند. اما این که مکمل‌ های سلنیوم خطر سرطان را کاهش می‌ دهند، مشخص نیست. تحقیقات بیشتری برای درک اثرات سلنیوم از غذا و مکمل های غذایی بر خطر سرطان مورد نیاز است.

2-بیماری قلب و عروقی

دانشمندان در حال مطالعه هستند که آیا سلنیوم به کاهش خطر بیماری قلبی عروقی کمک می کند یا خیر. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که افرادی که سطح سلنیوم خونشان پایین‌ تر است، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌ های قلبی هستند، اما مطالعات دیگر این طور نیست. برای درک بهتر این که چگونه سلنیوم موجود در غذا و مکمل های غذایی بر سلامت قلب تأثیر می گذارد، به مطالعات بیشتری نیاز است.

3-زوال شناختی

سطح سلنیوم خون با افزایش سن کاهش می یابد و دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا سطوح پایین سلنیوم باعث کاهش عملکرد مغز یا زوال عقل در سالمندان می شود یا خیر. برخی از مطالعات نشان می دهد که افرادی که سطح سلنیوم خون پایین تری دارند، احتمالاً عملکرد ذهنی ضعیف تری دارند. اما یک مطالعه روی افراد مسن در ایالات متحده هیچ ارتباطی بین سطح سلنیوم و حافظه پیدا نکرد. تحقیقات بیشتری برای یافتن این که آیا مکمل های غذایی سلنیوم ممکن است به کاهش خطر یا درمان زوال شناختی در افراد مسن کمک کند، مورد نیاز است.

4-بیماری تیرویید

غده تیروئید دارای مقادیر زیادی سلنیوم است که نقش مهمی در عملکرد تیروئید دارد. مطالعات نشان می دهد که افرادی، به ویژه زنان که سطح سلنیوم (و ید) خونشان پایین است ممکن است دچار مشکلات تیروئید شوند. اما این که آیا مکمل های غذایی سلنیوم می توانند به درمان یا کاهش خطر بیماری تیروئید کمک کنند، مشخص نیست. تحقیقات بیشتری برای درک اثرات سلنیوم بر بیماری تیروئید مورد نیاز است. برای آشنایی با پرکاری تیروئید کلیک کنید.  

آیا سلنیوم مضر است؟

بله، اگر شما بیش از حد مشخص سلنیوم دریافت کنید. به عنوان مثال، آجیل حاوی مقادیر بسیار بالایی سلنیوم است (68 تا 91 میکروگرم در هر آجیل) و در صورت مصرف بیش از حد، می تواند باعث شود که از حد بالایی عبور کنید. دریافت بیش از حد سلنیوم در طول زمان می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• نفس تنگی
• حالت تهوع و اسهال
• بثورات پوستی و تحریک پذیری
• طعم فلزی در دهان
• مو یا ناخن شکننده
• ریزش مو یا ناخن
• تغییر رنگ دندان ها
• مشکلات سیستم عصبی

مصرف بسیار زیاد سلنیوم می تواند باعث مشکلات شدیدی از جمله دشواری تنفس، لرزش، نارسایی کلیوی، حملات قلبی و نارسایی قلبی شود.حد بالای روزانه سلنیوم شامل مصرف از همه منابع ماندد غذا، نوشیدنی و مکمل ها است و در زیر ذکر شده است. مصرف سلنیوم در هر گروه

• سنین حد بالایی تولد تا 6 ماهگی 45 میکروگرم
• نوزادان 7 تا 12 ماهگی 60 میکروگرم
• کودکان 1 تا 3 سال 90 میکروگرم
• کودکان 4 تا 8 سال 150 میکروگرم
• کودکان 9 تا 13 سال 280 میکروگرم
• نوجوانان 14 تا 18 سال 400
• میکروگرم 400 میلی گرم بزرگسالان

آیا سلنیوم با داروها یا سایر مکمل های غذایی تداخل دارد؟

بله، برخی از داروهایی که مصرف می کنید ممکن است با سلنیوم تداخل داشته باشند. به عنوان مثال، سیس پلاتین، یک داروی شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده می شود، می تواند سطح سلنیوم را کاهش دهد، اما تأثیر این دارو بر بدن مشخص نیست. به پزشک، داروساز و سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در مورد مکمل های غذایی و داروهای تجویزی یا بدون نسخه ای که مصرف می کنید، اطلاع دهید. آن ها می توانند به شما بگویند که آیا مکمل های غذایی ممکن است با داروهای شما تداخل داشته باشند یا این که داروها ممکن است در نحوه جذب، استفاده یا تجزیه مواد مغذی بدن شما اختلال ایجاد کنند.  

برخی علائم کمبود سلنیوم

طبق دستورالعمل‌های رژیم غذایی مردم باید بیشتر مواد مغذی خود را از غذا و نوشیدنی دریافت کنند. غذاها حاوی ویتامین‌ ها، مواد معدنی، فیبر غذایی و سایر اجزای مفید برای سلامتی هستند. در برخی موارد، غذاهای غنی‌ شده و مکمل‌ های غذایی زمانی مفید هستند که تامین نیازهای یک یا چند ماده مغذی ممکن نباشد (مثلاً در مراحل خاص زندگی مانند بارداری).

1. ریزش مو از علائم کمبود سلنیوم

یکی از مهم ترین چیزها در لیست کارهای سلنیوم کمک به تبدیل هورمون تیروئید T4 به شکل فعال تر به نام T3 است. اگر کمبود سلنیوم دارید، ممکن است از علائم کم کاری تیروئید هم رنج ببرید که یکی از آن ها ریزش مو است. دلایل زیادی برای ریزش مو وجود دارد، بنابراین این وظیفه پزشک شماست که بداند چه چیزی را باید آزمایش کند.

2.علائم کمبود سلنیوم | خستگی

یکی دیگر از علائم رایج کم کاری تیروئید خستگی است. این ممکن است نتیجه سطح ضعیف سلنیوم باشد که تیروئید شما را کند می کند. شما اگر دچار کمبود ویتامین D باشید با رژیم غذایی شما که دارای سطوح کافی کربوهیدرات، پروتئین و چربی است می توانید این نیاز ها را جبران کنید. پس برای دریافت سلنیوم هم شما حتماً این عادات سالم را برای کم کاری تیروئید خود دنبال کنید.

3. شما در حال افزایش وزن هستید.

هنگامی که افزایش وزن ناخواسته را تجربه می کنید، می خواهید به علت اصلی آن برسید. یک بار دیگر، اختلال در تیروئید شما برای سلنیوم ممکن است نقش داشته باشد و رفع این کمبود می تواند به تیروئید شما کمک کند تا دوباره این مواد محدود شود. برای این که بفهمید چرا وزنتان را به سختی کم می‌ کنید یا اصلا نمی توانید وزنی کم کنید، دلایل شگفت‌ انگیز افزایش وزن را در نظر بگیرید.

4. شما در بهترین حالت خود عمل نمی کنید.

سلنیوم برای تشکیل سلنوپروتئین ها از جمله گلوتاتیون پراکسیداز مورد نیاز است. این یکی از راه های اصلی بدن برای گرفتن سموم مضر و تبدیل آن ها به محصولات جانبی بی ضرر است. نقص در این مورد می تواند منجر به عواقب بسیار جدی برای سلامتی شود.

5.علائم کمبود سلنیوم | امکان ابتلا به سرطان

احتمالاً می‌ خواهید هر کاری که می‌ توانید برای پیشگیری از سرطان انجام دهید و حفظ سطوح بهینه سلنیوم ممکن است به نفع شما باشد. در یک بررسی کاکرین در سال 2014، محققان 55 مطالعه مشاهده ای را برای بررسی ارتباط بین سلنیوم و سرطان تجزیه و تحلیل کردند. آن ها دریافتند که خطر ابتلا به سرطان 31 درصد کمتر با قرار گرفتن در معرض سلنیوم بیشتر، به ویژه سرطان معده، مثانه و پروستات مرتبط است.
اما آزمایشات دیگر نتوانستند سودمندی سلنیوم را نشان دهند. بدون شواهد مشخص، محققان نتیجه می‌ گیرند که مکمل‌ ها احتمالاً راه‌ حل نیستند. در عوض، روی غذاهایی که می توانید بخورید تمرکز کنید که طیف وسیعی از مزایای سلامتی را به همراه دارد، از جمله غذاهای غنی از سلنیوم مانند مارچوبه، بروکلی و قارچ.

6.علائم کمبود سلنیوم | بیماری های مزمن

ابتدا مطمئن شوید که مرتب دست‌ هایتان را می‌ شوید، واکسن آنفولانزا زده‌اید و به اندازه کافی و آرام می‌ خوابید. اما اگر سطح سلنیوم شما پایین باشد، هیچ لطفی به خود نمی کنید. بدون توانایی کافی برای ساخت گلوتاتیون پراکسیداز، سیستم ایمنی شما نمی تواند به درستی کار کند و ممکن است بیشتر اوقات بیمار شوید.

7. بدن شما تحت استرس زیادی است.

سلنیوم یک آنتی اکسیدان قوی برای مبارزه با بیماری است. استرس اکسیداتیوی است که باعث آسیب به سلول‌ های سراسر بدن شما می‌ شود. هر زمانی که بتوانید از سلول های خود در برابر استرس اکسیداتیو محافظت کنید، چیز خوبی است. راه‌ هایی را بیابید که در لحظه موثر باشند، به اندازه کافی بخوابید تا به بهبودی بدنتان کمک کنید و خوب غذا بخورید، از جمله دریافت سلنیوم کافی در رژیم غذایی.

8. علائم کمبود سلنیوم | تنگی نفس

این سلنوپروتئین ها کار حیاتی دیگری نیز دارند، محافظت از قلب شما. مردی که به بیماری کرون مبتلا بود، مورد خود را بازگو کرد: او از ورم پاها و تنگی نفس رنج می برد و بعداً مشخص شد که کمبود سلنیوم دارد که باعث نارسایی قلبی او شده است. اگر چه سطح پایین سلنیوم با خطر بالاتر بیماری قلبی مرتبط است، کارشناسان در توصیه به مصرف قرص‌ های سلنیوم تردید دارند. در عوض، به یک رژیم غذایی سالم و سرشار از سلنیوم پایبند باشید.  

چه زمانی نیاز به مصرف مکمل است؟

ابتدا از پزشک خود بپرسید. شما باید مطمئن شوید که به طور ناخواسته بیش از حد یعنی بیش از 400 میکروگرم سلنیوم مصرف نمی کنید که اگر مثلاً یک مولتی ویتامین به همراه یک مکمل سلنیوم مصرف کنید، می تواند به راحتی این اتفاق بیفتد. 
ممکن است نیازی به مکمل نداشته باشید زیرا به راحتی می توانید آن چه را که نیاز دارید تنها از منابع غذایی دریافت کنید. غذاهای دریایی مانند ماهی تن، هالیبوت و ساردین کنسرو شده منابع خوبی هستند. گزینه های گیاهی شامل اسفناج، بلغور جو دوسر و نان سبوس دار مناسب است. یکی از بهترین منابع آجیل است. یک اونس بیش از 700 درصد ارزش روزانه را برای شما به ارمغان می آورد. سلنیوم بیش از حد می تواند باعث مسمومیت شود، بنابراین مطمئن شوید که بیش از 400 میکروگرم از غذاها یا مکمل ها دریافت نکنید. مشاوره روانشناسی و راهنمایی گرفتن از متخصص می تواند ابهامات شما را در این زمینه برطرف نماید.