عوارض شب بیداری را جدی بگیرید! | علل و عوارض بیدار ماندن در شب

درمورد عوارض شب بیداری چه می دانید؟ بدن ما دارای یک ریتم طبیعی خواب و بیداری 24 ساعته است که براساس یک ساعت درونی بسیار دقیق در مغز ما عمل می کند. اما چه می شود اگر این چرخه دچار مشکل شود یا ما به صورت ارادی آن را تغییر دهیم؟ برخی افراد با بی توجهی به نیاز بدن به خواب و استراحت تا دیر وقت بیدار می مانند و به اصطلاح شب زنده داری می کنند و برخی نیز به دلیل بیماری نمی توانند به راحتی بخوابند. اما آیا به هم ریختن ریتم خواب و نیز شب بیداری مهم نیست؟ و یا باعث بروز مشکلات خواهد شد؟ اگر شب بیداری عوارضی دارد پس برای اصلاح آن چه باید کرد؟ برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد درمان بی خوابی کلیک کنید.  

چرخه ی طبیعی خواب

خواب فرآیندی طبیعی است که در نتیجه آن سطح هوشیاری پایین می آید تا فرد استراحت کند. خواب در واقع انرژی زاست و باعث ایجاد آرامش در فرد و جلوگیری از افسردگی می گردد. چرخه خواب و بیداری 24 ساعته است. همچنین خواب دارای چهار مرحله است که به اجمال آن ها را بیان می کنیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد بی خوابی و افسردگی کلیک کنید.
زمانی که فرد می خوابد مراحل 1، 2، 3 و REM را طی می کند و اگر بیدار نشود دوباره مراحل از ابتدا اتفاق می افتد. هر سیکل خواب حدودا 90 تا 110 دقیقه زمان می برد. در مرحله 1 که سبک ترین مرحله خواب است، خواب آلودگی به راحتی می تواند به هم بخورد. احساس سقوط از ارتفاع در این مرحله رخ می دهد. در مرحله 2 دمای بدن به تدریج کاهش یافته و ضربان قلب نیز کم می شود. مرحله 3 خواب عمیق نام دارد که باعث نشاط شده و به نوعی احیا کننده است.
بیدار کردن فرد در این مرحله آسان نیست. مرحله REM مرحله ای است که در آن حرکات سریعی در مردمک چشم اتفاق می افتد که دیگران آن را از روی پلک شخصی که خواب است می توانند ببینند. خواب دیدن و رویا دیدن در این مرحله اتفاق می افتد. بیدار شدن در این مرحله منجر به حس ضعف و خواب آلودگی در فرد می گردد. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد علت خواب آلودگی در طول روز کلیک کنید.

اینفوگرافیک عوارض شب بیداری

شب بیداری در نوجوانان

میزان و مراحل خواب در طول زندگی فرد دچار تغییر می شود. نوزادان زمان زیادی از 24 ساعت را در خواب هستند. کودکان با توجه به سن آن ها معمولا بین 12 تا 9 ساعت به خواب نیاز دارند. در سن بلوغ تغییرات فیزیولوژیکی بدن ریتم شبانه روزی خواب را تغییر می دهد بنابراین نوجوانان معمولا دوست دارند تا دیر وقت بیدار بمانند. به طور معمول با افزایش سن میزان خواب کاهش می یابد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه به هم ریختگی ساعت خواب کلیک کنید.  

مشکلات خواب

هر فرد به طور معمول به 7 الی 8 ساعت خواب مفید نیازمند است و اگر به طور مداوم از آن محروم شود زندگی اش دچاره مخاطره می گردد. به هم خوردن ریتم طبیعی خواب به دلایل زیادی ممکن است اتفاق بیافتد که اگر موقتی باشند به راحتی حل می گردند اما اگر مداوم بوده و زندگی روزمره را با مشکل رو  به رو کنند باید به آن ها توجه نمود. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد علت بی خوابی کلیک کنید.
مشکلات خواب، مشکلاتی هستند که توانایی افراد را برای خواب منظم و راحت تحت تأثیر قرار می دهند. این مشکلات ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای و یا استرس بیش از حد و ... باشد. بسته به نوع اختلالی که در خواب وجود دارد، فرد ممکن است مشکلات متفاوتی را در به خواب رفتن و احساس خستگی در روز تجربه کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه کنترل استرس کلیک کنید.
انواع مختلفی از اختلالات خواب وجود دارند مانند بی خوابی که به صورت ناتوانی در به خواب رفتن یا در خواب ماندن تعریف می شود، آپنه خواب که ایجاد وقفه های تنفسی یا آپنه خواب در طول خواب است، پاراسومنیا که گروهی از اختلالات خواب است که به حرکات و رفتارهای غیر طبیعی در هنگام خواب منجر می شود، حمله خواب به این معنا که فرد در طول روز به طور ناگهانی به خواب می رود و ... .
نکته مهم این است که مشکل در خوابیدن چه به دلیل وجود اختلال در خواب و یا مشکلات دیگری که به صورت غیر مستقیم بر روند خواب اثر می گذارند، اتفاق بیافتد باید رفع گردد زیرا شب بیداری مشکلاتی برای سلامتی ایجاد خواهد کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تاثیر مشکلات خواب بر سلامت روان کلیک کنید.  

شب بیداری چیست؟

شب بیداری زمانی اتفاق می افتد که فرد به دلایلی خواسته یا ناخواسته و به طور مداوم شب ها نمی خوابد یا نمی تواند بخوابد. به طور دقیق تر باید گفت مشکل در به خواب رفتن، بیدار شدن های مکرر در طول شب یا اشکال در به خواب رفتن مجدد، شب بیداری نامیده می شوند. شب بیداری و نامنظم بودن خواب، سلامتی جسمی و روانی انسان را به مخاطره می اندازد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه بی خوابی شبانه کلیک کنید.
امروزه به دلیل فشارهای مختلف و بیشتر شدن تلاش انسان ها برای کار و فعالیت، میزان خواب افراد به طور متوسط 2 الی 3 ساعت کمتر شده است. برخی افراد نیز به خاطر نوع شغلی که دارند مجبور به بیدار ماندن در طول شب هستند. برخی دیگر نیز به علت وجود مشکلاتی مانند بیماری های زمینه ای و یا استرس و نگرانی و اضطراب در خوابیدن مشکل دارند.
از آن جایی که شب بیداری زندگی را با مشکل رو به رو خواهد کرد باید علل آن مشخص شده و در صورت امکان از بین برود و اگر ممکن نبود حداقل با راهکارهایی عوارض آن را کاهش داد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.  

علل شب بیداری

شب بیداری و بی خوابی ممکن است دلایل ارادی یا غیر ارادی داشته باشد. اگر دلایل شب بیداری غیر ارادی است بهتر است فرد در جهت شناسایی آن ها اقدام کند. از آن جایی که شب بیداری می تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد ایجاد کند باید در جهت رفع آن تلاش کرد. از دلایل شب بیداری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• داشتن استرس و نگرانی موجب کم خوابی و یا خواب آشفته می شود.
• تغذیه و رژیم غذایی نامناسب از دیگر دلایل شب بیداری است و باید توجه نمود که غذا های پر چرب و یا سرشار از ویتامین و نیز گرسنگی خواب را با مشکل رو به رو می کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد تغذیه سالم کلیک کنید.
• انجام تمرینات سنگین ورزشی قبل از خواب با بالا بردن ضربان قلب و تنفس و به نوعی افزایش سطح انرژی بدن، خوابیدن را با مشکل رو به رو می کند.
• مصرف کافئین یا الکل قبل از خواب منجر به شب بیداری می گردد. بهتر است تا 3 تا 5 ساعت قبل از خواب، قهوه یا نوشیدنی های کافئین دار مصرف نشود.
• عوامل محیطی مانند دمای نامناسب اتاق خواب و یا نور زیاد در اتاق می تواند خواب فرد را به هم بریزد. بهتر است فضای اتاق خواب به گونه ای باشد که به فرایند به خواب رفتن کمک کند.
• بیماری و یا مصرف برخی دارو ها نیز از عوامل ایجاد بی خوابی می تواند باشد.
• به هم خوردن ریتم شبانه روزی بدن که به دلایل مختلفی مثل شب کاری، استفاده از وسایل الکترونیکی مانند تلفن همراه قبل از خواب و ... ممکن است اتفاق بیافتد.
• اضطراب یا افسردگی با تغییر سطح طبیعی برخی هورمون ها در مغز باعث بروز مشکلاتی در خوابیدن می شوند.

 

علائم شب بیداری

علائم می تواند بسته به نوع مشکلی که در خواب وجود دارد، متفاوت باشد اما به طور کلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس خستگی در طول روز
• نیاز به چرت زدن در طول روز
• نداشتن تمرکز و حواس پرتی
• بدخلقی، اضطراب و زودرنجی. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد نشانه های حساسیت و زودرنجی کلیک کنید.
• کاهش یا افزایش وزن
• افسردگی

 

عوارض شب بیداری

شب بیداری می تواند سلامتی جسمی و روانی را تهدید کند و عوارض جدی در پی داشته باشد. برخی از این عوارض به شرح زیر است:

• کاهش سطح ایمنی بدن شاید از مهمترین عوارض بی خوابی باشد. خواب مناسب می تواند باعث بهبود برخی بیماری ها مثل آنفولانزا شود.
• افرادی که شب زنده داری می کنند به احتمال بیشتری به فشار خون بالا، ریزش مو، مشکلات پوستی، دیابت، ضعف چشم و نارسایی قلبی و ... دچار می شوند.
• کمبود خواب بر سلامت ذهنی نیز مؤثر است و باعث بدخلقی و در بلند مدت افسردگی یا اضطراب می شود.
• کم خوابی و خواب کمتر از 7 ساعت می تواند باعث ایجاد اضافه وزن گردد.
• فراموشی نیز از عوارض شب بیداری است زیرا برخی از فرآیندهای مرتبط با تثبیت خاطرات فقط در طول خواب عمیق اتفاق می افتد.

برخی دیگر از عوارض شب بیداری

• حافظه ی کوتاه مدت که در چرخه یادگیری نقش مهمی دارد نیز در اثر کم خوابی دچار مشکل می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد تقویت حافظه کوتاه مدت کلیک کنید.
• بروز سردرد در پی شب بیداری نیز از عوارضی است که البته هنوز دلیل آن به طور دقیق مشخص نیست اما معمولا اتفاق می افتد.
• مشخص شده است که افرادی که بیشتر شب بیداری را تجربه کرده اند در حرف زدن خود جملات و کلمات تکراری بیشتری استفاده می کنند و تن صدای آن ها آرام و تقریبا نامفهوم است. به نحوی شب بیداری باعث ایجاد مشکلات کلامی می گردد.

عوارض شب بیداری بسیار متنوع و زیاد است اما مسئله مهم این است که اگر اختلال خاصی وجود نداشته باشد می توان عادت شب بیداری را اصلاح کرد تا از بروز عوارض آن جلوگیری نمود. همچنین برای کاهش عوارض شب بیداری راهکارهایی وجود دارد که می توان در کنار اصلاح عادات نامناسب از آن ها بهره برد.
برای مثال برای افزایش سطح انرژی بدن در طول روز می توان تمرینات فیزیکی و فعالیت های ورزشی انجام داد یا برای جبران کم خوابی ناشی از شب بیداری می توان زمانی در روز را برای خوابیدن در نظر گرفت. همچنین مصرف کافئین به صورت نوشیدن قهوه یا چای در طول روز و استحمام با آب سرد یا ولرم باعث افزایش هوشیاری می گردد.  

بهداشت خواب

همانطور که بیان گردید شب بیداری و داشتن خواب نامناسب و یا بی کیفیت هم بر سلامت جسم و هم بر سلامت روان آثار نامطلوبی بر جای می گذارد. پس بهتر است که با انجام تمریناتی به اصلاح روند نادرست خواب اقدام کنیم. بهداشت خواب مجموعه ای از رفتارها و تمریناتی است که به فرد کمک می کند تا خواب خوب و راحت و باکیفیتی را تجربه کند. در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

• قبل از خواب از مواد محرکی مانند الکل، نیکوتین و نوشیدنی های حاوی کافئین استفاده نکنید.
• انجام تمرین های ورزشی و فعالیت های فکری و جسمی را به زمانی قبل از خواب موکول کنید.
• برای خواب خود برنامه منظم داشته باشید.
• فقط در صورتی که خوابتان می آید به رختخواب بروید.
• محل خواب خود را از نظر نور، دما و صدا مناسب کنید.
• از میزان خواب روزانه خود بکاهید.
• استحمام با آب گرم و مصرف نوشیدنی های گرم غیر محرک مانند شیر قبل از خواب توصیه می گردد.
• حداقل یک ساعت قبل از خواب سعی کنید افکار و استرس های روزانه را از خود دور کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد درمان استرس شدید کلیک کنید.
• اگر بعد از 20 تا 30 دقیقه موفق به خوابیدن نشدید، رختخواب را ترک کرده. و تا هنگام احساس مجدد خواب آلودگی به رختخواب برنگردید.
• از مصرف خودسرانه دارو های خواب آور بدون اجازه پزشک خودداری کنید.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که در صورتی که مشکل خواب با رعایت اصول و نکات بهداشت خواب رفع نگردید. برای بررسی علل و بهبود آن نیاز به مراجعه به متخصص است. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره تلفنی کلیک کنید.  

دارو های خواب آور

مصرف دارو های خواب آور بدون تجویز پزشک به هیچ عنوان توصیه نمی گردد. و حتی در صورت اجازه پزشک نیز مصرف آن بیشتر از دو ماه جایز نیست. در صورت مصرف دارو های خواب آور باید نکاتی را مد نظر قرار داد. برای مثال پس از مصرف این دارو ها از رانندگی، کار کردن با ماشین های صنعتی و کار هایی که نیازمند تمرکز و دقت در بینایی است پرهیز کنید. باید توجه داشت که مصرف دارو های خواب آور برای سالمندان مشکلات بیشتری را ایجاد خواهد کرد. مثلا می تواند باعث افت فشار خون در آن ها گردد و یا عملکرد کلیه و کبد آن ها را کاهش دهد. که این ها خود مشکلات دیگری را در پی دارند بنابراین مصرف این گونه دارو ها به ویژه برای سالمندان حتما باید تحت نظر دکتر اتفاق بیافتد.  

سخن آخر در زمینه عوارض شب بیداری

خواب کافی و با کیفیت منجر به داشتن زندگی با نشاط می شود. پس بهتر است که به ریتم سالم خواب خود توجه کنیم و خواب را بخش مهمی از زندگی خود بدانیم. باید برای خواب خود اهمیت قائل شویم و در صورت نیاز برای بهبود آن اقدام کنیم. گاهی این بهبود فقط با تغییر برخی از عادت های نادرست حاصل می شود. اما گاهی مشکل اساسی تر و بنیادی تر است که باید به صورت تخصصی مداخلاتی انجام شود. تا روند خواب بهبود یافته و عوارض ناشی از آن از بین رود. در راستای این موضوع می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.