
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
کودکان در سالهای اولیه زندگی خود احتمال دارد که به مشکلات گوناگونی مبتلا شوند که عفونت ادراری یکی از آنهاست. در واقع عفونت ادراری کودکان یک عفونت باکتریایی است که بیشتر در دختران رخ میدهد و بر بخشهای مختلف دستگاه ادراری میتواند اثر بگذارد. توجه داشته باشید کودکان پسر که ختنه نشدهاند نیز ابتلای بیشتری نسبت به سایر پسر بچهها دارند. علائم عفونت دستگاه ادراری کودکان معمولا خود را با تب، استفراغ، بهانهگیری و یا غذا نخوردن نشان میدهد.
با رعایت نکاتی بهداشتی مانند تعویض مکرر پوشک، شستشوی صحیح و افزایش دفعات شیردهی میتوانید از بسیاری مشکلات جلوگیری کنید. در ادامه به توضیحات بیشتری خواهیم پرداخت پس همراه ما باشید. همچنین می توانید برای افزایش آگاهی خود در زمینه مراقبت از کودک و تامین سلامت جسمی و روانی او از طریق مشورت با مشاوران کودک اطلاعات ارزشمندی کسب نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.
عفونت ادراری در کودکان
عفونت ادراری یک عفونت باکتریایی است که ممکن است به طور مکرر بر بخشهای مختلفی از دستگاه ادراری اثر بگذارد و حالت عود کننده داشته باشد. شیوع و گسترش عفونت ادراری در میان کودکان دختر بسیار بیشتر از پسران است. این مشکل حتی میتواند قسمتی از کلیه را نیز تخریب کند در نتیجه باید توجه خاصی به کودک خود داشته باشید و تمام علائم او را زیر نظر بگیرید. برای آگاهی در خصوص انواع بیماری های کــودکان کلیک کنید.
علائم عفونت ادراری کودکان
علائم و نشانههای کودکانی که مبتلا به عفونت دستگاه ادراری هستند بسیار مبهم است چه بسا که در کودکان کوچکتر نیز قابل تشخیص نبوده و والدین دیرتر متوجه این مشکل در کودک خود شوند. با این حال علائم زیر میتواند نشان دهنده مشکلات عفونت ادراری در کودکان باشد.
_ اسهال و استفراغ مکرر
_ درجه حرارت بالای بدن و تــب کودکان
_ کج خلقی
_ خستگی و کمبود انرژی
_ تغذیه ضعیف و عفونت اداری از علل کــم وزنی کودک
_ سوزش ادرار یا بیقراری در حین ادرار کردن
_ درد در ناحیه زیر ناف و علــت دل درد کودکان
_ تغییر رنگ ادرار و یا خون در ادرار
_ بوی بد ادرار از علل عفونت ادراری کودکان
_ زردی پوست و سفیدی چشم در کودکان بسیار خردسال
علل عفونت ادراری کودکان
ژنتیک
کودکانی که والدین یا اقوام درجه یک آنها سابقه عفونت ادراری داشته باشند بیشتر از کودکانی که والدینشان با این مشکل روبهرو نبودهاند در معرض ابتلا به عفونت ادراری هستند.
نگه داشتن ادرار از علل عفونت ادراری کودکان
یکی دیگر ازعلل عفونت ادراری در کودکان، میتوان به نگه داشتن ادرار اشاره داشت که لازم به ذکر است این مشکل در اختلال بیــش فعالی کودکان بسیار رایجتر است.
ریفلاکس مثانه به حالب
در این حالت عفونت ادراری از مثانه به حالب و کلیهها راه یافته و بسیار خطرناک میباشد. چرا که ممکن است مشکل جدی بر کلیهها وارد کند و باید کودک زیر نظر مستقیم پزشک قرار بگیرد. در این مواقع درمان توسط دارو و در موارد نادر جراحی صورت میگیرد.
یبوست از علل عفونت ادراری کودکان
با متورم شدن بخشی از روده بزرگ به مثانه فشار وارد میشود و باعث جلوگیری از تخلیه آن به طور معمول میگردد. معمولا مشکل یبوست در سندروم روده تحــریک پذیر نیز اتفاق می افتد که می تواند به عفونت ادراری منجر شود.
عفونت ویروسی و قارچی
بروز عفونت ویروسی و قارچی مثانه از جمله دلایل کمتر شایع شده در بین بیماران مبتلا به عفونت ادراری است که به ندرت اتفاق افتاده و معمولاً در کودکانی با مشکل سیستم ایمنی رخ میدهد. عفونت ادراری معمولا در میان دختران بیشتر از پسران دیده می شود. یکی از علل آن می تواند عــفونت واژن و سرایت آن به سایر نقاط دستگاه تناسلی و مثانه باشد.
جلوگیری از عفونت ادراری کودکان
افزایش تعداد دفعات شیردهی
اگر کودک خردسال شما از شیر مادر تغذیه میکند، در صورت مشاهده هرگونه علائم ذکر شده به شیردهی ادامه دهید چرا که شیر مادر میتواند کودک را در برابر هرگونه عفونت و همچنین عفونت ادراری محافظت کند. پیشنهاد می کنیم برای کسب آگاهی بیشتر در خصوص فــوائد شیر مادر کلیک کنید.
افزایش مصرف مایعات
با مصرف کردن هرچه بیشتر مایعات، میزان دفعات ادرار کردن کودک شما نیز بیشتر خواهد شد. این عمل دستگاه ادراری را تخلیه خواهد کرد. لازم به ذکر است که نوشیدن مایعات از یبوست که یکی دیگر از دلایل مبتلا شدن کودک به عفونت ادراری است جلوگیری میکند.
شستشوی صحیح برای جلوگیری از عفونت ادراری کودکان دختر
شستشوی شیرخواران دختر به دلیل احتمال بالاتر ابتلا به عفونت ادراری از اهمیت بالایی برخوردار است. دســتگاه تناسلی زنان در فاصله نزدیک به مقعد قرار دارد و در صورت اشتباه در شستشو کودک خیلی راحت و سریع مستعد عفونت ادراری میشود. بعد از هر بار تعویض پوشک، به خصوص بعد از دفع مدفوع باید با آب و صابون که ترجیحاً عطری نباشد کودک را بشویید که طریقه صحیح شستن آنها از جلو به عقب است. با این کار میتوانید باکتریهای این ناحیه را به حداقل برسانید. این نوع شستشو را در هر سنی برای دختران رعایت کنید و بعد از بزرگ شدن نیز به آنها آموزش بدهید و همچنین به آنها یاد دهید که از لباسهای زیر تنگ و غیر نخی استفاده نکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص مقاله اشتــباهات زنان در استفاده از لباس زیر را مطالعه فرمایید.
آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودکان با تشویق
همزمان با آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودک خود رعایت بهداشت را نیز به آنها آموزش دهید و با تشویق کردن او به دستشویی رفتن و نگه نداشتن ادرار در مثانه از پیامدهای عفونت ادراری در آنها جلوگیری کنید. به طور مثال برای تشویق میتوانید بعد از هر بار به توالت رفتن آنها جایزهای کوچک یا خوراکی دلخواه او را تهیه کنید. برای اطلاع درباره آمــوزش دستشویی رفتن به کودک کلیک کنید.
تعویض مکرر و مرتب پوشک برای جلوگیری از عفونت ادراری کودکان
برای جلوگیری از عفونت ادراری در کودکان خردسال مرتباً باید پوشک آنها را عوض کنید چراکه عــوض کردن پوشک نوزاد اگر درست و به موقع انجام شود از رشد باکتریهایی که مسبب عفونت ادراری می شوند، جلوگیری می کند.
برای عفونت ادراری کودکان چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در موارد ذکر شده باید برای درمان هرچه سریعتر به پزشک مراجعه شود.
_ ادرار خونی و یا تغییر رنگ دادن ادرار که نشان از راه یافتن عفونت به خون دارد.
_ افزایش درد در قسمتهای شکم و زیر ناف
_ تب بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد که نشان میدهد عفونت در کلیهها وجود دارد.
_ استفراغ بیش از حد که باعث میشود کودک آب بدن خود را از دست داده و قادر به خوردن داروها از طریق دهان نباشد.
_ نوزادان کمتر از شش ماه و کودکان مبتلا به عفونتهای حاد مجاری ادرار حتما باید در بیمارستان بستری شوند.
درمان عفونت ادراری کودکان
برای درمان عفونت ادراری کودکان آنتی بیوتیک تجویز میشود که لازم است. لازم است میزان دوز و دوره مــصرف آنتی بیوتیک در کودکان به صورت کامل باشد. چراکه ممکن است باکتریهایی که باعث به وجود آمدن عفونت ادراری شدهاند به طور کامل از بین نرفته باشد و عفونت دوباره به همان روال قبل بازگردد. در مواردی نیز مشاهده شده است که کودک از قبل نیز بیشتر بیمار شده و آسیبهای غیر قابل جبرانی به کلیههای او وارد شده است. اگر کودک شما بیمار است و آب بدن خود را از دست داده لازم است که به بیمارستان و مراکز درمانی انتقال داده شود تا ازطریق سرم، داروی مورد نظر را دریافت کند. مصرف
اگر کودک در مجاری ادرار خود انسدادی دارد که با دارو مشکل آن حل نمیشود ممکن است به عمل جراحی برای درمان نیاز داشته باشد. در برخی موارد نیز برای درمان ریفلاکس ادراری جراحی مورد استفاده است. اگرچه بسیاری از کودکان تا قبل از ۶ سالگی این عارضه را پشت سر میگذارند و بهبود پیدا میکنند اما در طول این فاصله پزشک برای آنها آنتی بیوتیک با دوزهای پایین تجویز میکند چرا که ممکن است در طول این مدت به کلیهها آسیب وارد شود. معمولا بیماری و هرگونه عارضه موجب بی قراری کودکان و والدین می شود. صبوری و حفظ آرامش از موارد مهمی است که نیاز به کسب مهارت دارد. مشاوران حامی هنر زندگی می توانند در این زمینه یاریگر خانواده های محترم باشند. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی این مرکز کلیک کنید.